‘Nhớ đến Đấng Tạo Hóa trong những ngày còn trẻ’ (Truyền đạo 12:1)
Lời kêu gọi trong Truyền đạo 12:1 vang lên như một hồi chuông cảnh tỉnh, một sự khẩn thiết giữa những suy tư về kiếp phù sinh: “Hãy nhớ Đấng Tạo hóa ngươi trong lúc tuổi trẻ, trước khi chưa đến những ngày tai hại, chưa đến những năm mà ngươi sẽ nói rằng: Ta không lấy làm vui lòng chi trong các năm ấy;” (Truyền đạo 12:1, Kinh Thánh Tiếng Việt 1925). Đây không phải là một lời khuyên nhẹ nhàng, mà là kết luận thần học trọng tâm, là “cái đinh” (Truyền đạo 12:11) mà tác giả – được tin là Vua Sa-lô-môn, đã đóng chặt sau mọi cuộc truy tìm ý nghĩa đời người dưới mặt trời. Bài viết này sẽ đi sâu khai thác ý nghĩa, bối cảnh và áp dụng thiết thực của mệnh lệnh quan trọng bậc nhất này cho đời sống Cơ Đốc nhân, đặc biệt là thế hệ trẻ.
I. Giải Nghĩa Câu Kinh Thánh: “Hãy Nhớ Đấng Tạo Hóa Ngươi”
Để hiểu trọn vẹn, chúng ta cần mổ xẻ từng cụm từ then chốt trong nguyên ngữ Hê-bơ-rơ.
1. “Hãy nhớ” (Hebrew: זְכֹר - “Zākhar”): Động từ này trong tiếng Hê-bơ-rơ vượt xa khái niệm “nhớ lại” một ký ức mơ hồ. Nó mang nghĩa của một hành động chủ động, tích cực, ghi nhớ để hành động. Nó hàm ý sự tưởng niệm, sự trung tín và sự gắn bó. Kinh Thánh thường dùng từ này trong bối cảnh giao ước: “Hãy nhớ ngày sa-bát” (Xuất Ê-díp-tô Ký 20:8), hay “Hãy nhớ lại Đấng đã dựng nên ngươi” (Phục truyền luật lệ ký 32:18). Vì vậy, “nhớ đến” Đấng Tạo Hóa là đặt Ngài làm trung tâm của nhận thức, tình cảm, ý chí và hành động. Đó là một lối sống hướng về Ngài.
2. “Đấng Tạo Hóa” (Hebrew: בּוֹרְאֶיךָ - “Bōr’ekha”): Danh từ này bắt nguồn từ động từ “bara” – một từ đặc biệt trong Kinh Thánh chỉ dành riêng cho hành động sáng tạo độc nhất vô nhị của Đức Chúa Trời (Sáng thế ký 1:1). Không phải ngẫu nhiên tác giả dùng từ “Đấng Tạo Hóa” thay vì “Đức Chúa Trời” hay “Chúa”. Trong bối cảnh sách Truyền đạo, nơi mọi sự “dưới mặt trời” đều là hư không (Hebrew: “hevel” – hơi thở, chóng qua), việc nhớ đến Đấng Tạo Hóa là nhận ra nguồn gốc tối hậu, quyền tể trị tối cao và ý nghĩa nguyên thủy của mọi vật. Con người chỉ tìm được ý nghĩa đích thực khi quay về với Đấng đã dựng nên mình, Đấng ban cho sự sống và mục đích.
3. “Trong lúc tuổi trẻ” (Hebrew: בִּימֵי בְחוּרֹתֶיךָ - “Bîmê bḥūrōtheykha”): Cụm từ này chỉ thời kỳ thanh xuân, sức mạnh, nhiệt huyết và những cơ hội chưa bị giới hạn bởi tuổi tác. Nó không chỉ là giai đoạn sinh học, mà còn là thời điểm thuận lợi nhất để thiết lập một nền tảng, một hướng đi. Thời trẻ là lúc con người dễ bị cuốn vào những cuộc truy tìm khoái lạc, thành tích, và “hư không” nhất (Truyền đạo 11:9). Chính vì thế, lời kêu gọi này càng trở nên cấp thiết.
