Chúa Giê-su có phải là Đấng Sáng Tạo không?

Trong thần học Cơ Đốc, câu hỏi về thân vị và công việc của Chúa Giê-su Christ là nền tảng của đức tin. Một trong những khía cạnh sâu sắc nhất, vừa khẳng định thần tánh trọn vẹn của Ngài vừa hé mở kế hoạch cứu rỗi diệu kỳ của Đức Chúa Trời, chính là vai trò của Ngài trong công cuộc sáng tạo. Kinh Thánh không chỉ trình bày Chúa Giê-su như Đấng Cứu Thế đến trong thời gian, mà còn mặc khải Ngài là Đấng Tạo Hóa đời đời, nguyên nhân đầu tiên và là mục đích sau cùng của muôn vật. Bài nghiên cứu này sẽ khảo sát kỹ lưỡng lẽ thật này qua những phân đoạn Kinh Thánh then chốt, giải nghĩa từ ngữ gốc và rút ra những ứng dụng thiết thực cho đời sống đức tin.

Trước hết, chúng ta phải bắt đầu từ sách Giăng, nơi chứa đựng một trong những tuyên bố thần học cao trọng nhất về Chúa Giê-su.

Giăng 1:1-3, 14 chép: "Ban đầu có Ngôi Lời, Ngôi Lời ở cùng Đức Chúa Trời, và Ngôi Lời là Đức Chúa Trời. Ban đầu Ngài ở cùng Đức Chúa Trời. Muôn vật bởi Ngài làm nên, chẳng vật chi đã làm nên mà không bởi Ngài... Ngôi Lời đã trở nên xác thịt, ở giữa chúng ta, đầy ơn và lẽ thật."

Phân đoạn này sử dụng danh hiệu "Logos" (Λόγος) trong tiếng Hy Lạp, thường được dịch là "Ngôi Lời" hoặc "Đạo". "Logos" không chỉ đơn thuần là lời nói, mà là lý trí thần thượng, nguyên lý sáng tạo và biểu hiện trọn vẹn của Đức Chúa Trời. Ba điều then chốt được khẳng định:

1. Tính đời đời: "Ban đầu có Ngôi Lời" – Ngài hiện hữu trước mọi khởi đầu, vượt trên thời gian.
2. Thần tánh trọn vẹn: "Ngôi Lời là Đức Chúa Trời" – Bản chất Ngài đồng nhất với Đức Chúa Trời.
3. Vai trò sáng tạo: "Muôn vật bởi Ngài làm nên" – Ngài là tác nhân trực tiếp (di' autou – xuyên qua Ngài) của mọi sự được dựng nên.

Đến câu 14, "Logos" vĩnh hằng ấy đã "trở nên xác thịt" – đó chính là Chúa Giê-su Christ. Đấng Sáng Tạo đã bước vào không-thời-gian mà Ngài đã dựng nên, để cứu chuộc tạo vật đã sa ngã.

Tiếp theo, thư của Sứ đồ Phao-lô gửi cho Hội thánh Cô-lô-se đưa ra một tuyên bố không kém phần mãnh liệt.

Cô-lô-se 1:15-17: "Ngài là hình ảnh của Đức Chúa Trời không thấy được, là Đấng sanh ra đầu hết thảy mọi vật dựng nên. Vì muôn vật đã được dựng nên trong Ngài, bởi Ngài và vì Ngài... muôn vật đứng vững trong Ngài."

Từ "Đấng sanh ra đầu hết" (prototokos – πρωτότοκος) không có nghĩa Ngài là tạo vật đầu tiên được dựng nên (như giáo lý sai lầm của Arius), nhưng mang ý nghĩa quyền tối thượng, địa vị ưu việt và quyền thừa kế trọn vẹn. Trong văn hóa Do Thái, con đầu lòng nắm giữ địa vị đặc biệt và quyền thừa kế toàn bộ gia tài. Chúa Giê-su là "Đấng sanh ra đầu hết" trên mọi tạo vật vì Ngài là nguồn gốc và là Chúa của chúng. Câu 16-17 nhấn mạnh ba giới từ then chốt trong tiếng Hy Lạp, mô tả vai trò của Christ đối với muôn vật:

- "Trong Ngài" (en autō – ἐν αὐτῷ): Ngài là không gian, lãnh địa và môi trường của sự sáng tạo.
- "Bởi Ngài" (di’ autou – δι’ αὐτοῦ): Ngài là tác nhân hay phương tiện sáng tạo.
- "Vì Ngài" (eis auton – εἰς αὐτόν): Ngài là mục đích tối hậu của sự sáng tạo.

Mọi sự tồn tại là để làm vinh hiển Ngài và cuối cùng quy phục dưới quyền cai trị của Ngài.

