Mục đích của Kinh Thánh là gì?

Kinh Thánh không đơn thuần là một cuốn sách lịch sử, một tập hợp các giáo lý triết học, hay một tác phẩm văn học tôn giáo. Đối với Cơ đốc nhân Tin Lành, Kinh Thánh là Lời Đức Chúa Trời được ban cho nhân loại, mang trong mình quyền năng, sự sống và một mục đích thần thượng rõ rệt. Hiểu được mục đích của Kinh Thánh là chìa khóa để mở ra kho báu sự khôn ngoan, lẽ thật và mối tương giao với Đấng Tạo Hóa. Bài nghiên cứu này sẽ đi sâu khám phá các mục đích căn bản của Kinh Thánh dựa trên chính lời chứng của nó, với những phân đoạn giải kinh và tham chiếu đến ngôn ngữ nguyên thủy.

Mục đích đầu tiên và nền tảng nhất của Kinh Thánh là bày tỏ chính Đức Chúa Trời cho con người. Loài người với lý trí hữu hạn không thể tự mình nhận biết Đấng Vô Hạn. Vì vậy, Đức Chúa Trời đã tự bày tỏ mình—Ngài là Đấng mặc khải (Revealer). Kinh Thánh ghi lại sự mặc khải đặc biệt này.

Trong Xuất Ê-díp-tô Ký 34:6-7, chính Đức Chúa Trời công bố danh và thuộc tính của Ngài cho Môi-se: "Đức Giê-hô-va! Đức Giê-hô-va! Là Đức Chúa Trời nhân từ, thương xót, chậm giận, đầy dẫy ân huệ và thành thực..." Danh xưng "Giê-hô-va" (YHWH) trong tiếng Hê-bơ-rơ liên hệ đến động từ "hayah" (thì, là, hiện hữu), nói lên bản chất tự hữu hằng hữu và trung tín của Ngài.

Sự mặc khải trọn vẹn nhất về Đức Chúa Trời được tìm thấy nơi Chúa Giê-xu Christ, Ngôi Lời đã trở nên xác thịt (Giăng 1:1, 14). Chúa Giê-xu phán: "Ai đã thấy Ta, tức là đã thấy Cha" (Giăng 14:9). Do đó, Kinh Thánh—Cựu Ước loan báo và Tân Ước trình bày—hướng tâm điểm về Chúa Cứu Thế Giê-xu. Như lời chép trong Lu-ca 24:27, chính Chúa Giê-xu "bắt đầu từ Môi-se và hết thảy các đấng tiên tri mà cắt nghĩa cho hai người đó những lời chỉ về Ngài trong cả Kinh Thánh". Kinh Thánh mặc khải Đức Chúa Trời là Đấng Thánh Khiết, Yêu Thương, Công Bình và là Đấng Cứu Chuộc.

Mục đích trọng tâm của Kinh Thánh là chỉ cho nhân loại tội lỗi, đang hư mất, con đường duy nhất để được hòa thuận với Đức Chúa Trời—đó là sự cứu rỗi bởi ân điển, nhờ đức tin nơi công lao cứu chuộc của Chúa Giê-xu Christ. Đây là "tin lành" (euangelion trong tiếng Hy Lạp, nghĩa là "tin tốt lành").

Sứ đồ Phao-lô khẳng định mục đích này trong 2 Ti-mô-thê 3:15: "... từ khi con còn thơ ấu đã biết Kinh Thánh vốn có thể khiến con khôn ngoan để được cứu bởi đức tin trong Đức Chúa Jêsus Christ". Kinh Thánh dạy về tình trạng tội lỗi phổ quát của con người (Rô-ma 3:23), nhưng đồng thời công bố giải pháp: "Vì tiền công của tội lỗi là sự chết; nhưng sự ban cho của Đức Chúa Trời là sự sống đời đời trong Đức Chúa Jêsus Christ, Chúa chúng ta" (Rô-ma 6:23).

