Chúa Giê-su Là Ai? Khám Phá Cuộc Đời và Di Sản của Ngài

Câu hỏi then chốt nhất trong lịch sử nhân loại, được chính Chúa Giê-su đặt ra cho các môn đồ: “Còn các ngươi thì nói ta là ai?” (Ma-thi-ơ 16:15). Câu trả lời không chỉ là một tín điều giáo lý khô khan, mà là nền tảng cho đức tin, hy vọng và sự cứu rỗi của mỗi Cơ Đốc nhân. Bài nghiên cứu này sẽ đi sâu khám phá danh tính, cuộc đời và di sản vĩnh cửu của Chúa Giê-su Christ qua lăng kính Kinh Thánh, sử dụng nguyên bản Hy Lạp và Hê-bơ-rơ để làm sáng tỏ chân dung đầy quyền năng của Ngài.

I. Danh Tính Thần Thượng: Ngôi Lời Trở Nên Xác Thịt

Trước khi khám phá cuộc đời lịch sử, chúng ta phải bắt đầu từ thần tính vĩnh cửu của Ngài. Sứ đồ Giăng mở đầu Phúc Âm bằng một tuyên bố chấn động: “Ban đầu có Ngôi Lời, Ngôi Lời ở cùng Đức Chúa Trời, và Ngôi Lời là Đức Chúa Trời... Ngôi Lời đã trở nên xác thịt, ở giữa chúng ta” (Giăng 1:1, 14). Từ “Ngôi Lời” trong nguyên văn Hy Lạp là Logos (Λόγος), không chỉ mang nghĩa “lời nói” thông thường, mà là nguyên lý sáng tạo, lý trí và biểu lộ tối cao của Đức Chúa Trời. Chúa Giê-su chính là Logos – sự biểu hiện trọn vẹn, hữu hình của Đức Chúa Trời vô hình cho nhân loại.

Phao-lô xác nhận điều này: “Ngài là hình ảnh của Đức Chúa Trời không thấy được... vì muôn vật đã được dựng nên trong Ngài... và muôn vật đều nhờ Ngài mà được nắm giữ” (Cô-lô-se 1:15-17). Danh xưng “Giê-su Christ” cũng chứa đựng mầu nhiệm lớn. “Giê-su” là phiên âm của Yeshua (יֵשׁוּעַ) trong Hê-bơ-rơ, nghĩa là “Giê-hô-va cứu rỗi” (Ma-thi-ơ 1:21). “Christ” là dịch từ Christos (Χριστός) trong Hy Lạp, tương đương với Mashiach (מָשִׁיחַ) trong Hê-bơ-rơ – nghĩa là “Đấng được xức dầu”, Đấng Mê-si-a được các tiên tri hứa từ ngàn xưa. Như vậy, Giê-su Christ là “Đấng được xức dầu, Đấng Giê-hô-va sai đến để cứu rỗi”.

II. Nhân Tính Trọn Vẹn: Thần Tính Trong Thân Phận Con Người

Chân lý lớn của Cơ Đốc giáo là Đức Chúa Trời toàn năng đã tự hạ mình, mặc lấy thân phận con người. “Ngôi Lời đã trở nên xác thịt” (Giăng 1:14). Sự giáng sinh của Ngài được báo trước bởi tiên tri Ê-sai: “Nầy, một gái đồng trinh sẽ chịu thai, và sanh một con trai, rồi người ta sẽ đặt tên con trai đó là Em-ma-nu-ên; nghĩa là: Đức Chúa Trời ở cùng chúng ta” (Ê-sai 7:14; Ma-thi-ơ 1:23). Em-ma-nu-ên (עִמָּנוּאֵל) nhấn mạnh sự hiện diện đầy đủ của Đức Chúa Trời giữa dân Ngài.

Chúa Giê-su sống một đời sống con người trọn vẹn: Ngài lớn lên, học hỏi, trải qua mệt nhọc, đói khát, đau buồn và cám dỗ, nhưng không hề phạm tội (Hê-bơ-rơ 4:15). Tác giả sách Hê-bơ-rơ giải thích: “Vả, chúng ta không có thầy tế lễ thượng phẩm không có thể cảm thương sự yếu đuối chúng ta, nhưng có một thầy tế lễ bị cám dỗ trong mọi việc cũng như chúng ta, song chẳng phạm tội” (Hê-bơ-rơ 4:15). Sự vô tội này là điều kiện tất yếu để Ngài trở của lễ chuộc tội toàn hảo.

