Kinh Thánh nói gì về vai trò của mục sư/nhân viên mục vụ thanh niên?

Trong bối cảnh Hội Thánh đương đại, mục vụ thanh niên thường được xem như một bộ phận chuyên biệt và quan trọng. Tuy nhiên, Kinh Thánh có trực tiếp đề cập đến chức vụ “nhân viên mục vụ thanh niên” hay không? Câu trả lời là không, theo nghĩa một chức danh cụ thể. Thế nhưng, Kinh Thánh đưa ra những nguyên tắc nền tảng, phổ quát về chức vụ mục sư (người chăn) và trách nhiệm của những người lãnh đạo thuộc linh đối với mọi thế hệ, trong đó có thanh niên. Bài nghiên cứu này sẽ khảo sát Kinh Thánh để làm sáng tỏ bản chất, trách nhiệm, và phẩm chất của những người được kêu gọi dẫn dắt và chăm sóc linh hồn người trẻ, dựa trên nền tảng Lời Đức Chúa Trời.

Sứ đồ Phao-lô trong thư Ê-phê-sô đã trình bày một bức tranh toàn cảnh về sự trang bị của Đấng Christ cho Hội Thánh Ngài: “Ấy chính Ngài đã cho người nầy làm sứ đồ, kẻ kia làm tiên tri, người khác làm thầy giảng Tin Lành, kẻ khác nữa làm mục sư và giáo sư” (Ê-phê-sô 4:11). Mục đích của các chức vụ này là “để các thánh đồ được trọn vẹn về công việc của chức dịch và sự gây dựng thân thể Đấng Christ” (Ê-phê-sô 4:12).

Từ “mục sư” trong nguyên ngữ Hy Lạp là ποιμήν (poimēn), có nghĩa cốt lõi là “người chăn”. Hình ảnh này xuyên suốt Kinh Thánh, từ Thi thiên 23 cho đến lời Chúa Giê-xu tự xưng là “Người Chăn hiền lành” (Giăng 10:11). Vai trò của người chăn bao gồm việc dẫn dắt, bảo vệ, nuôi dưỡng, và chăm sóc bầy chiên. Khi áp dụng vào mục vụ thanh niên, nhân viên mục vụ chính là người chăn được Chúa đặt lên để chăm sóc một phân đoạn đặc biệt của bầy – những con chiên trẻ.

Cùng với chức vụ mục sư là các chức vụ giáo sư và thầy giảng Tin Lành, nhấn mạnh đến công tác giảng dạy Lời Chúa cách trung thực và có hệ thống. Điều này vô cùng thiết yếu trong mục vụ thanh niên, khi những người trẻ đang trong giai đoạn hình thành thế giới quan và đức tin, dễ bị “các đạo lý dỗ dành” lôi cuốn (Ê-phê-sô 4:14).

Mặc dù không có một sách hướng dẫn nghiệp vụ riêng, Kinh Thánh đưa ra những mệnh lệnh và gương mẫu rõ ràng cho những người lớn tuổi hơn, có kinh nghiệm hơn trong đức tin đối với thế hệ trẻ.

1. Dạy Dỗ Và Khuyên Bảo (Discipleship & Mentoring):

Mệnh lệnh cuối cùng của Chúa Giê-xu là “hãy đi dạy dỗ muôn dân… dạy họ giữ hết cả mọi điều mà ta đã truyền cho các ngươi” (Ma-thi-ơ 28:19-20). Đây là cốt lõi của môn đồ hóa. Đối với thanh niên, sự dạy dỗ này cần cá nhân hóa và kiên nhẫn. Sứ đồ Phao-lô bảo Tít: “Còn về phần người trẻ tuổi, hãy khuyên họ ở cho chừng mực” (Tít 2:6). Ông cũng nhấn mạnh đến đời sống gương mẫu của người dạy: “phải lấy lòng trong sạch, đức tin yêu thương, và sự nết na mà làm gương cho các tín đồ” (1 Ti-mô-thê 4:12b). Từ Hy Lạp được dùng cho “làm gương” là τύπος (typos), có nghĩa là mẫu mực, khuôn đúc, hình mẫu. Nhân viên mục vụ thanh niên phải là “hình mẫu” về đức tin và nhân cách cho người trẻ noi theo.

