Chúa Giê-su là Sự Yên Nghỉ Sa-bát của Chúng Ta
Trong hành trình đức tin, một trong những sự hiểu lầm và tranh luận dai dẳng nhất xoay quanh ngày Sa-bát. Tuy nhiên, Tân Ước mở ra một chân lý vĩ đại và giải phóng: sự yên nghỉ thật sự mà Đức Chúa Trời hứa ban không còn bị giới hạn trong một ngày cụ thể của tuần lễ, nhưng được tìm thấy trọn vẹn trong một Con Người—Chúa Cứu Thế Giê-xu. Bài nghiên cứu này sẽ đi sâu khai phá mặc khải thần thượng rằng Chúa Giê-su chính là sự yên nghỉ Sa-bát đời đời của Cơ Đốc nhân, dựa trên nền tảng Kinh Thánh, phân tích ngôn ngữ gốc và ý nghĩa thần học then chốt.
Để hiểu sự ứng nghiệm trong Chúa Giê-su, chúng ta phải quay về nguồn cội. Từ ngữ "Sa-bát" trong tiếng Hê-bơ-rơ là "שַׁבָּת" (Shabbat), bắt nguồn từ động từ "שָׁבַת" (shavat), có nghĩa là "ngừng lại, nghỉ ngơi, chấm dứt". Ý nghĩa này được thiết lập ngay từ sự sáng tạo:
"Ấy vậy, trời đất và muôn vật đã sáng tạo xong rồi. Ngày thứ bảy, Đức Chúa Trời làm xong các công việc Ngài đã làm, và ngày thứ bảy Ngài nghỉ các công việc Ngài đã làm. Rồi Ngài ban phước cho ngày thứ bảy, đặt là ngày thánh; vì trong ngày đó, Ngài nghỉ các công việc đã dựng nên và đã làm xong rồi." (Sáng-thế Ký 2:1-3)
Sa-bát đầu tiên này là sự nghỉ ngơi của ĐỨC CHÚA TRỜI sau khi công trình sáng tạo hoàn tất và "rất tốt lành". Nó không phải vì Ngài mệt mỏi, nhưng là sự tuyên bố hoàn thành, trọn vẹn và sự hài lòng trọn vẹn. Sau đó, Sa-bát được đưa vào Giao Ước tại núi Si-na-i như một dấu hiệu đặc biệt (Xuất Ê-díp-tô Ký 31:13). Tuy nhiên, dân Y-sơ-ra-ên đã biến một món quà của sự nghỉ ngơi (rest) thành một gánh nặng của các luật lệ (regulations). Họ tập trung vào việc "không được làm gì" hơn là vào Đấng ban sự yên nghỉ.
Chúa Giê-su đã bước vào bối cảnh tôn giáo đầy luật lệ ấy và tuyên bố một chân lý làm đảo lộn mọi quan niệm:
"Ngài lại phán cùng họ rằng: Vì loài người mà lập ngày Sa-bát, chớ chẳng phải vì ngày Sa-bát mà dựng nên loài người. Vậy thì Con người cũng là Chúa của ngày Sa-bát." (Mác 2:27-28)
Khải thị ở đây là triệt để: Sa-bát là đầy tớ được lập ra để phục vụ lợi ích của con người (sự nghỉ ngơi, tươi mới, thờ phượng). Nhưng quan trọng hơn, Chúa Giê-su tuyên bố mình là "Chúa của ngày Sa-bát" (Κύριός ἐστιν τοῦ σαββάτου ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου). Trong tiếng Hy Lạp, từ "Κύριος" (Kyrios) mang nghĩa chủ quyền tối cao, Đấng có thẩm quyền tuyệt đối. Ngài không chỉ tuân giữ hay giải thích ngày Sa-bát; Ngài là Đấng sáng tạo và làm chủ nó. Thẩm quyền này chỉ có thể thuộc về Đức Chúa Trời. Do đó, mọi sự hiểu biết về Sa-bát phải được định hình bởi chính con người và công việc của Chúa Giê-su.
