Ý nghĩa của việc tiên tri giả là sói đội lốt chiên (Ma-thi-ơ 7:15) là gì?

Trong Bài Giảng Trên Núi, Chúa Giê-xu đã cảnh báo môn đồ về một mối nguy hiểm tinh vi: “Hãy coi chừng các tiên tri giả, là những kẻ mang lốt chiên đến cùng các ngươi, nhưng bề trong thật là muông sói hay cắn xé.” (Ma-thi-ơ 7:15). Hình ảnh “sói đội lốt chiên” đã trở thành một biểu tượng mạnh mẽ về những kẻ giả mạo trong cộng đồng đức tin. Bài nghiên cứu này sẽ khám phá bối cảnh, ý nghĩa và những áp dụng thực tiễn cho đời sống Cơ Đốc nhân ngày nay.

Ma-thi-ơ 7:15 nằm trong phần kết của Bài Giảng Trên Núi (Ma-thi-ơ 5-7). Sau khi dạy về các phước lành, luật pháp, sự cầu nguyện và sự tin cậy nơi Chúa, Chúa Giê-xu kết thúc bằng những lời khuyên về việc chọn lựa giữa hai con đường (7:13-14) và cảnh báo về các tiên tri giả (7:15-23). Mục đích là để các môn đồ nhận biết và tránh những ảnh hưởng lừa dối có thể đưa họ ra khỏi con đường hẹp dẫn đến sự sống.

Trong xã hội Do Thái thế kỷ thứ nhất, “tiên tri” là người tuyên bố nói thay cho Đức Chúa Trời. Tuy nhiên, đã xuất hiện nhiều tiên tri giả, như được cảnh báo trong Cựu Ước (Phục truyền 13:1-5; 18:20-22). Chúa Giê-xu biết rằng trong tương lai sẽ có nhiều kẻ mạo danh Ngài hoặc mạo danh tiên tri để dẫn dắt người ta lầm lạc (Ma-thi-ơ 24:11,24). Do đó, lời cảnh báo này không chỉ cho các môn đồ đương thời mà còn cho tất cả những ai theo Chúa qua mọi thời đại.

Để hiểu sâu sắc ý nghĩa của câu Kinh Thánh, chúng ta cần xem xét từ ngữ gốc Hy Lạp và bối cảnh văn hóa.

• Tiên tri giả: Trong tiếng Hy Lạp là pseudoprophētēs (ψευδοπροφήτης), ghép từ pseudēs (giả dối) và prophētēs (tiên tri). Họ là những người tự xưng nói thay cho Đức Chúa Trời nhưng thực chất là lừa dối.
• Lốt chiên: “Mang lốt chiên” (ἐν ἐνδύμασι προβάτων) – mặc áo da chiên để ngụy trang. Chiên (probaton) biểu tượng cho sự hiền lành, vô hại và thuộc về bầy của Chúa.
• Sói: “Muông sói hay cắn xé” (λύκοι ἅρπαγες) – sói là loài thú săn mồi nguy hiểm, thường tấn công bầy chiên. Trong Kinh Thánh, sói đại diện cho kẻ thù hung dữ, chuyên hủy diệt (Giăng 10:12; Công vụ 20:29).

Hình ảnh “sói đội lốt chiên” cho thấy mối nguy hiểm không đến từ bên ngoài mà từ bên trong cộng đồng đức tin. Họ trà trộn vào giữa vòng chiên, có vẻ ngoài đạo đức, nói những lời nghe có vẻ thuộc linh, nhưng mục đích là để phá hoại và lôi kéo người ta khỏi chân lý.

Chúa Giê-xu không chỉ cảnh báo mà còn chỉ dấu hiệu nhận biết: “Các ngươi nhờ những trái nó mà nhận biết được” (Ma-thi-ơ 7:16a). Ngài dùng hình ảnh cây và trái: “Cây tốt chẳng sinh trái xấu, cây xấu chẳng sinh trái tốt... Bởi vậy, các ngươi nhờ những trái nó mà nhận biết được” (câu 16-20).

“Trái” ở đây không chỉ là những việc làm bên ngoài mà còn là kết quả của giáo lý và đời sống. Một tiên tri giả có thể làm những việc kỳ diệu (Ma-thi-ơ 24:24) nhưng mục đích và nền tảng của họ là sai lạc. Vậy chúng ta cần xem xét:

• Giáo lý của họ có phù hợp với toàn bộ Kinh Thánh không? Họ có tôn cao Chúa Giê-xu Christ là Con Đức Chúa Trời, chết và sống lại để cứu tội nhân không? (1 Giăng 4:2-3; 2 Giăng 1:7). Họ có dạy sự thánh khiết và ăn năn tội không? (2 Phi-e-rơ 2:1-3).
• Đời sống của họ có phản ánh bông trái Thánh Linh không? (Ga-la-ti 5:22-23). Họ có sống khiêm nhường, yêu thương, trung tín, hay kiêu ngạo, tham lam, dối trá?
• Ảnh hưởng của họ đem lại gì cho Hội Thánh? Họ có xây dựng đức tin và tình yêu thương, hay gây chia rẽ, nghi ngờ, và đưa người ta vào sự nô lệ của tội lỗi?

