Sự khác biệt giữa Chúa Thánh Thần và Đức Chúa Trời là gì?

Trong hành trình đức tin của Cơ Đốc nhân, việc hiểu biết chính xác về bản thể Đức Chúa Trời là nền tảng căn bản. Một trong những đề tài thường gây thắc mắc là mối quan hệ và sự phân biệt giữa Chúa Thánh Thần và Đức Chúa Trời. Bài nghiên cứu chuyên sâu này sẽ khảo sát Kinh Thánh để làm sáng tỏ chân lý: Chúa Thánh Thần chính là Đức Chúa Trời, Ngài là Ngôi Thứ Ba đồng bản thể với Chúa Cha và Chúa Con trong mầu nhiệm Một Đức Chúa Trời Ba Ngôi (Tam Vị Nhất Thể). Sự “khác biệt” mà chúng ta đề cập không phải là sự khác biệt về bản thể hay thần tính, mà là sự phân biệt về thân vị (person) và chức năng trong kế hoạch cứu rỗi của Đức Chúa Trời.

Kinh Thánh khẳng định cách rõ ràng và nhất quán rằng Chúa Thánh Thần không phải là một thế lực vô tri vô giác, mà là một Thân Vị (Person) có đầy đủ thần tính của Đức Chúa Trời.

1. Chúa Thánh Thần mang các thuộc tính của Đức Chúa Trời:

• Toàn Tri: Ngài biết rõ những sự sâu nhiệm của Đức Chúa Trời. “Vì Ðức Thánh Linh dò xét mọi sự, đến cả sự sâu nhiệm của Ðức Chúa Trời nữa. Vả, có ai biết sự trong loài người, chỉ là thần của loài người ở trong mình người ấy? Cũng một lẽ ấy, chẳng ai biết sự trong Ðức Chúa Trời, chỉ có Ðức Thánh Linh của Ðức Chúa Trời mà thôi” (1 Cô-rinh-tô 2:10-11). Từ “dò xét” trong nguyên văn Hy Lạp là eraunaō, diễn tả sự tìm hiểu, khảo sát cách trọn vẹn và sâu sắc, chỉ có thể thuộc về một Thân Vị toàn tri.
• Toàn Tại: Ngài hiện diện khắp mọi nơi. “Tôi sẽ đi đâu xa Thần Chúa? Tôi sẽ trốn đâu khỏi mặt Chúa? Nếu tôi lên trời, Chúa ở tại đó; Ví tôi nằm dưới âm phủ, kìa, Chúa cũng có ở đó” (Thi Thiên 139:7-8). Đây là lời của Đa-vít nói về Thần của Đức Giê-hô-va (Ruach YHWH), chính là Chúa Thánh Thần.
• Quyền Năng Sáng Tạo: Ngài hiện diện và hành động trong công trình sáng tạo. “Vả, đất là vô hình và trống không, sự mờ tối ở trên mặt vực; Thần Ðức Chúa Trời vận hành trên mặt nước” (Sáng Thế Ký 1:2). Từ “vận hành” trong tiếng Hê-bơ-rơ là rachaph, mang ý nghĩa ấp ủ, chuyển động nhẹ nhàng như chim mẹ ấp ủ con, cho thấy sự hiện diện chủ động và sáng tạo của Thánh Linh.

2. Chúa Thánh Thần được xưng nhận là Đức Chúa Trời: Phân đoạn rõ ràng nhất nằm trong Công vụ 5. Khi A-na-nia giữ lại một phần tiền, Phi-e-rơ quở trách: “Hỡi A-na-nia, sao quỉ Sa-tan đã đầy dẫy lòng ngươi, đến nỗi ngươi nói dối cùng Ðức Thánh Linh, mà bớt lại một phần giá ruộng?... Ngươi đã nói dối loài người, nhưng nói dối Ðức Chúa Trời” (Công vụ 5:3-4). Ở đây, việc nói dối Chúa Thánh Thần được đồng nhất cách trực tiếp với việc nói dối chính Đức Chúa Trời.

