Nam Tính Theo Kinh Thánh
Trong một thế giới đầy những quan niệm mơ hồ, thậm chí lệch lạc về nam tính – từ sự cứng rắn độc đoán đến sự thiếu trách nhiệm – Kinh Thánh cung cấp một định nghĩa rõ ràng, sâu sắc và đầy biến đổi. Nam tính theo Kinh Thánh không phải là một bản năng thô sơ để thống trị, cũng không phải là một vai diễn văn hóa có thể thay đổi theo thời đại. Đó là một thiết kế thần thượng, một lời kêu gọi thiêng liêng, và một hình ảnh phản chiếu chính bản tính của Đức Chúa Trời. Bài nghiên cứu này sẽ khám phá hình mẫu nam tính trọn vẹn qua lăng kính của Lời Chúa, tập trung vào Đấng Christ là hiện thân trọn vẹn nhất của nam tính đích thực.
I. Nguyên Mẫu Đầu Tiên: A-đam và Sự Kêu Gọi Trong Vườn Ê-đen
Để hiểu nam tính theo Kinh Thánh, chúng ta phải quay về điểm khởi nguyên. Trong Sáng-thế-ký 1:26-27, chúng ta đọc: “Đức Chúa Trời phán rằng: Chúng ta hãy làm nên loài người như hình ta và theo tượng ta... Đức Chúa Trời dựng nên loài người như hình Ngài; Ngài dựng nên loài người giống như hình Đức Chúa Trời; Ngài dựng nên người nam cùng người nữ.” Danh từ “người nam” trong tiếng Hê-bơ-rơ là **“`ish”** (אִישׁ), mang ý nghĩa về một con người, một cá thể, một người chồng, nhấn mạnh vào bản sắc và vai trò. Ngay từ đầu, người nam được tạo dựng mang **“hình”** (tselem – צֶלֶם) và **“tượng”** (demuth – דְּמוּת) của Đức Chúa Trời, tức là có khả năng đại diện cho Ngài, có lý trí, cảm xúc, ý chí và đạo đức.
Sứ mạng đầu tiên được giao cho A-đam được ghi trong Sáng-thế-ký 2:15: “Giê-hô-va Đức Chúa Trời đem người ở vào vườn Ê-đen để trồng và giữ vườn.” Động từ **“trồng”** (abad – עָבַד) có nghĩa là “làm việc, phục vụ”, và **“giữ”** (shamar – שָׁמַר) có nghĩa là “bảo vệ, canh giữ, tuân giữ”. Đây là hai trụ cột của sự kêu gọi nguyên thủy dành cho người nam: lao động sáng tạo có mục đích và bảo vệ, quản lý trách nhiệm. A-đam không chỉ thụ hưởng, mà được đặt vào để cộng tác với Đức Chúa Trời trong công trình sáng tạo.
Khi Đức Chúa Trời thấy A-đam ở một mình là không tốt (Sáng 2:18), Ngài đã dựng nên Ê-va. A-đam đã thốt lên bài ca đầu tiên về tình yêu và sự hiệp nhất (Sáng 2:23). Trách nhiệm của A-đam là yêu thương, dẫn dắt và bảo vệ người bạn đời của mình. Thảm kịch xảy ra khi A-đam, thay vì đứng ra bảo vệ và can ngăn, đã thụ động đứng bên cạnh khi con rắn cám dỗ Ê-va, và rồi cùng sa ngã (Sáng 3:6). Sự thất bại trong việc “giữ vườn” và bảo vệ người mình yêu đã đem tội lỗi vào thế gian, làm biến dạng hình ảnh nam tính nguyên thủy.
II. Nam Tính Được Cứu Chuộc và Hình Mẫu Tối Thượng: Chúa Giê-xu Christ
Nếu A-đam là hình bóng của sự thất bại, thì Chúa Giê-xu Christ, được Kinh Thánh gọi là **“A-đam sau rốt”** (1 Cô-rinh-tô 15:45), chính là hiện thân trọn vẹn của nam tính được phục hồi và hoàn hảo. Ngài vừa là Đức Chúa Trời trọn vẹn, vừa là người nam trọn vẹn. Chúng ta thấy một sự kết hợp tuyệt vời giữa:
- Sức mạnh và sự dịu dàng: Ngài đuổi những kẻ buôn bán ra khỏi đền thờ với uy quyền (Giăng 2:15), nhưng lại tiếp nhận trẻ em và ôm lấy chúng (Mác 10:16).
