Ưu Và Nhược Điểm Của Việc Tham Gia Một Mega-Church
Trong bối cảnh đa dạng của thân thể Đấng Christ ngày nay, hiện tượng “mega-church” (Hội Thánh siêu lớn) là một chủ đề được nhiều tín hữu quan tâm. Tại Việt Nam, khái niệm này thường được hiểu là những Hội Thánh có số lượng tín hữu nhóm họp thường xuyên từ vài nghìn người trở lên, với cơ sở vật chất quy mô, các chương trình đa dạng và cấu trúc tổ chức phức tạp. Là những người nghiên cứu Kinh Thánh, chúng ta cần phân tích hiện tượng này dưới ánh sáng của Lời Chúa, không với tâm thế phán xét, nhưng để “thử cho biết điều chi đẹp ý Chúa” (Ê-phê-sô 5:10). Bài viết này sẽ khảo sát các ưu điểm và nhược điểm tiềm ẩn của việc tham gia một mega-church, luôn lấy Hội Thánh đầu tiên trong sách Công vụ và các nguyên tắc Tân Ước làm thước đo.
Trước khi phân tích ưu nhược điểm, cần đặt câu hỏi: Kinh Thánh có ưu tiên một quy mô Hội Thánh cụ thể nào không? Có vẻ như Kinh Thánh không đưa ra mệnh lệnh rõ ràng. Chúng ta thấy Hội Thánh tại nhà (nhà Phi-lê-môn, Rô-ma 16:5), Hội Thánh tại một thành phố (Hội Thánh tại Cô-rinh-tô, I Cô-rinh-tô 1:2), và cũng có những buổi nhóm rất đông người (3,000 người trong một ngày – Công vụ 2:41, sau đó là 5,000 người nam – Công vụ 4:4). Từ ngữ Hy Lạp cho “Hội Thánh” là ekklesia (ἐκκλησία), có nghĩa là “những người được gọi ra”, nhấn mạnh đến bản chất cộng đồng được kêu gọi hơn là quy mô tổ chức. Do đó, sự lành mạnh thuộc linh và lòng trung tín với Phúc Âm quan trọng hơn con số. Tuy nhiên, quy mô lớn mang lại những cơ hội và thách thức đặc thù.
1. Nguồn Lực Dồi Dào Cho Các Chương Trình Và Sứ Mạng:
Một trong những ưu thế rõ rệt nhất là khả năng huy động nguồn lực (nhân sự, tài chính, chuyên môn). Điều này cho phép Hội Thánh tổ chức các chương trình chất lượng cao cho mọi lứa tuổi, từ âm nhạc, giảng dạy cho thanh thiếu niên, đến các dự án nhân đạo quy mô. Điều này có thể phản ánh nguyên tắc “người nầy tiếp người kia” (Ê-sai 6:8) và sự đa dạng các ân tứ trong thân thể Đấng Christ (I Cô-rinh-tô 12:4-11). Với nguồn lực lớn, Hội Thánh có thể thực hiện những dự án truyền giáo, cứu trợ mà các Hội Thánh nhỏ khó lòng đảm đương, làm trọn Đại Mạng Lệnh (Ma-thi-ơ 28:19-20) một cách rộng khắp hơn.
2. Sự Chuyên Nghiệp Trong Tổ Chức Và Giảng Dạy:
Các mega-church thường có đội ngũ mục sư, giáo sư được đào tạo bài bản, chuyên sâu vào từng lĩnh vực (giảng luận, tư vấn, gia đình, thanh niên...). Điều này có thể đem lại sự giảng dạy vững vàng, sâu sắc và có hệ thống, giúp tín hữu tăng trưởng trong sự hiểu biết Lời Chúa. Điều này phù hợp với tâm tình của Phao-lô khi ông nói về việc “giảng dạy mọi sự khôn ngoan” để trình bày mọi người “trở nên trọn vẹn trong Đấng Christ” (Cô-lô-se 1:28).
3. Môi Trường Tiếp Cận Cho Người Mới Và Người Ngoài:
Tính chất ẩn danh tương đối và các chương trình được tổ chức chuyên nghiệp có thể khiến những người tò mò về đạo, hoặc những người chưa tin cảm thấy ít bị áp lực hơn khi bước vào. Họ có thể “quan sát” từ xa mà chưa cần cam kết ngay. Đây có thể là cánh cửa ban đầu, giống như Chúa Giê-xu đã thu hút đám đông bằng sự giảng dạy và phép lạ, rồi từ trong đám đông ấy, Ngài kêu gọi và huấn luyện các môn đồ thân cận (Mác 3:13-14).