Phúc Âm Giăng trực tiếp tuyên bố: "Những điều nầy đã chép, để cho các ngươi tin rằng Jêsus là Đấng Christ, tức là Con Đức Chúa Trời, và để khi các ngươi tin, thì nhờ danh Ngài mà được sự sống" (Giăng 20:31). Động từ "tin" (pisteuō) ở đây không chỉ là sự đồng ý về trí thức, mà là sự tin cậy, phó thác trọn vẹn đời sống. Mục đích cứu rỗi này xuyên suốt Kinh Thánh, từ lời hứa về Đấng Giải Cứu trong Sáng Thế Ký 3:15 đến lời mời cuối cùng trong Khải Huyền 22:17.

Đối với người đã tin Chúa, Kinh Thánh có mục đích trang bị, dạy dỗ và uốn nắn họ trở nên giống như hình ảnh của Chúa Christ. Phao-lô mô tả chức năng này một cách đầy đủ trong 2 Ti-mô-thê 3:16-17: "Cả Kinh Thánh đều là bởi Đức Chúa Trời soi dẫn, có ích cho sự dạy dỗ, bẻ trách, sửa trị, dạy người trong sự công bình, hầu cho người thuộc về Đức Chúa Trời được trọn vẹn và sắm sẵn để làm mọi việc lành".

Phân tích từ ngữ Hy Lạp trong phân đoạn then chốt này cho thấy chiều sâu của mục đích:

• "Soi dẫn" (theopneustos): nghĩa đen là "được Đức Chúa Trời thở ra". Kinh Thánh có nguồn gốc thần thượng.
• "Dạy dỗ" (didaskalia): Chỉ về việc giảng dạy giáo lý, lẽ thật.
• "Bẻ trách" (elegmos): Là sự quở trách, vạch rõ tội lỗi hay sự sai lầm.
• "Sửa trị" (epanorthōsis): Là sự sửa chữa, phục hồi, đưa trở lại con đường ngay thẳng.
• "Dạy... trong sự công bình" (paideia en dikaiosunē): Là sự huấn luyện, giáo dục toàn diện để sống một đời sống công chính.

Mục đích cuối cùng là để người tin Chúa "được trọn vẹn (artios)" — được trang bị đầy đủ, và "sắm sẵn (exērtismenos)" — được chuẩn bị kỹ càng cho mọi việc lành. Kinh Thánh không chỉ cho biết sự thật, mà còn biến đổi đời sống.

Kinh Thánh còn có mục đích thực tiễn là hướng dẫn, bảo vệ và trang bị cho Cơ đốc nhân trong cuộc chiến thuộc linh và đời sống hằng ngày. Nó là tiêu chuẩn khách quan để phân biệt chân giả.

Thi Thiên 119:105 tuyên bố: "Lời Chúa là ngọn đèn cho chân tôi, Ánh sáng cho đường lối tôi". Trong bối cảnh tối tăm của thế gian, tội lỗi và sự lừa dối, Kinh Thánh chiếu rọi chân lý, vạch rõ con đường an toàn.

Trong Ê-phê-sô 6:17, Sứ đồ Phao-lô liệt kê "gươm của Đức Thánh Linh, là Lời Đức Chúa Trời" như một phần của giáp trụ thuộc linh. "Gươm" (machaira) ở đây chỉ về thanh đoản kiếm, dùng cho chiến đấu tay đôi. Kinh Thánh, được Đức Thánh Linh vận dụng, là vũ khí tấn công hữu hiệu để chống lại các mũi tên lửa dối của ma quỷ, như chính Chúa Giê-xu đã dùng Lời Chúa để chiến thắng sự cám dỗ trong đồng vắng (Ma-thi-ơ 4:1-11).

Kinh Thánh cũng có mục đích an ủi và ban hy vọng. Rô-ma 15:4 chép: "Vả, mọi sự đã chép từ xưa đều để dạy dỗ chúng ta, hầu cho bởi sự nhịn nhục và sự yên ủi của Kinh Thánh dạy mà chúng ta được sự trông cậy".

Mục đích sâu xa của Kinh Thánh không dừng ở thông tin, mà là sự biến đổi. Lời Chúa sống động và đầy quyền năng. Hê-bơ-rơ 4:12 mô tả: "Vì lời của Đức Chúa Trời là lời sống và linh nghiệm, sắc hơn gươm hai lưỡi, thấu vào đến đỗi chia hồn, linh, cốt, tủy, xem xét tư tưởng và ý định trong lòng". Từ "linh nghiệm" (energēs) trong tiếng Hy Lạp có nghĩa là "đầy năng lực, hiệu quả". Lời Chúa tự nó có sức mạnh để phán xét, thanh tẩy và thay đổi tận gốc rễ con người bên trong.

