Công lý trừng phạt là gì? Kinh Thánh nói gì về công lý trừng phạt?

Trong một thế giới thường đánh đồng công lý với sự khoan hồng thuần túy hoặc trả thù tàn bạo, khái niệm công lý trừng phạt (retributive justice) của Kinh Thánh đứng như một cột trụ vững chắc, mặc khải bản tính thánh khiết và công bình tuyệt đối của Đức Chúa Trời. Đây không phải là một khái niệm lỗi thời hay tàn bạo, mà là nền tảng không thể thiếu để hiểu được tội lỗi, sự phán xét, và quan trọng hơn hết – ân điển cứu chuộc qua Chúa Giê-xu Christ. Bài nghiên cứu này sẽ đi sâu vào ý nghĩa thần học của công lý trừng phạt, khảo sát mặc khải tiệm tiến trong Kinh Thánh, và rút ra những ứng dụng thiết thực cho đời sống Cơ Đốc nhân.

Công lý trừng phạt hiểu một cách đơn giản là nguyên tắc công lý đòi hỏi rằng sự vi phạm đạo đức (tội lỗi) phải nhận lãnh một sự đối xử tương xứng – hình phạt. Nền tảng của nó không nằm ở cảm xúc báo thù của con người, mà xuất phát từ chính bản tính thánh khiết và công bình của Đức Chúa Trời. Vì Ngài là thánh (Lê-vi Ký 19:2; Ê-sai 6:3), Ngài không thể bỏ qua hay xem thường tội lỗi. Sự công bình của Ngài (tsedeq trong tiếng Hê-bơ-rơ, dikaiosynē trong tiếng Hy Lạp) đòi hỏi rằng mọi sự không đúng chuẩn mực thánh khiết của Ngài phải được sửa chữa và phán xét.

Kinh Thánh tuyên bố rõ ràng: "Vì Đức Giê-hô-va là công bình, Ngài yêu sự công bình" (Thi Thiên 11:7). Sự công bình này bao hàm cả việc bênh vực người vô tội lẫn việc trừng phạt kẻ có tội. Do đó, công lý trừng phạt là biểu hiện cần thiết của tình yêu thánh khiết của Đức Chúa Trời đối với chính Ngài, đối với những nạn nhân của tội ác, và ngay cả đối với chính kẻ phạm tội, bằng cách khẳng định giá trị của luật pháp và trật tự đạo đức mà Ngài đã lập.

Cựu Ước trình bày một bức tranh sống động và rõ ràng về công lý trừng phạt, được thể hiện qua luật pháp, các tiên tri và lịch sử của Y-sơ-ra-ên.

1. Trong Luật Pháp Môi-se: Nguyên tắc “mắt đền mắt, răng đền răng” (lex talionis) trong Xuất Ê-díp-tô Ký 21:23-25, Lê-vi Ký 24:19-20 và Phục Truyền Luật Lệ Ký 19:21 thường bị hiểu lầm là sự báo thú tàn bạo. Tuy nhiên, trong bối cảnh lịch sử, đây thực sự là một công cụ hạn chế sự trả thù quá mức. Nó đảm bảo hình phạt phải tương xứng với tội phạm, ngăn chặn các cuộc trả thù máu kéo dài. Nó khẳng định nguyên tắc: hình phạt không được vượt quá mức độ của tội lỗi. Điều này chứng tỏ công lý của Đức Chúa Trời vừa chính xác vừa có giới hạn.

2. Trong Lời Tiên Tri: Các tiên tri liên tục rao ra sự phán xét của Đức Chúa Trời trên các dân tộc và chính Y-sơ-ra-ên vì tội lỗi của họ. Ê-sai kêu lên: "Nhưng tội các ngươi đã làm ra sự ngăn cách giữa các ngươi với Đức Chúa Trời" (Ê-sai 59:2). A-mốt công bố: "Vì ngày của Đức Giê-hô-va gần đến!… Ta sẽ đổi ngày lễ các ngươi ra sầu thảm… Ta chẳng thích, chẳng thơm mùi của của lễ các ngươi" (A-mốt 5:18-22). Sự trừng phạt ở đây không tùy tiện; nó là hệ quả tất yếu của giao ước. Y-sơ-ra-ên đã phá vỡ giao ước, nên những lời rủa sả trong giao ước (Phục Truyền 28:15-68) đã được thi hành. Công lý trừng phạt ở đây mang tính chất giao ước rõ rệt.