- Lãnh đạo và phục vụ: Ngài dạy: “Con người đến không phải để được hầu hạ, nhưng để hầu hạ và phó sự sống mình làm giá chuộc cho nhiều người” (Mác 10:45). Hành động rửa chân cho môn đồ (Giăng 13:1-17) là đỉnh cao của lãnh đạo đầy tớ (servant leadership).
- Cương quyết và yêu thương: Ngài quở trách Phê-rô cách thẳng thắn (Ma-thi-ơ 16:23), nhưng nhìn ông với ánh mắt đầy ân điển và phục hồi sau khi ông chối Chúa (Lu-ca 22:61; Giăng 21:15-19).
- Can đảm và vâng phục: Sự can đảm tối thượng của Ngài được bày tỏ trong vườn Ghết-sê-ma-nê khi Ngài cầu nguyện: “Song không theo ý muốn Con, mà theo ý muốn Cha” (Ma-thi-ơ 26:39). Nam tính đích thực không phải là làm điều mình muốn, mà là vâng theo ý muốn trọn vẹn của Đức Chúa Trời, dù phải trả giá đắt.
Trên thập tự giá, Chúa Giê-xu đã bày tỏ nam tính vĩ đại nhất: sự hy sinh vì người mình yêu. Ngài gánh lấy tội lỗi, chịu sỉ nhục và đau đớn, nhưng không hề thốt ra lời nguyền rủa hay oán trách. Ngài hoàn tất sứ mạng Cha giao. Đây là tột đỉnh của trách nhiệm, can đảm và tình yêu. Phao-lô kêu gọi người nam noi gương Chúa Christ trong tình yêu hy sinh: “Hỡi kẻ làm chồng, hãy yêu vợ mình, như Đấng Christ đã yêu Hội thánh, phó chính mình vì Hội thánh” (Ê-phê-sô 5:25).
III. Các Phẩm Chất Cốt Lõi Của Người Nam Theo Kinh Thánh
Dựa trên hình mẫu Chúa Christ và các lời dạy của các Sứ đồ, chúng ta có thể tổng hợp các phẩm chất cốt lõi:
1. Lãnh Đạo Đầy Tớ (Servant Leadership): Khái niệm “làm đầu” (head – **kephalē** κεφαλή trong tiếng Hy Lạp) trong Ê-phê-sô 5:23 không nói về quyền lực để thống trị, mà về trách nhiệm để yêu thương, nuôi dưỡng và hy sinh, như đầu chăm sóc và dẫn dắt thân thể. Người nam được kêu gọi lãnh đạo trong gia đình (Ê-phê-sô 5:23-33) và trong Hội Thánh (1 Ti-mô-thê 3:1-7, Tít 1:5-9) với tư cách người đầy tớ, người chăn chiên, chứ không phải ông chủ.
2. Trách Nhiệm và Sự Chăm Chỉ: Kinh Thánh nghiêm khắc lên án sự lười biếng (Châm-ngôn 6:6-11, 24:30-34). Phao-lô dạy: “Ví bằng có ai không muốn làm việc, thì cũng không nên ăn nữa” (2 Tê-sa-lô-ni-ca 3:10). Người nam phải cung cấp, chăm sóc nhu cầu vật chất và tâm linh cho gia đình mình (1 Ti-mô-thê 5:8).
3. Tự Chủ và Kỷ Luật: Đây là trái của Thánh Linh (Ga-la-ti 5:22-23) và là phẩm chất không thể thiếu cho người lãnh đạo. Phao-lô ví đời sống Cơ Đốc nhân như một cuộc chạy đua, đòi hỏi sự tiết độ và kỷ luật (1 Cô-rinh-tô 9:24-27). Người nam phải làm chủ cảm xúc, dục vọng và hành động của mình.
4. Chính Trực và Công Bình: “Hỡi người làm con trai, hãy nghe lời khuyên dạy của cha” (Châm-ngôn 1:8). Sách Châm-ngôn đầy dẫy những lời kêu gọi sống ngay thẳng, ghét điều gian ác, và bênh vực lẽ công bình (Châm-ngôn 10:9; 11:3; 20:7).
