Ân Tứ Thuộc Linh Phân Biệt Các Thần
Trong bức tranh đa dạng và quyền năng của các ân tứ mà Đức Thánh Linh ban cho Hội Thánh, có một ân tứ đặc biệt quan trọng trong thời đại hỗn loạn về thuộc linh và giáo lý: ân tứ phân biệt các thần. Ân tứ này không chỉ là một khả năng nhạy bén tự nhiên, mà là một sự ban cho siêu nhiên để nhìn thấy, đánh giá và phán xét nguồn gốc thuộc linh đằng sau các giáo lý, hiện tượng, cá nhân và quyền lực. Bài nghiên cứu này sẽ đi sâu vào bản chất, nền tảng Kinh Thánh, mục đích và ứng dụng thực tiễn của ân tứ thiết yếu này cho đời sống Cơ Đốc nhân và Hội Thánh ngày nay.
Ân tứ này được liệt kê rõ ràng trong danh sách các ân tứ thuộc linh mà Sứ đồ Phao-lô trình bày cho Hội Thánh Cô-rinh-tô: "Người nầy được Thánh Linh ban cho lời khôn ngoan, kẻ kia được ban cho lời tri thức, bởi một Thánh Linh; bởi một Thánh Linh, cho người nầy đức tin; cho kẻ kia, có ơn chữa tật bịnh; cho người nầy có ơn làm phép lạ; cho kẻ kia có ơn nói tiên tri; cho kẻ khác có ơn phân biệt các thần; cho kẻ khác nữa có ơn nói các thứ tiếng lạ; cho kẻ khác nữa có ơn thông giải các thứ tiếng lạ." (1 Cô-rinh-tô 12:8-10).
Từ ngữ then chốt ở đây là "phân biệt các thần". Trong nguyên văn Hy Lạp, cụm từ này là "diakrisis pneumatōn" (διάκρισις πνευμάτων). - Diakrisis có nghĩa là sự phân biệt rõ ràng, sự đánh giá, sự phán xét, hay sự quyết đoán. Nó xuất phát từ động từ diakrinō, có nghĩa là phân chia, phân tách ra, hoặc làm cho khác biệt. - Pneumatōn là dạng sở hữu cách số nhiều của pneuma, nghĩa là "thần/linh". Nó có thể chỉ về Thánh Linh của Đức Chúa Trời, các thần linh tà ác (ma quỷ), hay thậm chí là tâm linh của con người.
Như vậy, ân tứ này không đơn thuần là "sự sáng suốt" hay "nhạy bén", mà là một khả năng siêu nhiên được ban cho để phân định, đánh giá và xác định nguồn gốc thuộc linh đằng sau một sự kiện, một lời nói, một giáo lý, một cá nhân, hoặc một thực thể quyền năng. Đó là "con mắt thuộc linh" để nhìn thấy điều gì đến từ Đức Thánh Linh, điều gì đến từ tâm linh con người (xác thịt), và điều gì đến từ các thần linh tà ác (ma quỷ).
Kinh Thánh liên tục cảnh báo về sự hiện diện của những nguồn linh sai trái, giả mạo sẽ tìm cách lừa dối con cái Chúa. Vì thế, ân tứ này không phải là tùy chọn, mà là điều sống còn.
1. Để Phân Biệt Tiên Tri Thật và Giả: Sứ đồ Giăng viết rõ: "Hỡi kẻ rất yêu dấu, chớ tin cậy mọi thần, nhưng hãy thử cho biết các thần có phải đến bởi Đức Chúa Trời chăng; vì có nhiều tiên tri giả đã hiện ra trong thiên hạ." (1 Giăng 4:1). Mệnh lệnh "hãy thử cho biết" (dokimazete - thử nghiệm, kiểm tra chất lượng) đòi hỏi chúng ta phải có khả năng phân biệt. Ân tứ này chính là công cụ để vâng theo mệnh lệnh đó.
2. Để Nhận Biết Chúa Giê-xu Christ Chân Thật: Tiêu chuẩn tối thượng để "thử các thần" được đưa ra ngay sau đó: "Bởi điều nầy, hãy nhận biết Thánh Linh của Đức Chúa Trời: phàm thần nào xưng Đức Chúa Jêsus Christ lấy xác thịt mà ra đời, thần đó là bởi Đức Chúa Trời. Còn thần nào không xưng Đức Chúa Jêsus Christ lấy xác thịt mà ra đời, thần đó chẳng bởi Đức Chúa Trời" (1 Giăng 4:2-3a). Ân tứ phân biệt giúp chúng ta nhận ra tinh thần nào tôn cao và công nhận Chúa Giê-xu Christ theo đúng lẽ thật của Kinh Thánh: Ngài là Con Đức Chúa Trời, thành người, chịu chết, sống lại và là Chúa.
