Đức Chúa Trời Phán: 'Chúng Ta Hãy Làm Nên Loài Người Như Hình Ta Và Theo Tượng Ta' - Sáng Thế Ký 1:26
Lời tuyên bố "Chúng ta hãy làm nên loài người như hình Ta và theo tượng Ta" trong Sáng Thế Ký 1:26 là một trong những câu Kinh Thánh nền tảng, thâm thúy và quan trọng nhất để hiểu về căn tính, phẩm giá, mục đích và số phận của nhân loại. Câu này không chỉ là bản tóm tắt về nguồn gốc con người, mà còn là chìa khóa giải mã mối quan hệ giữa Đấng Tạo Hóa và tạo vật được Ngài yêu thương nhất. Bài nghiên cứu này sẽ đi sâu vào phân tích ngôn ngữ, bối cảnh, và ý nghĩa thần học trọn vẹn của phân đoạn quan trọng này, dựa trên nguyên bản Hê-bơ-rơ và được soi sáng bởi toàn bộ mạc khải của Kinh Thánh.
I. Phân Tích Ngữ Học và Bối Cảnh Ngay Tức Thì
Câu Kinh Thánh này xuất hiện vào ngày thứ sáu của công trình sáng tạo, đỉnh điểm của mọi công việc Đức Chúa Trời đã làm. Trước khi tạo dựng con người, Ngài đã dựng nên môi trường hoàn hảo (ánh sáng, bầu trời, đất khô, cây cối, mặt trời, mặt trăng, sinh vật biển và chim trời, thú vật trên đất). Con người được tạo dựng sau cùng, không phải là một ý nghĩ muộn màng, mà là kiệt tác cuối cùng, chủ đích trước nhất, và là trung tâm của cả công trình sáng tạo.
Hai từ ngữ then chốt cần được giải nghĩa từ tiếng Hê-bơ-rơ:
- "Hình" (צֶלֶם - tselem): Từ này thường chỉ một vật thể có hình dạng, dấu ấn, hay sự đại diện. Nó không nói về sự giống nhau vật lý (vì Đức Chúa Trời là Thần - Giăng 4:24), mà về chức năng đại diện. Giống như một con dấu để lại hình ảnh trên sáp, con người được tạo ra để "đóng dấu" đại diện cho quyền cai trị và sự hiện diện của Đức Chúa Trời trên đất.
- "Tượng" (דְּמוּת - demuth): Từ này nhấn mạnh đến sự tương đồng, giống nhau về phẩm chất hoặc bản chất. Nó chỉ ra rằng con người được phú cho những đặc tính giống với Đấng Tạo Hóa, như lý trí, ý chí, tình cảm, đạo đức, và tâm linh.
Sự kết hợp của hai từ "tselem" và "demuth" cho thấy một sự tương đồng toàn diện: vừa có chức năng đại diện (hình), vừa có bản chất tương hợp (tượng). Điều này được xác nhận trong Sáng Thế Ký 5:1-3 khi A-đam sinh một con trai "theo hình ảnh và tượng" của chính mình, cho thấy khả năng truyền lại hình ảnh đó.
II. Ý Nghĩa Của Đại Từ "Chúng Ta" - Mầu Nhiệm Ba Ngôi Hiện Diện Từ Ban Đầu
Cụm từ "Chúng ta hãy làm nên" (בְּרָא, na'aseh) là một điểm đặc biệt. Đức Chúa Trời (Elohim - một danh từ số nhiều) phán với chính Ngài. Điều này hé mở mầu nhiệm về sự hiệp một trong đa ngôi vị của Đức Chúa Trời ngay từ những trang đầu của Kinh Thánh.
- Ngôi Cha là Đấng khởi xướng, là nguồn của mọi sự.
- Ngôi Lời (Chúa Giê-xu Christ) là Đấng trung gian trong sự sáng tạo. "Muôn vật bởi Ngài làm nên, chẳng vật chi đã làm nên mà không bởi Ngài" (Giăng 1:3). "Ấy là trong Ngài muôn vật được dựng nên... hết thảy đều là bởi Ngài và vì Ngài mà được dựng nên" (Cô-lô-se 1:16).
- Ngôi Thánh Linh hiện diện trong công cuộc sáng tạo ("Thần của Đức Chúa Trời vận hành trên mặt nước" - Sáng Thế Ký 1:2) và trực tiếp ban sự sống.
