Chúa Giê-xu là người bạn của những tội nhân có nghĩa là gì?

Trong dòng chảy của lịch sử và tôn giáo, không có một nhân vật nào lại có một danh hiệu vừa gây tranh cãi, vừa mang lại niềm hy vọng khôn tả như danh hiệu “bạn của những người thu thuế và kẻ tội lỗi” mà người Pha-ri-si đã gán cho Chúa Giê-xu (Ma-thi-ơ 11:19). Đối với những nhà lãnh đạo tôn giáo đương thời, đây là một lời buộc tội, một sự sỉ nhục. Nhưng đối với Phúc Âm, đây chính là một khúc ca tuyệt vời về ân điển, một tuyên bố đầy quyền năng về sứ mệnh cứu chuộc của Con Đức Chúa Trời. Vậy, ý nghĩa thần học sâu xa và thực tiễn của danh hiệu này là gì? Bài nghiên cứu này sẽ đi sâu khai thác chủ đề này dưới ánh sáng của Kinh Thánh, ngôn ngữ gốc và sự ứng dụng cho đời sống Cơ Đốc nhân ngày nay.

Để hiểu được sự gây sốc trong hành động của Chúa Giê-xu, chúng ta phải đặt mình vào bối cảnh Do Thái giáo thế kỷ thứ nhất. Sự thánh khiết (tiếng Hê-bơ-rơ: qodesh - קֹדֶשׁ) không chỉ là một phẩm chất đạo đức, mà là một trạng thái tách biệt khỏi mọi sự ô uế. Người Pha-ri-si (nghĩa là “những người được tách biệt”) đã đẩy nguyên tắc này đến cực đoan, xây dựng một hàng rào luật pháp (fence around the Law) để tránh xa bất cứ điều gì có thể dẫn đến sự ô uế. “Kẻ tội lỗi” (hamartōloi - ἁμαρτωλοὶ trong tiếng Hy Lạp) không chỉ là những người phạm trọng tội, mà còn bao gồm những người không giữ luật truyền khẩu một cách tỉ mỉ (như luật rửa tay, ăn chay), những người làm nghề bị xem là ô uế (như người thu thuế cộng tác với đế quốc La Mã), và dân ngoại. Ăn uống chung với họ là đồng nghĩa với việc đồng lõa với tội lỗi và tự làm ô uế chính mình.

Chúa Giê-xu đã bước vào bối cảnh ấy và hành động một cách triệt để ngược lại. Ngài không chỉ giảng cho tội nhân, mà còn đồng bàn với họ. Việc đồng bàn trong văn hóa Cận Đông là dấu hiệu tối cao của sự chấp nhận, hiệp thông và bình đẳng.

1. Ma-thi-ơ – Người Thu Thuế Được Kêu Gọi (Ma-thi-ơ 9:9-13):
Chúa Giê-xu thấy một người ngồi tại sở thu thuế, tên là Ma-thi-ơ. Ngài phán cùng người rằng: “Hãy theo ta.” Người ấy liền đứng dậy mà theo Ngài. Động từ “theo” (akolouthei - ἀκολούθει) không chỉ là đi về mặt thể xác, mà là sự đi theo làm môn đồ, một sự cam kết trọn đời. Sau đó, Chúa Giê-xu ngồi ăn tại nhà Ma-thi-ơ với “nhiều người thu thuế và kẻ tội lỗi”. Ngài không sợ bị vấy ô. Khi bị người Pha-ri-si chất vấn, Chúa Giê-xu đáp: “Kẻ mạnh khỏe không cần thầy thuốc, song kẻ có bệnh. Hãy đi, và học cho biết câu nầy nghĩa là gì: Ta muốn lòng thương xót, mà chẳng muốn của tế lễ. Vì ta đến đây không phải để kêu gọi người công bình, mà kêu gọi kẻ tội lỗi” (câu 12-13). Ở đây, Chúa Giê-xu tự ví mình như “thầy thuốc” (iatros - ἰατρός). Một thầy thuốc giỏi phải đến gần người bệnh. Ngài trích Ô-sê 6:6 để nhấn mạnh rằng bản chất của Đức Chúa Trời là “lòng thương xót” (eleos - ἔλεος), chứ không phải sự tuân thủ nghi lễ một cách lạnh lùng.

