Ân điển là gì?

Trong thế giới ngày nay, khái niệm “ân điển” thường bị hiểu sai hoặc đơn giản hóa thành một cảm xúc tốt đẹp hay một sự hào phóng chung chung. Tuy nhiên, trong Kinh Thánh, “ân điển” (Grace) là một trong những giáo lý nền tảng và vĩ đại nhất, là trọng tâm của kế hoạch cứu rỗi của Đức Chúa Trời. Đây không phải là một ý niệm trừu tượng, mà là quyền năng và bản chất của Đức Chúa Trời được thể hiện cụ thể qua Chúa Giê-xu Christ. Bài nghiên cứu này sẽ đi sâu khảo cứu định nghĩa, nguồn gốc, biểu hiện và áp dụng thực tiễn của ân điển trong đời sống Cơ Đốc nhân.

Từ “ân điển” trong tiếng Việt dịch từ chữ “χάρις” (charis) trong tiếng Hy Lạp. Từ nguyên này mang các sắc thái phong phú: ơn huệ, sự nhân từ, lòng tốt, vẻ đẹp quyến rũ, lòng biết ơn, sự ban cho nhưng không. Trong bối cảnh Tân Ước, “ân điển” được định nghĩa là sự ban cho tốt lành, nhân từ và cứu rỗi mà Đức Chúa Trời dành cho những con người tội lỗi, đáng bị đoán phạt, hoàn toàn không dựa trên công đức hay sự xứng đáng của họ, mà chỉ dựa trên tình yêu và ý muốn tốt lành của chính Ngài.

Ân điển đối lập hoàn toàn với nguyên tắc “công đức” hay “trả công”. Nếu công đức dựa trên “điều tôi làm”, thì ân điển dựa trên “điều Đức Chúa Trời đã làm”. Sứ đồ Phao-lô tóm tắt chân lý này cách rõ ràng: “Vả, ấy là nhờ ân điển, bởi đức tin, mà anh em được cứu, điều đó không phải đến từ anh em, bèn là sự ban cho của Đức Chúa Trời. Ấy chẳng phải bởi việc làm đâu, hầu cho không ai khoe mình.” (Ê-phê-sô 2:8-9).

Ân điển của Đức Chúa Trời không đơn điệu mà được bày tỏ qua nhiều khía cạnh và giai đoạn:

1. Ân Điển Cứu Rỗi (Saving Grace): Đây là hành động tối thượng của ân điển – cứu con người khỏi tội lỗi và sự chết đời đời. Giăng 1:17 chép: “Vì luật pháp đã ban bởi Môi-se; còn ân điển và lẽ thật đã đến bởi Đức Chúa Jêsus Christ.” Luật pháp phơi bày tội lỗi, nhưng không thể cứu được. Ân điển trong Chúa Giê-xu mới đem đến sự giải cứu. Sự chết đền tội của Chúa Giê-xu trên thập tự giá là đỉnh cao của ân điển (Rô-ma 3:24).

2. Ân Điển Ban Sức (Enabling/Sustaining Grace): Ân điển không chỉ cứu chúng ta khỏi tội, mà còn ban sức để chúng ta sống đẹp lòng Ngài. Đây là ân điển cho sự nên thánh. Phao-lô kinh nghiệm điều này khi Chúa phán: “Ân điển ta đủ cho ngươi rồi, vì sức mạnh của ta nên trọn vẹn trong sự yếu đuối.” (2 Cô-rinh-tô 12:9). Từ Hy Lạp cho “đủ” ở đây là “ἀρκεῖ” (arkeí), có nghĩa là đầy đủ, thỏa mãn, vừa đủ cho mọi nhu cầu. Ân điển này là nguồn sức mạnh liên tục trong đời sống hằng ngày.

3. Ân Điển Chung (Common Grace): Là sự nhân từ của Đức Chúa Trời dành cho mọi người, bất kể họ có tin nhận Ngài hay không. Đó là mưa thuận gió hòa, mặt trời mọc lên, những điều tốt lành và lương thực hằng ngày (Ma-thi-ơ 5:45). Ân điển này kiềm chế tội ác và duy trì trật tự xã hội, bày tỏ lòng nhân từ rộng lớn của Đấng Tạo Hóa.

Để hiểu trọn vẹn ân điển, chúng ta cần đặt nó trong mối tương quan với Luật Pháp. Trong Cựu Ước, từ Hê-bơ-rơ thường được dịch là “ân điển” là “חֵן” (chen), thường đi với cụm “tìm được ân điển/ơn trong mắt” (như Nô-ê, Môi-se). Luật Pháp (Torah) được ban cho để dạy dỗ, hướng dẫn và phơi bày tội lỗi (Rô-ma 5:20; Ga-la-ti 3:24).