Để hiểu trọn vẹn, chúng ta phải quay về Cựu Ước, nơi Đấng Mê-si được báo trước và sự hiện diện của Ngài trong công trình sáng tạo đã được ám chỉ.

Sáng Thế Ký 1:1, 26 ghi: "Ban đầu Đức Chúa Trời dựng nên trời đất... Đức Chúa Trời phán rằng: Chúng ta hãy làm nên loài người như hình ta và theo tượng ta."

Đại từ "Chúng ta" số nhiều này là một ám chỉ sâu xa về sự đa phương trong một bản thể của Đức Chúa Trời – một mặc khải sơ khởi về Ba Ngôi. Khi kết hợp với Giăng 1, chúng ta thấy Chúa Con (Ngôi Lời) đang hiện diện và hành động trong cuộc sáng tạo cùng với Chúa Cha và Chúa Thánh Linh.

Châm Ngôn 8:22-31, đặc biệt câu 30, mô tả "Sự Khôn Ngoan" (Hokhmah – חָכְמָה trong tiếng Hê-bơ-rơ) như một nhân vật hiện diện từ đời đời và tham gia vào công cuộc sáng tạo: "Khi ấy, ta ở bên Ngài như tay thợ cả, hằng ngày ta là sự khoái lạc Ngài, và thường thường vui vẻ trước mặt Ngài." Truyền thống giải kinh của Cơ Đốc giáo từ sơ khai đã nhìn thấy trong hình ảnh "Sự Khôn Ngoan" này là sự báo trước về Chúa Giê-su Christ (xem thêm 1 Cô-rinh-tô 1:24, 30). Ngài chính là Hokhmah của Đức Chúa Trời được nhân cách hóa.

Một bằng chứng hùng hồn khác là lời tuyên bố độc thần tuyệt đối trong Ê-sai 44:24: "Ta là Đức Giê-hô-va, đã dựng nên muôn vật, một mình Ta đã giương các từng trời, và trải đất ra..." Nếu chỉ có một mình Đức Giê-hô-va là Đấng Sáng Tạo, và Tân Ước khẳng định Chúa Giê-su là Đấng Sáng Tạo, thì kết luận tất yếu là Chúa Giê-su chính là Đức Giê-hô-va. Thần tánh của Ngài được khẳng định cách tuyệt đối.

Hê-bơ-rơ 1:1-2, 10 đối chiếu Chúa Con với các tiên tri và thiên sứ: "Đức Chúa Trời... đến những ngày sau rốt nầy, Ngài phán dạy chúng ta bởi Con Ngài... bởi Con mà Ngài đã dựng nên thế gian... Lại có chứng rằng: Hỡi Chúa, ban đầu Chúa đã dựng nên đất, Các từng trời là công việc của tay Chúa."

Đáng chú ý, tác giả trích dẫn Thi Thiên 102:25, một lời cầu nguyện dâng lên cho Đức Giê-hô-va (Giavê), và áp dụng trực tiếp lời đó cho Chúa Giê-su. Đây là một trong những bằng chứng rõ ràng nhất trong Tân Ước về việc tôn Chúa Giê-su là Đức Chúa Trời Tạo Hóa.

Khải Huyền 3:14 ghi lại lời của chính Chúa Giê-su phán: "Đây là lời phán của Đấng A-men, Đấng làm chứng thành tín chân thật, Đấng làm đầu cội rễ cuộc sáng tạo của Đức Chúa Trời." Cụm từ "Đấng làm đầu cội rễ cuộc sáng tạo" (hē archē tēs ktiseōs tou Theou – ἡ ἀρχὴ τῆς κτίσεως τοῦ Θεοῦ) có thể hiểu là nguồn gốc, nguyên nhân khởi thủy của mọi tạo vật, chứ không phải là tạo vật đầu tiên.

I Cô-rinh-tô 8:6 tóm tắt đức tin độc thần trong ánh sáng của Chúa Giê-su: "Đối với chúng ta chỉ có một Đức Chúa Trời mà thôi, là Đức Chúa Trời Cha, muôn vật bởi Ngài mà ra, và chúng ta hướng về Ngài; lại chỉ có một Chúa mà thôi, là Đức Chúa Jêsus Christ, muôn vật đều nhờ Ngài mà có, và chúng ta cũng vì Ngài mà có." Câu này phân biệt vai trò nhưng hiệp một trong Ba Ngôi: Chúa Cha là nguồn gốc (ek – ἐκ) của muôn vật, còn Chúa Con là phương tiện (di’ – δι’) qua đó muôn vật hiện hữu. Cả hai đều thiết yếu và thuộc về một Đức Chúa Trời duy nhất.

