Biết Chúa Giê-xu và biết về Chúa Giê-xu – Đâu là sự khác biệt?

Trong hành trình đức tin Cơ Đốc, một trong những sự phân biệt quan trọng nhất, thậm chí mang tính sống còn, chính là sự khác biệt giữa việc “biết về Chúa Giê-xu” và việc “biết Chúa Giê-xu”. Sự nhầm lẫn giữa hai điều này có thể dẫn đến một đời sống tôn giáo hình thức, khô khan và thiếu quyền năng. Ngược lại, sự hiểu biết rõ ràng và kinh nghiệm thực sự về điều này chính là nền tảng cho một đời sống tin kính năng động và một mối liên hệ cứu rỗi đích thực với Đấng Christ. Bài nghiên cứu này sẽ đi sâu vào sự tương phản này qua lăng kính Kinh Thánh, khai thác ý nghĩa nguyên thủy của từ “biết” trong tiếng Hê-bơ-rơ và Hy Lạp, đồng thời đưa ra những ứng dụng thiết thực cho đời sống người tin Chúa.

Để hiểu được chiều sâu của vấn đề, chúng ta phải quay về với ngôn ngữ gốc của Kinh Thánh. Trong tiếng Hê-bơ-rơ (Cựu Ước), từ chính cho “biết” là “yada” (יָדַע). Từ này vượt xa khỏi kiến thức lý trí hay thông tin sự kiện. “Yada” diễn tả một sự hiểu biết thông qua kinh nghiệm, một mối quan hệ thân mật và cá nhân. Ví dụ điển hình nhất được thấy trong Sáng-thế Ký 4:1: “A-đam biết (yada) Ê-va, vợ mình; nàng thọ thai...” Ở đây, “biết” mang ý nghĩa thân mật nhất, kết hợp cả tình yêu, sự hiệp một và hành động. Khi áp dụng cho mối quan hệ với Đức Chúa Trời, “yada” nói đến một sự hiểu biết thân mật, gần gũi và cá nhân (như trong Thi-thiên 46:10: “Hãy yên tịnh và biết rằng ta là Đức Chúa Trời”).

Trong Tân Ước tiếng Hy Lạp, có hai từ quan trọng:

1. “Ginosko” (γινώσκω): Từ này thường được dùng để chỉ sự nhận biết thông qua kinh nghiệm, sự hiểu biết có tính chất quan hệ. Nó không chỉ là biết một sự kiện, mà là biết một người. Chúa Giê-xu dùng từ này trong Giăng 17:3: “Sự sống đời đời là nhận biết (ginosko) Cha, là Đức Chúa Trời thật, và Đức Chúa Giê-xu Christ, là Đấng Cha đã sai đến.”

2. “Oida” (οἶδα): Từ này thiên về sự hiểu biết lý thuyết, biết một sự kiện, một thông tin nhờ quan sát hoặc học hỏi. Nó là sự hiểu biết trong tâm trí.

Sự khác biệt giữa ginosko (biết qua kinh nghiệm/ quan hệ) và oida (biết lý thuyết) là then chốt để phân biệt giữa “biết Chúa” và “biết về Ngài”.

“Biết về Chúa Giê-xu” là sự tích lũy thông tin, dữ kiện, giáo lý và lịch sử liên quan đến con người và chức vụ của Ngài. Điều này bao gồm:

• Biết nơi sinh, gia phổ, các phép lạ Ngài làm.
• Thuộc lòng các lời dạy dỗ, các ẩn dụ trong sách Phúc Âm.
• Hiểu biết thần học về thân vị và công việc của Đấng Christ (thần tính, nhân tính, sự chết thay, sự sống lại).
• Nắm vững các sự kiện lịch sử về cuộc đời Ngài.

Kiến thức này là cần thiết và quý giá, vì đức tin chân chính phải dựa trên lẽ thật khách quan (Rô-ma 10:17). Tuy nhiên, nguy cơ lớn nhất là dừng lại ở đây. Người Pha-ri-si và các thầy thông giáo thời Chúa Giê-xu là những người “biết về” Đấng Mê-si một cách xuất sắc. Họ thuộc lời tiên tri, nắm vững luật pháp, nhưng khi Ngài đến, họ không nhận biết (ginosko) Ngài. Họ có kiến thức (oida) về Đấng Christ, nhưng không có mối quan hệ (ginosko) với Ngài. Chúa Giê-xu đã cảnh báo trong Lu-ca 6:46: “Sao các ngươi gọi ta: Chúa, Chúa, mà không làm theo điều ta phán?” Họ biết danh xưng, biết giáo lý về Ngài, nhưng đời sống không vâng phục chứng tỏ mối quan hệ thật sự không tồn tại.