2. Xa-chê – Người Thu Thuế Được Biến Đổi (Lu-ca 19:1-10):
Câu chuyện về Xa-chê là một minh họa hoàn hảo về “tình bạn cứu rỗi”. Xa-chê là “người thâu thuế đầu sở, và giàu có” – tức là một biểu tượng của tội lỗi và sự bóc lột. Ông tìm cách xem Chúa Giê-xu. Đáp lại, Chúa Giê-xu không chỉ nhìn thấy ông, mà còn công bố: “Hỡi Xa-chê, hãy xuống cho mau, vì hôm nay ta phải ở lại nhà ngươi” (câu 5). Chữ “phải” (dei - δεῖ) diễn tả một sự tất yếu thần thượng, một phần trong kế hoạch cứu rỗi của Đức Chúa Trời. Việc Chúa Giê-xu “ở lại” nhà Xa-chê đã khiến dân chúng “lằm bằm” (cùng một từ trong tiếng Hy Lạp dùng cho sự cằn nhằn của người Pha-ri-si trong Lu-ca 15:2). Kết quả là Xa-chê đứng dậy và tuyên bố một sự biến đổi hoàn toàn: “Tôi lấy nửa gia tài mình mà cho kẻ nghèo, và nếu tôi có ăn cắp của ai, tôi xin đền gấp tư” (câu 8). Chúa Giê-xu xác nhận: “Hôm nay sự cứu rỗi đã đến nhà nầy... Bởi Con người đã đến tìm và cứu kẻ bị mất” (câu 9-10). Tình bạn của Chúa Giê-xu không phải là sự chấp nhận tình trạng tội lỗi, mà là quyền năng biến đổi dẫn đến sự cứu rỗi.

3. Người Đàn Bà Tội Lỗi Xức Dầu Chân Chúa (Lu-ca 7:36-50):
Tại nhà của người Pha-ri-si Si-môn, một phụ nữ được biết đến là “tội nhân trong thành” đã đến, khóc, lấy nước mắt tưới chân Chúa, lấy tóc mình lau và xức dầu thơm. Chúa Giê-xu đã để cho hành động đó xảy ra, bảo vệ bà trước sự chỉ trích của chủ nhà. Ngài dùng một ẩn dụ về hai con nợ để dạy rằng: “Vậy nên ta nói cùng ngươi, tội lỗi người đã được tha nhiều, vì người đã yêu mến nhiều; nhưng hễ ai được tha ít thì yêu mến ít” (câu 47). Tình bạn và sự tha thứ của Chúa Giê-xu đã khơi dậy một tình yêu và lòng biết ơn vô bờ bến trong tâm hồn người đã từng bị khinh rẻ.

Hành động của Chúa Giê-xu không phải là sự bất cẩn về mặt đạo đức, mà là một sự bày tỏ chân lý cốt lõi về bản tính Đức Chúa Trời và chương trình cứu rỗi.

1. Sự Nhập Thể – Đức Chúa Trời Đến Với Con Người:
Giăng 1:14 chép: “Ngôi Lời đã trở nên xác thịt, ở giữa chúng ta”. Động từ “ở” (eskēnōsen - ἐσκήνωσεν) có nghĩa đen là “dựng lều”, “cư ngụ”. Chúa Giê-xu, Đức Chúa Trời vĩ đại, đã đến cư ngụ giữa một nhân loại ô uế vì tội lỗi. Ngài là “Em-ma-nu-ên”, nghĩa là “Đức Chúa Trời ở cùng chúng ta” (Ma-thi-ơ 1:23). Tình bạn của Ngài với tội nhân là hệ quả tất yếu của sự nhập thể.

2. Sứ Mệnh Cứu Chuộc – Đến Để Tìm Và Cứu:
Như đã tuyên bố với Xa-chê, mục đích của Chúa Giê-xu là “tìm và cứu kẻ bị mất” (Lu-ca 19:10). Trong tiếng Hy Lạp, “kẻ bị mất” là to apolōlos (τὸ ἀπολωλός) – một từ rất mạnh, chỉ điều gì đó bị hủy hoại, hư mất hoàn toàn. Một người chăn chiên tốt phải đi vào nơi nguy hiểm, bụi rậm để tìm con chiên lạc (Lu-ca 15:4-7). Chúa Giê-xu, Đấng Chăn Chiên Lành, đã vào chính “bụi rậm” của tội lỗi nhân loại để giải cứu chúng ta.

