Các Thư Tín của Phao-lô là gì?

Các thư tín của Phao-lô là một phần quan trọng trong Tân Ước, chiếm gần một nửa số sách. Được viết bởi Sứ đồ Phao-lô (trước đây là Sau-lơ), những bức thư này không chỉ mang tính lịch sử mà còn là nền tảng cho giáo lý và đời sống Cơ Đốc. Chúng ta sẽ cùng khám phá bối cảnh, nội dung, và ứng dụng thực tiễn của các thư tín này.

Phao-lô, tên Hê-bơ-rơ là Sau-lơ, sinh tại Tạt-sơ, thuộc xứ Si-ri, là người Do Thái thuộc chi phái Bên-gia-min (Phi-líp 3:5). Ban đầu ông là người Pha-ri-si nhiệt thành, bách hại Hội thánh (Công vụ 8:3). Trên đường đi Đa-mách, ông gặp Chúa Giê-xu phục sinh, được biến đổi và trở thành sứ đồ cho dân Ngoại (Công vụ 9). Ông thực hiện ba chuyến hành trình truyền giáo, thành lập nhiều Hội thánh và viết thư để dạy dỗ, khích lệ, giải đáp thắc mắc và sửa trị các lạc giáo.

Trong Kinh Thánh Tân Ước, có 13 thư tín được ghi nhận là của Phao-lô (theo truyền thống Tin Lành): Rô-ma, 1 Cô-rinh-tô, 2 Cô-rinh-tô, Ga-la-ti, Ê-phê-sô, Phi-líp, Cô-lô-se, 1 Tê-sa-lô-ni-ca, 2 Tê-sa-lô-ni-ca, 1 Ti-mô-thê, 2 Ti-mô-thê, Tít và Phi-lê-môn. Một số học giả tranh luận về tác giả của một vài thư, nhưng Hội thánh sơ khai đã công nhận toàn bộ.

Chúng có thể được phân loại theo bối cảnh và nội dung:

• Thư gửi các Hội thánh: Rô-ma, 1 & 2 Cô-rinh-tô, Ga-la-ti, Ê-phê-sô, Phi-líp, Cô-lô-se, 1 & 2 Tê-sa-lô-ni-ca.
• Thư mục vụ (Thư gửi mục sư): 1 & 2 Ti-mô-thê, Tít.
• Thư cá nhân: Phi-lê-môn.

Ngoài ra, còn có cách phân loại theo thời kỳ: các thư viết trong chuyến hành trình truyền giáo lần thứ ba (Rô-ma, 1 & 2 Cô-rinh-tô, Ga-la-ti); các thư viết trong tù (Ê-phê-sô, Phi-líp, Cô-lô-se, Phi-lê-môn); và các thư viết sau khi được thả (1 & 2 Ti-mô-thê, Tít).

Được viết khoảng năm 57–58 SCN, đây là bức thư hệ thống nhất về giáo lý cứu rỗi. Phao-lô trình bày sự sa ngã của loài người (Rô-ma 1-3), sự xưng công bình bởi đức tin (3:21-31), đời sống mới trong Đấng Christ (6-8), vai trò của dân Y-sơ-ra-ên (9-11), và các nguyên tắc đạo đức thực tiễn (12-15). Chủ đề chính: “Người công bình sống bởi đức tin” (1:17).

Viết năm 55 SCN để giải quyết những vấn đề trong Hội thánh Cô-rinh-tô như sự chia rẽ, tội tình dục, kiện tụng, ăn của cúng, trật tự trong nhà thờ, và sự sống lại. Phao-lô nhấn mạnh tình yêu thương (chương 13) và sự quan trọng của thân thể Đấng Christ. Chương 15 là một luận giải tuyệt vời về sự sống lại.

Viết sau đó, thư này bộc lộ mối quan hệ cá nhân giữa Phao-lô và Hội thánh Cô-rinh-tô. Ông bảo vệ chức vụ sứ đồ của mình, giải thích về sự đau khổ và ủy nhiệm mới (chương 3-5). Ông cũng kêu gọi sự dâng hiến và cảnh báo về những giáo sư giả.

Một thư ngắn nhưng mạnh mẽ, viết khoảng năm 49 SCN, chống lại những người Giu-đa hóa muốn áp đặt luật pháp Môi-se lên tín hữu. Phao-lô khẳng định con người được xưng công bình bởi đức tin nơi Đấng Christ, chứ không bởi việc làm của luật pháp (2:16). Ông cũng mô tả cuộc chiến giữa xác thịt và Thánh Linh (5:16-26).

Một trong những thư viết trong tù (khoảng 60-62 SCN). Thư nhấn mạnh đến sự hiệp một của Hội thánh trong Đấng Christ, ân điển cứu rỗi (2:8-9), và các mầu nhiệm của Đức Chúa Trời. Chương 6 nói về binh giáp thuộc linh.

Cũng viết trong tù, thư này tràn ngập niềm vui và lòng biết ơn. Phao-lô khuyên tín hữu hãy vui mừng trong mọi hoàn cảnh (4:4), và trình bày gương khiêm nhường của Đấng Christ (2:5-11).

Nhằm chống lại các giáo lý sai lạc (triết học, thờ lạy thiên sứ, khổ hạnh). Phao-lô tôn cao Đấng Christ là đầu của mọi sự, đầy đủ cho sự cứu rỗi (1:15-20; 2:9-10).

Được viết khá sớm (khoảng 51 SCN), thư này khích lệ một Hội thánh non trẻ, dạy về sự nên thánh, tình yêu thương, và sự trông cậy về ngày Chúa trở lại (4:13-18).

