Mục Đích Của Những Đoạn Kinh Thánh Cảnh Báo
Trong hành trình đọc và nghiên cứu Kinh Thánh, người tin Chúa không khỏi đôi lần giật mình, thậm chí e ngại, khi đối diện với những lời cảnh báo nghiêm khắc, đầy tính tiên tri và hậu quả thảm khốc. Từ những lời cảnh cáo về sự phán xét trong Cựu Ước cho đến những lời cảnh tỉnh về sự lầm lạc và hậu quả của tội lỗi trong Tân Ước, Kinh Thánh chất chứa một hệ thống những "tín hiệu đèn đỏ" không thể bỏ qua. Vậy, mục đích thần học và mục đích thực tiễn của những đoạn Kinh Thánh cảnh báo là gì? Chúng có phải chỉ để đe dọa, hay ẩn chứa trong đó là ân điển, tình yêu và đường lối hoàn hảo của Đức Chúa Trời? Bài nghiên cứu chuyên sâu này sẽ khảo sát nguồn gốc, bản chất và mục đích của những lời cảnh báo trong Kinh Thánh dưới ánh sáng của toàn bộ ý chỉ Đức Chúa Trời, với trung tâm là Chúa Cứu Thế Giê-xu.
I. Bản Chất Của Lời Cảnh Báo Trong Kinh Thánh: Từ Ngữ Gốc và Ngữ Cảnh
Trong tiếng Hê-bơ-rơ (Cựu Ước), từ thường được dùng cho "cảnh báo" hay "cảnh cáo" là "עָדָה" (ʿādâ) hoặc "הוֹכִיחַ" (hôḵîaḥ), mang nghĩa cảnh cáo, quở trách, làm chứng, hoặc sửa dạy. Ví dụ, trong Ê-xê-chi-ên 3:18-19, Chúa phán với tiên tri: "Khi ta phán cho kẻ dữ rằng: Mầy chắc sẽ chết! nếu ngươi không răn bảo nó, không nói đặng khuyên kẻ dữ từ đường xấu... nó sẽ chết trong sự gian ác mình, nhưng ta sẽ đòi huyết nó nơi tay ngươi." Ở đây, bản chất của lời cảnh báo là sự "răn bảo" (cảnh cáo) để ngăn cản một hậu quả chắc chắn.
Trong Tân Ước tiếng Hy Lạp, từ then chốt là "νουθετέω" (noutheteō) trong Công vụ 20:31, Rô-ma 15:14, Cô-lô-se 1:28, mang sắc thái khuyên bảo, cảnh tỉnh, đặt ý thức (nous) vào trong lòng người. Ngoài ra, từ "προλέγω" (prolegō) nghĩa là "nói trước, báo trước" (Ga-la-ti 5:21) cũng thường được dùng. Những từ này không mang tính đe dọa thuần túy, mà là sự hướng dẫn mang tính ngăn ngừa, giáo dục, xuất phát từ tấm lòng của người cha (Hê-bơ-rơ 12:5-11).
Do đó, bản chất gốc của lời cảnh báo Kinh Thánh là một phương tiện sửa dạy và bày tỏ lẽ thật, phát xuất từ tình yêu thương và bản tính thánh khiết của Đức Chúa Trời, nhằm bảo vệ con dân Ngài khỏi sự hư mất và dẫn họ vào sự sống.
II. Mục Đích Thần Học Của Những Lời Cảnh Báo
Nhìn xuyên suốt mạch văn Kinh Thánh, chúng ta có thể tổng hợp mục đích của những lời cảnh báo vào một số phương diện thần học then chốt sau:
1. Bày Tỏ Bản Tính Thánh Khiết và Công Bình của Đức Chúa Trời: Đức Chúa Trời là thánh khiết (Ê-sai 6:3) và công bình (Phục truyền 32:4). Ngài không thể phủ nhận chính mình hoặc xem tội lỗi là điều nhỏ nhặt. Các lời cảnh báo về sự phán xét (ví dụ: Sáng thế 6-7 về trận lụt, sự hủy diệt Sô-đôm và Gô-mô-rơ trong Sáng thế 19, hay các sứ điệp của các tiên tri như Giê-rê-mi, Ê-xê-chi-ên) là sự công bố chính đáng về hậu quả của sự phản loạn chống lại Đấng Tạo Hóa. Chúng khẳng định rằng Đức Chúa Trời nghiêm túc với tội lỗi và Ngài sẽ không bỏ qua (Dân số ký 14:18; Na-hum 1:3).
