Tota Scriptura là gì?

Trong hành trình đức tin của Cơ Đốc nhân, đặc biệt là trong truyền thống Tin Lành khởi phát từ cuộc Cải chánh thế kỷ 16, nguyên tắc Sola Scriptura (Duy Kinh Thánh) đã trở thành nền tảng thẩm quyền tối cao. Tuy nhiên, để hiểu trọn vẹn và áp dụng đúng đắn nguyên tắc này, chúng ta cần khám phá một khái niệm song hành và bổ túc mạnh mẽ: Tota Scriptura. Đây không chỉ là một thuật ngữ thần học, mà là một lời kêu gọi thực tiễn đến mọi tín hữu trong việc tiếp nhận, nghiên cứu và vâng theo toàn bộ Lời Đức Chúa Trời một cách trung thực và cân bằng.

Tota Scriptura là một cụm từ Latinh, trong đó "Tota" có nghĩa là "toàn bộ, toàn vẹn, tất cả", và "Scriptura" có nghĩa là "Kinh Thánh". Nguyên tắc này khẳng định rằng toàn bộ Kinh Thánh, từ Sáng Thế Ký đến Khải Huyền, đều là Lời được Đức Chúa Trời hà hơi, có thẩm quyền, cần thiết và hữu ích cho đời sống đức tin. Nó nhấn mạnh rằng chúng ta phải tôn trọng và sử dụng tất cả các phần của Kinh Thánh, không được bỏ qua, coi nhẹ hay cắt xén bất kỳ sách nào, câu nào cho phù hợp với quan điểm cá nhân hay xu hướng thần học riêng.

Nguyên tắc này nảy sinh như một hệ quả tất yếu và là sự bảo vệ cho Sola Scriptura. Các nhà Cải chánh như Martin Luther, John Calvin và Huldrych Zwingli, trong khi đấu tranh chống lại thẩm quyền truyền thống của Giáo hội La Mã đã đôi khi lấn át Kinh Thánh, cũng rất thận trọng để không rơi vào thái cực ngược lại: chỉ chọn lựa những phần Kinh Thánh mà họ ưa thích. Chẳng hạn, dù Luther có những tranh luận về thư Gia-cơ, ông vẫn không loại bỏ nó ra khỏi quy điển. Tota Scriptura chính là tấm khiên bảo vệ cho Kinh Thánh khỏi chính sự thiên vị của con người.

Nguyên tắc Tota Scriptura không phải là một phát minh của con người, mà bắt nguồn từ chính lời chứng của Kinh Thánh về chính mình.

1. Sự Hà Hơi và Ích Lợi Của Toàn Bộ Kinh Thánh (2 Ti-mô-thê 3:16-17):
"Cả Kinh Thánh đều là bởi Đức Chúa Trời hà hơi, có ích cho sự dạy dỗ, bẻ trách, sửa trị, dạy người trong sự công bình, hầu cho người thuộc về Đức Chúa Trời được trọn vẹn và sắm sẵn để làm mọi việc lành."

Phao-lô tuyên bố "Cả Kinh Thánh" (πᾶσα Γραφὴ - pasa Graphē). Từ Hy Lạp "πᾶσα" (pasa) mang nghĩa "tất cả, toàn thể, mọi". Đây là lời xác nhận rõ ràng về nguồn gốc thần thượng và giá trị thiết thực của toàn bộ Lời Chúa. Kinh Thánh không chỉ là một tập hợp các câu chuyện hay giáo lý rời rạc; nó là một thể thống nhất, được Đức Chúa Trời hà hơi, để trang bị cho chúng ta một cách toàn diện.

2. Rao Giảng Trọn Ý Chỉ Đức Chúa Trời (Công vụ 20:27):
"Vì tôi không trễ nải một chút nào để tỏ ra cho anh em biết hết cả ý chỉ của Đức Chúa Trời."