3. Để Đối Phó Với Các Giáo Lý Sai Lầm và Linh Lừa Dối: Phao-lô cảnh báo: "Vả, Đức Thánh Linh phán tỏ tường rằng, trong đời sau rốt, có một vài người bội đạo mà theo các thần lừa dối, và đạo lý của quỉ dữ" (1 Ti-mô-thê 4:1). Ân tứ này trang bị cho Hội Thánh để nhận diện "đạo lý của quỉ dữ" có thể núp bóng dưới vẻ ngoài khôn ngoan, thu hút hay thậm chí quyền năng.
Ân tứ phân biệt các thần có thể thể hiện qua nhiều cách khác nhau, không chỉ là một cảm giác mơ hồ.
1. Nhận Biết Tức Thì Nguồn Gốc Thuộc Linh: Ví dụ điển hình là Sứ đồ Phao-lô trong sách Công vụ: "Một ngày kia, chúng ta đi cầu nguyện, gặp một đứa đầy tớ gái bị quỉ Phi-tôn ám, hay bói khoa, làm lợi nhiều cho chủ nó. Nó theo Phao-lô và chúng ta, mà la rằng: Những người nầy là đầy tớ của Đức Chúa Trời Rất Cao, rao truyền cho các ngươi đạo cứu rỗi... Sự đó cứ lâu ngày, Phao-lô lấy làm khó chịu, xây lại nói cùng quỉ rằng: Ta nhơn danh Đức Chúa Jêsus Christ mà truyền cho mầy phải ra khỏi người đàn bà nầy." (Công vụ 16:16-18). Phao-lô đã phân biệt được rằng lời nói có vẻ đúng sự thật đó ("là đầy tớ của Đức Chúa Trời Rất Cao") lại xuất phát từ một tà linh (quỉ Phi-tôn), với mục đích làm rối loạn và gây hiểu lầm, chứ không phải từ Đức Thánh Linh.
2. Phân Định Giữa Tiếng Chúa và Tiếng Lòng Mình/Xác Thịt: Đôi khi, ân tứ này giúp phân biệt giữa sự thúc giục chân chính của Đức Thánh Linh và những mong muốn, cảm xúc, hay ý tưởng xuất phát từ tâm lý, xác thịt hoặc bối cảnh của chính mình. Nó giúp trả lời câu hỏi: "Đây có thực sự là ý muốn của Chúa cho tình huống này không?"
3. Nhận Ra Sự Hiện Diện và Hoạt Động Của Ma Quỷ: Trong một số trường hợp, ân tứ này ban cho sự nhận thức rõ ràng về sự hiện diện, ảnh hưởng, hay thậm chí danh tính của các thế lực tà ác đang hoạt động trong một hoàn cảnh, một địa điểm, hay trên một cá nhân (như trong Công vụ 16).
Ân tứ phân biệt các thần không hoạt động độc lập hoặc thay thế Lời Chúa. Ngược lại, nó luôn đi cùng và được kiểm chứng bởi Lời Chúa – là "thanh gươm của Đức Thánh Linh" (Ê-phê-sô 6:17).
Lời Chúa là Tiêu Chuẩn Khách Quan: Ân tứ siêu nhiên này cần được đặt dưới sự soi sáng và kiểm nghiệm của Lời Chúa. Một sự "phân biệt" mà đi ngược lại với lẽ thật đã được mặc khải trong Kinh Thánh thì không đến từ Đức Thánh Linh. Ví dụ, nếu có một "linh" nào đó phủ nhận thần tính của Chúa Giê-xu Christ (1 Giăng 4:2-3), dù nó có tỏ ra quyền năng hay thuyết phục thế nào, ân tứ phân biệt được Lời Chúa soi dẫn sẽ lập tức nhận ra đó là tà linh.
Ân Tứ và Sự Khôn Ngoan Thuộc Linh: Có sự liên hệ mật thiết giữa ân tứ phân biệt các thần và sự khôn ngoan từ trên mà Gia-cơ mô tả: "Sự khôn ngoan từ trên mà xuống thì trước hết là thanh sạch, sau lại hòa thuận, tiết độ, nhu mì, đầy dẫy lòng thương xót và bông trái lành, không có sự hai lòng và giả hình." (Gia-cơ 3:17). Một sự phân biệt thực sự từ Đức Thánh Linh sẽ mang tính chất của sự khôn ngoan đó: đưa đến sự thanh sạch, hòa thuận, và được thể hiện cách nhu mì, chứ không phải bằng thái độ kiêu ngạo, kết án hay gây chia rẽ.
Ân tứ này không chỉ dành cho các mục sư hay nhà lãnh đạo, mà cần thiết cho mọi tín hữu trong cuộc sống hàng ngày.
