Sách Judith
Trong hành trình tìm hiểu Lời Chúa, các tín hữu Tin Lành thường bắt gặp tên gọi "Sách Judith" trong các bản Kinh Thánh Công Giáo hoặc khi nghiên cứu lịch sử văn học Do Thái. Vậy Sách Judith là gì, và vị trí của nó đối với đức tin Tin Lành ra sao? Bài nghiên cứu chuyên sâu này sẽ khảo cứu về nguồn gốc, nội dung, và quan trọng nhất là cách nhìn nhận sách này dưới lăng kính của Kinh Thánh quy điển (canon) mà Hội Thánh Tin Lành tin cậy, luôn lấy Chúa Cứu Thế Giê-xu làm trung tâm cho mọi sự hiểu biết và áp dụng thuộc linh.
Sách Judith là một tác phẩm thuộc nhóm sách được gọi là "Thứ Kinh" (Deuterocanonical) hoặc "Ẩn Kinh" (Apocrypha). Điều này có nghĩa là trong truyền thống Công Giáo La Mã và Chính Thống Giáo Đông Phương, sách này được xem là một phần của quy điển Cựu Ước. Tuy nhiên, đối với đức tin Tin Lành, dựa trên nguyên tắc "Sola Scriptura" (Chỉ Kinh Thánh) và sự xác lập quy điển theo tiêu chuẩn của người Do Thái cũng như Hội Thánh đầu tiên, Sách Judith không được công nhận là sách thuộc linh cảm (God-breathed) của Đức Chúa Trời và do đó không nằm trong quy điển 66 sách của Kinh Thánh Tin Lành.
Lý do chính yếu là vì Chúa Giê-xu và các Sứ đồ, khi trích dẫn Cựu Ước, hoàn toàn không hề viện dẫn đến sách này. Các Giáo phụ Hội Thánh đầu tiên như Jerome cũng phân biệt rõ giữa các sách quy điển và các sách "giá trị để đọc" (ecclesiastical books). Do đó, chúng ta có thể nghiên cứu Sách Judith như một tác phẩm văn học lịch sử-tôn giáo có giá trị về mặt văn hóa và lịch sử, nhưng không xem nó có thẩm quyền ngang hàng với Lời Đức Chúa Trời được linh cảm.
Sách Judith kể lại câu chuyện hư cấu (theo đánh giá của nhiều học giả) về một góa phụ Do Thái tên là Judith (phiên âm Hê-bơ-rơ: יְהוּדִית / Yəhudit, có nghĩa là "người nữ Giu-đa" hoặc "người được ngợi khen"). Câu chuyện được đặt trong bối cảnh dân Y-sơ-ra-ên bị đế quốc A-si-ri (với nhân vật phản diện là tướng Holofernes) đe dọa tiêu diệt. Thành Bethulia bị vây hãm, và trong cơn tuyệt vọng, các lãnh đạo thành sẵn sàng đầu hàng.
Judith, một góa phụ xinh đẹp, giàu có và rất sùng đạo, đã đứng ra với một kế hoạch đầy mạo hiểm. Bà cầu nguyện khấn xin Đức Chúa Trời, rồi trang điểm đẹp đẽ và cùng người đầy tớ nữ vào trại của Holofernes. Bà tự xưng là một kẻ đào ngũ và dùng nhan sắc, sự khôn ngoan để được Holofernes tin tưởng. Sau một bữa tiệc, Holofernes say rượu và ngủ thiếp đi. Judith đã dùng thanh gươm của chính hắn để chém đứt đầu ông ta. Hành động này gây hỗn loạn trong quân A-si-ri, và quân Y-sơ-ra-ên thừa cơ tấn công, giành chiến thắng vẻ vang. Judith được ca tụng như một nữ anh hùng dân tộc.
Mặc dù là một câu chuyện hấp dẫn về lòng yêu nước và sự can đảm, nhưng xét dưới ánh sáng của Kinh Thánh quy điển, chúng ta nhận thấy một số điểm cần lưu ý:
1. Phương Pháp Và Đạo Đức: Hành động của Judith liên quan đến sự lừa dối và giết người trong lúc ngủ. Trong khi Kinh Thánh quy điển ghi nhận những trận chiến và những cá nhân được Đức Chúa Trời sử dụng (như Ghi-đê-ôn, Đê-bô-ra), thì phương pháp và động cơ thường được Đức Chúa Trời chỉ dẫn rõ ràng (ví dụ: Chúa phán với Ghi-đê-ôn trong Các Quan Xét 7). Sách Judith không ghi lại mệnh lệnh trực tiếp từ Đức Chúa Trời cho hành động đó. Châm ngôn 3:5-6 dạy: "Hãy hết lòng tin cậy Đức Giê-hô-va, chớ nương cậy nơi sự thông sáng của con; trong các việc làm của con, khá nhận biết Ngài, thì Ngài sẽ chỉ dẫn các nẻo của con." Người tin Chúa được kêu gọi sống ngay thẳng, ngay cả trong hoàn cảnh khó khăn (Thi thiên 15:2).
2. Sự Nhấn Mạnh Về Sự Cứu Rỗi: Câu chuyện Judith tập trung vào sự giải cứu thể xác và quốc gia khỏi kẻ thù bên ngoài. Điều này phản ánh kỳ vọng của người Do Thái thời kỳ giữa hai giao ước. Tuy nhiên, Kinh Thánh quy điển, đặc biệt là Tân Ước, mặc khải rằng kẻ thù lớn nhất của con người là tội lỗi và sự chết, và sự giải cứu cuối cùng đến qua Chúa Cứu Thế Giê-xu. Chính Ngài mới là Đấng Giải Cứu tối thượng, không phải bằng gươm giáo, mà bằng thập tự giá (Cô-lô-se 2:15). Giăng 3:16-17 tuyên bố: "Vì Đức Chúa Trời yêu thương thế gian, đến nỗi đã ban Con một của Ngài, hầu cho hễ ai tin Con ấy không bị hư mất mà được sự sống đời đời... Đức Chúa Trời đã sai Con Ngài đến thế gian, chẳng phải để đoán xét thế gian đâu, nhưng hầu cho thế gian nhờ Con ấy mà được cứu."