2. Xác Nhận Tính Nghiêm Trọng Của Tội Lỗi và Sự Tự Do Lựa Chọn Của Con Người: Cảnh báo luôn đi kèm với sự lựa chọn. Điều này thấy rõ trong Phục truyền 30:15-20: "Hãy xem, ngày nay ta bày ra trước mặt ngươi sự sống và phước lành, sự chết và rủa sả... Vậy, hãy chọn sự sống." Lời cảnh báo tôn trọng quyền tự do quyết định của con người đồng thời chỉ rõ hậu quả thảm khốc của việc chọn lầm đường. Nó cho thấy tội lỗi không phải là lỗi lầm nhỏ, mà là vấn đề gây ra sự chia cắt khỏi Đức Chúa Trời và dẫn đến sự chết đời đời (Rô-ma 6:23).
3. Làm Trọn Lời Tiên Tri và Kế Hoạch Cứu Rỗi Của Đức Chúa Trời: Nhiều lời cảnh báo trong Cựu Ước, đặc biệt về sự phán xét và lưu đày, đã ứng nghiệm lịch sử (như sự sụp đổ của Y-sơ-ra-ên và Giu-đa). Sự ứng nghiệm này minh chứng cho lời Đức Chúa Trời là chân thật và đáng tin cậy. Hơn thế, chúng dọn đường cho lời hứa về Đấng Mê-si, Đấng sẽ gánh lấy sự phán xét thay cho dân sự (Ê-sai 53:4-6). Cảnh báo về sự phán xét cuối cùng làm nổi bật sự cần thiết và quý giá của sự cứu chuộc trong Chúa Giê-xu Christ.
4. Bày Tỏ Tình Yêu Thương và Lòng Thương Xót Của Đức Chúa Trời: Đây có lẽ là mục đích quan trọng nhất và dễ bị hiểu lầm nhất. Mỗi lời cảnh báo đều là tiếng kêu gọi cuối cùng của tình yêu trước khi thảm họa ập đến. Giống như một người cha hét lên "Đứng lại!" khi đứa con nhỏ sắp chạy ra đường đông xe cộ, sự nghiêm khắc xuất phát từ tình yêu. Ê-xê-chi-ên 33:11 tuyên bố rõ ràng: "Chúa Giê-hô-va phán: Thật như ta hằng sống, ta chẳng lấy sự kẻ dữ chết làm vui, nhưng vui về nó xây bỏ đường lối mình và được sống. Các ngươi khá xây bỏ, xây bỏ đường lối xấu của mình. Hỡi nhà Y-sơ-ra-ên, làm sao các ngươi muốn chết?" Lời cảnh báo là bằng chứng của lòng thương xót, cho thấy Đức Chúa Trời kiên nhẫn, "chẳng muốn cho một người nào chết mất, song muốn cho mọi người đều ăn năn" (II Phi-e-rơ 3:9).
III. Mục Đích Thực Tiễn và Ứng Dụng Cho Đời Sống Cơ Đốc Nhân
Những lời cảnh báo không chỉ là giáo lý suông, mà là công cụ biến đổi và hướng dẫn thực tiễn cho Hội Thánh và mỗi tín hữu.
1. Gìn Giữ và Thánh Hóa Hội Thánh: Trong Tân Ước, nhiều lời cảnh báo được gửi trực tiếp đến Hội Thánh. I Cô-rinh-tô 5 là cảnh báo mạnh mẽ về tội tà dâm trong Hội Thánh và mệnh lệnh phải kỷ luật. Khải Huyền 2-3 ghi lại những lời cảnh báo cụ thể cho bảy Hội Thánh: "Hãy hối cải!" Mục đích là để thanh tẩy, gìn giữ sự thánh khiết của Thân Thể Chúa (Ê-phê-sô 5:26-27) và ngăn chặn sự dậy men của tội lỗi và giáo lý sai lầm (I Cô-rinh-tô 5:6; Ga-la-ti 5:9).
2. Cảnh Tỉnh Cá Nhân Về Đời Sống Thuộc Linh: Các sứ đồ thường dùng lời cảnh báo để đánh thức tín hữu khỏi sự tự mãn, hình thức hay mê ngủ thuộc linh. Hê-bơ-rơ 2:1 khuyên: "Vậy nên, chúng ta phải càng giữ cho chặt về điều mình đã nghe, kẻo bị trôi lạc chăng." Hê-bơ-rơ 6:4-6 và 10:26-31 là những đoạn cảnh báo nghiêm trọng về việc từ bỏ đức tin sau khi đã kinh nghiệm ân điển. Mục đích không phải để gây nghi ngờ về sự cứu rỗi, mà để kích thích sự tự xét mình, sự bền đỗ và lòng biết ơn thực sự, nhắc nhở rằng đức tin chân thật sẽ kiên trì và sinh bông trái (Ma-thi-ơ 7:15-20; I Giăng 2:19).