III. Chức Vụ Công Khai: Lời Nói và Phép Lạ Bày Tỏ Vương Quốc

Chức vụ khoảng ba năm rưỡi của Chúa Giê-su là sự bày tỏ trọn vẹn Vương Quốc Đức Chúa Trời giữa trần gian. Ngài tuyên bố: “Kỳ đã trọn, nước Đức Chúa Trời đã đến gần; các ngươi hãy ăn năn và tin đạo Tin Lành” (Mác 1:15). Các phép lạ Ngài làm – chữa bệnh, đuổi quỷ, dẹp yên sóng gió, hóa bánh ra nhiều – không phải chỉ để chứng tỏ quyền năng, mà là những “dấu chỉ” (semeia – σημεῖα) xác nhận Ngài chính là Đấng Mê-si-a và Vương Quốc Ngài đã đến (Giăng 20:30-31).

Lời giảng dạy của Ngài, đỉnh cao là Bài Giảng Trên Núi (Ma-thi-ơ 5-7), đã công phá mọi quan niệm tôn giáo hình thức đương thời. Ngài dạy về tinh thần của luật pháp, về tấm lòng yêu thương kẻ thù, và thiết lập một giao ước mới trên nền tảng ân điển và đức tin. Danh xưng Ngài ưa dùng để chỉ về mình – “Con người” (ho huios tou anthropou – ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου) – vừa nhấn mạnh nhân tính của Ngài, vừa ám chỉ đến lời tiên tri trong Đa-ni-ên 7:13-14 về một nhân vật siêu nhiên được ban cho quyền cai trị đời đời.

IV. Sự Chết Chuộc Tội: Của Lễ Toàn Hảo Trên Thập Tự Giá

Đỉnh điểm của chức vụ Chúa Giê-su là sự chết tự nguyện của Ngài trên thập tự giá. Đây không phải là một tai nạn lịch sử, mà là kế hoạch cứu chuộc từ trước muôn đời của Đức Chúa Trời. Như tiên tri Ê-sai đã báo trước về Đầy Tớ Chịu Khổ: “Người đã vì tội lỗi chúng ta mà bị vết... sự sửa phạt bình an của chúng ta đã chất trên Người; bởi sự sưng vù của Người mà chúng ta được lành bịnh” (Ê-sai 53:5).

Chính Chúa Giê-su giải thích mục đích sự chết của Ngài: “Vì Con người đã đến không phải để người ta hầu việc mình, song để hầu việc người ta, và phó sự sống mình làm giá chuộc cho nhiều người” (Mác 10:45). Từ “giá chuộc” (lutron – λύτρον) nghĩa là giá tiền để mua chuộc một nô lệ được tự do. Sự chết của Ngài là giá trả để giải phóng chúng ta khỏi ách nô lệ của tội lỗi và sự chết. Sứ đồ Giăng tóm tắt: “Nầy, Chiên Con của Đức Chúa Trời, là Đấng cất tội lỗi thế gian đi!” (Giăng 1:29).

V. Sự Sống Lại Vinh Hiển: Chiến Thắng Tối Hậu Trên Sự Chết

Nếu sự chết của Chúa Giê-su là sự chuộc tội, thì sự sống lại của Ngài là sự xác nhận quyền năng và sự thành công của công cuộc cứu chuộc. Phao-lô khẳng định: “Ví bằng Đấng Christ không từ kẻ chết sống lại, thì đức tin anh em cũng vô ích, anh em còn ở trong tội lỗi mình” (1 Cô-rinh-tô 15:17). Sự sống lại là bằng chứng tối hậu rằng Ngài đã thắng tội lỗi và sự chết, và Đức Chúa Trời đã chấp nhận của lễ chuộc tội của Ngài.

Sự kiện lịch sử này được chứng kiến bởi nhiều nhân chứng (1 Cô-rinh-tô 15:5-8) và là nền tảng cho niềm hy vọng sống lại của mọi tín đồ. Chúa Giê-su sống lại với một thân thể vinh hiển, vừa có thực chất vừa siêu việt, báo trước sự sống lại và thân thể vinh hiển của chúng ta trong tương lai.

VI. Sự Thăng Thiên và Vương Quyền Đời Đời

Sau 40 ngày hiện ra với các môn đồ, Chúa Giê-su thăng thiên về trời (Công Vụ 1:9-11). Sự thăng thiên không có nghĩa Ngài rời bỏ chúng ta, mà là Ngài về để nhận lấy vị trí vinh hiển thuộc về Ngài và tiếp tục chức vụ cầu thay. Phao-lô mô tả: “Đức Chúa Trời đã đem Ngài lên rất cao, và ban cho Ngài danh trên hết mọi danh... hầu cho nghe đến danh Đức Chúa Jêsus, mọi đầu gối trên trời, dưới đất, bên dưới đất, thảy đều quì xuống” (Phi-líp 2:9-10). Ngài hiện đang ngự bên hữu Đức Chúa Trời, cầu thay cho chúng ta (Rô-ma 8:34) và cai trị như Chúa của muôn vật.

