Chúa Giê-xu Là Đấng Trung Bảo
Trong hành trình đức tin của Cơ Đốc nhân, có những chân lý nền tảng không chỉ định hình niềm tin mà còn an ủi và nâng đỡ tấm lòng chúng ta giữa một thế giới đầy bất an và tội lỗi. Một trong những chân lý vĩ đại và ấm áp nhất đó là sự nhận biết rằng chúng ta không đơn độc trong mối quan hệ với Đấng Tạo Hóa Thánh Khiết. Chúa Giê-xu Christ không chỉ là Đấng Cứu Chuộc, Ngài còn là Đấng Trung Bảo duy nhất đứng giữa Đức Chúa Trời và con người. Khái niệm này không phải là một ý tưởng triết học trừu tượng, mà là một thực tại sống động, đầy quyền năng, được mặc khải rõ ràng trong Lời của Đức Chúa Trời. Bài nghiên cứu này sẽ đi sâu khai phá ý nghĩa thần học phong phú, nền tảng Kinh Thánh vững chắc và những ứng dụng biến đổi đời sống từ chân lý: Chúa Giê-xu Christ là Đấng Trung Bảo của chúng ta.
Thuật ngữ "Trung Bảo" hay "Đấng Trung Gian" (tiếng Anh: Mediator) xuất phát từ từ Hy Lạp "μεσίτης" (mesitēs). Từ này mang ý nghĩa một người đứng ở giữa (mesos) để hòa giải, đảm bảo, hay ký kết một giao ước giữa hai bên. Trong bối cảnh Kinh Thánh, nó mô tả một Đấng đứng giữa Đức Chúa Trời thánh khiết và loài người tội lỗi, để thiết lập lại mối tương giao đã bị đổ vỡ.
Nền tảng rõ ràng nhất cho giáo lý này được tìm thấy trong thư tín của Sứ đồ Phao-lô gửi cho Ti-mô-thê: "Vì chỉ có một Đức Chúa Trời, và chỉ có một Đấng Trung Bảo ở giữa Đức Chúa Trời và loài người, tức là Đức Chúa Jêsus Christ, là người; Ngài đã phó chính mình Ngài làm giá chuộc mọi người"
(1 Ti-mô-thê 2:5-6). Câu Kinh Thánh then chốt này phá tan mọi quan niệm cho rằng có nhiều con đường đến với Đức Chúa Trời. Nó khẳng định: MỘT Đức Chúa Trời, MỘT Đấng Trung Bảo, MỘT Cơ hội Cứu rỗi – đó là Chúa Giê-xu Christ, Đấng vừa hoàn toàn là Đức Chúa Trời, vừa hoàn toàn là con người.
Sự cần thiết của một Đấng Trung Bảo bắt nguồn từ vấn đề căn cơ của nhân loại: TỘI LỖI. Tiên tri Ê-sai đã mô tả tình trạng bi đát: "Nhưng ấy là sự gian ác các ngươi làm xa cách mình với Đức Chúa Trời; và tội lỗi các ngươi đã che khuất mặt Ngài khỏi các ngươi, đến nỗi Ngài không nghe các ngươi nữa"
(Ê-sai 59:2). Sự thánh khiết tuyệt đối của Đức Chúa Trời và tội lỗi của con người tạo nên một vực thẳm ngăn cách mà không một người nào, dù tốt lành đến đâu, có thể tự mình vượt qua. Giao ước cũ (Cựu Ước) với hệ thống tế lễ bằng sinh tôi và chức vụ thầy tế lễ đã cho thấy nhu cầu về một sự trung gian, nhưng chính nó chỉ là "bóng của các sự tốt lành ngày sau" (Hê-bơ-rơ 10:1), cần một Đấng Trung Bảo trọn vẹn và cuối cùng.
Sự độc nhất vô nhị của Chúa Giê-xu với tư cách là Đấng Trung Bảo nằm ở thân vị song toàn của Ngài. Ngài không phải là một thiên sứ, một tiên tri cao trọng, hay một bậc thầy tâm linh. Kinh Thánh chứng nhận Ngài là Ngôi Lời (Logos) đã trở nên xác thịt (Giăng 1:1, 14). Thư Hê-bơ-rơ khai triển sâu sắc điểm này: "Vậy nên, trong mọi sự Ngài phải giống như anh em mình, hầu cho đối với Đức Chúa Trời, Ngài trở nên thầy tế lễ thượng phẩm, hay thương xót và trung tín, đặng đền tội cho chúng dân"
(Hê-bơ-rơ 2:17).