5. Can Đảm và Đức Tin: Can đảm không phải là không sợ hãi, mà là hành động đúng đắn dù có sợ hãi. Giô-suê được kêu gọi: “Chớ áy náy, chớ kinh khủng; vì Giê-hô-va Đức Chúa Trời người vẫn ở cùng ngươi trong mọi nơi ngươi đi” (Giô-suê 1:9). Can đảm lớn nhất thường là can đảm thuộc linh: đứng vững trong đức tin giữa một thế hệ trái nghịch (1 Cô-rinh-tô 16:13).
IV. Ứng Dụng Thực Tế Trong Đời Sống Cơ Đốc
1. Trong Gia Đình:
- Người chồng: Chủ động yêu thương vợ bằng tình yêu hy sinh, chăm sóc, tôn trọng và trò chuyện với nàng (Ê-phê-sô 5:25-29; 1 Phi-e-rơ 3:7). Chịu trách nhiệm dẫn dắt gia đình về mặt thuộc linh: cầu nguyện chung, đọc Kinh Thánh, dạy dỗ con cái về Chúa (Phục-truyền 6:6-7).
- Người cha: Không “chọc giận” con cái, nhưng nuôi nấng chúng trong sự khuyên dạy và sửa trị của Chúa (Ê-phê-sô 6:4). Dành thời gian chất lượng, bày tỏ tình yêu và kỷ luật cách công bình.
2. Trong Hội Thánh:
- Tích cực tham gia xây dựng thân thể Đấng Christ, không phải với tâm thế thụ động, chỉ đi nghe.
- Sẵn sàng gánh vác các trách nhiệm, phục vụ trong khả năng Chúa ban (Rô-ma 12:4-8).
- Nếu được kêu gọi, hãy tìm kiếm chức vụ trưởng lão/chấp sự với các phẩm chất Kinh Thánh đòi hỏi (1 Ti-mô-thê 3).
- Làm người hòa giải, xây dựng sự hiệp một (Ma-thi-ơ 5:9).
3. Trong Xã Hội và Công Việc:
- Làm việc với lòng chính trực, như làm cho Chúa chứ không phải cho người (Cô-lô-se 3:23).
- Là chứng nhân cho Phúc Âm qua cách cư xử, lời nói và đạo đức làm việc.
- Bảo vệ người yếu thế, lên tiếng cho lẽ công bình (Ê-sai 1:17).
- Quản lý tài chính cách khôn ngoan, tránh nợ nần, và rộng rãi trong sự dâng hiến (Châm-ngôn 22:7; 2 Cô-rinh-tô 9:7).
Kết Luận
Nam tính theo Kinh Thánh là một hành trình đòi hỏi sự khiêm nhường, học hỏi và lệ thuộc hoàn toàn vào ân điển của Đức Chúa Trời. Đó không phải là một hình mẫu để chúng ta tự sức mình cố gắng bắt chước, mà là một lời mời gọi được biến đổi bởi Thánh Linh để ngày càng trở nên giống hình ảnh của Con Người hoàn hảo – Chúa Giê-xu Christ. Thất bại của A-đam nhắc nhở chúng ta về sự yếu đuối của mình, nhưng sự chiến thắng và phục hồi trong Đấng Christ ban cho chúng ta niềm hy vọng và năng lực. Hãy để mỗi người nam Cơ Đốc không chạy theo những tiêu chuẩn phù phiếm của thế gian, nhưng bám chắc lấy Lời Chúa, tìm kiếm sự dẫn dắt của Thánh Linh, và bước đi trong sự kêu gọi cao quý mà Ngài đã dành sẵn: trở thành người chồng yêu thương, người cha gương mẫu, người lãnh đạo đầy tớ, và trên hết, một môn đồ trung tín của Đấng Christ.
“Hãy làm cho mình mạnh mẽ, và người nam của các ngươi hãy tỏ ra mình là đàn ông!” (1 Cô-rinh-tô 16:13). Sức mạnh thật sự và lòng can đảm thật sự được tìm thấy trong sự đầu phục và vâng lời Chúa Cứu Thế Giê-xu.