VII. Di Sản Vĩnh Cửu: Chúa, Cứu Chúa và Bạn Của Tội Nhân

Di sản Chúa Giê-su để lại không phải là các tòa nhà hay tác phẩm triết học, mà là một Hội Thánh sống động gồm những người được cứu chuộc, một Đức Thánh Linh ngự trị, và một lời hứa trở lại trong vinh quang. Ngài để lại cho chúng ta:

• Một Danh Hiệu Mới: Ngài là “Chúa” (Kyrios – Κύριος), Đấng mà mọi đầu gối phải quỳ xuống và mọi lưỡi phải xưng nhận (Phi-líp 2:11).
• Một Sự Cứu Rỗi Trọn Vẹn: “Chẳng có sự cứu rỗi trong đấng nào khác; vì ở dưới trời, chẳng có danh nào khác ban cho loài người, để chúng ta phải nhờ đó mà được cứu” (Công Vụ 4:12).
• Một Giao Ước Mới: Bằng huyết Ngài, Ngài lập giao ước mới, ban cho sự tha tội và mối liên hệ trực tiếp với Đức Chúa Trời (Lu-ca 22:20; Hê-bơ-rơ 9:15).
• Một Đại Mạng Lệnh: Rao truyền Tin Lành về Ngài cho muôn dân (Ma-thi-ơ 28:18-20).

Áp Dụng Thực Tiễn Cho Đời Sống Cơ Đốc Nhân

Biết Chúa Giê-su là ai phải dẫn đến một đời sống được biến đổi. Dưới đây là những áp dụng thiết thực:

1. Tin Nhận và Tôn Ngài Làm Chúa Cá Nhân: Kiến thức về Chúa Giê-su là vô ích nếu không dẫn đến đức tin cá nhân. Hãy đáp lại câu hỏi của Ngài: “Còn ngươi thì nói Ta là ai?” bằng sự đầu phục: “Lạy Chúa tôi và Đức Chúa Trời tôi!” (Giăng 20:28).

2. Bước Đi Trong Mối Liên Hệ Sống Động: Ngài không chỉ là một nhân vật lịch sử, mà là Chúa đang sống. Hãy nuôi dưỡng mối tương giao với Ngài mỗi ngày qua sự cầu nguyện, suy gẫm Lời Ngài và vâng theo tiếng phán của Thánh Linh.

3. Sống Theo Gương và Lời Dạy Của Ngài: Cuộc đời Chúa Giê-su là khuôn mẫu tối cao về tình yêu thương, sự khiêm nhường, tha thứ và tận hiến. Hãy học theo Ngài (Ma-thi-ơ 11:29) và để các phẩm chất của Ngài (Christ-likeness) được hình thành trong chúng ta.

4. Rao Truyền Danh Ngài Cho Người Khác: Di sản của Chúa Giê-su tiếp tục được mở rộng qua chứng nhân của Hội Thánh. Chúng ta được kêu gọi làm chứng về Ngài – Đấng Cứu Rỗi duy nhất – cho bạn bè, gia đình và thế giới.

5. Sống Với Niềm Hy Vọng Sống Lại và Sự Trở Lại Của Ngài: Sự sống lại của Chúa Giê-su bảo đảm sự sống lại của chúng ta. Lời hứa Ngài sẽ trở lại (Giăng 14:3) là nguồn hy vọng và động lực để sống thánh sạch, tỉnh thức và trung tín trong mọi hoàn cảnh.

Kết Luận

Chúa Giê-su Christ không phải chỉ là một bậc thầy đạo đức, một nhà cách mạng, hay một biểu tượng tôn giáo. Ngài là Logos vĩnh cửu, là Em-ma-nu-ên – Đức Chúa Trời ở cùng chúng ta, là Christos – Đấng Mê-si-a được xức dầu, là Yeshua – Đấng Giê-hô-va cứu rỗi, là Chiên Con của Đức Chúa Trời chịu chết chuộc tội, là Đấng Sống Lại đắc thắng sự chết, và là Kyrios – Chúa của muôn vật đang ngự trị và sẽ trở lại trong vinh quang.

Cuộc đời và di sản của Ngài là trung tâm của lịch sử, của Kinh Thánh và của đức tin Cơ Đốc. Câu trả lời của Phi-e-rơ vang vọng qua các thời đại, và mỗi chúng ta cần xác nhận: “Chúa là Đấng Christ, Con Đức Chúa Trời hằng sống” (Ma-thi-ơ 16:16). Khi chúng ta biết Ngài là ai và tin cậy Ngài, chúng ta bước vào mối quan hệ sống động với Đức Chúa Trời, nhận lấy sự sống đời đời và trở nên một phần trong di sản vĩnh cửu của Ngài – một dân tộc rao truyền lẽ thật và vinh quang của Đấng Christ cho đến tận cùng trái đất.