Thuyết Tuyển Chọn
Trong hành trình đức tin, có những giáo lý vừa sâu nhiệm vừa gây tranh luận, khiến con dân Chúa vừa kinh ngạc trước sự cao cả của Đức Chúa Trời, vừa khiêm nhường trước sự mầu nhiệm của Ngài. Một trong những giáo lý như thế chính là Thuyết Tuyển Chọn (Election). Đây không phải là một lý thuyết trừu tượng, mà là một chân lý Kinh Thánh nền tảng, bày tỏ quyền tể trị tuyệt đối, ân điển chủ động và mục đích đời đời của Đức Chúa Trời trong chương trình cứu rỗi. Bài nghiên cứu này sẽ khám phá giáo lý này dưới ánh sáng của Lời Chúa, với mong muốn giúp chúng ta hiểu biết, yêu mến và tôn vinh Chúa hơn.
Thuyết tuyển chọn (tiếng Hy Lạp: eklogē ἐκλογή) có thể được hiểu là hành động tự do và chủ động của Đức Chúa Trời từ trước khi sáng thế, trong Đấng Christ, để chọn lấy một dân cho chính Ngài từ giữa nhân loại sa ngã, dựa trên ý định tốt lành và ân điển duy nhất của Ngài, chứ không dựa trên bất cứ điều gì nơi con người, để họ được nên thánh, được cứu chuộc, và cuối cùng được vinh hiển.
Giáo lý này bắt nguồn từ chính bản tính của Đức Chúa Trời: Ngài có chủ quyền (sovereignty). Ngài là Đấng "làm mọi sự theo ý muốn của Ngài" (Ê-phê-sô 1:11). Khái niệm tuyển chọn không mới trong Kinh Thánh. Ngay từ Cựu Ước, chúng ta thấy Đức Chúa Trời chọn Áp-ra-ham (Sáng-thế Ký 12:1-3), chọn dân Y-sơ-ra-ên "là dân thuộc riêng về Ngài" (Phục-truyền Luật-lệ Ký 7:6-8). Điều đáng chú ý là lý do Ngài chọn họ: "Ấy chẳng phải bởi các ngươi đông hơn mọi dân khác... nhưng ấy vì Đức Giê-hô-va thương yêu các ngươi" (câu 7-8). Đây là nền tảng của sự tuyển chọn: TÌNH YÊU và ÂN ĐIỂN CHỦ ĐỘNG của Đức Chúa Trời.
Tân Ước mặc khải đầy đủ hơn về sự tuyển chọn thuộc linh, với Đấng Christ là trung tâm. Sứ đồ Phao-lô, người được Đức Chúa Trời dùng để giải thích sâu sắc giáo lý này, đã viết:
"Vì Ngài đã chọn chúng ta trong Đấng Christ trước khi sáng thế, hầu cho chúng ta được nên thánh không chỗ trách được trước mặt Đức Chúa Trời. Bởi sự thương yêu, Ngài đã định trước cho chúng ta được trở nên con nuôi của Ngài bởi Đức Chúa Jêsus Christ, theo ý tốt của Ngài, để khen ngợi sự vinh hiển của ân điển Ngài đã ban cho chúng ta cách nhưng không trong Con yêu dấu của Ngài!" (Ê-phê-sô 1:4-6)
Phân tích đoạn Kinh Thánh then chốt này, chúng ta thấy các đặc điểm của sự tuyển chọn:
1. Thời điểm: "Trước khi sáng thế" - Đây là một quyết định đời đời, nằm trong mục đích vĩnh cửu của Ba Ngôi Đức Chúa Trời.
2. Phạm vi: "Trong Đấng Christ" - Sự tuyển chọn không tách rời khỏi Chúa Giê-xu. Đấng Christ vừa là căn nguyên, vừa là môi trường, vừa là mục đích của sự tuyển chọn. Không ai được chọn ngoài Đấng Christ.
3. Mục đích: "Được nên thánh", "được trở nên con nuôi" - Sự tuyển chọn hướng đến một sự biến đổi thánh khiết và một mối quan hệ làm con.
4. Động cơ: "Bởi sự thương yêu", "theo ý tốt của Ngài" - Động lực duy nhất là tình yêu và ân điển tự do của Đức Chúa Trời.