Bổ sung về các biến cố cuối cùng, cảnh báo về sự phản loạn và kẻ nghịch cùng Đấng Christ, đồng thời khuyên làm việc siêng năng.

Ba thư này được gọi là “thư mục vụ”, viết cho những người lãnh đạo trẻ. Chúng cung cấp những chỉ dẫn về tổ chức Hội thánh, tiêu chuẩn cho trưởng lão, chấp sự, và cách đối phó với giáo sư giả. 2 Ti-mô-thê được xem là di chúc thiêng liêng của Phao-lô, kêu gọi “hãy giảng đạo, cố khuyên, bất luận gặp thời hay không gặp thời” (2 Ti-mô-thê 4:2).

Một bức thư cá nhân ngắn, viết cho Phi-lê-môn để xin ông tha thứ và tiếp nhận Ô-nê-si-mơ, một nô lệ đã trốn đi nhưng đã trở lại tin Chúa. Thư này minh họa sự hòa giải trong Đấng Christ.

Các thư tín của Phao-lô đã định hình nền thần học Cơ Đốc giáo. Một số chủ đề nổi bật:

• Sự xưng công bình bởi đức tin (Rô-ma 3:21-26; Ga-la-ti 2:16). Đây là trọng tâm của Phúc Âm, phân biệt Cơ Đốc giáo với mọi tôn giáo dựa trên công đức.
• Ân điển: “Vả, ấy là nhờ ân điển, bởi đức tin, mà anh em được cứu, ... chẳng phải bởi việc làm” (Ê-phê-sô 2:8-9).
• Đấng Christ là trung tâm: Ngài là hình ảnh của Đức Chúa Trời vô hình, đầy đủ mọi sự (Cô-lô-se 1:15-20).
• Luật pháp và Phúc Âm: Luật pháp chỉ ra tội lỗi và dẫn chúng ta đến với Đấng Christ (Ga-la-ti 3:24).
• Hội thánh là thân thể Đấng Christ (1 Cô-rinh-tô 12; Ê-phê-sô 4). Mỗi tín hữu có một chức năng, và tất cả đều cần nhau.
• Sự sống lại và hy vọng tương lai: 1 Cô-rinh-tô 15 và 1 Tê-sa-lô-ni-ca 4 trình bày về sự sống lại của thân thể và sự trở lại của Chúa.
• Đời sống mới trong Thánh Linh (Rô-ma 8; Ga-la-ti 5). Thánh Linh giúp chúng ta sống theo ý muốn Đức Chúa Trời.

Các thư tín của Phao-lô không chỉ là tài liệu lịch sử, mà còn là Lời Đức Chúa Trời sống động, hữu ích cho sự dạy dỗ, bẻ trách, sửa trị, dạy người trong sự công bình (2 Ti-mô-thê 3:16). Dưới đây là một số ứng dụng:

Phao-lô nhấn mạnh ân điển, giúp chúng ta thoát khỏi sự tự cứu bằng nỗ lực bản thân. Mỗi người tin Chúa có thể an nghỉ trong sự xưng công bình bởi đức tin, không còn bị lên án (Rô-ma 8:1).

Phao-lô liên tục kêu gọi tín hữu “hãy nên thánh” (1 Tê-sa-lô-ni-ca 4:3). Chúng ta được dạy dỗ từng chi tiết về cách cư xử trong gia đình (Ê-phê-sô 5:22–6:4), nơi làm việc (Ê-phê-sô 6:5-9), và trong Hội thánh (1 Ti-mô-thê 2-3).

Thư Ê-phê-sô dạy chúng ta “giữ sự hiệp một của Thánh Linh” (4:3). Điều này đòi hỏi khiêm nhường, nhịn nhục, yêu thương (Ê-phê-sô 4:2). Trong gia đình, hôn nhân được mô tả như hình ảnh của Đấng Christ và Hội thánh (Ê-phê-sô 5:22-33).

1 Cô-rinh-tô 12 và Rô-ma 12 dạy về sự đa dạng của các ân tứ và trách nhiệm sử dụng chúng để gây dựng Hội thánh. Mỗi tín hữu đều có vai trò.

Phao-lô viết thư Phi-líp từ ngục tù, nhưng vẫn vui mừng. Ông dạy chúng ta “hãy vui mừng trong Chúa luôn luôn” (Phi-líp 4:4). Trong khổ nạn, chúng ta có thể kinh nghiệm sức mạnh của Đấng Christ (2 Cô-rinh-tô 12:9).

Các thư Tê-sa-lô-ni-ca và 1 Cô-rinh-tô 15 nhắc nhở chúng ta rằng Chúa sẽ trở lại, kẻ chết sẽ sống lại. Điều này thúc đẩy chúng ta sống thánh khiết, siêng năng làm việc và rao giảng Phúc Âm (2 Tê-sa-lô-ni-ca 3:6-13).

Các thư tín của Phao-lô là một kho báu vô giá cho Hội thánh. Chúng cung cấp nền tảng thần học vững chắc, hướng dẫn thực hành đời sống đạo, và đem lại niềm hy vọng sống động. Hãy đọc, nghiên cứu và áp dụng Lời Chúa qua những bức thư này để đức tin được vững vàng và đời sống ngày càng giống Đấng Christ hơn. Như Phao-lô đã viết: “Vậy, anh em hoặc ăn, hoặc uống, hay là làm sự chi khác, hãy vì sự vinh hiển Đức Chúa Trời mà làm” (1 Cô-rinh-tô 10:31).