3. Trong Sự Thánh Khiết Của Đức Chúa Trời: Sách Lê-vi nhấn mạnh: "Hãy nên thánh, vì ta là Giê-hô-va Đức Chúa Trời các ngươi, vốn là thánh" (Lê-vi Ký 19:2). Sự thánh khiết (qadosh) của Đức Chúa Trời là lý do căn bản cho mọi sự phán xét. Tội lỗi, với bản chất là sự phản nghịch và ô uế, không thể tồn tại trước sự hiện diện của Ngài. Do đó, công lý trừng phạt là hành động “thanh tẩy” cần thiết để bảo vệ sự thánh khiết của Đức Chúa Trời và của cộng đồng giao ước.

Tân Ước không loại bỏ công lý trừng phạt, mà đẩy nó đến đỉnh điểm và đồng thời giải quyết nó một lần đủ cả trong sự kiện trung tâm của lịch sử: sự chết và sống lại của Chúa Giê-xu Christ.

1. Sự Dạy Dỗ Của Chúa Giê-xu: Chúa Giê-xu xác nhận tính nghiêm trọng của tội lỗi và sự phán xét đời đời (Ma-thi-ơ 5:22, 29-30; 10:28; 25:41-46). Ngài không giảm nhẹ các đòi hỏi của luật pháp, nhưng làm cho nó trọn (Ma-thi-ơ 5:17). Tuy nhiên, Ngài cũng mặc khải rằng mục đích cuối cùng của Đức Chúa Trời không phải là sự hủy diệt, mà là sự cứu chuộc. Công lý trừng phạt không bị bãi bỏ, nhưng được đặt trong khuôn khổ lớn hơn của ân điển và sự tha thứ.

2. Thập Tự Giá: Nơi Công Lý Và Ân Điển Gặp Nhau: Đây là trung tâm điểm của toàn bộ vấn đề. Sứ đồ Phao-lô tuyên bố: "Vì hết thảy mọi người đều đã phạm tội, thiếu mất sự vinh hiển của Đức Chúa Trời" (Rô-ma 3:23). Và: "Vì tiền công của tội lỗi là sự chết" (Rô-ma 6:23a). Công lý đòi hỏi cái chết cho tội nhân. Nhưng tình yêu của Đức Chúa Trời muốn cứu tội nhân. Mâu thuẫn tưởng chừng không thể giải quyết này được giải quyết tại thập tự giá.

Chúa Giê-xu Christ, Con Đức Chúa Trời vô tội, đã trở thành vật thay thế (substitute) cho chúng ta. Trên thập tự giá, Ngài đã gánh lấy trên thân thể Ngài sự trừng phạt mà tội lỗi chúng ta đáng phải chịu. Ê-sai 53:5, được trích dẫn trong Tân Ước, đã báo trước: "Người đã vì tội lỗi chúng ta mà bị vết, vì sự gian ác chúng ta mà bị thương; bởi sự sửa phạt người chịu chúng ta được bình an, bởi lằn roi người chúng ta được lành bệnh." Sứ đồ Phao-lô giải thích: "Đức Chúa Trời đã làm cho Đấng vốn chẳng biết tội lỗi trở nên tội lỗi vì chúng ta, hầu cho chúng ta nhờ Đấng đó mà được trở nên sự công bình của Đức Chúa Trời" (2 Cô-rinh-tô 5:21).

Từ ngữ Hy Lạp hilastērion trong Rô-ma 3:25, thường được dịch là “của lễ chuộc tội” hoặc “nơi chuộc tội”, mang ý nghĩa là nơi mà cơn thịnh nộ của Đức Chúa Trời đối với tội lỗi được thỏa mãn. Tại thập tự giá, công lý trừng phạt của Đức Chúa Trời đã được thỏa mãn trọn vẹn nơi Đấng Christ, để ân điển tha thứ có thể được ban cách hợp pháp cho những ai tin nhận Ngài.

Hiểu biết về công lý trừng phạt không chỉ là kiến thức thần học, mà phải biến đổi cách chúng ta sống và suy nghĩ.

1. Cảm Nhận Sâu Sắc Về Tội Lỗi Và Ân Điển: Chúng ta thường xem tội lỗi mình nhẹ ký. Nhưng khi nhận ra rằng mỗi tội lỗi, dù nhỏ, đều nghiêm trọng đến mức đòi hỏi sự trừng phạt đời đời, và sự trừng phạt đó đã đổ trên Chúa Giê-xu, chúng ta mới thực sự thấy tội lỗi gớm ghiếc thế nào và ân điển Ngài lớn lao dường nào. Điều này dẫn đến lòng ăn năn thật, sự khiêm nhường sâu sắc và lòng biết ơn tràn đầy.