II. Bối Cảnh: Lời Đáp Cho Sự “Hư Không”
Sách Truyền đạo là một cuộc thí nghiệm triết học dưới góc nhìn “dưới mặt trời” – tức là góc nhìn thuần túy nhân sinh, không tính đến mặc khải siêu nhiên. Sa-lô-môn, người được ban cho sự khôn ngoan vô song, đã dùng mọi phương tiện (sự khôn ngoan, sự vui chơi, của cải, công trình) để tìm kiếm ý nghĩa, và kết luận đều là “hư không”, “theo đuổi luồng gió” (Truyền đạo 1:14). Sự chết – kết thúc chung cho mọi người – phủ một bóng đen lên mọi thành tựu (Truyền đạo 9:2-3).
Giữa bức tranh ảm đạm đó, câu 12:1 chính là ánh sáng xuyên thủng. Nếu mọi sự “dưới mặt trời” đều chóng tàn, thì câu trả lời phải đến từ bên trên mặt trời – từ Đấng Tạo Hóa. Việc “nhớ đến Đấng Tạo Hóa” là chìa khóa để thoát khỏi vòng xoáy hư không và tìm thấy ý nghĩa đích thực, vốn chỉ có trong mối quan hệ với Đấng dựng nên mình.
III. Tại Sao Phải “Nhớ” Khi Còn Trẻ? Hình Ảnh Cảnh Báo Trong Truyền Đạo 12
Câu 1 không đứng một mình. Các câu từ 2 đến 7 tiếp theo vẽ nên một bức tranh ẩn dụ sống động và bi thương về tuổi già và sự tàn lụi, lý do cho sự khẩn cấp:
- “Mặt trời, mặt trăng, và ngôi sao chẳng còn sáng nữa” (câu 2): Sự u ám của tâm trí, giác quan suy giảm.
- “Những kẻ canh cửa nhà run rẩy” (câu 3): Chân tay yếu đuối, run rẩy.
- “Những kẻ mạnh mẽ đều khom lưng” (câu 3): Cột sống cong, sức lực suy kiệt.
- “Cối xay lấy ít mà xay vì số con xay đã thưa thớt” (câu 3): Răng rụng, khả năng hấp thụ dinh dưỡng kém.
- “Kẻ thức dậy nơi giọng chim” (câu 4): Giấc ngủ chập chờn, dễ tỉnh giấc.
- “Cây hạnh đơm hoa, cào cào cà lết, và trái mong ước bị bể” (câu 5): Sức sống tàn lụi, những ham muốn tự nhiên mất đi.
Tất cả dẫn đến kết luận: “Bụi tro trở vào đất y như nguyên cũ, và thần linh trở về nơi Đức Chúa Trời, là Đấng đã ban nó.” (Truyền đạo 12:7). Tuổi trẻ là thời kỳ “trước khi dây bạc đứt, chén vàng vỡ, vò vỡ bên suối, bánh xe gãy bể nơi giếng” (câu 6) – trước khi cơ hội, sức lực và thời gian cạn kiệt. “Nhớ” lúc trẻ là đầu tư cho đời đời khi còn có thể, trước khi tâm trí và thể chất không còn minh mẫn, linh hoạt để tiếp nhận và đáp lại lẽ thật cách trọn vẹn.
IV. Ứng Dụng Thực Tiễn: “Nhớ Đến Đấng Tạo Hóa” Trong Đời Sống Hằng Ngày
Lời dạy này không chỉ là lý thuyết. Dưới đây là những áp dụng cụ thể cho Cơ Đốc nhân trẻ:
1. Thiết Lập Thói Quen Thuộc Linh Sớm: “Nhớ đến” bắt đầu bằng kỷ luật. Hãy lập thói quen đọc, học, suy ngẫm và cầu nguyện dựa trên Lời Chúa (Thi thiên 119:9). Tuổi trẻ là lúc hình thành thói quen sẽ định hình cả cuộc đời. Như Giô-suê được khuyên: “Quyển sách luật pháp này chớ xa miệng ngươi, hãy suy ngẫm ngày và đêm” (Giô-suê 1:8).
