Ý Nghĩa Của Việc Đốt Kinh Thánh
Trong dòng chảy lịch sử và ngay cả trong bối cảnh đương đại, hành động đốt Kinh Thánh thường xuất hiện như một biểu tượng đầy kịch tính, gây ra nhiều tranh cãi và cảm xúc mãnh liệt. Đối với Cơ Đốc nhân, Kinh Thánh không đơn thuần là một cuốn sách, mà là Lời hằng sống của Đức Chúa Trời (Hê-bơ-rơ 4:12). Vì vậy, việc tìm hiểu ý nghĩa của hành động đốt Kinh Thánh dưới ánh sáng của chính Lời Chúa là điều hết sức cần thiết. Bài nghiên cứu này sẽ khảo sát hiện tượng này từ nhiều góc độ: lịch sử Kinh Thánh, biểu tượng thần học của lửa, ý nghĩa thuộc linh, và trên hết là bài học thực tiễn cho đời sống đức tin của chúng ta ngày nay.
Trước khi đi vào những câu chuyện cụ thể, chúng ta cần hiểu biểu tượng của lửa trong Kinh Thánh. Trong tiếng Hê-bơ-rơ, từ "lửa" (אֵשׁ - 'esh) xuất hiện hơn 400 lần, mang nhiều sắc thái ý nghĩa. Lửa thường tượng trưng cho:
- Sự hiện diện và vinh quang của Đức Chúa Trời: Chúa hiện ra với Môi-se trong ngọn lửa nơi bụi gai cháy (Xuất Ê-díp-tô Ký 3:2). Ngài dẫn dắt dân Y-sơ-ra-ên bằng trụ lửa ban đêm (Xuất Ê-díp-tô Ký 13:21). Trong khải tượng, Ê-xê-chi-ên thấy "từ khoảng trung gian những vật sống ấy có lửa giống như than hực, lửa lòe sáng" (Ê-xê-chi-ên 1:13).
- Sự phán xét và hình phạt: Sô-đôm và Gô-mô-rơ bị hủy diệt bởi lửa và diêm sinh từ trời (Sáng Thế Ký 19:24). Lửa cũng là công cụ thiêu đốt của hỏa ngục (Ma-thi-ơ 25:41; Khải Huyền 20:14-15).
- Sự thanh tẩy và tinh luyện: Như người thợ luyện kim dùng lửa để tinh luyện bạc, Đức Chúa Trời dùng hoàn cảnh khó khăn để tinh luyện đức tin chúng ta (Xa-cha-ri 13:9; Ma-la-chi 3:2-3).
- Sự chấp nhận của Đức Chúa Trời: Của lễ thiêu được đốt trên bàn thờ, biểu thị sự dâng hiến trọn vẹn và được Chúa chấp nhận (Lê-vi Ký 1:9).
Do đó, bản thân hành động "đốt" trong Kinh Thánh không tự động mang ý nghĩa xấu hay tốt. Ý nghĩa của nó phụ thuộc vào đối tượng bị đốt và tấm lòng, động cơ của người thực hiện.
Kinh Thánh ghi lại ít nhất hai sự kiện nổi bật liên quan đến việc đốt các cuộn sách chứa Lời Đức Chúa Trời.
Đây là ví dụ kinh điển về hành động đốt Kinh Thánh xuất phát từ sự chống đối, kiêu ngạo và khước từ Lời Chúa. Đức Chúa Trời truyền lệnh cho Giê-rê-mi ghi lại mọi lời cảnh báo phán xét trên một cuộn sách. Ba-rúc, thư ký của Giê-rê-mi, đã đọc cuộn sách này trước mặt dân chúng và các quan trưởng. Các quan trưởng sợ hãi, báo lại cho vua. Vua Giê-hô-gia-kim ngồi bên lò sưởi mùa đông, sai người đọc từng đoạn, và "vua lấy con dao nhỏ mà người viết hay dùng cắt và quăng trong lửa nơi lò sưởi, cho đến chừng cả cuốn đã cháy hết trong lửa của lò sưởi" (Giê-rê-mi 36:23).
Hành động này mang ý nghĩa:
- Sự khinh thường có chủ ý: Vua dùng "con dao nhỏ" - một công cụ tầm thường - để cắt và ném Lời Đấng Tối Cao vào lửa.