3. Trang Bị Để Nhận Biết và Chống Lại Sự Lừa Dối: Chúa Giê-xu cảnh báo về tiên tri giả (Ma-thi-ơ 7:15). Phao-lô cảnh báo về "sói dữ" sẽ xông vào giữa bầy (Công vụ 20:29-30), về những giáo sư giả (II Phi-e-rơ 2:1) và về sự bội đạo trong thời kỳ cuối cùng (I Ti-mô-thê 4:1; II Ti-mô-thê 3:1-5). Những lời cảnh báo này trang bị cho tín hữu sự tỉnh táo, kiến thức Kinh Thánh vững vàng và khả năng phân biệt để không bị lừa dối.
4. Thúc Đẩy Sự Sống Lại Và Tấm Lòng Hầu Việc Sốt Sắng: Lời cảnh báo về ngày Chúa tái lâm (Ma-thi-ơ 24:42-44) và sự phán xét ngai trắng (Khải Huyền 20:11-15) có mục đích thúc giục chúng ta sống thánh khiết, tin kính và siêng năng trong chức vụ (II Phi-e-rơ 3:11-14). Nó là động lực cho sự truyền giáo và một lối sống phản chiếu tình yêu Chúa.
IV. Làm Thế Nào Để Đáp Ứng Đúng Đắn Với Các Lời Cảnh Báo Trong Kinh Thánh?
Là Cơ Đốc nhân, chúng ta không nên sợ hãi cách tiêu cực hoặc lẩn tránh những đoạn Kinh Thánh cảnh báo. Thay vào đó:
- Xem Xét Với Tấm Lòng Khiêm Nhường và Tự Xét: Mỗi khi đọc một lời cảnh báo, hãy cầu nguyện với Chúa: "Lạy Chúa, xin hãy chỉ cho con thấy nếu có điều gì trong đời sống con ứng với lời cảnh báo này?" (Thi thiên 139:23-24).
- Hiểu Trong Bối Cảnh Của Phúc Âm Ân Điển: Luôn đặt lời cảnh báo dưới bóng thập tự giá. Sự phán xét mà chúng ta đáng lãnh đã đổ trên Chúa Giê-xu. Cảnh báo nhắc nhở chúng ta về sự nghiêm trọng của tội lỗi mà Chúa đã giải quyết, và thúc giục chúng ta sống xứng đáng với ân điển đã nhận (Rô-ma 6:1-2, 12-13).
- Đáp Ứng Bằng Sự Ăn Năn và Đức Tin: Mục đích tối hậu của mọi cảnh báo là dẫn đến sự ăn năn. Hãy chạy đến với Chúa Giê-xu, Đấng là nơi ẩn náu an toàn duy nhất khỏi cơn thịnh nộ sẽ đến (I Tê-sa-lô-ni-ca 1:10).
- Sử Dụng Để Khích Lệ và Khuyên Bảo Anh Em: Chúng ta có trách nhiệm yêu thương nhắc nhở nhau với tinh thần nhu mì (Ga-la-ti 6:1), sử dụng Lời Chúa để "dạy dỗ, bẻ trách, sửa trị, dạy người trong sự công bình" (II Ti-mô-thê 3:16).
Kết Luận: Cảnh Báo Là Tiếng Nói Của Ân Điển
Những đoạn Kinh Thánh cảnh báo không phải là vết nhơ trong lá thư tình của Đức Chúa Trời, mà chính là những dòng chữ được viết bằng mực đậm, nhấn mạnh chiều sâu của tình yêu và sự cứu chuộu của Ngài. Chúng là hồi chuông báo động của lòng thương xót, là tấm bản đồ chỉ rõ vực thẳm bên cạnh con đường hẹp dẫn đến sự sống. Cuối cùng, tất cả các lời cảnh báo đều hội tụ về Chúa Giê-xu Christ: chúng chỉ ra sự khủng khiếp của tội lỗi mà Ngài đã gánh, sự công bình của Đức Chúa Trời mà Ngài đã thỏa mãn, và sự cần thiết phải trú ẩn trong Ngài. Thay vì run sợ, chúng ta hãy biết ơn vì Đức Chúa Trời đã không im lặng, và qua những lời cảnh báo đầy yêu thương ấy, Ngài đang nắm tay dẫn dắt chúng ta bước đi trong ánh sáng của Ngài.
"Vả, ấy là vì sự yêu thương của Đức Chúa Trời mà các sự cảnh báo nầy đã được viết ra cho chúng ta, hầu cho chúng ta biết mình đang được an toàn trong tay Con Ngài, và được khích lệ để sống cho vinh hiển Ngài." (Suy diễn từ Rô-ma 15:4; I Cô-rinh-tô 10:11).