Việc tạo dựng con người, do đó, là công việc chung của cả Ba Ngôi Đức Chúa Trời, cho thấy tầm quan trọng tối thượng của nó. Con người được dựng nên bởi tình yêu thương và sự hiệp nhất giữa Cha, Con và Thánh Linh.
III. Nội Hàm Của "Hình Ảnh và Tượng" Của Đức Chúa Trời Trong Con Người
Vậy, "hình ảnh và tượng" của Đức Chúa Trời trong con người bao gồm những gì? Kinh Thánh hé lộ nhiều phương diện:
1. Phương Diện Quan Hệ (Relational): Đức Chúa Trời là Đấng có mối quan hệ nội tại giữa Ba Ngôi (Cha yêu Con, Con vâng phục Cha, Thánh Linh hiệp một). Con người được tạo dựng cho mối tương giao: - Với Đức Chúa Trời: Con người có khả năng biết Chúa, thờ phượng Ngài, trò chuyện và vâng lời Ngài (Sáng Thế Ký 3:8). - Với nhau: "Ngài dựng nên người nam và người nữ" (Sáng Thế Ký 1:27). Hình ảnh Đức Chúa Trời được phản chiếu trọn vẹn trong mối quan hệ yêu thương, bổ trợ giữa nam và nữ, và trong cộng đồng (Sáng Thế Ký 2:18). - Với công trình sáng tạo: Con người có trách nhiệm quản lý, chăm sóc.
2. Phương Diện Chức Năng (Functional) - Quyền Cai Trị: Ngay sau khi tuyên bố tạo dựng con người theo hình ảnh Ngài, Đức Chúa Trời ban cho họ quyền cai trị: "...để quản trị loài cá biển, loài chim trời, loài súc vật, loài côn trùng bò trên mặt đất, và khắp cả đất" (Sáng Thế Ký 1:26). Đây là sự uỷ nhiệm thiêng liêng. Con người đóng vai trò là quan tổng đốc (viceroy) của Đức Vua tối cao, thay mặt Ngài cai quản, phát triển và bảo vệ công trình sáng tạo. Đây là sự thể hiện cụ thể của "hình ảnh" (tselem) - sự đại diện.
3. Phương Diện Bản Thể (Ontological) - Những Thuộc Tính Tâm Linh và Đạo Đức: Con người được phú cho những phẩm chất phản chiếu Đấng Tạo Hóa: - Linh (Spirituality): Con người có linh hồn bất tử, có khả năng tiếp nhận và tương giao với Thần Linh (Giăng 4:24, I Tê-sa-lô-ni-ca 5:23). - Lý Trí (Rationality): Khả năng suy tư, sáng tạo, ngôn ngữ, học hỏi. - Tình Cảm (Emotionality): Khả năng yêu, ghét, vui, buồn, thương xót. - Ý Chí Tự Do (Volition): Khả năng lựa chọn, quyết định, không phải là một cỗ máy được lập trình. - Đạo Đức (Morality): Khả năng nhận biết điều thiện, điều ác, có lương tâm (Rô-ma 2:14-15). - Sự Thánh Khiết và Công Bình Ban Đầu (Original Holiness & Righteousness): Con người được dựng nên trong sự hoàn hảo, không có tội lỗi, có sự công bình thật (Truyền đạo 7:29).
IV. Sự Hư Hoại Của Hình Ảnh và Sự Phục Hồi Trong Đấng Christ
Bi kịch của nhân loại nằm ở Sáng Thế Ký Chương 3. Khi A-đam phạm tội, hình ảnh Đức Chúa Trời trong con người bị hư hoại nghiêm trọng, nhưng không bị tận diệt. Sau cơn đại hồng thủy, Đức Chúa Trời vẫn xác nhận: "Kẻ nào làm đổ máu người, thì bị người làm đổ máu lại; vì Đức Chúa Trời làm nên người như hình Ngài" (Sáng Thế Ký 9:6). Điều này chứng tỏ dù bị hư hoại, hình ảnh ấy vẫn đủ để ban cho con người phẩm giá bất khả xâm phạm và khiến sự giết người trở thành một tội ác khủng khiếp chống lại chính Đức Chúa Trời.
Tuy nhiên, hình ảnh đó đã bị vấy bẩn, méo mó: lý trí trở nên tối tăm (Ê-phê-sô 4:18), ý chí bị nô lệ cho tội lỗi (Giăng 8:34), tình cảm rối loạn, linh hồn chết vì cớ tội lỗi (Ê-phê-sô 2:1). Con người mất đi sự thánh khiết ban đầu.