5. Kết quả tối hậu: "Để khen ngợi sự vinh hiển của ân điển Ngài" - Vinh quang cuối cùng thuộc về Đức Chúa Trời.
Trong thư Rô-ma, Phao-lô lại nhấn mạnh:
Đây là "chuỗi vàng" của sự cứu rỗi, bắt đầu từ sự định trước (tiền định) của Đức Chúa Trời và kết thúc trong vinh hiển. Sự tuyển chọn đảm bảo rằng chương trình cứu rỗi sẽ được hoàn tất cách trọn vẹn."Vả, những kẻ Ngài đã định sẵn thì Ngài cũng đã gọi, những kẻ Ngài đã gọi thì Ngài cũng đã xưng là công bình, và những kẻ Ngài đã xưng là công bình thì Ngài cũng đã làm nên vinh hiển." (Rô-ma 8:30)
Chúa Giê-xu cũng dạy rõ ràng: "Chẳng phải các ngươi đã chọn ta, bèn là ta đã chọn các ngươi" (Giăng 15:16a). Và trong Giăng 6:44, Ngài phán: "Chẳng ai đến cùng ta được, nếu Cha, là Đấng sai ta, không kéo người ấy". Chữ "kéo" trong tiếng Hy Lạp (helkō ἕλκω) mang nghĩa lôi kéo mạnh mẽ, một hành động hiệu quả của ân điển. Điều này cho thấy sự đáp ứng đức tin của chúng ta là kết quả của sự kêu gọi và tái sinh hiệu nghiệm từ Đức Chúa Trời.
Thuyết tuyển chọn thường đi đôi với thuyết tiền định (predestination). Nếu tuyển chọn nhấn mạnh đến hành động chọn lựa của Đức Chúa Trời, thì tiền định nhấn mạnh đến mục đích hoặc số phận được ấn định trước cho những người được chọn (như được nên giống như hình ảnh Con Ngài, Rô-ma 8:29). Cả hai đều nói lên chủ quyền của Đức Chúa Trời trong sự cứu rỗi.
Một thắc mắc lớn thường nảy sinh: Nếu Đức Chúa Trời chọn, vậy ý chí tự do và trách nhiệm của con người ở đâu? Đây là một mầu nhiệm mà trí óc hữu hạn khó nắm bắt trọn vẹn. Kinh Thánh trình bày cả hai chân lý song song:
- Về phía Đức Chúa Trời: Ngài có chủ quyền tuyệt đối trong sự cứu rỗi (Rô-ma 9:15-16, Ê-phê-sô 1:11).
- Về phía con người: Mỗi người phải chịu trách nhiệm về sự chối từ hay tiếp nhận Phúc Âm (Giăng 3:18, Ma-thi-ơ 23:37, Khải-huyền 22:17).
Phao-lô không giải thích sự hài hòa giữa hai điều này; ông đơn giản tuyên bố cả hai và kết thúc bằng lời tôn ngợi: "Ôi! sâu nhiệm thay là sự giàu có, khôn ngoan và thông biết của Đức Chúa Trời! Sự phán xét của Ngài nào ai thấu được, đường nẻo của Ngài nào ai hiểu được!" (Rô-ma 11:33). Chúng ta được kêu gọi không phải để giải mã mầu nhiệm, mà để tin cậy vào Đấng vừa công bình vừa yêu thương, vừa có chủ quyền vừa thành tín.
Một hiểu lầm nguy hiểm là dùng giáo lý tuyển chọn để nuôi dưỡng tinh thần kiêu ngạo, độc quyền, hoặc thờ ơ với truyền giáo. Kinh Thánh hoàn toàn bác bỏ điều này. Sự tuyển chọn luôn hướng đến mục đích đạo đức và thực tiễn:
1. Để chúng ta được nên thánh: "Ngài đã chọn chúng ta... hầu cho chúng ta được nên thánh" (Ê-phê-sô 1:4). Sự tuyển chọn không phải là giấy phép để phạm tội, mà là động lực tối thượng để sống thánh khiết, đáp lại ân điển đã nhận.
2. Để chúng ta phục vụ và kết quả: "Ta đã chọn các ngươi... để các ngươi được đi và kết quả" (Giăng 15:16). Sự tuyển chọn đặt chúng ta vào sự phục vụ tích cực trong vương quốc Đức Chúa Trời.
3. Để bày tỏ lòng thương xót và làm vinh hiển Ngài: Trong Rô-ma 9, sau khi nói về quyền tể trị của Đức Chúa Trời trong sự chọn lựa, Phao-lô kết luận: "Để tỏ sự giàu có về vinh hiển Ngài ra trên những bình thương xót..." (Rô-ma 9:23). Chúng ta là những "bình thương xót", được chọn để chứa đựng và phản chiếu vinh quang của ân điển Ngài.
Giáo lý này không chỉ để tranh luận, mà để biến đổi đời sống chúng ta.