Mặc dù đồng một bản thể Đức Chúa Trời, Kinh Thánh cho thấy Chúa Thánh Thần là một Thân Vị riêng biệt, phân biệt với Chúa Cha và Chúa Con. Điều này thể hiện qua:

1. Danh xưng và đại từ nhân xưng: Kinh Thánh sử dụng đại từ “Ngài” (trong bản Hy Lạp là phái từ giống đực ekeinos cho Thánh Linh, mặc dù từ “Thánh Linh” (pneuma) là trung tính), chứ không phải “nó”. Ngài có các đặc điểm của một thân vị: biết (Rô-ma 8:27), cảm thương (Rô-ma 15:30), quyết định (1 Cô-rinh-tô 12:11), dạy dỗ (Giăng 14:26), làm chứng (Giăng 15:26), và có thể bị làm buồn (Ê-phê-sô 4:30).

2. Công thức Báp-tem và chúc phước: “Vậy, hãy đi dạy dỗ muôn dân, hãy nhân danh Ðức Cha, Ðức Con, và Ðức Thánh Linh mà làm phép báp-tem cho họ” (Ma-thi-ơ 28:19). Ba Danh được liệt kê ngang hàng trong một Danh duy nhất (nhân danh), thể hiện sự phân biệt thân vị trong sự hiệp nhất bản thể.

Tương tự, lời chúc phước cuối thư 2 Cô-rinh-tô: “Nguyền xin ơn của Ðức Chúa Jêsus Christ, sự yêu thương của Ðức Chúa Trời, và sự giao thông của Ðức Thánh Linh ở với anh em hết thảy!” (2 Cô-rinh-tô 13:14).

3. Chức năng riêng biệt trong công cuộc cứu rỗi: Sự phân biệt được thấy rõ trong kế hoạch cứu chuộc:

• Chúa Cha định ý và sai phái (Giăng 3:16).
• Chúa Con (Ngôi Lời) vâng phục, nhập thể, chịu chết và sống lại để hoàn thành sự chuộc tội (Phi-líp 2:6-8).
• Chúa Thánh Thần được Cha và Con sai đến, áp dụng công lao cứu chuộc của Chúa Cứu Thế vào lòng người tin: cáo trách, tái sinh, làm báp-tem, đóng ấn, đầy dẫy và ban năng lực cho Hội Thánh (Giăng 14:26, 16:7-14; Tít 3:5-6).

Kinh Thánh dùng nhiều danh hiệu và biểu tượng để bày tỏ bản chất và công việc của Chúa Thánh Thần, giúp chúng ta hiểu thêm về Ngài:

• “Thần của Đức Chúa Trời”/“Thần của Đức Chúa Trời hằng sống” (1 Cô-rinh-tô 3:16; 2 Cô-rinh-tô 3:3): Khẳng định nguồn gốc và thần tính của Ngài. Ngài không phải là thần linh tạo vật.
• “Thần của Đấng Christ”/“Thần của Con Ngài” (Rô-ma 8:9; Ga-la-ti 4:6): Cho thấy mối liên hệ mật thiết giữa Chúa Thánh Thần và Chúa Cứu Thế. Thánh Linh làm chứng về Christ và tái tạo hình ảnh Christ trong chúng ta.
• “Đấng Yên Ủi” (Paraklētos - Giăng 14:16, 26): Danh hiệu đặc biệt này có nghĩa là “Đấng được gọi đến bên cạnh”, hàm ý một Người Giúp Đỡ, Cố Vấn, Đấng Biện Hộ. Điều này cho thấy Thân Vị và sự gần gũi của Ngài.
• “Của Cầm”/“Ấn Chứng” (2 Cô-rinh-tô 1:22; Ê-phê-sô 1:13-14): Ngài là bảo đảm tuyệt đối cho cơ nghiệp đời đời của con cái Đức Chúa Trời.

Các biểu tượng như lửa (thanh tẩy, soi sáng), nước (ban sự sống, tươi mới), dầu (xức chức, biệt riêng), chim bồ câu (sự hiền hòa, thanh sạch) và gió (pneuma - vừa có nghĩa là gió, vừa có nghĩa là linh, thần) đều cho thấy các khía cạnh đa dạng trong công tác của Ngài.

Hiểu biết đúng đắn về Chúa Thánh Thần không phải chỉ là giáo lý suông, mà phải biến đổi đời sống chúng ta.