Sứ đồ Phao-lô, trong thư gửi cho người Hê-bơ-rơ, đã phát triển thần học sâu sắc nhất về chủ đề này. Ông dẫn dắt độc giả từ sự yên nghỉ của Đức Chúa Trời sau sáng tạo (Sáng 2:2), đến lời hứa về sự yên nghỉ tại Ca-na-an cho dân Y-sơ-ra-ên (Thi-thiên 95:7-11), và rồi tiến đến một sự yên nghỉ cao trọng hơn, sâu nhiệm hơn.
"Vả, còn có một sự yên nghỉ Sa-bát cho dân Đức Chúa Trời. Vì ai vào sự yên nghỉ của Đức Chúa Trời, thì nghỉ công việc mình, cũng như Đức Chúa Trời đã nghỉ công việc Ngài vậy." (Hê-bơ-rơ 4:9-10)
Đoạn văn then chốt này sử dụng một từ Hy Lạp đặc biệt trong câu 9: "σαββατισμός" (sabbatismos). Đây không phải là "ngày Sa-bát" thông thường (σαββάτου), mà là "sự nghỉ ngơi kiểu Sa-bát", "sự cử hành Sa-bát", hay "sự yên nghỉ Sa-bát". Nó chỉ về một trạng thái hoặc kinh nghiệm thuộc linh, hơn là một ngày lịch. Sự yên nghỉ này là dành cho "dân Đức Chúa Trời" (tín hữu Tân Ước), và điều kiện để vào đó là "nghỉ công việc mình" – một ám chỉ rõ ràng đến việc từ bỏ nỗ lực tự cứu rỗi bằng việc làm.
Sau đó, câu Kinh Thánh đưa ra lời ứng dụng mạnh mẽ:
"Vậy, chúng ta phải gắng sức vào sự yên nghỉ đó, hầu cho không có một người nào theo gương bội nghịch đó mà vấp ngã." (Hê-bơ-rơ 4:11)
Nghịch lý thay: chúng ta phải "gắng sức" (σπουδάσωμεν - nỗ lực, sốt sắng) để "vào sự yên nghỉ". Nỗ lực này không phải là tuân giữ luật lệ, mà là nỗ lực của đức tin – từ bỏ sự cậy mình và hoàn toàn tin cậy nơi công việc đã hoàn tất của Chúa Giê-su.
Vậy, làm thế nào Chúa Giê-su trở thành sự yên nghỉ Sa-bát của chúng ta? Chúng ta có thể thấy qua ba phương diện then chốt của chức vụ Ngài:
1. Qua Sự Chuộc Tội Hoàn Tất Trên Thập Tự Giá: Trên thập tự giá, Chúa Giê-su kêu lên: "Mọi sự đã được trọn" (Giăng 19:30). Trong tiếng Hy Lạp, từ Ngài dùng là "Τετέλεσται" (Tetelestai), một thuật ngữ thương mại có nghĩa "đã thanh toán trọn vẹn". Giống như Đức Chúa Trời nghỉ ngơi sau khi công trình sáng tạo hoàn tất, Chúa Giê-su nghỉ ngơi (qua sự chết và sự sống lại) sau khi công trình cứu chuộc đã hoàn tất. Sự yên nghỉ Sa-bát của chúng ta bắt đầu khi chúng ta ngừng cố gắng làm gì đó để được cứu và tin vào công việc đã làm xong của Ngài.
2. Qua Lời Mời Gọi Cá Nhân của Ngài: Chúa Giê-su phán một lời mời phổ quát và đầy an ủi: "Hỡi những kẻ mệt mỏi và gánh nặng, hãy đến cùng ta, ta sẽ cho các ngươi được yên nghỉ." (Ma-thi-ơ 11:28). Lời mời này trực tiếp hướng đến những ai mệt mỏi vì gánh nặng của luật pháp và tôn giáo (như người Pha-ri-si đã chất lên). Sự "yên nghỉ" (ἀναπαύσω - anapausō) ở đây là sự nghỉ ngơi, giải tỏa, tươi mới. Ngài không nói: "Hãy giữ ngày nầy," nhưng nói: "Hãy đến cùng TA." Chính mối liên hệ với Ngài mang lại sự yên nghỉ.