2. Khích Lệ Và Nâng Đỡ (Encouragement & Nurture):

Người trẻ thường đối diện với khủng hoảng bản sắc, áp lực từ bạn bè và những cám dỗ mãnh liệt. Vai trò của người lãnh đạo là khích lệ và xây dựng họ trong đức tin. Sứ đồ Phao-lô ví mình như người cha thiêng liêng: “Vả, anh em biết chúng tôi đối với từng người trong anh em, khác nào người cha đối với con cái mình, mà khuyên bảo, an ủi và nài xin anh em” (1 Tê-sa-lô-ni-ca 2:11-12). Sự kết hợp giữa khuyên bảo (lời dạy), an ủi (sự đồng cảm, nâng đỡ) và nài xin (khích lệ sống xứng đáng) tạo nên một mô hình toàn diện cho mục vụ thanh niên.

3. Bảo Vệ Khỏi Sai Lầm (Guardianship):

Trách nhiệm của người chăn là cảnh giác trước những hiểm nguy. Sứ đồ Phao-lô cảnh báo các trưởng lão tại Ê-phê-sô: “Hãy giữ lấy mình và luôn cả bầy mà Đức Thánh Linh đã lập anh em làm kẻ coi sóc, để chăn Hội thánh của Đức Chúa Trời, mà Ngài đã mua bằng chính huyết mình. Vì tôi biết rằng sau khi tôi đi, sẽ có muông sói dữ tợn xen vào trong vòng anh em, chẳng tiếc bầy đâu” (Công vụ 20:28-29). “Muông sói” ở đây có thể là các giáo lý sai lầm, lối sống thế tục, hay những ảnh hưởng độc hại. Nhân viên mục vụ thanh niên phải có khả năng giáo dục người trẻ nhận biết và chống lại những điều này, trang bị cho họ “gươm của Đức Thánh Linh, là Lời Đức Chúa Trời” (Ê-phê-sô 6:17).

Hai phân đoạn then chốt liệt kê các phẩm chất của người lãnh đạo Hội Thánh là 1 Ti-mô-thê 3:1-7 và Tít 1:6-9. Dù áp dụng cho chức vụ giám mục/trưởng lão (episkopos/presbyteros), các phẩm chất này là tiêu chuẩn thiết yếu cho mọi người lãnh đạo, bao gồm nhân viên mục vụ thanh niên.

• Không chỗ trách được: (1 Ti-mô-thê 3:2) Đời sống không có điểm nào bị cáo trách cách chính đáng.
• Chồng của một vợ, tiết độ, có tài trí, xứng đáng, hay tiếp khách: (1 Ti-mô-thê 3:2) Phản ánh sự trung tín, tự chủ, ổn định, rộng lượng và khả năng quản trị gia đình.
• Không ham rượu, không hung bạo, nhưng hòa thuận: (1 Ti-mô-thê 3:3) Thể hiện tính cách ôn hòa, không gây chia rẽ.
• Không ham tiền: (1 Ti-mô-thê 3:3) Tránh xa lòng tham và sử dụng tiền bạc cách chính trực.
• Khéo cai trị nhà mình: (1 Ti-mô-thê 3:4-5) Năng lực lãnh đạo được chứng minh trong phạm vi gia đình.
• Không phải kẻ mới tin đạo: (1 Ti-mô-thê 3:6) Cần có sự trưởng thành và kinh nghiệm thuộc linh để tránh sự kiêu ngạo.
• Phải được người ngoài tốt khen: (1 Ti-mô-thê 3:7) Có danh tiếng tốt ngay cả với người ngoài Hội Thánh.

Đặc biệt, trong bối cảnh thanh niên, phẩm chất “hết lòng yêu thương con trẻ” (Tít 1:8 – “phải yêu chuộng điều thiện”) và khả năng “dùng đạo lành mà khuyên dỗ và bác lại kẻ chống trả” (Tít 1:9) là vô cùng quan trọng.

