Khi nào Chúa Giê-su biết Ngài là Đức Chúa Trời?

Câu hỏi về thời điểm Chúa Giê-su nhận thức đầy đủ về thần tính và sứ mệnh của chính Ngài là một chủ đề thần học sâu sắc và đầy cảm hứng. Nó không chỉ liên quan đến mầu nhiệm của Ngôi Lời nhập thể (Giăng 1:14) mà còn chạm đến bản tính vừa thần thượng vừa nhân loại của Đấng Christ. Kinh Thánh không đưa ra một tuyên bố trực tiếp và đơn giản về “ngày tháng năm” Chúa Giê-su biết, nhưng qua các mảnh ghép được mặc khải, chúng ta có thể thấy một bức tranh tiệm tiến và phong phú về sự tự nhận thức độc nhất vô nhị của Ngài.

Kinh Thánh im lặng về phần lớn thời thơ ấu của Chúa Giê-su, nhưng sự kiện duy nhất được ghi lại—khi Ngài 12 tuổi tại đền thờ—lại vô cùng quan trọng (Lu-ca 2:41-52). Sau khi cha mẹ tìm thấy Ngài đang đàm đạo với các thầy thông giáo, Ma-ri trách: “Con ơi, sao con làm cho hai ta thể nầy? Nầy, cha con và ta đương lo buồn mà tìm con.” Chúa Giê-su đáp: “Sao cha mẹ tìm tôi? Há chẳng biết tôi phải lo việc Cha tôi sao?” (Lu-ca 2:48-49).

Câu trả lời này là một ánh chớp sáng rõ. Trong tiếng Hy Lạp, cụm từ “ἐν τοῖς τοῦ πατρός μου” (en tois tou patros mou) có nghĩa “trong những điều thuộc về Cha của tôi”. Cách Ngài phân biệt giữa cha nuôi dưới đất (Giô-sép) và “Cha” trên trời một cách rõ ràng cho thấy một nhận thức đặc biệt về mối quan hệ độc nhất với Đức Chúa Trời. Hành động “ngồi giữa mấy thầy thông giáo, nghe và hỏi” (câu 46) không phải của một cậu bé hiếu kỳ bình thường, mà là sự biểu lộ sự khôn ngoan thần thượng (sophia). Đoạn kết luận: “Đức Chúa Jêsus khôn ngoan càng thêm, thân hình càng lớn, càng được đẹp lòng Đức Chúa Trời và người ta” (Lu-ca 2:52), mô tả sự tăng trưởng toàn diện: trí tuệ (sophia), thể chất, tâm linh và xã hội. Điều này khẳng định nhân tính đích thực của Ngài—Ngài học hỏi và lớn lên—nhưng trong khuôn khổ của một sự tự ý thức thần thượng đang tiệm tiần mở ra.

Tại sông Giô-đanh, khi Chúa Giê-su chịu phép báp-têm, có một sự mặc khải ba ngôi rõ ràng: “Khi mọi người đều chịu phép báp-têm, Đức Chúa Jêsus cũng chịu phép báp-têm. Ngài đương cầu nguyện thì trời mở ra, Đức Thánh Linh lấy hình chim bồ câu ngự xuống trên Ngài; lại có tiếng từ trên trời phán rằng: Ngươi là Con yêu dấu của ta, đẹp lòng ta mọi đường” (Lu-ca 3:21-22). Tiếng phán từ trời (tiếng Hy Lạp: bat kol) xác nhận danh tính Ngài trước công chúng. Đây không phải là lúc Chúa Giê-su “biết” lần đầu, mà là sự xác chính công khai và đầy đủ cho sứ mệnh của Ngài. Danh xưng “Con yêu dấu” (ὁ υἱός μου ὁ ἀγαπητός, ho huios mou ho agapētos) gợi nhớ đến Ê-sai 42:1 về Đầy Tớ đau khổ và Thi-thiên 2:7 về Vua được xức dầu.

Sau đó, trong đồng vắng, ma quỷ cám dỗ Ngài trên chính điểm danh tính này: “Nếu ngươi phải là Con Đức Chúa Trời…” (Ma-thi-ơ 4:3,6). Những cám dỗ này nhắm vào việc Ngài sử dụng quyền năng thần thượng của mình một cách sai trái. Việc Chúa Giê-su chiến thắng mọi cám dỗ bằng Lời Chúa (Phục Truyền 8:3, 6:16, 6:13) cho thấy Ngài hoàn toàn ý thức về thân phận và thẩm quyền của mình. Ngài biết Ngài là Con Đức Chúa Trời, và vì thế, Ngài phải vâng phục Cha một cách trọn vẹn, không đi tắt.