- Sự từ chối thuộc linh: Ông không run sợ, không xé áo mình ăn năn (trái ngược với cha ông là Giô-si-a trong 2 Các Vua 22:11). Ông và các đầy tớ "chẳng sợ hãi, chẳng xé áo mình" (câu 24).
- Hậu quả tất yếu: Đức Chúa Trời phán với Giê-rê-mi: "Hãy lấy một cuốn khác... ngươi sẽ lại chép vào đó mọi lời đã chép trong cuốn thứ nhứt mà Giê-hô-gia-kim, vua Giu-đa, đã đốt" (câu 28). Lời Chúa không thể bị hủy diệt bởi lửa của con người. Sự phán xét đã được tuyên bố trên vua và cả nước vì hành động này (câu 29-31).
Từ ngữ Hy Lạp trong Tân Ước diễn tả việc "thiêu đốt" hoàn toàn là κατακαίω (kata-kai-ō), nghĩa là "đốt cháy hoàn toàn, thiêu rụi". Hành động của Giê-hô-gia-kim là một nỗ lực để kata-kai-ō Lời Chúa, nhưng thất bại.
Trái ngược hoàn toàn, đây là một hành động tự nguyện, xuất phát từ sự ăn năn và tôn cao Lời Chúa. Khi Phao-lô rao giảng quyền năng của Chúa Giê-xu tại Ê-phê-sô, nhiều người tin Chúa. Họ công khai xưng tội và "phàm những kẻ trước hay dùng phép tà, thảy đều đem sách mình mà đốt trước mặt thiên hạ; người ta tính giá sách ấy, cộng là năm muôn đồng bạc" (Công Vụ 19:19).
Hành động này mang ý nghĩa:
- Sự đoạn tuyệt với quá khứ: Họ từ bỏ hoàn toàn những phương tiện, tri thức đối nghịch với Đức Chúa Trời.
- Sự dâng hiến đắt giá: "Năm muôn đồng bạc" là một tài sản khổng lồ. Họ sẵn sàng chịu tổn thất vật chất để giữ sự thuần khiết cho đức tin.
- Sự tôn cao Lời Chúa: Bằng cách tiêu hủy những sách vở tà thuật, họ gián tiếp tuyên bố rằng chỉ có Lời Chúa trong Kinh Thánh mới là chân lý tối thượng và đáng để gìn giữ, học hỏi. "Ấy vậy, nhờ quyền năng của Chúa, đạo của Chúa càng lan rộng càng thắng" (câu 20).
Như vậy, cùng là hành động đốt sách, nhưng bối cảnh, động cơ và kết quả lại trái ngược nhau một trời một vực.
Chúng ta sống trong thời đại ít xảy ra việc đốt sách vật lý, nhưng những nguyên lý thuộc linh đằng sau hành động đó vẫn còn nguyên giá trị. Dưới đây là những bài học và ứng dụng thực tiễn:
Hành động của Giê-hô-gia-kim cảnh báo chúng ta về thái độ khinh thường Lời Chúa một cách thụ động hoặc chủ động. Điều này không chỉ là đốt sách, mà còn thể hiện qua việc:
- Lơ là, không đọc, không học Lời Chúa: Để Kinh Thánh bám bụi trên kệ cũng là một cách "bỏ vào lò" sự thờ ơ.
- Chọn lọc, bỏ qua những phần Kinh Thánh không hợp với sở thích cá nhân: Giống như vua chỉ đốt những phần mình không thích (dù trong câu chuyện ông đốt hết), nhiều người ngày nay "cắt bỏ" những giáo lý về tội lỗi, phán xét, thập tự giá.
- Sử dụng Lời Chúa cho mục đích vị kỷ: Biến Kinh Thánh thành công cụ để biện minh cho tội lỗi, kiếm lợi, hoặc thỏa mãn tính hiếu tri mà không vâng phục.
Là Cơ Đốc nhân, chúng ta được kêu gọi có thái độ như Giê-rê-mi: "Lời Chúa trở thành sự vui vẻ và sự hớn hở của lòng tôi" (Giê-rê-mi 15:16), và như Đa-vít: "Tôi trọng các giềng mối Chúa hơn vàng" (Thi Thiên 119:127).