4. Cơ Hội Kết Nối Đa Dạng:
Trong một cộng đồng rất lớn, tín hữu có cơ hội gặp gỡ, kết nối với những người từ nhiều ngành nghề, nền tảng văn hóa khác nhau. Điều này có thể mở rộng tầm nhìn và tạo nên một thân thể đa dạng, phong phú, phản ánh sự hiệp một trong Đấng Christ vượt trên mọi rào cản (Ga-la-ti 3:28).
1. Nguy Cơ “Ẩn Danh” Và Thiếu Sự Chăm Sóc Cá Nhân:
Đây có lẽ là thách thức lớn nhất. Một tín hữu có thể dễ dàng “lẫn trong đám đông” hàng tuần, hàng tháng, thậm chí hàng năm mà không có mối liên hệ cá nhân sâu sắc nào, không ai biết họ đang đấu tranh với điều gì. Điều này trái ngược hoàn toàn với mô hình chăm sóc mục vụ được Kinh Thánh mô tả. Chúa Giê-xu là Đấng Chăn Chiên Lành, “gọi từng con chiên mình bằng tên” (Giăng 10:3). Các trưởng lão được kêu gọi “chăn bầy của Đức Chúa Trời” (I Phi-e-rơ 5:2), một hình ảnh đòi hỏi sự gần gũi, hiểu biết từng con chiên. Sự vắng bóng của mối liên hệ cá nhân có thể dẫn đến tình trạng tín hữu “bị sóng đánh trôi dạt” mà không có ai nâng đỡ (Ê-phê-sô 4:14).
2. Sự Tập Trung Quyền Lực Và Nguy Cơ Lạm Dụng:
Cơ cấu tổ chức của mega-church thường rất tập trung vào một hoặc vài nhà lãnh đạo chủ chốt. Trong khi Kinh Thánh đề cao vai trò của trưởng lão (nhiều người, số nhiều) trong việc lãnh đạo Hội Thánh địa phương (Công vụ 14:23, Tít 1:5). Sự tập trung quyền lực quá mức vào một cá nhân có thể dẫn đến nguy cơ giáo lý lệch lạc không được kiểm soát, hoặc những sai phạm đạo đức bị che giấu. Thẩm quyền tối cao phải luôn là Lời Chúa, chứ không phải uy tín của một người.
3. Văn Hóa Tiêu Dùng Tâm Linh:
Môi trường mega-church, với những buổi nhóm được “trình diễn” hoàn hảo, có thể vô tình nuôi dưỡng tâm lý “khán giả” thay vì “thành viên” tích cực. Tín hữu có thể đến để “thụ hưởng” bài giảng hay, âm nhạc hay, hơn là đến để thờ phượng, dâng hiến và phục vụ. Điều này đi ngược với hình ảnh “thân thể” trong I Cô-rinh-tô 12, nơi mỗi chi thể đều có chức năng và trách nhiệm. “Vả, như trong một thân thể chúng ta có nhiều chi thể, và các chi thể không làm một việc giống nhau, thì cũng vậy, chúng ta là nhiều người mà hiệp nên một thân thể trong Đấng Christ” (Rô-ma 12:4-5).
4. Khoảng Cách Giữa “Sân Khấu” Và “Ghế Ngồi”:
Sự chuyên nghiệp hóa có thể tạo ra một khoảng cách lớn giữa các mục sư lãnh đạo và phần đông tín hữu. Điều này có thể cản trở gương mẫu sống động và có thể bắt chước được như Phao-lô đã nói: “Hãy bắt chước tôi, cũng như chính mình tôi bắt chước Đấng Christ vậy” (I Cô-rinh-tô 11:1). Làm sao một tín hữu trẻ có thể học nơi đời sống của một mục sư mà họ hầu như không bao giờ có cơ hội trò chuyện?
Dù bạn đang tham dự một mega-church, một Hội Thánh nhỏ, hay bất kỳ mô hình nào, những nguyên tắc Kinh Thánh sau đây là chìa khóa cho đời sống tăng trưởng:
1. Tích Cực Tham Gia Vào Một Nhóm Nhỏ (Small Group/Bible Study):
Đây là cách thiết thực nhất để chống lại sự ẩn danh. Hãy tìm và trung tín tham gia một nhóm nhỏ nơi bạn được biết, được cầu thay, được khích lệ và sửa dạy trong tình yêu thương. Đây chính là mô hình “nhóm tại nhà” của Hội Thánh đầu tiên (Công vụ 2:46, 5:42). Nhóm nhỏ là nơi bạn thực hành I Cô-rinh-tô 12:26: “Lại, khi một chi thể chịu đau đớn, thì mọi chi thể cùng chịu; hoặc một chi thể được tôn trọng, thì mọi chi thể cùng vui vẻ”.