1. Sự Bảo Đảm và An Nghỉ Tuyệt Đối: Nếu sự cứu rỗi của tôi tùy thuộc vào sự chọn lựa đời đời của Đức Chúa Trời trong Đấng Christ, thì không gì có thể phá hủy nó. "Vì những kẻ Ngài đã biết trước, thì Ngài cũng đã định sẵn... đã gọi... đã xưng là công bình... đã làm nên vinh hiển" (Rô-ma 8:29-30). Mọi mắc xích đều do Đức Chúa Trời thực hiện. Điều này ban cho chúng ta sự bảo đảm sâu xa, đẩy lùi mọi nghi ngờ. Chúng ta an nghỉ trong cánh tay chủ quyền và tình yêu bất biến của Ngài.
2. Nền Tảng cho Sự Khiêm Nhường và Phá Đổ Tính Tự Phụ Thuộc Linh: Biết rằng mình được cứu hoàn toàn bởi ân điển, chứ không do mình khôn ngoan hơn, đạo đức hơn, hay sáng suốt hơn người khác, sẽ triệt tiêu mọi cội rễ của sự kiêu ngạo. "Vì bởi ân điển, bởi đức tin, mà anh em được cứu, điều đó không phải đến từ anh em, bèn là sự ban cho của Đức Chúa Trời. Ấy chẳng phải bởi việc làm đâu, hầu cho không ai khoe mình" (Ê-phê-sô 2:8-9). Thuyết tuyển chọn là sự "không ai khoe mình" triệt để nhất.
3. Động Lực Mạnh Mẽ cho Tình Yêu, Lòng Thương Xót và Sự Truyền Giáo: Hiểu rằng chúng ta là những người nhận lãnh ân điển nhưng không, sẽ thúc đẩy chúng ta trở nên những kênh dẫn ân điển ấy đến với người khác. Nếu Đức Chúa Trời đã chọn một dân từ mọi chi phái, mọi tiếng, mọi dân tộc (Khải-huyền 5:9), thì chúng ta phải nhiệt thành rao giảng Phúc Âm cho mọi người, tin rằng lời của Ngài sẽ không trở về luống công, nhưng sẽ làm trọn mục đích của Ngài (Ê-sai 55:11). Chúng ta rao giảng vì biết rằng nhờ đó, những "chiên" của Chúa sẽ nghe tiếng Ngài (Giăng 10:16, 27).
4. Lòng Biết Ơn Sâu Sắc và Sự Thờ Phượng Chân Thật: Kiến thức về sự tuyển chọn, khi được Thánh Linh áp dụng, sẽ đốt cháy lòng chúng ta bằng sự biết ơn không thể diễn tả. Chúng ta thờ phượng với lời ca: "Tình yêu Ngài từ muôn đời vẫn hướng về tôi!" Sự thờ phượng của chúng ta trở nên tập trung vào Đức Chúa Trời, ca ngợi ân điển vinh hiển của Ngài (Ê-phê-sô 1:6).
Thuyết tuyển chọn không phải là một công cụ để thỏa mãn tính tò mò tri thức hay để phân loại người khác. Đó là một tảng đá quý trong mão triều thiên của chân lý, được ban cho để chúng ta chiêm ngưỡng sự cao cả, sự khôn ngoan và tình yêu vô hạn của Đức Chúa Trời chúng ta. Giáo lý này đưa chúng ta đến bờ vực của sự mầu nhiệm, tại đó, chúng ta buông bỏ mọi lý luận kiêu ngạo của con người và đơn giản cúi đầu thờ lạy.
Cuối cùng, sự bảo đảm của chúng ta không nằm ở việc chúng ta có thể "nhìn thấy" tên mình trong sách sự sống từ thuở đời đời, mà nằm ở việc chúng ta có đang tin cậy và vâng phục Chúa Giê-xu Christ hôm nay hay không. Lời hứa là rõ ràng: "Hễ ai tin Con, thì được sự sống đời đời" (Giăng 3:36a). Nếu bạn tin nhận Chúa Giê-xu, bạn có thể biết chắc mình thuộc về những kẻ được chọn. Và từ nền tảng vững chắc ấy, hãy bước đi trong sự thánh khiết, tình yêu thương, và nhiệt tâm truyền giáo, để cuộc đời bạn trở nên bài ca ngợi khen ân điển vinh hiển của Đấng đã gọi bạn ra khỏi nơi tối tăm, vào nơi sáng láng lạ lùng của Ngài (I Phi-e-rơ 2:9).
"Vì từ Ngài, bởi Ngài, và hướng về Ngài là muôn vật. Vinh hiển cho Ngài đời đời! A-men." (Rô-ma 11:36)