Tin Mừng cứu rỗi chính là Đức Chúa Giê-xu Christ, “hình ảnh của Đức Chúa Trời vô hình” (Cô-lô-se 1:15), và “hình ảnh của Đức Chúa Trời” cách trọn vẹn (II Cô-rinh-tô 4:4). Ngài đến để phục hồi hình ảnh đã hư mất trong chúng ta. Sự cứu rỗi là một tiến trình biến đổi: "Nhưng chúng ta ai nấy đều để mặt trần mà nhìn xem vinh hiển Chúa như trong gương, thì hóa nên cũng một hình ảnh Ngài, từ vinh hiển qua vinh hiển, như bởi Chúa, là Thánh Linh" (II Cô-rinh-tô 3:18). Mục đích tối thượng của Đức Chúa Trời là khiến chúng ta "được đồng hình đồng dạng với Con Ngài" (Rô-ma 8:29).
V. Ứng Dụng Thực Tiễn Cho Đời Sống Cơ Đốc Nhân
Lẽ thật này không chỉ mang tính giáo lý, mà phải biến đổi cách chúng ta sống và nhìn nhận bản thân cùng người khác:
1. Xác Quyết Phẩm Giá Của Bản Thân và Tha Nhân: Mỗi người, bất kể chủng tộc, giới tính, địa vị, tuổi tác, hay tình trạng thể chất/tâm thần, đều mang hình ảnh Đức Chúa Trời. Điều này cấm tuyệt đối mọi hình thức phân biệt đối xử, kỳ thị, lạm dụng, hay coi thường mạng sống con người (Gia-cơ 3:9-10). Phẩm giá ấy không đến từ thành tích, mà từ Đấng Tạo Hóa.
2. Sống Với Tư Cách Quan Tổng Đốc Của Đấng Tạo Hóa: Chúng ta được kêu gọi quản lý tốt mọi nguồn lực Chúa ban: thời gian, tài chính, sức khỏe, tài năng, và môi trường sống. Điều này bao gồm trách nhiệm bảo vệ môi trường, đối xử nhân đạo với loài vật, và phát triển văn hóa, nghệ thuật, khoa học để tôn vinh Chúa.
3. Phát Triển Các Thuộc Tính Thuộc Linh: Chúng ta phải tích cực nuôi dưỡng phần "tượng" (demuth) - sự tương đồng với Chúa. Điều này được thực hiện qua: - Sự thông công với Chúa: Cầu nguyện, học Lời Chúa, thờ phượng để tâm linh được phục hồi. - Rèn luyện tâm trí: "Đừng làm theo đời nầy, nhưng hãy biến hóa bởi sự đổi mới của tâm thần mình" (Rô-ma 12:2). - Vâng theo lương tâm được Lời Chúa tẩy sạch: "Hãy gìn giữ lương tâm tốt" (I Ti-mô-thê 1:19). - Phát triển tình yêu thương và các mối quan hệ lành mạnh, vì Đức Chúa Trời là tình yêu thương (I Giăng 4:8).
4. Rao Truyền Tin Lành Để Phục Hồi Hình Ảnh: Sứ mệnh cao cả nhất là dẫn đưa người khác đến với Đấng Christ, để họ cũng được phục hồi hình ảnh Đức Chúa Trời và tìm lại được mục đích đích thực của đời mình.
Kết Luận
Lời phán "Chúng ta hãy làm nên loài người như hình Ta và theo tượng Ta" vang vọng từ buổi bình minh của lịch sử, là nền tảng cho mọi nhân sinh quan và giá trị quan của Cơ Đốc giáo. Nó ban cho chúng ta một phẩm giá tối thượng (vì được tạo dựng bởi và giống với Đức Chúa Trời), một mục đích rõ ràng (để đại diện và cai trị cho Ngài), và một tương lai hy vọng (được phục hồi trọn vẹn trong Đấng Christ). Hiểu và sống theo lẽ thật này sẽ giải phóng chúng ta khỏi sự tầm thường hóa của thế gian, thúc đẩy chúng ta tôn trọng mọi người, quản lý mọi vật cách khôn ngoan, và khao khát mỗi ngày được biến đổi để phản chiếu vinh quang của Chúa Cứu Thế Giê-xu nhiều hơn. Chúng ta không phải là kết quả của sự ngẫu nhiên, mà là kiệt tác có chủ đích của Đức Chúa Trời Ba Ngôi, được tạo dựng cho sự vinh hiển đời đời của Ngài.