2. Tìm Kiếm Và Thực Hành Ân Tứ Phục Vụ:
Đừng chỉ là khán giả. Hãy chủ động tìm kiếm cơ hội để phục vụ trong khả năng Chúa ban, dù lớn hay nhỏ. Đó có thể là phục vụ trong nhóm nhỏ, thăm viếng, cầu nguyện, hoặc các công tác thiết thực. Phục vụ là dấu hiệu của sự trưởng thành thuộc linh và là phương cách để bạn trở thành một “chi thể sống động” trong thân thể (Ê-phê-sô 4:16).
3. Phát Triển Mối Liên Hệ Cá Nhân Với Các Lãnh Đạo Thuộc Linh:
Nếu không thể thường xuyên tiếp xúc với mục sư chính, hãy tích cực xây dựng mối quan hệ với các trưởng nhóm, trưởng lão hoặc những người hướng dẫn thuộc linh gần gũi hơn. Hãy tìm kiếm những người có thể “môn đồ hóa” bạn và bạn cũng có thể làm điều đó cho người khác (II Ti-mô-thê 2:2).
4. Giữ Vững Thói Quen Cá Nhân Với Chúa:
Dù ở trong môi trường nào, nền tảng của đời sống bạn phải là mối tương giao cá nhân với Chúa Giê-xu qua sự cầu nguyện và suy gẫm Lời Chúa mỗi ngày. Đừng để sự hào nhoáng bên ngoài thay thế cho sự tĩnh lặng bên trong nơi Chúa. Hãy như Ma-ri, “ngồi dưới chân Đức Chúa Jêsus mà nghe lời Ngài” (Lu-ca 10:39).
5. Đánh Giá Dựa Trên Sự Trung Tín Với Lời Chúa:
Khi đánh giá bất kỳ Hội Thánh nào, hãy dùng tiêu chuẩn tối cao là Lời Chúa. Hội Thánh đó có trung tín giảng dạy Lời Chúa không (II Ti-mô-thê 4:2)? Có đề cao Chúa Giê-xu Christ là trung tâm của sự cứu rỗi không (Công vụ 4:12)? Có khích lệ sự thánh khiết và tình yêu thương giữa vòng các tín hữu không (Giăng 13:35)? Quy mô, âm nhạc, hay chương trình chỉ là phương tiện; sự trung tín với Phúc Âm mới là cốt lõi.
Tham gia một mega-church không phải là tốt hay xấu tự thân nó. Nó đem lại những cơ hội lớn lao về nguồn lực và tầm ảnh hưởng, nhưng cũng tiềm ẩn những thách thức nghiêm trọng về sự chăm sóc cá nhân và chiều sâu môn đồ hóa. Lời Chúa dạy chúng ta rằng Hội Thánh là một thân thể sống động (I Cô-rinh-tô 12), một gia đình của Đức Chúa Trời (Ê-phê-sô 2:19), và một bầy chiên được Chúa chăn giữ (Giăng 10). Dù quy mô lớn đến đâu, một Hội Thánh lành mạnh phải tìm cách thể hiện được những đặc tính thân mật, chăm sóc và trách nhiệm lẫn nhau này, thường thông qua cấu trúc các nhóm nhỏ và mạng lưới mục vụ hiệu quả.
Là những Cơ Đốc nhân khao khát trưởng thành, chúng ta được kêu gọi phải chủ động và có trách nhiệm với đời sống thuộc linh của mình. Hãy tìm kiếm và gắn bó với một cộng đồng Hội Thánh – dù lớn hay nhỏ – nơi Phúc Âm được rao giảng cách trung tín, tình yêu thương chân thật được thực hành, và mỗi chi thể đều được khích lệ để phục vụ. Cuối cùng, hãy nhớ rằng, Hội Thánh vinh hiển mà chúng ta trông đợi là “một đoàn dân đông, không ai đếm được, mọi nước, mọi chi phái, mọi dân tộc, mọi tiếng” (Khải huyền 7:9) – một “mega-church” vĩ đại nhất, nơi mọi nguy cơ của trần gian sẽ biến mất, và chúng ta sẽ được ở trong sự hiện diện trực tiếp của Đấng Chăn Chiên Lành đời đời.