Chúa Giê-xu cầu nguyện cho các môn đồ: "Xin Cha lấy lẽ thật khiến họ nên thánh; Lời Cha tức là lẽ thật" (Giăng 17:17). Quá trình "nên thánh" (hagiazō) — được biệt riêng ra và được thanh tẩy — được thực hiện bởi chân lý của Kinh Thánh. Ê-phê-sô 5:26 cũng nói về việc Hội Thánh được tẩy sạch "bằng sự rửa trong nước bởi lời". Lời Chúa có công năng tẩy rửa mọi điều ô uế trong tư tưởng, tình cảm và hành động của chúng ta.

Hiểu mục đích của Kinh Thánh đòi hỏi một sự đáp ứng thực tế. Dưới đây là những bước áp dụng cụ thể:

1. Tiếp Nhận Kinh Thánh Với Thái Độ Đúng Đắn: Hãy đến với Kinh Thánh không phải như một cuốn sách thường, mà như Lời phán của Đấng Tạo Hóa. Cần có lòng kính sợ, khiêm nhường và sẵn sàng vâng phục (Ê-sai 66:2).

2. Đọc Và Suy Ngẫm Đều Đặn: Hãy đặt ra kế hoạch đọc Kinh Thánh mỗi ngày. Đừng chỉ đọc cho xong, mà hãy "suy ngẫm" (meditate) như lời dạy trong Giô-suê 1:8 và Thi Thiên 1:2. Suy ngẫm là nhai đi nhai lại Lời Chúa, suy nghĩ thấu đáo và áp dụng vào hoàn cảnh cá nhân.

3. Học Hỏi Có Phương Pháp: Sử dụng các công cụ nghiên cứu (sách dẫn đề, từ điển, bản dưới dạng song ngữ) để hiểu rõ hơn về văn mạch, lịch sử và ý nghĩa nguyên thủy. Tham gia các nhóm học Kinh Tháng để cùng nhau trao đổi, thảo luận.

4. Ghi Nhớ Và Áp Dụng Ngay: Ghi nhớ những câu Kinh Thánh then chốt (Thi Thiên 119:11) để có sẵn "thanh gươm" khi cần. Sau mỗi lần đọc, hãy tự hỏi: "Đoạn Kinh Thánh này dạy tôi điều gì về Chúa? Tôi cần phải ăn năn điều gì? Tôi cần tin và vâng lời điều gì?"

5. Cầu Nguyện Theo Lời Chúa: Dùng Kinh Thánh làm nền tảng cho lời cầu nguyện. Hãy cầu xin Đức Thánh Linh—Đấng đã soi dẫn để viết Kinh Thánh—mở mắt tâm linh để hiểu và yêu mến Lời Ngài (Thi Thiên 119:18).

6. Vâng Lời Trong Mọi Phương Diện: Mục đích của Kinh Thánh sẽ không trọn vẹn trong đời sống chúng ta nếu chúng ta chỉ nghe mà không làm (Gia-cơ 1:22). Sự vâng lời là bằng chứng của tình yêu thương và đức tin thật (Giăng 14:15).

Kinh Thánh là món quà vô giá Đức Chúa Trời ban cho nhân loại. Mục đích của nó thật phong phú và trọn vẹn: từ việc mặc khải Đức Chúa Trời và con đường cứu rỗi, đến việc dạy dỗ, sửa trị, trang bị, hướng dẫn, bảo vệ, an ủi, và biến đổi người tin Chúa trở nên giống hình ảnh Con Ngài. Khi chúng ta tiếp cận Kinh Thánh với đức tin và lòng vâng phục, chúng ta không chỉ thu nhận kiến thức, mà còn gặp gỡ chính Đấng là Lời—Chúa Giê-xu Christ. Nguyện xin mỗi chúng ta không ngừng khám phá, yêu mến, suy ngẫm và sống theo Lời Chúa mỗi ngày, để qua đó, chúng ta "được trọn vẹn và sắm sẵn để làm mọi việc lành" mà Ngài đã sắm sẵn cho mình (2 Ti-mô-thê 3:17).