1. Trong Việc Tiếp Nhận Giáo Dục và Lời Rao Giảng: Khi nghe một bài giảng, đọc một sách bồi linh, hoặc xem một nội dung Cơ Đốc trên mạng, hãy cầu xin Chúa ban ơn phân biệt. Lời nói đó có tôn cao Chúa Giê-xu Christ và thập tự giá không? Có đúng với toàn bộ lẽ thật Kinh Thánh không? Hay nó chỉ nhấn mạnh đến phước hạnh vật chất, kinh nghiệm cảm xúc, hay tôn vinh con người?
2. Trong Cầu Nguyện và Tĩnh Nguyện: Khi cầu nguyện, đôi khi có nhiều ý tưởng, hình ảnh hay cảm xúc nảy sinh. Ân tứ phân biệt giúp chúng ta nhận ra đâu là sự hướng dẫn của Đức Thánh Linh, đâu là tư tưởng của chính mình, và đâu có thể là sự cám dỗ hoặc quấy nhiễu của kẻ thù. Nó giúp chúng ta "giữ lấy điều lành" và "tránh khỏi mọi thứ dữ" (1 Tê-sa-lô-ni-ca 5:21-22).
3. Trong Các Mối Quan Hệ và Cộng Đồng: Ân tứ này giúp chúng ta khôn ngoan nhận định tâm linh, động cơ của người khác một cách yêu thương, không để mình bị lôi kéo vào những mối quan hệ độc hại hoặc những nhóm có tinh thần chia rẽ, kiêu ngạo, hay giáo lý sai lạc.
4. Trong Sự Thờ Phượng và Môi Trường Thuộc Linh: Trong các buổi nhóm, ân tứ này giúp Hội Thánh phân biệt được sự hiện diện và hành động thật của Đức Thánh Linh với không khí cảm xúc được tạo ra bởi âm nhạc, phong cách, hay sự kích động của con người. Nó bảo vệ sự thờ phượng "trong thần linh và lẽ thật" (Giăng 4:24).
1. Thỉnh Cầu Cách Khiêm Nhường và Tha Thiết: Đây là một ân tứ do Đức Thánh Linh ban theo ý Ngài (1 Cô-rinh-tô 12:11). Hãy cầu xin Chúa ban cho bạn và Hội Thánh ân tứ này vì sự vinh hiển Ngài và sự an toàn thuộc linh của thân thể Đấng Christ. "Ví bằng trong các ngươi có kẻ kém khôn ngoan, hãy cầu xin Đức Chúa Trời, là Đấng ban cho mọi người cách rộng rãi, không trách móc ai, thì kẻ ấy sẽ được ban cho." (Gia-cơ 1:5).
2. Làm Đầy Dẫy Tâm Trí Bằng Lời Chúa: Ân tứ này vận hành trên nền tảng của Lời Chúa. Bạn càng hiểu biết Lời Chúa sâu sắc, bạn càng có một "cơ sở dữ liệu" chuẩn mực để so sánh và phân biệt. "Lời của Đấng Christ ở đầy trong lòng anh em" (Cô-lô-se 3:16a).
3. Sống Đời Sống Vâng Phục và Thánh Khiết: Sự nhạy bén thuộc linh thường bị giảm sút bởi tội lỗi không xưng ra và sự không vâng phục. Mối tương giao trong sáng với Chúa giúp chúng ta nhận biết tiếng Ngài rõ hơn (Giăng 10:27).
4. Thực Hành Trong Sự Vâng Theo và Khiêm Nhường: Khi bạn có một sự nhận định thuộc linh, hãy học cách trình bày nó cách khiêm nhường, đúng lúc, và vì mục đích gây dựng (Ê-phê-sô 4:15). Hãy sẵn sàng để những nhận định của mình được Hội Thánh và Lời Chúa kiểm chứng.
Kết Luận
Ân tứ phân biệt các thần là một món quà quý giá và cần thiết từ Đức Thánh Linh cho Hội Thánh trong mọi thời đại, đặc biệt trong thời kỳ cuối cùng đầy dẫy sự lừa dối. Nó không phải để chúng ta trở nên nghi ngờ, chỉ trích hay sợ hãi, mà để chúng ta được bảo vệ, dẫn dắt và trung tín với Chúa Giê-xu Christ và lẽ thật của Ngài. Ân tứ này hoạt động cùng với Lời Chúa, dẫn chúng ta đến sự thờ phượng chân thật và hiệp một trong tình yêu thương.
Hãy tha thiết tìm cầu ân tứ này, không phải vì tò mò hay ham muốn quyền năng, mà vì lòng khao khát được gìn giữ trong lẽ thật và góp phần xây dựng thân thể Đấng Christ cách lành mạnh. "Hãy ước ao cho được các ân tứ tốt nhất" (1 Cô-rinh-tô 12:31a), và ân tứ phân biệt các thần chắc chắn là một trong những ân tứ tốt nhất để bảo vệ và gây dựng Hội Thánh yêu quý của Chúa.