Là Đức Chúa Trời trọn vẹn, Chúa Giê-xu có thẩm quyền và khả năng đại diện cho Đức Chúa Trời với con người. Ngài có thể phán: "Ai đã thấy ta, tức là đã thấy Cha"
(Giăng 14:9). Sự hiểu biết trọn vẹn về ý muốn, bản tính và vinh quang của Đức Chúa Trời nơi Ngài khiến Ngài là Đại Sứ hoàn hảo từ Trời. Là con người trọn vẹn, Ngài có thể cảm thông, đồng hóa và đại diện cho chúng ta trước mặt Đức Chúa Trời. Ngài đã chịu cám dỗ, đau khổ, và thậm chí sự chết (Hê-bơ-rơ 4:15). Như nhà thần học Athanasius đã nói: "Ngài trở nên con người để chúng ta có thể trở nên con cái Đức Chúa Trời." Chính tại giao điểm duy nhất này của thần tính và nhân tính, cây cầu cứu rỗi được bắc qua vực thẳm ngăn cách.
Chức vụ Trung Bảo của Chúa Giê-xu không thụ động. Nó được thể hiện qua một công trình cụ thể, trọn vẹn và đầy quyền năng, bao gồm ba phương diện chính:
1. Hòa Giải (Reconciliation): Công việc chính yếu của Đấng Trung Bảo là giải quyết nguyên nhân của sự ngăn cách: tội lỗi và sự thạnh nộ của Đức Chúa Trời. Chúa Giê-xu đã làm điều này qua sự chết đền tội của Ngài trên thập tự giá. "Vả, Đức Chúa Trời đã khiến Đấng vốn chẳng biết tội lỗi trở nên tội lỗi vì chúng ta, hầu cho chúng ta nhờ Đấng đó mà được trở nên sự công bình của Đức Chúa Trời"
(2 Cô-rinh-tô 5:21). Từ Hy Lạp cho "hòa giải" là "καταλλάσσω" (katallassō), nghĩa là thay đổi hoàn toàn mối quan hệ từ thù nghịch sang hòa thuận. Chúa Giê-xu, bằng chính huyết Ngài, đã "làm nên hòa bình" (Cô-lô-se 1:20).
2. Cầu Thay (Intercession): Công việc của Đấng Trung Bảo không kết thúc tại thập tự giá. Ngài đang sống và đang hành động cho chúng ta ở bên hữu Đức Chúa Trời. Thư Hê-bơ-rơ so sánh Ngài với thầy tế lễ thượng phẩm bước vào Nơi Chí Thánh, nhưng với chính huyết của mình: "Ấy cũng vì đó mà Ngài có thể cứu toàn vẹn những kẻ nhờ Ngài mà đến gần Đức Chúa Trời, vì Ngài hằng sống để cầu thay cho những kẻ ấy"
(Hê-bơ-rơ 7:25). Từ "cầu thay" (ἐντυγχάνω, entynchanō) có nghĩa là can thiệp, nài xin, đại diện cho. Chúa Giê-xu đang liên tục trình bày giá trị của sự chết chuộc tội của Ngài cho chúng ta trước mặt Cha, biện hộ cho chúng ta khi chúng ta thất bại (1 Giăng 2:1).
3. Bảo Đảm (Guarantee) của Giao Ước Mới: Trong văn hóa cổ, một người trung bảo cũng là người bảo đảm cho một giao ước. Chúa Giê-xu chính là Đấng Bảo Đảm cho một giao ước tốt hơn, vĩnh cửu. "Nhưng bây giờ Đức Chúa Jêsus đã được một chức vụ rất tôn trọng hơn, vì Ngài là Đấng Trung Bảo của giao ước tốt hơn, mà giao ước ấy lập lên trên lời hứa tốt hơn"
(Hê-bơ-rơ 8:6). Sự phục sinh và thăng thiên của Ngài là bằng chứng và bảo đảm rằng giao ước ân điển này có hiệu lực đời đời. Ngài không chỉ mở đường, Ngài chính là Con Đường (Giăng 14:6), và Ngài bảo đảm rằng ai tin nhận Ngài sẽ an toàn bước trên con đường ấy đến cùng.