Câu chuyện ở Ê-phê-sô dạy chúng ta về sự cần thiết phải "đốt" - tức là đoạn tuyệt và tiêu hủy triệt để - những điều chống nghịch lại Chúa trong đời sống mình. Điều này bao gồm:
- Những "cuốn sách" thuộc linh: Những niềm tin sai lầm, tà giáo, triết lý đời, thần tượng (vật chất, danh vọng, con người) mà chúng ta đã từng tôn thờ.
- Những thói quen tội lỗi: Phải có hành động dứt khoát, không nhượng bộ. Như Chúa Giê-xu dạy: "Nếu tay ngươi làm cho người phạm tội, hãy chặt nó đi... nếu mắt ngươi làm cho người phạm tội, hãy móc nó đi" (Mác 9:43, 47). Đây là phép ẩn dụ về sự từ bỏ quyết liệt.
- Sự dâng hiến đắt giá: Việc từ bỏ có thể gây "tổn thất" - mối quan hệ, thú vui, lợi ích vật chất. Nhưng giống như các tín hữu Ê-phê-sô, chúng ta phải sẵn sàng trả giá để được sự tăng trưởng thuộc linh và quyền năng Chúa lan tỏa.
Dù con người có tìm cách hủy diệt Kinh Thánh qua các thời đại bằng lửa, bằng sự cấm đoán, bằng sự phỉ báng, Lời Chúa vẫn đứng vững. Chúa Giê-xu phán: "Trời đất sẽ qua, nhưng lời ta nói chẳng bao giờ qua đi" (Ma-thi-ơ 24:35). Tiên tri Ê-sai cũng tuyên bố: "Cỏ khô, hoa rụng, nhưng lời của Đức Chúa Trời chúng ta còn mãi đời đời" (Ê-sai 40:8).
Sự bảo tồn kỳ diệu của Kinh Thánh qua mọi cuộc tấn công là một minh chứng hùng hồn cho nguồn gốc siêu nhiên của nó. Điều này cho chúng ta sự an tâm tuyệt đối khi xây dựng đời sống mình trên nền tảng Lời Chúa. Ngôi nhà đức tin của chúng ta được xây trên vầng đá vững chắc, không thể bị lung lay (Ma-thi-ơ 7:24-25).
Ý nghĩa của việc đốt Kinh Thánh, xét cho cùng, không nằm ở hành động vật lý của ngọn lửa, mà nằm ở ngọn lửa trong tấm lòng của con người. Nó có thể là ngọn lửa kiêu ngạo, phản loạn, muốn thiêu rụi thẩm quyền của Đức Chúa Trời như Giê-hô-gia-kim. Nhưng nó cũng có thể là ngọn lửa của sự ăn năn, thánh khiết, muốn thiêu đốt mọi rào cản giữa linh hồn với Chúa như các tín hữu Ê-phê-sô.
Lời Chúa trong Hê-bơ-rơ 4:12 mô tả Kinh Thánh như "lưỡi gươm hai lưỡi". Một thanh gươm có thể bị ném vào lửa trong sự khinh miệt, nhưng bản thân nó cũng là công cụ sắc bén để phán xét "tư tưởng và ý định trong lòng" chúng ta. Thay vì tập trung vào những hành động đốt sách bên ngoài, mỗi chúng ta cần để Lời Chúa - như một đám lửa (Giê-rê-mi 20:9) - thiêu đốt và thanh tẩy những điều không đẹp ý Ngài trong tấm lòng mình.
Cuối cùng, lời kêu gọi dành cho mỗi chúng ta là hãy trở thành những người "không đốt, nhưng gìn giữ và thi hành Lời Chúa". Hãy để đời sống chúng ta là một cuốn "Kinh Thánh sống" (2 Cô-rinh-tô 3:2-3), được viết bởi Thánh Linh, không phải bằng mực trên giấy có thể bị đốt, mà trên tấm lòng bằng thịt, biến đổi bởi quyền năng của Đấng Christ. Trong một thế giới vẫn còn thù nghịch với Lời Chúa, chứng tá mạnh mẽ nhất không phải là cất giữ Kinh Thánh trong tủ kính, mà là để Lời ấy cháy sáng qua nếp sống yêu thương, thánh khiết và trung tín của chúng ta mỗi ngày.