2. Sống Đời Sống Thánh Khiết Với Lòng Kính Sợ: Hiểu rằng Đức Chúa Trời không bỏ qua tội lỗi, ngay cả với con cái Ngài (Hê-bơ-rơ 12:5-11 nói về sự sửa phạt của Cha), thúc giục chúng ta sống đẹp lòng Ngài. Đây không phải là nỗi sợ hãi của kẻ nô lệ, mà là lòng kính sợ đáng tôn trọng (phobos) của người con đối với Người Cha thánh khiết (2 Cô-rinh-tô 7:1).

3. Truyền Giáo Với Sự Khẩn Thiết Và Rõ Ràng: Sứ điệp phúc âm mất đi sức nặng nếu chúng ta không trình bày cho người ngoài thấy vấn đề thực sự của họ: họ là tội nhân đang đứng trước sự phán xét công bình của Đức Chúa Trời (Công vụ 17:30-31). Chỉ khi thấy mối nguy hiểm thực sự, họ mới trân quý giải pháp. Phúc âm là tin tốt về sự tha tội, nhưng trước hết phải là tin xấu về án phạt của tội lỗi.

4. Tìm Kiếm Sự Công Bình Trong Xã Hội Với Cái Nhìn Đời Đời: Là Cơ Đốc nhân, chúng ta được kêu gọi bênh vực công lý, bảo vệ người vô tội, và lên tiếng chống lại điều ác (Mi-chê 6:8). Hiểu về công lý trừng phạt của Đức Chúa Trời nhắc nhở chúng ta rằng mọi sự bất công cuối cùng sẽ bị xét đoán. Điều này cho chúng ta sự kiên nhẫn, can đảm và hy vọng khi đối diện với sự bất công trên đất, vì biết rằng Đức Chúa Trời sẽ khiến mọi sự hiệp lại làm ích (Rô-ma 8:28) và sẽ phán xét cuối cùng mọi điều.

5. An Nghỉ Trong Sự Đảm Bảo Cứu Rỗi: Vì công lý đã được thỏa mãn hoàn toàn cho tội lỗi chúng ta nơi Chúa Giê-xu, nên không còn sự lên án nào cho những kẻ ở trong Ngài (Rô-ma 8:1). Sự an toàn của chúng ta không dựa trên sự không quan tâm của Đức Chúa Trời đối với tội lỗi, mà dựa trên sự kiện Ngài đã đối phó với tội lỗi cách triệt để nơi thập tự giá. Đây là nền tảng cho sự bình an đời đời.

Công lý trừng phạt không phải là một khía cạnh “đáng sợ” cần che giấu trong đức tin Cơ Đốc, mà là viên đá góc không thể thiếu để xây dựng một nền thần học lành mạnh về tội lỗi, sự cứu chuộc và chính Đức Chúa Trời. Nó cho thấy sự nghiêm túc của tội lỗi, tính tuyệt đối của tiêu chuẩn thánh khiết của Đức Chúa Trời, và chiều sâu không dò được của tình yêu Ngài – một tình yêu sẵn sàng trả giá đắt nhất để vừa tôn trọng công lý Ngài vừa cứu vớt tội nhân.

Thập tự giá của Chúa Giê-xu Christ là câu trả lời trọn vẹn của Đức Chúa Trời cho nan đề công lý trừng phạt. Tại đó, chúng ta vừa kinh hãi trước sự khốc liệt của cơn thịnh nộ thánh khiết đối với tội lỗi, vừa sửng sốt trước sự vĩ đại của ân điển chịu đựng sự trừng phạt đó thay cho chúng ta. Hiểu được điều này, chúng ta không chỉ có một đức tin vững vàng về giáo lý, mà còn có một đời sống được biến đổi bởi lòng biết ơn, thúc đẩy bởi sự thánh khiết, và tràn đầy hy vọng để sống và rao truyền Tin Lành trọn vẹn.

"Hãy xem Đấng Christ là sự sống của anh em đã hiệp cùng Đức Chúa Trời, Ngài đã trở nên sự khôn ngoan, sự công bình, sự nên thánh, và sự cứu chuộc cho chúng ta" (1 Cô-rinh-tô 1:30).