Từ 'ước' có nghĩa là gì?

Trong ngôn ngữ và đời sống hằng ngày, từ “ước” là một từ quen thuộc, diễn tả những khát vọng, mong muốn sâu kín của lòng người. Từ những điều ước giản dị trong đêm giao thừa đến những ước mơ lớn lao cho tương lai. Tuy nhiên, đối với Cơ Đốc nhân, khái niệm “ước muốn” không chỉ dừng lại ở bình diện tự nhiên mà còn mang chiều sâu thuộc linh, liên hệ mật thiết với ý muốn của Đức Chúa Trời. Bài nghiên cứu này sẽ đi sâu khai phá ý nghĩa của từ “ước” dưới góc nhìn Kinh Thánh, phân tích ngôn ngữ gốc, và đưa ra những ứng dụng thiết thực cho đời sống đức tin.

Từ “ước” trong tiếng Việt hàm chứa nhiều sắc thái: ước muốn (desire), ước mơ (dream), ước nguyện (aspiration), ước ao (longing), và điều ước (wish). Về bản chất, nó phản ánh sự thiếu hụt, khao khát được lấp đầy, hoặc hình ảnh về một tương lai tốt đẹp hơn mà con người hướng đến. Tâm lý học cho thấy ước muốn là động lực thúc đẩy hành động. Tuy nhiên, Kinh Thánh cho chúng ta thấy một bức tranh toàn diện hơn: ước muốn có thể là nguồn sức mạnh tích cực dẫn dắt chúng ta đến gần Chúa, nhưng cũng có thể là cạm bẫy dẫn đến sự sa ngã nếu nó xuất phát từ lòng tham và tư dục.

Để hiểu thấu đáo, chúng ta cần trở về với ngôn ngữ gốc của Kinh Thánh: tiếng Hê-bơ-rơ (Cựu Ước) và tiếng Hy Lạp (Tân Ước).

1. Trong tiếng Hê-bơ-rơ:

• תַּאֲוָה (Ta’avah): Từ này thường được dịch là “sự tham muốn,” “lòng ham mê,” hoặc “sự ước ao.” Nó mang hai sắc thái trái ngược. Trong Thi Thiên 21:2, “Ngài đã ban cho người sự ước ao của lòng người” (Vua Đa-vít), thì đó là điều tích cực Chúa ban. Nhưng trong Châm Ngôn 10:24, “Điều kẻ áp ước ao sẽ bị hại,” nó lại chỉ sự ham muốn xấu. Ta’avah nhấn mạnh đến cường độ của sự khao khát.
• רָצוֹן (Ratzon): Thường được dịch là “ý muốn,” “sự ưng thuận,” “sự vui lòng.” Nó thiên về ý chí hơn là cảm xúc. Thi Thiên 40:8 chép: “Hỡi Đức Chúa Trời tôi, tôi lấy làm vui mà làm theo ý muốn Chúa.” Ở đây, “ý muốn” chính là ratzon. Từ này thường dùng cho ý muốn của Đức Chúa Trời – là điều đẹp lòng và tốt lành.

2. Trong tiếng Hy Lạp:

• ἐπιθυμία (Epithumia): Đây là từ phổ biến nhất, chỉ “sự ham muốn,” “lòng tham dục.” Nó trung lập về ngữ nghĩa, nhưng trong phần lớn ngữ cảnh Tân Ước, nó mang nghĩa tiêu cực, chỉ những ham muốn xác thịt đối nghịch với Thánh Linh (Ga-la-ti 5:16-17). Gia-cơ 1:14-15 mô tả rõ tiến trình: “Mỗi người bị cám dỗ khi mắc tư dục (epithumia) mình quyến rũ… Đoạn, lòng tư dục cưu mang sanh ra tội ác.” Tuy nhiên, cũng có ngoại lệ tích cực, như trong Lu-ca 22:15, Chúa Giê-xu phán: “Ta rất ước ao (epithumia) ăn Lễ Vượt Qua nầy với các ngươi trước khi Ta chịu đau đớn.”
• θέλημα (Thelēma): Chỉ “ý muốn,” “ý định.” Tương tự ratzon trong tiếng Hê-bơ-rơ. Đây là từ dùng cho ý muốn có chủ đích, có quyết định. “Ý muốn” của Đức Chúa Trời trong Ma-thi-ơ 6:10 (“Ý Cha được nên”) chính là thelēma.
• εὐχή (Euchē): Có nghĩa là “lời cầu nguyện,” “lời khấn nguyện.” Nó liên kết “ước” với sự cầu xin, giao tiếp với Đức Chúa Trời. Gia-cơ 5:15 dùng từ này: “Lời cầu nguyện (euchē) bởi đức tin sẽ cứu kẻ bịnh.”