3. Vai Trò Của Sự Cầu Nguyện Và Đức Tin: Một điểm tích cực trong sách là Judith được mô tả là một người cầu nguyện và kiêng ăn. Điều này phù hợp với tinh thần của Kinh Thánh quy điển. Tuy nhiên, đức tin thật trong Kinh Thánh luôn dẫn đến sự vâng lời theo Lời Chúa đã được mặc khải, chứ không phải theo sự khôn ngoan riêng. Gia-cơ 2:17 nói: "Đức tin nếu không có việc làm là đức tin chết." Và việc làm đó phải phù hợp với bản tính thánh của Đức Chúa Trời.
Từ việc tìm hiểu Sách Judith và so sánh với Lẽ thật quy điển, chúng ta có thể rút ra những bài học thực tiễn và quan trọng cho đời sống đức tin:
1. Tầm Quan Trọng Của Việc Phân Biệt Quy Điển: Người tin Chúa cần có sự hiểu biết rõ ràng về ranh giới của Lời Đức Chúa Trời. Sự trung tín với Chúa bắt đầu từ việc trung tín với chính Lời Ngài. Chúng ta được kêu gọi "phải nghiệm biết những điều lành" (I Tê-sa-lô-ni-ca 5:21) và chỉ tin cậy vào những gì Đức Thánh Linh đã linh cảm. Sự cứu rỗi và chân lý chỉ được tìm thấy trọn vẹn trong Chúa Giê-xu Christ, Đấng mà toàn bộ Kinh Thánh quy điển đều làm chứng (Lu-ca 24:27).
2. Bài Học Về Lòng Can Đảm Và Sự Tín Thác: Dù phương pháp của Judith có thể gây tranh cãi, nhưng hình ảnh một người dám đứng lên trong cơn khủng hoảng vì dân sự của Đức Chúa Trời nhắc nhở chúng ta về sự can đảm. Ngày nay, Cơ Đốc nhân được kêu gọi can đảm đứng về phía lẽ thật, bảo vệ Hội Thánh khỏi những sự dạy dỗ sai lầm (Giu-đe 1:3). Sự can đảm ấy không đến từ mưu kế riêng, mà từ sự tín thác hoàn toàn vào quyền năng và lời hứa của Đức Chúa Trời, như Đa-vít đã làm trước Gô-li-át (1 Sa-mu-ên 17:45-47).
3. Sức Mạnh Của Đời Sống Cầu Nguyện: Judith được mô tả là một phụ nữ của sự cầu nguyện. Đây là điểm nhắc nhở mạnh mẽ cho mỗi chúng ta. Ê-phê-sô 6:18 dạy: "Hãy nhờ Đức Thánh Linh, thường thường làm đủ mọi thứ cầu nguyện và nài xin... hãy bền đỗ trông chờ." Trong mọi trận chiến thuộc linh, vũ khí đầu tiên và mạnh mẽ nhất của chúng ta là sự cầu nguyện trong danh Chúa Giê-xu.
4. Chúa Giê-xu – Người Giải Cứu Chân Thật Và Trọn Vẹn: Câu chuyện Judith cuối cùng chỉ cho thấy một sự giải cứu tạm thời về mặt chính trị. Nhưng là Cơ Đốc nhân, chúng ta rao truyền về Chúa Giê-xu, Đấng đã giải cứu chúng ta khỏi quyền lực tối tăm của tội lỗi và sự chết đời đời (Cô-lô-se 1:13-14). Sự giải cứu của Ngài là vĩnh viễn và phổ quát cho mọi người tin. Bài học lớn nhất là luôn quy mọi sự vinh hiển về cho Chúa Giê-xu, không phải cho bất kỳ anh hùng nhân loại nào.
Qua bài nghiên cứu này, chúng ta hiểu rằng Sách Judith là một tác phẩm văn học có giá trị lịch sử, phản ánh tinh thần yêu nước và khát vọng giải cứu của người Do Thái trong một giai đoạn khó khăn. Tuy nhiên, xét về mặt thần học và quy điển, nó không thuộc về Lời Đức Chúa Trời được linh cảm mà Hội Thánh Tin Lành tôn trọng và dựa vào.
Là những người tin theo Lẽ thật, chúng ta được kêu gọi hãy “gắng sức làm cho mình được đẹp lòng Đức Chúa Trời... hãy chuyên tâm cho được đẹp lòng Ngài” (2 Ti-mô-thê 2:15; II Ti-mô-thê 2:4). Điều đó có nghĩa là tập trung nghiên cứu, suy ngẫm và sống theo 66 sách Kinh Thánh quy điển, nơi mặc khải trọn vẹn về ý chỉ cứu rỗi của Đức Chúa Trời, đạt đến đỉnh cao nơi Chúa Cứu Thế Giê-xu. Nguyện xin Đức Thánh Linh, Đấng dẫn chúng ta vào mọi lẽ thật (Giăng 16:13), tiếp tục soi sáng tâm trí chúng ta để chúng ta yêu mến, vâng theo và rao truyền Lời Hằng Sống của Ngài cho thế hệ mình.
“Lời Chúa là ngọn đèn cho chân tôi, Ánh sáng cho đường lối tôi.” (Thi thiên 119:105).