3. Sự Công Bình Thay Thế – Ngài Gánh Tội Lỗi Chúng Ta:
Sâu xa hơn, Chúa Giê-xu có thể là “bạn” của tội nhân vì Ngài sẽ trở thành “Đấng thay thế” cho họ. Ê-sai 53 đã tiên tri về Đầy Tớ Chịu Khổ: “Người đã vì tội lỗi chúng ta mà bị vết... sự sửa phạt bình an của chúng ta đã chất trên Người... Đức Giê-hô-va đã làm cho tội lỗi của hết thảy chúng ta chất trên Người” (câu 5-6). Trên thập tự giá, Chúa Giê-xu, Đấng không hề biết tội, đã trở nên tội lỗi vì chúng ta (2 Cô-rinh-tô 5:21). Vì vậy, Ngài không sợ bị “ô uế” khi tiếp xúc với tội nhân, vì chính Ngài sẽ gánh lấy sự ô uế ấy trên thập tự giá.

Là những người theo Chúa Giê-xu, chúng ta được kêu gọi để sống và phản chiếu tinh thần này trong đời sống hằng ngày.

1. Kinh Nghiệm Cá Nhân: Nhận Biết Mình Là Tội Nhân Được Ngài Làm Bạn.
Bước đầu tiên là nhìn nhận chân thực về mình: “Đấng Christ đã chết vì kẻ có tội... ấy là chính chúng ta” (Rô-ma 5:8). Chúng ta cần loại bỏ thái độ tự công bình của người Pha-ri-si. Mỗi ngày, hãy nhớ rằng bạn được Chúa chấp nhận không phải vì sự trong sạch của mình, mà vì sự thánh khiết của Ngài đã phủ lấy bạn. Hãy sống trong lòng biết ơn và tự do đó.

2. Trong Mối Quan Hệ: Trở Nên Bạn Của Người Chưa Tin, Nhưng Không Đồng Lõa Với Tội.
Chúa Giê-xu phân biệt rõ giữa “ở với” (meta - μετὰ) và “thuộc về”. Ngài ở giữa tội nhân để đem họ ra khỏi tội, chứ không để bị tội lỗi lôi kéo. Chúng ta được kêu gọi “hãy đi khắp thế gian, giảng Tin Lành cho mọi người” (Mác 16:15). Điều này đòi hỏi sự dạn dĩ để bước vào không gian của người khác – nơi làm việc, câu lạc bộ, cộng đồng – với thái độ yêu thương chân thành, lắng nghe và phục vụ, không phải thái độ kết án hoặc tách biệt. Tuy nhiên, chúng ta phải giữ vững nền tảng đạo đức của Kinh Thánh, “yêu thương nhau sốt sắng; vì sự yêu thương che đậy vô số tội lỗi” (1 Phi-e-rơ 4:8), nhưng không bao giờ tán thành hoặc tham gia vào những hành vi mà Kinh Thánh gọi là tội lỗi.

3. Trong Hội Thánh: Trở Thành Một Cộng Đồng Của Ân Điển.
Hội Thánh phải là nơi mà những người đang bị thương, đang sa ngã, đang vật lộn cảm thấy an toàn để đến và tìm kiếm sự giúp đỡ. Đây là nơi “kẻ bị mất” được tìm thấy. Chúng ta cần xây dựng một văn hóa chân thật, nơi mọi người có thể thú nhận sự yếu đuối của mình mà không sợ bị xa lánh, nhưng nhận được sự nâng đỡ, cầu nguyện và dẫn dắt trở lại với ân điển (Ga-la-ti 6:1-2).

Danh hiệu “bạn của những kẻ tội lỗi” không phải là một vết nhơ, mà là vinh quang của Chúa Giê-xu Christ. Nó bày tỏ một Đức Chúa Trời không đứng từ xa để phán xét, nhưng đã bước xuống trong thân phận con người, đồng cảm với những yếu đuối của chúng ta (Hê-bơ-rơ 4:15), và bằng tình yêu hy sinh, Ngài đã kết bạn với chúng ta ngay trong tình trạng hư mất để kéo chúng ta ra khỏi đó. Tình bạn này không rẻ. Nó được đóng đinh trên thập tự giá. Nhưng chính nhờ tình bạn đắt giá ấy mà chúng ta, những tội nhân, được trở nên bạn hữu của Đức Chúa Trời (Giăng 15:15).

Hôm nay, nếu bạn cảm thấy mình tội lỗi, xa cách, không xứng đáng, hãy nhớ rằng Chúa Giê-xu vẫn đang mở rộng vòng tay tình bạn đó. Và nếu bạn đã nhận được tình bạn ấy, hãy ra đi và trở nên một sứ giả của tình bạn cứu rỗi đó cho một thế giới đang lạc lối, theo gương của Chúa và Cứu Chúa chúng ta.