Cựu Ước ghi lại nhiều câu chuyện minh họa sống động về ước muốn. Đa-vít trong Thi Thiên 37:4 viết: “Khá vui mừng nơi Đức Giê-hô-va, Thì Ngài sẽ ban cho ngươi điều lòng mình ước ao.” Câu Kinh Thánh then chốt này cho thấy một nguyên tắc: Khi ước muốn tối cao của chúng ta là chính Chúa và sự vui thỏa nơi Ngài, thì những ước ao chính đáng khác sẽ được Ngài ban cho cách đẹp ý Ngài. Từ “ước ao” ở đây trong nguyên văn là mis’alot lev (những sự thỉnh cầu của lòng). Nó không phải là sự đòi hỏi ích kỷ, mà là những khát vọng được hình thành trong mối tương gương với Chúa.

Ngược lại, Châm Ngôn 13:12 cảnh báo: “Sự trông cậy trì hoãn khiến lòng đau đớn; Nhưng khi sự ước ao được thành, thì giống như một cây sự sống.” Câu này nói lên sự nguy hiểm của ước muốn không được kiểm soát, dẫn đến thất vọng, và niềm vui khi ước muốn chính đáng được thỏa mãn. Mười điều răn cũng bắt đầu bằng việc cảnh báo chống lại sự “tham muốn” (ta’avah) – “Ngươi chớ tham…” (Xuất Ê-díp-tô 20:17).

Tân Ước mang đến ánh sáng mới về ước muốn qua sự chết và sống lại của Chúa Giê-xu Christ. Vấn đề căn cốt không phải là triệt tiêu mọi ước muốn, mà là sự biến đổi và định hướng lại ước muốn bởi Thánh Linh.

1. Trận Chiến Nội Tâm: Sứ đồ Phao-lô mô tả rõ cuộc chiến giữa xác thịt và Thánh Linh trong Rô-ma 7:18-19, 22-23. Ông thú nhận: “Vì tôi không làm điều lành mình muốn, nhưng làm điều dữ mình không muốn… Vì theo người bề trong, tôi vẫn lấy luật pháp Đức Chúa Trời làm đẹp lòng; nhưng tôi cảm biết trong chi thể mình có một luật khác giao chiến với luật trong trí mình…” Ước muốn thuộc linh (thelēma tốt) bị luật của tội lỗi trong chi thể chống cự.

2. Chìa Khóa Của Sự Bình An: Trong Phi-líp 4:6-7, Phao-lô dạy: “Chớ lo phiền chi hết, nhưng trong mọi sự hãy dùng lời cầu nguyện, nài xin, và sự tạ ơn mà trình các sự cầu xin của mình cho Đức Chúa Trời. Sự bình an của Đức Chúa Trời… sẽ giữ gìn lòng và ý tưởng anh em trong Đức Chúa Jêsus Christ.” Tất cả những ước ao, lo lắng (aitēmata – những điều cầu xin) đều được đem đến trước mặt Chúa. Kết quả không phải lúc nào cũng là ước muốn được thỏa mãn, mà là sự bình an siêu việt mọi trí hiểu để canh giữ tấm lòng chúng ta.

3. Ước Muốn Tối Thượng Của Phao-lô: Trong Phi-líp 3:7-10, Phao-lô bày tỏ ước muốn tối thượng của đời ông: “Tôi coi hết thảy mọi sự như là lỗ… hầu cho tôi được biết Ngài, và quyền phép sự sống lại của Ngài…”. Ước muốn duy nhất, xứng đáng chiếm vị trí tối cao trong lòng Cơ Đốc nhân là được biết Chúa Cứu Thế Giê-xu cách mật thiết.