Lẽ thật vĩ đại này không chỉ là giáo lý suông, mà phải biến đổi cách chúng ta sống, thờ phượng và nhìn nhận thế giới.

1. Nền Tảng cho Sự Thờ Phượng Chân Thật: Nếu Chúa Giê-su chỉ là một thọ tạo, dù cao trọng nhất, thì việc thờ phượng Ngài là thờ hình tượng. Nhưng vì Ngài là Đấng Sáng Tạo, nên mọi đầu gối trên trời, dưới đất, bên dưới đất phải quỳ xuống, mọi lưỡi phải xưng Ngài là Chúa (Phi-líp 2:10-11). Sự thờ phượng của chúng ta phải tràn đầy lòng kính sợ, tri ân và tôn cao Ngài với tư cách là Chúa Tể của muôn vật.

2. Xác Quyết Căn Tính và Giá Trị của Chúng Ta: Bạn và tôi được dựng nên "bởi Ngài và vì Ngài" (Cô-lô-se 1:16). Sự hiện hữu của chúng ta không phải là ngẫu nhiên, mà có mục đích thần thượng: để phản chiếu vinh quang Ngài và tìm thấy sự viên mãn trong Ngài. Điều này ban cho chúng ta phẩm giá tuyệt đối và mục đích rõ ràng. Ngay cả khi bị thế gian khinh dể, chúng ta biết mình thuộc về Đấng dựng nên vũ trụ.

3. Nền Tảng cho Sự Tin Cậy Tuyệt Đối: Đấng đang cầm giữ cuộc đời bạn là Đấng đã dựng nên các tầng trời. Những nan đề, khổ đau, bất an của chúng ta được đặt vào bàn tay của Đấng nắm quyền tối thượng trên mọi định luật vật lý và dòng chảy lịch sử. Chúng ta có thể tin cậy Ngài cách trọn vẹn, vì quyền năng sáng tạo của Ngài vượt xa mọi hoàn cảnh chúng ta đối diện.

4. Động Lực cho Sứ Mạng và Sự Quản Trị: Vì muôn vật là của Ngài và được dựng nên tốt lành ban đầu (dù nay bị nguyền rủa vì tội lỗi), chúng ta được giao trách nhiệm quản trị (Sáng 1:28) với thái độ của người quản gia trung tín. Điều này thúc đẩy chúng ta chăm sóc thế giới tự nhiên, bảo vệ sự sống, và làm mọi việc (từ lao động chân tay đến sáng tạo nghệ thuật) với tư cách là sự mở rộng công việc sáng tạo và cứu chuộc của Chúa.

5. Hy Vọng Cánh Chung Vững Chắc: Đấng đã dựng nên trời đất mới (Ê-sai 65:17) chính là Chúa Giê-su Christ. Sự sống lại của Ngài là "trái đầu mùa" (1 Cô-rinh-tô 15:20) của một sáng tạo mới. Niềm hy vọng của chúng ta về trời mới đất mới (Khải Huyền 21:1, 5) không phải là ảo tưởng, mà là sự đảm bảo chắc chắn từ Đấng có quyền năng sáng tạo để làm mới lại mọi sự.

Kinh Thánh, từ Sáng Thế Ký đến Khải Huyền, chứng minh cách nhất quán và hùng hồn rằng Chúa Giê-su Christ chính là Đấng Sáng Tạo vĩnh hằng. Ngài không phải là một "thần thể thứ cấp" hay "công cụ sáng tạo", mà là Đức Chúa Trời chân thật, Ngôi Lời đời đời, qua đó và vì đó muôn vật được dựng nên. Đây là nền tảng không thể thương lượng của thần học Cơ Đốc chân chính: Đấng Cứu Rỗi của chúng ta cũng là Đấng Tạo Hóa của chúng ta. Chính Ngài đã đổ huyết ra trên thập tự giá để chuộc lại những gì Ngài đã dựng nên.

Hiểu biết này không chỉ làm phong phú đức tin của chúng ta, mà còn đòi hỏi một sự đáp ứng: sự thờ phượng, vâng phục, và tin cậy trọn vẹn nơi Chúa Giê-su Christ. Hôm nay, bạn có đang sống với nhận thức rằng mỗi hơi thở, mỗi khoảnh khắc đều ở trong tay Đấng đã dựng nên các vì sao và đã đến để tìm kiếm và cứu bạn không? Hãy để lẽ thật vinh quang này định hình mọi khía cạnh đời sống bạn, để bạn sống và di chuyển trong Ngài, vì Ngài và bởi Ngài – là Alpha và Omega, Khởi Nguyên và Tận Cùng.