Chúa Giê-xu nhấn mạnh rằng tiên tri giả dù mang lốt chiên nhưng cuối cùng sẽ bị phát hiện: “Hễ cây nào không sinh trái tốt, thì phải đốn mà chụm” (câu 19). Sự phán xét cuối cùng sẽ bày tỏ chân tướng (Ma-thi-ơ 7:21-23).

Chủ đề tiên tri giả xuất hiện xuyên suốt Kinh Thánh, từ Cựu Ước đến Tân Ước. Một số đoạn then chốt:

• Phục truyền 13:1-5: Dù tiên tri làm điềm lạ thành đi nữa, nhưng nếu dụ dỗ dân sự thờ lạy thần khác, thì đó là tiên tri giả phải bị xử tử.
• Ma-thi-ơ 24:11,24: Chúa Giê-xu nói về thời kỳ cuối: “Nhiều tiên tri giả sẽ nổi lên và dỗ dành lắm kẻ”, thậm chí làm những phép lạ lớn để lừa gạt nếu có thể được.
• 2 Phi-e-rơ 2:1-3: Sứ đồ Phi-e-rơ cảnh báo về các giáo sư giả sẽ đem vào những sự hủy diệt lạc giáo, theo họ mà chối Chúa, và vì lòng tham lam họ sẽ lợi dụng tín đồ.
• 1 Giăng 4:1-3: “Hỡi kẻ rất yêu dấu, chớ tin cậy mọi thần, nhưng hãy thử cho biết các thần có phải đến bởi Đức Chúa Trời chăng; vì có nhiều tiên tri giả đã hiện ra trong thiên hạ.” Thử nghiệm: thần nào xưng nhận Giê-xu Christ đã đến trong xác thịt là bởi Đức Chúa Trời; thần nào không xưng nhận như vậy thì không phải bởi Đức Chúa Trời.
• Khải huyền 13:11-15; 19:20: Tiên tri giả trong thời kỳ cuối cùng sẽ làm những phép lạ lớn để thờ lạy con thú và lừa dối dân cư trên đất.

Những đoạn này cho thấy mức độ nghiêm trọng: tiên tri giả không chỉ đơn thuần là người dạy sai, mà họ là công cụ của Sa-tan để chống nghịch Đấng Christ và dẫn đưa người ta vào sự hư mất.

Sứ đồ Phao-lô mô tả những kẻ giả mạo trong 2 Cô-rinh-tô 11:13-15: “Vì những người đó là sứ đồ giả, là kẻ làm công lừa dối, mạo chức sứ đồ của Đấng Christ. Ấy chẳng lạ gì, vì chính quỷ Sa-tan mạo làm thiên sứ sáng láng. Vậy thì những kẻ giúp việc nó mạo làm kẻ giúp việc công bình cũng chẳng lạ gì; nhưng sự cuối cùng của chúng nó sẽ theo như việc chúng nó.”

Bản chất của tiên tri giả là:

• Xuất phát từ Sa-tan: Chúng là công cụ của ma quỷ, mặc dù có thể nói về Chúa, thậm chí nhân danh Chúa mà làm phép lạ (Ma-thi-ơ 7:22).
• Ngụy trang tinh vi: Họ đội lốt chiên, mang vẻ ngoài đạo đức, thân thiện, nhưng bên trong là dã tâm phá hoại.
• Mục tiêu: Lôi kéo người ta khỏi chân lý, khiến họ tin theo sự dối trá và rời xa Đấng Christ.
• Hậu quả: Hư mất đời đời cho chính họ và cho những ai theo họ (Ma-thi-ơ 7:23; 2 Phi-e-rơ 2:1).

Lời cảnh báo của Chúa Giê-xu không chỉ để chúng ta sợ hãi mà để chúng ta tỉnh thức, trang bị và vững vàng. Dưới đây là một số nguyên tắc áp dụng:

“Hãy coi chừng” (Ma-thi-ơ 7:15) hàm ý sự cảnh giác liên tục. Trong 1 Giăng 4:1, chúng ta được dạy: “Hãy thử các thần”. Mỗi giáo sư, mỗi lời dạy phải được kiểm tra với Lời Chúa. Hãy noi gương người Bê-rê “ngày nào cũng tra xem Kinh Thánh, để xét lời giảng có thật chăng” (Công vụ 17:11). Điều này đòi hỏi chúng ta phải học Kinh Thánh cách nghiêm túc, hiểu biết toàn bộ lẽ thật.