2. Tìm Kiếm và Vâng Theo Mục Đích Của Ngài: Thay vì chạy theo những mục tiêu “dưới mặt trời” (học vị, sự nghiệp, tiếng tăm) như cứu cánh tối hậu, người trẻ cần tìm kiếm ý muốn Đấng Tạo Hóa cho đời mình. “Vì chúng ta là việc Ngài làm ra, đã được dựng nên trong Đức Chúa Jêsus Christ để làm việc lành mà Đức Chúa Trời đã sắm sẵn trước cho chúng ta làm theo.” (Ê-phê-sô 2:10). Sống có mục đích thuộc về Ngài xóa tan sự hư không.
3. Sử Dụng Năng Lực và Thời Gian Để Phục Vụ: Sức trẻ, trí tuệ minh mẫn, sự linh hoạt là những “talâng” Chúa giao. Hãy dùng nó để phục vụ Hội Thánh và người khác, không chỉ tích lũy cho bản thân (1 Cô-rinh-tô 15:58). Hãy như Ti-mô-thê, từ trẻ đã học Kinh Thánh và được dùng làm người hầu việc Chúa (2 Ti-mô-thê 3:15, 1 Ti-mô-thê 4:12).
4. Lập Những Mối Quan Hệ Vững Chắc Trong Chúa: Tuổi trẻ là lúc xây dựng các mối quan hệ. “Hãy nhớ Đấng Tạo Hóa” trong việc chọn bạn bè, người yêu, người hôn phối. Hãy kết giao với những người cùng đưa bạn đến gần Chúa hơn (Châm ngôn 27:17). Hôn nhân Cơ Đốc là một phương cách quan trọng để nhớ đến Đấng Tạo Hóa trong mối liên hệ thân mật nhất.
5. Giữ Tấm Lòng Ngay Thẳng và Đơn Sơ: Tuổi trẻ dễ bị cám dỗ bởi tội lỗi và sự kiêu ngạo. “Nhớ đến Đấng Tạo Hóa” là nhận biết Ngài thấy hết mọi sự (Châm ngôn 15:3) và kính sợ Ngài, là khởi đầu của sự khôn ngoan (Châm ngôn 9:10). Hãy dâng những đam mê, ước mơ, thất vọng cho Chúa, tìm kiếm sự thỏa lòng nơi Ngài trước nhất.
6. Sống Với Viễn Cảnh Đời Đời: “Nhớ đến Đấng Tạo Hóa” giúp chúng ta sống với tầm nhìn vĩnh cửu. Mọi lựa chọn hôm nay đều có hệ quả đời đời. “Ấy vậy, anh em hoặc ăn, hoặc uống, hay là làm sự chi khác, hãy vì sự vinh hiển Đức Chúa Trời mà làm.” (1 Cô-rinh-tô 10:31).
V. Kết Luận: Trung Tâm Đích Thực Là Chúa Cứu Thế Giê-xu
Cuối cùng, với sự mặc khải trọn vẹn nơi Tân Ước, chúng ta hiểu rằng “nhớ đến Đấng Tạo Hóa” cách trọn vẹn nhất chính là nhận biết, tin cậy và bước đi với Con Một của Ngài, là Chúa Giê-xu Christ. Chính Ngài là Đấng Trung Bảo, qua đó muôn vật được dựng nên (Giăng 1:3, Cô-lô-se 1:16) và nhờ huyết Ngài mà chúng ta, vốn xa cách Đấng Tạo Hóa vì tội lỗi, được hòa giải trở về (Cô-lô-se 1:20-22).
Lời kêu gọi “Hãy nhớ Đấng Tạo hóa ngươi trong lúc tuổi trẻ” vì thế, là lời mời gọi đặt đức tin nơi Chúa Giê-xu từ khi còn trẻ, để cả cuộc đời được định hình bởi ân điển, được hướng dẫn bởi Thánh Linh Ngài, và được bảo đảm một cơ nghiệp trên trời. Đó không phải là gánh nặng, mà là con đường khôn ngoan duy nhất dẫn đến một đời sống phong phú, ý nghĩa thật sự, và một tương lai vững chắc trong tay Đấng Tạo Hóa, Đấng cũng chính là Cha Thiên Thượng yêu thương chúng ta.
“Vậy, anh em hoặc ăn, hoặc uống, hay là làm sự chi khác, hãy vì sự vinh hiển Đức Chúa Trời mà làm.” - 1 Cô-rinh-tô 10:31