Trong suốt chức vụ, Chúa Giê-su nhiều lần tuyên bố một cách rõ ràng và đầy thẩm quyền về mối liên hệ độc nhất với Đức Chúa Trời, điều chỉ có thể xuất phát từ một sự tự nhận thức trọn vẹn.

• Quyền tha tội: Khi chữa lành người bại, Ngài phán: “Hỡi con ta, tội lỗi ngươi đã được tha” (Mác 2:5). Các thầy thông giáo lý luận ngay trong lòng: “Nầy, người nói phạm thượng đó! Ngoài một mình Đức Chúa Trời, ai có quyền tha tội?” (Mác 2:7). Hành động của Chúa Giê-su chứng tỏ Ngài biết mình có quyền năng chỉ thuộc về Đức Chúa Trời.
• Danh xưng “Con của loài người” (ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου): Đây là danh xưng Ngài ưa dùng nhất để chỉ mình, vừa nhấn mạnh nhân tính, vừa mang ý nghĩa thần thượng từ sách Đa-ni-ên 7:13-14 về Đấng được ban quyền cai trị đời đời. Ngài dùng danh xưng này trong các ngữ cảnh quan trọng: “Con của loài người có quyền tha tội” (Mác 2:10), “là Chúa của ngày sa-bát” (Mác 2:28), và đặc biệt khi loan báo sự chết và sống lại của chính mình (Mác 8:31).
• Tuyên bố “Ta Là” (ἐγώ εἰμι, egō eimi): Trong Giăng 8:58, Chúa Giê-su phán: “Quả thật, quả thật, ta nói cùng các ngươi, trước khi chưa có Áp-ra-ham, đã có ta.” Cụm từ “đã có ta” trong nguyên văn là egō eimi, có nghĩa đen là “Ta Là”. Đây chính là danh xưng Đức Chúa Trời đã mặc khải cho Môi-se tại bụi gai cháy (Xuất Ê-díp-tô Ký 3:14 – “TA LÀ ĐẤNG TỰ HỮU HẰNG HỮU”). Người Do Thái hiểu ngay ý nghĩa đó nên đã định ném đá Ngài vì tội phạm thượng. Sự tự nhận thức này là tuyệt đối và rõ ràng.
• Sự hiệp một với Cha: “Ta với Cha là một” (Giăng 10:30). Trong tiếng Hy Lạp, “ἕν ἐσμεν” (hen esmen) nghĩa là “một” về bản chất, ý chí và mục đích. Lần nữa, người Do Thái muốn ném đá Ngài vì “ngươi là người, mà tự xưng là Đức Chúa Trời” (Giăng 10:33).

Những tuyên bố này không phải là kết quả của một sự “khám phá” dần dần, mà là sự bày tỏ có chủ đích một thực tại nội tại đã hiện hữu từ lâu trong Ngài.

Đỉnh điểm của sự tự nhận thức Chúa Giê-su được thể hiện qua sự vâng phục trong sự thương khó. Trong vườn Ghết-sê-ma-nê, Ngài cầu nguyện: “Cha ơi! nếu Cha muốn, xin cất chén nầy khỏi tôi! Dầu vậy, xin ý Cha được nên, chớ không theo ý tôi” (Lu-ca 22:42). Lời cầu nguyện này cho thấy hai ý chí riêng biệt nhưng hiệp một: ý muốn nhân loại của Ngài (ước muốn tránh khỏi sự đau đớn) hoàn toàn quy phục ý muốn thần thượng của Ngài và của Cha. Ngài biết rõ mình là Con Đức Chúa Trời, và với tư cách đó, Ngài phải đi con đường của Chiên Con chịu chết để cất tội lỗi thế gian (Giăng 1:29).

Trước mặt Phi-lát, Ngài xác nhận vương quyền của mình: “Nước ta chẳng phải thuộc về thế gian nầy” (Giăng 18:36). Khi bị đóng đinh, lời của kẻ trộm lành: “Xin Ngài nhớ lấy tôi khi Ngài đến trong nước Ngài!” đã được Chúa Giê-su đáp lại với thẩm quyền của một Đấng có quyền mở cửa thiên đàng: “Quả thật, ta nói cùng ngươi, hôm nay ngươi sẽ ở với ta trong nơi Ba-ra-đi” (Lu-ca 23:42-43).