Gương của Ba-ra-ba: Sau khi Sau-lơ trở lại đạo, Hội Thánh nghi ngờ ông. Nhưng “Ba-na-ba bèn đem Sau-lơ đến cho các sứ đồ, và thuật lại cho biết thể nào dọc đường Sau-lơ đã thấy Chúa” (Công vụ 9:27). Ba-na-ba, có tên nghĩa là “con của sự yên ủi”, đã trở thành người cố vấn, bảo vệ và mở đường cho Phao-lô. Đây chính là hình mẫu của một nhân viên mục vụ thanh niên: nhìn thấy tiềm năng, tin tưởng, đầu tư, và giới thiệu cơ hội cho những tài năng trẻ trong Hội Thánh.

Ứng Dụng Thực Tiễn Cho Đời Sống Hằng Ngày:

1. Ưu Tiên Mối Quan Hệ Với Chúa: Người chăn chiên trẻ trước hết phải là một môn đồ sống động của Chúa Giê-xu. Sự tĩnh nguyện, học Lời và cầu nguyện cá nhân là nguồn sống cho mọi công tác.
2. Sống Đời Sống Minh Bạch Và Gương Mẫu: Người trẻ cần thấy đức tin chân thật trong đời sống thực của người lãnh đạo, từ cách đối xử với gia đình, quản lý tài chính, đến phản ứng trước thử thách.
3. Dạy Lời Chúa Cách Trung Thực Và Hấp Dẫn: Không chỉ dạy các bài học đạo đức, mà phải chỉ cho người trẻ thấy Chúa Giê-xu là trung tâm của mọi phân đoạn Kinh Thánh, và Lời Ngài có đáp án cho mọi vấn đề của họ.
4. Xây Dựng Mối Quan Hệ Tin Cậy: Dành thời gian lắng nghe, thấu hiểu bối cảnh và áp lực của thế hệ trẻ. Sẵn sàng chia sẻ những thất bại và bài học từ chính cuộc đời mình.
5. Trao Quyền Và Tạo Không Gian Phục Vụ: Như Ba-na-ba đã làm với Phao-lô, hãy cho thanh niên cơ hội phục vụ, thực hành ân tứ, và thậm chí được phép thất bại trong một môi trường an toàn và đầy yêu thương.
6. Cộng Tác Với Gia Đình: Công nhận rằng cha mẹ là người dạy dỗ chính cho con cái (Phục truyền 6:7). Mục vụ thanh niên hiệu quả nhất khi đồng hành và hỗ trợ, chứ không thay thế, vai trò của gia đình.

Kinh Thánh không tách biệt mục vụ thanh niên như một lãnh địa riêng với những quy tắc đặc biệt. Thay vào đó, Kinh Thánh nâng cao tiêu chuẩn và mở rộng tầm nhìn cho mọi chức vụ lãnh đạo trong Hội Thánh. Vai trò của mục sư hay nhân viên mục vụ thanh niên, xét cho cùng, là một hình thức ứng dụng cụ thể của chức vụ người chăn và người dạy vào một nhóm đối tượng cụ thể.

Điều then chốt không nằm ở danh hiệu, chương trình hoành tráng hay phương pháp hiện đại, mà nằm ở tấm lòng của người chăn. Đó là tấm lòng yêu thương như Chúa Christ (Giăng 13:34), tấm lòng khiêm nhường phục vụ (Mác 10:45), tấm lòng trung tín với Lời Chúa (2 Ti-mô-thê 4:2), và tấm lòng khao khát thấy thế hệ trẻ “được lớn lên trong mọi đường bởi Đấng làm đầu, tức là Đấng Christ” (Ê-phê-sô 4:15).

Khi những người được kêu gọi vào chức vụ này bám chắc vào các nguyên tắc Kinh Thánh, sống với những phẩm chất thánh khiết và phục vụ với tình yêu thương của Đấng Christ, họ không chỉ đang xây dựng một nhóm thanh niên vui vẻ, mà đang góp phần xây dựng Hội Thánh vững mạnh của Chúa cho hôm nay và cả tương lai.