1. Trong Sự Cầu Nguyện và Thờ Phượng: Chúng ta được mời gọi thông công với cả Ba Ngôi Đức Chúa Trời. Hãy học biết cầu nguyện nhờ Thánh Linh. “Lại nữa, Ðức Thánh Linh cũng giúp cho sự yếu đuối chúng ta. Vì chúng ta chẳng biết sự mình phải xin đặng cầu nguyện cho xứng đáng; nhưng chính Ðức Thánh Linh lấy sự thở than không thể nói ra được mà cầu khẩn thay cho chúng ta” (Rô-ma 8:26). Chúng ta thờ phượng “bởi Thánh Linh của Ðức Chúa Trời” (Phi-líp 3:3).

2. Trong Việc Hiểu và Sống Theo Lời Chúa: Chúa Thánh Thần chính là Tác Giả của Kinh Thánh (2 Phi-e-rơ 1:21) và cũng là Đấng soi sáng để chúng ta hiểu Lời Ngài. Không có sự dẫn dắt của Ngài, chúng ta không thể thấu hiểu chân lý thuộc linh (1 Cô-rinh-tô 2:14). Mỗi khi đọc Kinh Thánh, hãy thành tâm cầu xin Thầy Dạy vĩ đại là Chúa Thánh Thần hướng dẫn.

3. Trong Nếp Sống Đạo và Làm Chứng: Chúa Thánh Thần ban năng lực để chúng ta sống đẹp ý Chúa và làm chứng về Ngài. “Nhưng khi Ðức Thánh Linh giáng trên các ngươi, thì các ngươi sẽ nhận lấy quyền phép, và làm chứng về ta...” (Công vụ 1:8). Đời sống đầy dẫy Đức Thánh Linh (Ê-phê-sô 5:18) là đời sống để Ngài kiểm soát toàn bộ, mang lại bông trái Thánh Linh “là lòng yêu thương, sự vui mừng, bình an, nhịn nhục, nhân từ, hiền lành, trung tín, mềm mại, tiết độ” (Ga-la-ti 5:22-23).

4. Trong Sự Nhạy Bén Thuộc Linh và Chiến Trận Thuộc Linh: Hiểu rằng Chúa Thánh Thần là Đức Chúa Trời ở trong chúng ta (1 Cô-rinh-tô 6:19) giúp chúng ta ý thức hơn về sự hiện diện thánh khiết của Ngài. Chúng ta phải giữ cho đền thờ ấy trong sạch và không làm buồn Ngài (Ê-phê-sô 4:30). Đồng thời, chúng ta chiến đấu bằng sức mạnh và các khí giới thiêng liêng mà Ngài ban cho (Ê-phê-sô 6:10-18).

Kinh Thánh trình bày một chân lý cao siêu và phước hạnh: Đức Chúa Trời chúng ta thờ phượng là MỘT Đức Chúa Trời đời đời trong BA THÂN VỊ: Cha, Con và Thánh Linh. Chúa Thánh Thần không “kém hơn” hay “khác biệt” về thần tính so với Chúa Cha hay Chúa Con. Ngài là Đức Chúa Trời trọn vẹn, đang hiện diện và hành động trong thế giới và trong lòng mỗi tín hữu.

Sự phân biệt về thân vị không chia cắt sự hiệp một, mà biểu lộ sự phong phú trong đời sống nội tại của Đức Chúa Trời – một sự hiệp thông trọn vẹn trong tình yêu thương. Chính Chúa Thánh Thần là Đấng đem sự hiệp thông đó (koinōnia) đến với chúng ta (2 Cô-rinh-tô 13:14).

Do đó, thay vì đặt câu hỏi “Sự khác biệt là gì?” theo nghĩa tách rời, chúng ta hãy kinh ngạc, tôn thờ và phó thác đời sống mình cho Đức Chúa Trời Ba Ngôi diệu kỳ – Đấng đã yêu thương, chuộc tội và đang ở cùng chúng ta mỗi ngày cho đến tận thế. Hãy bước đi, phục vụ và nương cậy trong quyền năng của Chúa Thánh Thần, vì biết rằng khi chúng ta vâng theo sự dẫn dắt của Ngài, chính là chúng ta đang vâng theo Đức Chúa Trời hằng sống.