Sự hiểu biết về sự tự nhận thức của Chúa Giê-su không phải chỉ là kiến thức thần học suông, mà có sức mạnh biến đổi đời sống chúng ta:

1. Làm Gương Về Sự Vâng Phục Trọn Vẹn: Chúa Giê-su, dù biết mình là Đức Chúa Trời, vẫn “tự hạ mình xuống, vâng phục cho đến chết, thậm chí chết trên cây thập tự” (Phi-líp 2:8). Điều này dạy chúng ta rằng căn cước đích thực không dẫn đến sự kiêu ngạo, mà dẫn đến sự khiêm nhường và phục vụ. Dù chúng ta là con cái Đức Chúa Trời, chúng ta được kêu gọi sống vâng phục Lời Ngài trong mọi hoàn cảnh.
2. Sự An Nghỉ Trong Danh Tính Được Xác Nhận: Giống như Chúa Giê-su luôn an nghỉ trong tình yêu và sự xác nhận của Cha (“Nầy là Con yêu dấu của ta”), chúng ta cũng có thể sống an ninh trong danh tính của mình là con cái Đức Chúa Trời nhờ đức tin nơi Đấng Christ (Giăng 1:12). Chúng ta không cần vật lộn để chứng minh giá trị bản thân, vì giá trị ấy đã được xác lập bởi huyết của Chúa Giê-su.
3. Đối Diện Với Cám Dỗ Bằng Lẽ Thật: Chúa Giê-su đã dùng Lời Chúa (đã được ghi chép trong Cựu Ước) để chiến thắng ma quỷ. Điều này dạy chúng ta tầm quan trọng của việc thấm nhuần Kinh Thánh, để khi bị cám dỗ nghi ngờ danh tính, giá trị hay mục đích của mình, chúng ta có thể đứng vững trên Lẽ Thật.
4. Sống Với Mục Đích Rõ Ràng: Sự tự nhận thức của Chúa Giê-su luôn gắn liền với sứ mệnh cứu chuộc. Ngài biết Ngài từ đâu đến và sẽ đi đâu (Giăng 13:3). Khi chúng ta nhận biết mình “trong Đấng Christ”, chúng ta cũng có một mục đích rõ ràng: sống vì sự vinh hiển của Đức Chúa Trời và làm chứng về Tin Lành cứu rỗi.

Kinh Thánh cho thấy Chúa Giê-su Christ, Ngôi Lời nhập thể, luôn ý thức về thần tính và mối liên hệ độc nhất với Cha Ngài. Sự tự nhận thức này không phải là một quá trình “trở thành” nhưng là một thực tại nội tại từ đời đời, được bày tỏ một cách tiệm tiến và trọn vẹn qua các giai đoạn của đời sống Ngài: từ manh mối trong thời thơ ấu, được xác nhận công khai tại lễ báp-têm, được tuyên bố mạnh mẽ trong chức vụ, và được thể hiện trọn vẹn nhất qua sự vâng phục trong sự chết. Ngài vừa là Đức Chúa Trời trọn vẹn, vừa là con người trọn vẹn. Với tư cách con người, Ngài lớn lên trong sự hiểu biết và khôn ngoan (Lu-ca 2:52); với tư cách Đức Chúa Trời, Ngài luôn biết mình là ai.

Điều này không chỉ củng cố đức tin của chúng ta vào Đấng Christ là Chân Thần, mà còn an ủi chúng ta rằng, Đấng Cứu Rỗi của chúng ta hoàn toàn thông hiểu những tranh chiến nội tâm của con người, đồng thời có đủ quyền năng để cứu rỗi chúng ta đến cuối cùng. Hãy sống mỗi ngày trong sự an nghỉ và vâng phục, vì biết rằng chúng ta thuộc về Đấng đã biết rõ Ngài là ai, và vì thế, Ngài có thể dẫn dắt chúng ta đến chỗ hiểu biết trọn vẹn danh tính của chính mình trong Ngài.

“Vì nhờ Ngài mà chúng ta có sự sống, bước đi và hiện hữu.” (Công vụ 17:28)