Làm sao chúng ta có thể đem mọi ước ao của mình vào sự hài hòa với ý muốn tốt lành của Đức Chúa Trời? Dưới đây là một số bước thực hành:

1. Kiểm Tra Động Cơ Bằng Lời Chúa: Hãy tự hỏi: “Điều tôi ước ao có tôn vinh Chúa không? Có làm ích cho Vương Quốc Ngài và tha nhân không? Có nuôi dưỡng đời sống thuộc linh tôi không?” (Gia-cơ 4:3: “Anh em cầu xin mà không nhận lãnh được, vì cầu xin trật, để dùng trong tư dục mình”). Hãy để Lời Chúa như “thanh gươm” (Hê-bơ-rơ 4:12) phân rẽ giữa ước muốn xác thịt và ước muốn thuộc linh.

2. Cầu Nguyện Với Thái Trạng Tạ Ơn Và Tùng Phục: Hãy trình dâng ước muốn lên Chúa, không phải như một bản danh sách đòi hỏi, mà với tấm lòng thưa rằng: “Lạy Cha, con ước ao điều này, nhưng xin ý Cha được nên.” Hãy học theo gương Chúa Giê-xu trong vườn Ghết-sê-ma-nê: “Dầu vậy, chẳng theo ý Con, mà theo ý Cha” (Ma-thi-ơ 26:39).

3. Tìm Kiếm Sự Hướng Dẫn Của Thánh Linh Và Hội Thánh: Thánh Linh Đức Chúa Trời ở trong chúng ta để dẫn dắt vào mọi lẽ thật (Giăng 16:13). Hãy nhạy bén với sự cáo trách, sự yên ủi và sự dẫn dắt của Ngài. Đồng thời, hãy chia sẻ với những anh chị em trưởng thành trong đức tin để nhận lời khuyên khôn ngoan (Châm Ngôn 11:14).

4. Hành Động Trong Đức Tin Và Kiên Nhẫn: Nếu sau khi kiểm tra, chúng ta tin rằng ước muốn đó phù hợp với Lời Chúa và được Ngài thúc giục, hãy bước đi trong đức tin. Nhưng cũng phải học tập kiên nhẫn chờ đợi thời điểm của Chúa (Thi Thiên 27:14: “Hãy trông đợi Đức Giê-hô-va”). Đức Chúa Trời luôn hành động đúng thời điểm.

5. Đặt Điều Ước Quan Trọng Nhất Lên Hàng Đầu: Hãy ưu tiên cầu xin những điều thuộc về Vương Quốc Đức Chúa Trời và sự công chính của Ngài (Ma-thi-ơ 6:33). Khi ước muốn tối thượng của chúng ta là Chúa, mọi ước muốn khác sẽ được Ngài sắp xếp vào đúng chỗ.

Tóm lại, từ “ước” trong đời sống Cơ Đốc không phải là điều gì chúng ta phải sợ hãi hoặc kìm nén, nhưng là một phương diện của tâm trí và tấm lòng cần được Chúa Cứu Thế cứu chuộc và biến đổi. Ước muốn của chúng ta phản chiếu tâm điểm của đời sống chúng ta. Khi chúng ta “vui mừng nơi Đức Giê-hô-va” (Thi Thiên 37:4), khi chúng ta khao khát được biết Ngài như Phao-lô, và khi chúng ta cầu xin mọi sự với lòng tạ ơn (Phi-líp 4:6), thì chính Chúa sẽ đặt để trong lòng chúng ta những ước ao phù hợp với ý muốn trọn vẹn, tốt lành và đẹp lòng Ngài (Rô-ma 12:2).

Ước muốn lớn nhất của Đức Chúa Trời dành cho chúng ta là chúng ta được nên thánh, được biến đổi theo hình ảnh Con Ngài (Rô-ma 8:29). Vậy, ước muốn cao quý nhất chúng ta có thể có là đồng đi với Ngài trong hành trình biến đổi đó, tin cậy rằng Đấng đã ban Con Ngài cho chúng ta, cũng sẽ ban mọi sự tốt lành cùng với Con ấy (Rô-ma 8:32). Hãy can đảm đem mọi điều ước, mọi khao khát của lòng mình, dâng lên cho Chúa, và để Ngài uốn nắn, thanh tẩy và hướng dẫn, hầu cho cuộc đời chúng ta trở nên một bài ca ngợi khen vinh hiển cho Danh Ngài.