“Kìa, ngươi mang lấy hiệu là Giu-đa, ngươi không phải là Giu-đa; những kẻ thuộc về hội quỉ Sa-tan, chúng nó xưng mình là người Giu-đa mà không phải, nhưng chúng nó nói dối! Kìa, ta sẽ khiến chúng nó đến sấp mình dưới chơn ngươi, và biết rằng ta yêu ngươi.” (Khải-huyền 2:9 - Kinh Thánh Tin Lành Việt Ngữ 1925). Đây là hình ảnh của những người mang danh, có kiến thức bề ngoài (xưng mình là người Giu-đa) nhưng thực chất không thuộc về Chúa.

“Biết Chúa Giê-xu” là một mối tương giao sống động, cá nhân và đang tiếp diễn. Đây không phải là việc biết một bộ sự kiện, mà là biết một Thân Vị. Sự hiểu biết này mang tính:

1. Cá Nhân và Chủ Quan (Không Theo Nghĩa Chủ Nghĩa Chủ Quan, Mà Là Kinh Nghiệm Cá Nhân): Như Phao-lô khao khát: “... cho đến nỗi tôi được biết Ngài, và quyền phép sự sống lại của Ngài...” (Phi-líp 3:10). Từ “biết” ở đây là ginosko. Đây là lời tuyên bố của một người đã từng là Pha-ri-si, đầy kiến thức về luật pháp (biết về Đức Chúa Trời), nhưng giờ đây khao khát một sự hiểu biết thân mật, kinh nghiệm về chính con người Đấng Christ.

2. Được Bày Tỏ Bởi Ân Điển và Qua Thập Tự Giá: Chúng ta không thể “biết” Chúa bằng nỗ lực trí óc hay tôn giáo của con người. Sự hiểu biết thật là một sự mặc khải từ Đức Chúa Trời. Chúa Giê-xu phán: “Nếu Cha ta là Đấng sai ta đến không kéo đến, thì chẳng có ai được đến cùng ta” (Giăng 6:44). Và Phao-lô cũng xác nhận: “... bởi ơn Đức Chúa Trời, tôi nên thế ấy...” (1 Cô-rinh-tô 15:10). Chúng ta biết Ngài vì Ngài đã bày tỏ chính mình Ngài cho chúng ta, đặc biệt qua thập tự giá (1 Cô-rinh-tô 2:2).

3. Dẫn Đến Sự Biến Đổi: Sự hiểu biết thật luôn luôn biến đổi đời sống. “Ai nói mình ở trong Ngài, thì cũng phải làm theo như chính Ngài đã làm” (1 Giăng 2:6). Mối quan hệ với Chúa Giê-xu tất yếu sẽ sản sinh ra bông trái của Đức Thánh Linh (Ga-la-ti 5:22-23) và một đời sống vâng phục bởi đức tin. Nó không phải là sự vâng giữ luật lệ để được chấp nhận, mà là sự đáp ứng tình yêu đối với Đấng đã yêu chúng ta trước.

4. Mang Tính Hiệp Một và Sự Sống: Hình ảnh rõ nhất là “cây nho và nhánh” trong Giăng 15:1-8. Nhánh “biết” (ginosko) cây nho không phải qua việc nghiên cứu về cây nho, mà qua việc ở lại (meno – lưu lại, tiếp tục ở trong) và nhận lấy sự sống từ cây nho. Sự sống đời đời được định nghĩa là “nhận biết” (ginosko) Cha và Con (Giăng 17:3). Như vậy, biết Chúa đồng nghĩa với việc có sự sống đời đời.

Ma-thi-ơ 7:21-23 – Lời Cảnh Báo Nghiêm Trọng Nhất:
“Chẳng phải hễ những kẻ nói cùng ta rằng: Lạy Chúa, lạy Chúa, thì đều được vào nước thiên đàng đâu; nhưng chỉ kẻ làm theo ý muốn của Cha ta ở trên trời mà thôi... Khi ấy, ta sẽ phán rõ ràng cùng họ rằng: Hỡi kẻ làm gian ác, ta chẳng hề biết các ngươi; hãy lui ra khỏi ta!”

Những người này có vẻ “biết về” Chúa rất nhiều: họ gọi Ngài là “Chúa” (danh xưng chính xác), họ thậm chí nhân danh Ngài nói tiên tri, đuổi quỉ, làm phép lạ (kiến thức và thậm chí hoạt động quyền năng!). Nhưng Chúa phán: “Ta chẳng hề biết (ginosko) các ngươi.” Họ có mọi thứ của mối quan hệ bề ngoài, nhưng thiếu mất mối liên hệ cá nhân, thân mật với Chúa. Ý muốn của Cha là tin nhận Con Ngài (Giăng 6:40), và họ đã không làm điều đó.