Trong lời từ giã các trưởng lão tại Ê-phê-sô, Sứ đồ Phao-lô làm chứng về chức vụ mình. Ông không giấu giếm, không né tránh những lẽ thật khó nghe hay phức tạp. "Ý chỉ" (βουλὴν - boulēn) của Đức Chúa Trời được bày tỏ xuyên suốt Kinh Thánh, và nhiệm vụ của người giảng dạy là trình bày nó một cách trọn vẹn.

3. Lời Chúa Tồn Tại Đời Đời (Ê-sai 40:8; 1 Phi-e-rơ 1:24-25):
"Cỏ khô, hoa rụng; nhưng lời của Đức Chúa Trời chúng ta còn mãi đời đời." (Ê-sai 40:8)

Sự tồn tại vĩnh cửu này áp dụng cho toàn bộ Lời của Ngài, không chỉ một phần. Chúa Giê-xu cũng xác nhận: "Trời đất sẽ qua, nhưng lời ta nói không bao giờ qua đi" (Ma-thi-ơ 24:35).

4. Sự Nguy Hiểm Của Việc Thêm Bớt (Khải Huyền 22:18-19):

Mặc khải cuối cùng của Kinh Thánh đưa ra một lời cảnh báo nghiêm trọng chống lại việc cố ý xuyên tạc nội dung Lời Chúa. Điều này ngầm khẳng định tính toàn vẹn và đầy đủ của Kinh Thánh trong việc bày tỏ chương trình cứu rỗi.

Hai nguyên tắc này là hai mặt của một đồng tiền:
- Sola Scriptura (Duy Kinh Thánh): Khẳng định Kinh Thánh là thẩm quyền tối cao và duy nhất cho đức tin và sự thực hành Cơ Đốc. Nó phủ nhận mọi thẩm quyền ngang hàng hoặc cao hơn Kinh Thánh (truyền thống, giáo hoàng, khải thị mới).
- Tota Scriptura (Toàn Kinh Thánh): Đảm bảo việc áp dụng nguyên tắc Sola Scriptura một cách trung thực. Nó đòi hỏi chúng ta phải vâng phục và giải nghĩa toàn bộ Kinh Thánh, không chỉ những phần thuận tiện. Sola Scriptura trả lời câu hỏi "Thẩm quyền nào?", còn Tota Scriptura trả lời "Thẩm quyền ấy bao gồm những gì?" – đó là toàn bộ 66 sách Cựu và Tân Ước.

Việc không tuân theo Tota Scriptura dẫn đến hiện tượng "hái trái anh đào" (cherry-picking) trong Kinh Thánh: chỉ chọn những câu phù hợp với cảm xúc, văn hóa, hay hệ tư tưởng của mình, và lờ đi những phần còn lại. Điều này nguy hiểm vì:

• Bóp méo Chân Lý: Khi tách một câu khỏi bối cảnh toàn bộ Kinh Thánh, chúng ta dễ rơi vào tà giáo. Ví dụ, chỉ nhấn mạnh tình yêu thương của Đức Chúa Trời (1 Giăng 4:8) mà bỏ qua thánh khiết và công bình của Ngài (1 Phi-e-rơ 1:16) sẽ dẫn đến một "tình yêu" rẻ tiền, không có thập tự giá.
• Tạo Ra "Thần Tượng" Theo Hình Ảnh Mình: Chúng ta tạo ra một "Đức Chúa Trời" theo sở thích cá nhân, thay vì tôn thờ Đức Chúa Trời đã tự mặc khải cách trọn vẹn trong Kinh Thánh.
• Suy Yếu Đức Tin: Đức tin dựa trên một phần Lời Chúa là đức tin nông cạn, dễ bị lung lay khi đối diện với nghịch cảnh hoặc những câu Kinh Thánh "khó xử".
• Bỏ Qua Những Lời Dạy Quan Trọng: Chúng ta có thể bỏ qua những lời dạy về sự thánh khiết, kỷ luật, sự phán xét, hay sự hiệp một của Hội Thánh.