Tuy nhiên, ngay trong Cựu Ước, chúng ta đã thấy bóng dáng của ân điển cứu rỗi. Sự kiện Đức Chúa Trời lập giao ước với Áp-ra-ham dựa trên lời hứa (Sáng Thế Ký 15), hay việc Ngài cung cấp con sinh tế thay thế cho Y-sác, đều là hình bóng về ân điển. Giao ước tại núi Si-na-i (dựa trên luật pháp) cho thấy tiêu chuẩn thánh khiết của Đức Chúa Trời, nhưng cũng cho thấy con người không thể tự mình đạt được. Từ đó, nhu cầu về một Đấng Trung Bảo, một của lễ chuộc tội hoàn hảo – tức là Chúa Giê-xu – trở nên rõ ràng.

Chúa Giê-xu Christ là hiện thân trọn vẹn của ân điển: “Ngôi Lời đã trở nên xác thịt, ở giữa chúng ta, đầy ơn và lẽ thật.” (Giăng 1:14). Ngài không đến để hủy bỏ luật pháp, nhưng để làm trọn (Ma-thi-ơ 5:17). Sự “làm trọn” này chính là Ngài gánh lấy sự rủa sả của luật pháp thay cho chúng ta, và ban cho chúng ta địa vị công bình trước mặt Đức Chúa Trời bởi đức tin nơi Ngài.

Hiểu biết về ân điển phải dẫn đến một đời sống được biến đổi. Dưới đây là những áp dụng thực tiễn:

1. Sống Trong Tự Do và Sự An Nghỉ: Khi thật sự hiểu rằng địa vị của mình trước mặt Đức Chúa Trời dựa trên ân điển, chúng ta được giải phóng khỏi gánh nặng phải tự chứng minh mình, khỏi sự lên án và cố gắng bằng sức riêng. Chúng ta được mời gọi bước vào sự an nghỉ của Đức Chúa Trời (Hê-bơ-rơ 4:9-10).

2. Phát Triển Đời Sống Cảm Tạ và Thờ Phượng: Ân điển đáp ứng bằng sự cảm tạ. Đời sống chúng ta phải là một của lễ sống, một sự thờ phượng liên tục vì cớ những gì Đấng Christ đã làm (Rô-ma 12:1). Mỗi lần dự Tiệc Thánh là một sự nhắc nhớ và tuyên xưng về ân điển của Ngài.

3. Thực Hành Sự Khiêm Nhường và Tha Thứ: Người đã nhận lãnh ân điển lớn lao phải trở nên kênh dẫn của ân điển đó. Vì chúng ta đã được tha thứ bởi ân điển, chúng ta phải sẵn lòng tha thứ cho người khác (Ê-phê-sô 4:32). Sự kiêu ngạo, xét đoán người khác đều là dấu hiệu của việc chưa thấu hiểu ân điển mình đã lãnh nhận.

4. Tăng Trưởng Trong Nên Thánh Bởi Ân Điển: Ân điển không phải là giấy phép để phạm tội (Rô-ma 6:1-2). Ngược lại, chính ân điển dạy chúng ta “từ chối những điều không tin kính và những ham muốn thế gian, để sống tiết độ, công chính và nhân đức trong đời nầy.” (Tít 2:12). Sức mạnh để chiến thắng tội lỗi đến từ ân điển ban sức, không từ nỗ lực cá nhân.

5. Phục Vụ Bằng Ân Điền Đã Lãnh Nhận: Mỗi tín hữu đều nhận được “ân điển” (χάρις) hay “ân tứ” (charisma) để gây dựng Hội Thánh (1 Phi-e-rơ 4:10). Chúng ta phục vụ không phải để được chấp nhận, nhưng vì đã được chấp nhận bởi ân điển.

Ân điển không phải là một giai đoạn khởi đầu trong đời sống Cơ Đốc, mà là bầu không khí mà chúng ta được kêu gọi sống và hít thở suốt hành trình đức tin. Đó là nền tảng của sự cứu rỗi, là động lực của sự nên thánh, và là nguồn hy vọng cho tương lai. Sứ đồ Phao-lô kết thúc thư tín quan trọng về ân điển – thư Rô-ma – bằng lời chúc này: “Nguyền xin Đức Chúa Jêsus Christ ở với các anh em! A-men.” (Rô-ma 16:24). Thật vậy, Chúa Giê-xu Christ chính là hiện thân của ân điển. Khi chúng ta ở trong Ngài, chúng ta đang đứng vững trong ân điển.

Lời mời gọi cho mỗi chúng ta ngày hôm nay là: Hãy can đảm đến gần ngôi ân điển, không phải với sự tự tin nơi chính mình, nhưng với đức tin nơi công lao của Chúa Giê-xu, để được thương xót và tìm được ân điển giúp chúng ta trong thì giờ có cần dùng (Hê-bơ-rơ 4:16). Hãy sống mỗi ngày với nhận thức sâu sắc rằng: “Tôi là người tôi là, là bởi ân điển của Đức Chúa Trời” (1 Cô-rinh-tô 15:10).