Phi-líp 3:7-10 – Hành Trình Của Sứ Đồ Phao-lô:
Phao-lô kể lại hành trình từ chỗ “biết về” sang “biết Chúa”. Trước kia, ngài “biết về” Đức Chúa Trời qua luật pháp cách xuất sắc: “người Hê-bơ-rơ... về luật pháp thì thuộc phe Pha-ri-si...” (câu 5). Nhưng sau khi gặp Chúa Giê-xu sống động trên đường Đa-mách, ngài xem tất cả những sự “biết về” đó như “rơm rác” (câu 8) so với “sự cao quí của sự biết Đức Chúa Giê-xu Christ” (câu 8). Mục tiêu của ngài giờ là “được biết Ngài” (ginosko – câu 10).

1. Tự Kiểm Tra Đời Sống Mình: Hãy thành thật hỏi lòng mình: Mối quan hệ của tôi với Chúa Giê-xu có giống như việc nghiên cứu một nhân vật lịch sử, hay như việc trò chuyện thân mật với một người Bạn đang hiện diện? Sự hiểu biết của tôi có đang sản sinh ra tình yêu thương, sự vâng phục, bông trái Thánh Linh và khát khao gần gũi Ngài không (Thi-thiên 42:1-2)?

2. Chuyển Dịch Trọng Tâm Trong Sự Nhóm Lại và Học Hỏi: Khi đọc Kinh Thánh, cầu nguyện, nghe giảng, hãy hướng lòng về phía Con Người của Đấng Christ hơn là chỉ thu thập thông tin. Thay vì chỉ hỏi “Đoạn này dạy tôi điều gì?”, hãy hỏi “Đoạn này bày tỏ cho tôi biết gì về Chúa Giê-xu, và Ngài muốn tôi đáp ứng thế nào với Ngài?”

3. Nuôi Dưỡng Mối Tương Giao Hằng Ngày: “Biết Chúa” là một mối quan hệ, và mọi mối quan hệ đều cần thời gian, sự trò chuyện (cầu nguyện) và lắng nghe (qua Lời Ngài). Hãy dành thời gian tĩnh nguyện không chỉ để “học bài”, mà để gặp gỡ Chúa.

4. Cẩn Trọng Với Sự Tự Tín Thuộc Linh: Đừng bao giờ cho rằng kiến thức Kinh Thánh sâu rộng, khả năng giảng dạy hay phục vụ năng nổ là bằng chứng đương nhiên của việc “biết Chúa”. Những người trong Ma-thi-ơ 7 có tất cả những điều đó. Bằng chứng thật là một tấm lòng được Chúa biến đổi và đang biến đổi, luôn khiêm nhường, đói khát Chúa và yêu mến Ngài.

5. Rao Truyền Một Chúa Giê-xu Sống Động: Khi chia sẻ Phúc Âm, đừng chỉ trình bày một loạt sự kiện về Chúa Giê-xu. Hãy giới thiệu Ngài là một Đấng đang sống, khao khát có mối quan hệ với mỗi người.

Sự khác biệt giữa “biết về Chúa Giê-xu” và “biết Chúa Giê-xu” là sự khác biệt giữa thông tin và sự biến đổi, giữa lý trí và tấm lòng, giữa tôn giáo và mối quan hệ. Kiến thức về Ngài (oida) là bước đệm cần thiết và tốt đẹp, nhưng nó phải dẫn chúng ta đến chỗ nhận biết Ngài (ginosko, yada) một cách cá nhân và thân mật.

Chúa Giê-xu không đến để thiết lập một hệ thống giáo lý phức tạp, mà để phục hồi mối tương giao đổ vỡ giữa con người với Đức Chúa Trời. Ngài là Con Đường (Giăng 14:6). Mục đích của mọi sự học hỏi Kinh Thánh, cầu nguyện, thờ phượng không phải để chúng ta trở thành những chuyên gia về Đấng Christ, mà để chúng ta trở nên giống như Đấng Christ, trong mối liên hệ sống động với Ngài.

Ước mong mỗi chúng ta, như sứ đồ Phao-lô, có thể nói rằng: “Tôi đã bị đóng đinh vào thập tự giá với Đấng Christ, mà tôi sống, không phải là tôi sống nữa, nhưng Đấng Christ sống trong tôi” (Ga-la-ti 2:20). Đó chính là dấu hiệu của một người thật sự biết Chúa Giê-xu.