3. Qua Chức Vụ Thầy Tế Lễ Thượng Phẩm Của Ngài: Sách Hê-bơ-rơ kết nối trực tiếp sự yên nghỉ với chức vụ đang tiếp diễn của Chúa Giê-su trên thiên đàng: "Vì chúng ta có một thầy tế lễ thượng phẩm... hãy vững lòng đến gần ngôi ơn phước, hầu cho được thương xót và tìm được ơn để giúp chúng ta trong thì giờ có cần dùng." (Hê-bơ-rơ 4:14-16). Ngôi ơn phước là nơi của sự yên nghỉ, vì tại đó, nhờ sự chuyển cầu của Chúa Giê-su, chúng ta luôn tìm được ân điển và sự thương xót.
Làm thế nào để Cơ Đốc nhân kinh nghiệm thực tế sự yên nghỉ này trong đời sống hằng ngày?
1. Yên Nghỉ Khỏi Gánh Nặng Công Trạng Cá Nhân: Chấm dứt sự cố gắng làm đẹp lòng Đức Chúa Trời bằng năng lực bản thân. Sự yên nghỉ bắt đầu khi chúng ta tin rằng "ấy là nhờ ân điển, bởi đức tin, mà anh em được cứu... chẳng phải bởi việc làm" (Ê-phê-sô 2:8-9). Mỗi khi cảm thấy tội lỗi, sự thất bại, hãy hướng về thập tự giá và tuyên bố "Tetelestai".
2. Yên Nghỉ Khỏi Sự Lo Âu và Gánh Nặng Cuộc Sống: Phi-líp 4:6-7 dạy chúng ta trình dâng mọi lo lắng cho Chúa trong sự cầu nguyện. Sự yên nghỉ của Chúa (shalom của Ngài) sẽ gìn giữ lòng chúng ta. Điều này có nghĩa là chủ động trao phó mọi quan tâm cho "Chúa của ngày Sa-bát", Đấng đang cai trị mọi sự.
3. Yên Nghỉ Trong Sự Hiện Diện và Lời Hứa Của Chúa: Dành thì giờ tĩnh nguyện không phải là một nhiệm vụ luật pháp (một "Sa-bát" khác), mà là sự hưởng thú mối thông công với chính Đấng là sự yên nghỉ của chúng ta. Như Ma-thi-ơ 11:29 kế tiếp: "Hãy mang lấy ách của ta... thì các ngươi sẽ tìm được sự yên nghỉ cho linh hồn mình." Ách của Ngài là sự vâng phục trong mối liên hệ, và nó mang lại sự yên nghỉ cho linh hồn.
4. Sự Yên Nghỉ Trong Cộng Đồng Hội Thánh: Hội Thánh là cộng đồng của những người đã bước vào sự yên nghỉ đó. Chúng ta khích lệ nhau "gắng sức vào sự yên nghỉ đó" (Hê-bơ-rơ 4:11) bằng cách nhắc nhở nhau về Phúc Âm và cùng nhau thờ phượng, không phải như một nghĩa vụ ngày thứ bảy hay Chủ nhật, mà như một sự cử hành liên tục của sự yên nghỉ nơi Chúa Cứu Thế.
Ngày Sa-bát trong Cựu Ước là một bóng (Cô-lô-se 2:16-17) chỉ về thực tại sẽ đến trong Chúa Cứu Thế. Chúa Giê-su Christ chính là thực tại đó. Ngài là sự yên nghỉ Sa-bát của chúng ta—không theo chu kỳ một tuần, mà là một trạng thái tồn tại liên tục cho những ai ở trong Ngài. Sự yên nghỉ này không phải là sự lười biếng, nhưng là sự bình an sâu thẳm, sự đảm bảo vững chắc và sự tự do khỏi ách nô lệ của tội lỗi, luật pháp và sự tự cứu. Khi chúng ta tin nhận Chúa Giê-su, chúng ta bước vào sự nghỉ ngơi vĩ đại của Đức Chúa Trời, và chúng ta được mời gọi sống, phục vụ, và thậm chí lao động từ vị trí yên nghỉ đó mỗi ngày. Hôm nay, lời mời vẫn còn hiệu lực: "Hãy đến!" Hãy đến với Chúa Giê-su, và tìm thấy sự yên nghỉ trọn vẹn cho linh hồn mình.