Đời sống cá nhân của người dạy cũng quan trọng. Chúa nói “bởi trái nó mà nhận biết được”. Hãy xem họ có sống khiêm nhường, yêu thương, tránh xa tham lam, kiêu ngạo, dâm dục không? (2 Phi-e-rơ 2:14). Tuy nhiên, cẩn thận không xét đoán theo bề ngoài (Ma-thi-ơ 7:1-5), nhưng đánh giá dựa trên những biểu hiện rõ ràng và lâu dài.

Để phân biệt thật giả, chính chúng ta phải am hiểu chân lý. 2 Ti-mô-thê 2:15 khuyên: “Hãy chuyên tâm cho được đẹp lòng Đức Chúa Trời... dùng lời thật một cách thẳng thắn.” Sự trưởng thành thuộc linh giúp chúng ta không “bị người ta lừa đảo, bị họ dùng chước quỷ quyệt dỗ dành” (Ê-phê-sô 4:14). Hãy tham gia học Kinh Thánh tại Hội Thánh, nghiên cứu cá nhân và nghe giảng dạy từ những người trung tín.

Gia-cơ 1:5 hứa rằng nếu chúng ta cầu xin sự khôn ngoan, Đức Chúa Trời sẽ ban cho. Sự khôn ngoan thuộc linh giúp chúng ta phân biệt điều lành và dữ. Đặc biệt, Thánh Linh là Đấng dẫn chúng ta vào mọi lẽ thật (Giăng 16:13). Hãy cầu xin Ngài mở mắt thuộc linh để nhận ra sự lừa dối.

Dù thế giới đầy dẫy những tiếng nói sai lạc, chúng ta có thể yên tâm vì Chúa Giê-xu đã chiến thắng thế gian (Giăng 16:33). Ngài là Đấng Chăn Chiên Nhân Lành, Ngài bảo vệ bầy chiên (Giăng 10:11-15). Hãy ở trong Ngài, gắn bó với Ngài, thì sẽ không bị cướp đi khỏi tay Cha (Giăng 10:28-29). Nếu chúng ta phát hiện tiên tri giả, cần can đảm đối diện, cảnh báo anh em, và nếu cần, tránh xa (Rô-ma 16:17; Tít 3:10).

Ngày nay, chúng ta chứng kiến nhiều hiện tượng tương tự tiên tri giả: các giáo sư dạy đạo “dễ dãi”, phủ nhận thần tính của Đấng Christ, phủ nhận sự sống lại, phủ nhận tội lỗi, hoặc quá nhấn mạnh đến phước lành vật chất (phúc âm thịnh vượng) mà bỏ qua thập tự giá. Một số tự xưng là tiên tri, mặc khải mới ngoài Kinh Thánh, hoặc xuyên tạc Lời Chúa. Chúng ta phải tỉnh táo nhận diện và giữ vững đức tin.

Tuy nhiên, lời cảnh báo không phải để chúng ta trở nên hoài nghi với mọi người, mà để chúng ta khôn ngoan và yêu thương. Hãy nhớ rằng Chúa Giê-xu là tiêu chuẩn tối cao. Bất cứ ai dẫn chúng ta đến gần Chúa hơn, sống phù hợp với Kinh Thánh, đó là người chăn thật. Ngược lại, kẻ nào đưa chúng ta xa Chúa, dù có vẻ đạo đức, đó là sói đội lốt chiên.

Lời cảnh báo của Chúa Giê-xu về “sói đội lốt chiên” vẫn vang vọng đến hôm nay. Trong một thế giới đầy dẫy thông tin và giáo lý pha trộn, chúng ta cần phải “coi chừng”, “thử các thần”, và bám chặt vào Lời Chúa. Chúa Giê-xu là Đấng Chăn Chiên thật, Ngài bảo vệ và dẫn dắt chúng ta. Hãy ở trong Ngài, lắng nghe tiếng Ngài và tránh xa tiếng lạ. Khi chúng ta nhận biết Chúa ngày càng sâu sắc, chúng ta sẽ không bị lừa dối bởi bất kỳ kẻ đội lốt nào.

“Chiên ta nghe tiếng ta, ta quen nó, và nó theo ta. Ta ban cho nó sự sống đời đời; nó chẳng chết mất bao giờ, và chẳng ai cướp nó khỏi tay ta.” (Giăng 10:27-28)

Ước mong mỗi chúng ta luôn giữ mình trong tình yêu thương của Đức Chúa Trời, xây dựng trên nền đá là Lời Chúa, để dù gió bão hay sói dữ có đến, chúng ta vẫn đứng vững cho đến cuối cùng.