1. Trong Sự Học Hỏi và Đọc Kinh Thánh Cá Nhân:
- Áp dụng kế hoạch đọc Kinh Thánh toàn bộ (through-the-Bible): Đừng chỉ đọc Tân Ước hay các sách quen thuộc như Thi Thiên. Hãy lên kế hoạch đọc toàn bộ Cựu Ước và Tân Ước trong một khoảng thời gian nhất định (1 năm, 2 năm). Gặp những sách "khó" như Lê-vi Ký hay Ô-sê, hãy cầu xin Chúa Thánh Linh soi sáng để thấy Chúa Giê-xu và Tin Mừng trong đó (Lu-ca 24:27).
- Nghiên cứu theo chủ đề một cách trung thực: Khi tìm hiểu một giáo lý (ví dụ: sự cứu rỗi), hãy nghiên cứu tất cả các phân đoạn liên quan, cả Cựu Ước lẫn Tân Ước, để có cái nhìn toàn diện, cân bằng.

2. Trong Sự Giảng Dạy và Mục Vụ:
- Giảng theo từng sách (expository preaching): Phương pháp này buộc người giảng phải đi qua toàn bộ một sách, giải nghĩa từng phần trong bối cảnh của nó, từ đó áp dụng cho Hội Thánh. Nó ngăn ngừa việc người giảng chỉ chọn những chủ đề mình thích.
- Cân bằng trong dạy dỗ: Dạy về ân điển nhưng cũng dạy về trách nhiệm. Dạy về niềm vui thiên đàng nhưng cũng dạy về sự thánh khiết và chiến trận thuộc linh.

3. Trong Cách Nhìn về Chính Kinh Thánh:
- Xem Kinh Thánh là một câu chuyện cứu chuộc trọn vẹn: Từ Sáng Thế (sự sa ngã) đến Khải Huyền (sự phục hồi trọn vẹn), với Chúa Giê-xu Christ là trung tâm (Lu-ca 24:44). Mỗi phần đều góp phần vào câu chuyện vĩ đại này.
- Tôn trọng sự đa dạng trong sự thống nhất: Kinh Thánh có nhiều thể loại (lịch sử, thơ ca, tiên tri, thư tín...), được viết bởi nhiều tác giả trong nhiều bối cảnh, nhưng tất cả đều được Đức Chúa Trời siêu nhiên hà hơi để bày tỏ một sứ điệp thống nhất về sự cứu rỗi qua Đấng Christ.

Nguyên tắc Tota Scriptura là một lời mời gọi chúng ta trở về với Lời Đức Chúa Trời một cách khiêm nhường, kính sợ và trọn vẹn. Nó thách thức chúng ta từ bỏ sự thiên vị, từ bỏ ý muốn uốn nắn Lời Chúa theo ý mình, và thay vào đó, để cho toàn bộ Kinh Thánh uốn nắn chúng ta. Khi chúng ta đón nhận, học hỏi và vâng theo Tota Scriptura, chúng ta không chỉ tôn vinh Đấng đã ban Lời, mà còn được trang bị đầy đủ (2 Ti-mô-thê 3:17) để bước đi trong sự thật, yêu thương và hy vọng, giữa một thế giới đầy biến động.

Hãy cầu nguyện như tác giả Thi Thiên: "Xin Chúa mở mắt tôi, để tôi thấy sự lạ lùng trong luật pháp của Ngài" (Thi Thiên 119:18). Ước mong mỗi chúng ta, với sự giúp đỡ của Chúa Thánh Linh, ngày càng trở nên những người "nghiên cứu Kinh Thánh hằng ngày" (Công vụ 17:11), không phải với tinh thần phê phán chủ quan, mà với tấm lòng khao khát được Lời Chúa toàn vẹn dạy dỗ, bẻ trách, sửa trị và dạy mình trong sự công bình.