Chân lý về Chúa Giê-xu là Đấng Trung Bảo không phải chỉ để suy ngẫm, mà phải biến đổi cách chúng ta sống, cầu nguyện và đối diện với những thử thách.
1. Sự Tự Tin Trong Sự Cầu Nguyện: Chúng ta không đến với Đức Chúa Trời dựa trên công đức hay sự xứng đáng của mình, mà dựa trên công đức và thân vị của Đấng Trung Bảo. Chúng ta có thể "vậy, chúng ta hãy lấy lòng thật thà với đức tin đầy dẫy trọn vẹn, lòng được tưới sạch khỏi lương tâm ác, thân thể rửa bằng nước sạch, mà đến gần Chúa" (Hê-bơ-rơ 10:22). Mỗi lời cầu nguyện đều được Chúa Cha nghe qua sự chuyển cầu của Chúa Con.
2. Sự An Nghỉ Trước Sự Kết Án: Khi Sa-tan, "kẻ kiện cáo anh em" (Khải Huyền 12:10), hay chính lương tâm chúng ta lên án, chúng ta có thể nhìn lên Đấng Trung Bảo đang đứng trước mặt Đức Chúa Trời. "Ai sẽ kiện kẻ lựa chọn của Đức Chúa Trời? Đức Chúa Trời là Đấng xưng công bình những kẻ ấy. Ai sẽ lên án họ? Đấng Christ đã chết, và còn sống lại nữa, Ngài đang ngự bên hữu Đức Chúa Trời, thật cũng đang cầu thay cho chúng ta!"
(Rô-ma 8:33-34). Sự bình an không dựa trên cảm xúc, mà trên sự kiện khách quan: Chúng ta đã được hòa thuận với Đức Chúa Trời qua Đấng Christ.
3. Động Lực Cho Sự Thánh Khiết Cá Nhân: Biết rằng chúng ta có một Đấng Trung Bảo cảm thông (Hê-bơ-rơ 4:15) giúp chúng ta thành thật về tội lỗi mình và chạy đến với ân điển để được giúp đỡ. Đồng thời, sự kiện chúng ta đã được kết nối với Đức Chúa Trời thánh khiết đòi hỏi và ban quyền năng để chúng ta sống một đời sống đẹp lòng Ngài, không phải để được cứu, mà vì đã được cứu.
4. Nền Tảng Cho Sự Hiệp Một Trong Hội Thánh: Vì chỉ có MỘT Đấng Trung Bảo, nên tất cả chúng ta – bất kể chủng tộc, địa vị, giới tính – đều đến với Đức Chúa Trời bằng một Con Đường duy nhất (Ê-phê-sô 2:18). Điều này phá đổ mọi bức tường ngăn cách và kêu gọi chúng ta sống trong sự hiệp một mà Chúa Christ đã mua bằng giá cao.
Chúa Giê-xu Christ, Đấng Trung Bảo của chúng ta, không chỉ là một nhân vật lịch sử hay một biểu tượng tôn giáo. Ngài là Đấng Sống, đang tích cực liên kết thiên đàng với đất, Đức Chúa Trời với con người. Ngài là Adam cuối cùng, đã khôi phục lại những gì Adam đầu tiên đã đánh mất. Ngài là Môi-se trọn vẹn, dẫn dắt chúng ta vào miền đất hứa thật sự. Ngài là Thầy Tế Lễ Thượng Phẩm vĩnh viễn, dâng lên một của lễ cuối cùng và hoàn hảo: chính mạng sống Ngài.
Chân lý này là nguồn hy vọng bất diệt. Dù bạn đang ở trong thung lũng tối tăm của tội lỗi, sự cô đơn, hay nghi ngờ, hãy nhớ rằng có một Đấng đang đứng trong khoảng trống ấy. Ngài đã đổ huyết để lấp đầy nó. Ngài đang sống để cầu thay cho bạn. Vì vậy, hôm nay, chúng ta có thể can đảm "vì chúng ta nhờ đức tin trong Đấng Christ mà được dạn dĩ và đến gần Đức Chúa Trời cách vững lòng" (Ê-phê-sô 3:12). Hãy nương cậy nơi Ngài, Đấng Trung Bảo trung tín và yêu thương, là Con Đường, Lẽ Thật và Sự Sống.