Ê-phê-sô 4:5: Một đức tin nghĩa sao?

Khi sứ đồ Phao-lô viết thư cho Hội Thánh Ê-phê-sô, ông nhấn mạnh đến sự hiệp một trong Đấng Christ. Trong đoạn 4:1-6, ông liệt kê bảy điều hiệp một: một thân thể, một Thánh Linh, một sự trông cậy, một Chúa, một đức tin, một phép báp-têm, và một Đức Chúa Trời. Câu hỏi đặt ra: “Một đức tin” là gì? Tại sao đức tin lại là một? Điều này có ý nghĩa gì cho chúng ta ngày nay? Bài viết này sẽ khám phá sâu sắc về “một đức tin” trong Ê-phê-sô 4:5, dựa trên bối cảnh Kinh Thánh, nguyên ngữ Hy Lạp, và ứng dụng thực tiễn.

1. Bối cảnh của Ê-phê-sô 4:5

Trước khi đi vào chi tiết “một đức tin”, chúng ta cần hiểu bối cảnh của sách Ê-phê-sô. Sứ đồ Phao-lô viết thư này khi đang bị giam tại Rô-ma, khoảng năm 60-62 S.C. Thư nhấn mạnh đến ân điển của Đức Chúa Trời qua Đấng Christ, sự hiệp nhất của Hội Thánh, và đời sống mới trong Chúa. Đoạn 4 bắt đầu với lời kêu gọi sống xứng đáng với chức phận đã được gọi, “hết sức khiêm nhường, mềm mại, nhịn nhục, chịu đựng nhau trong tình yêu thương; dùng dây hòa bình mà giữ gìn sự hiệp một của Thánh Linh” (Ê-phê-sô 4:2-3). Rồi ông liệt kê bảy điều hiệp một như một nền tảng cho sự hiệp nhất ấy.

Cụm từ “một đức tin” xuất hiện trong câu 5: “một Chúa, một đức tin, một phép báp-têm”. Vị trí nằm giữa “một Chúa” và “một phép báp-têm”, cho thấy mối liên hệ chặt chẽ: Đức tin liên quan đến Chúa (Đấng Christ) và được biểu hiện qua báp-têm.

2. Ý nghĩa của từ “đức tin” trong nguyên ngữ Hy Lạp

Từ “đức tin” trong tiếng Hy Lạp là πίστις (pistis). Từ này có thể mang hai khía cạnh chính:

• Đức tin chủ quan: Sự tin cậy, lòng trông cậy, sự trung tín. Đây là thái độ của con người đối với Đức Chúa Trời và Đấng Christ. Ví dụ: “Vả, ấy là nhờ ân điển, bởi đức tin mà anh em được cứu” (Ê-phê-sô 2:8).
• Đức tin khách quan: Nội dung của đức tin, tức là những lẽ thật được tin, hệ thống giáo lý hay “đạo” mà Cơ Đốc nhân tuyên xưng. Ví dụ: “Hỡi kẻ rất yêu dấu, tôi đã ân cần viết cho anh em về sự cứu rỗi chung của chúng ta, tôi thấy cần phải viết mà khuyên anh em vì đạo mà tranh chiến, là đạo đã truyền cho các thánh một lần đủ rồi” (Giu-đe 1:3). Ở đây “đạo” trong nguyên văn cũng là πίστις.

Vậy trong Ê-phê-sô 4:5, “một đức tin” nên được hiểu theo nghĩa nào? Các học giả Kinh Thánh thường cho rằng ở đây nói đến đức tin khách quan – tức là nội dung đức tin mà mọi Cơ Đốc nhân đều chia sẻ. Lý do:

• Đi kèm với “một Chúa” (chỉ về con người Đức Chúa Trời) và “một phép báp-têm” (chỉ về nghi thức), “một đức tin” có vẻ là một thực thể chung mà tất cả tín hữu đều đồng ý, không phải là mức độ tin cá nhân (vốn có sự khác biệt).
• Trong Ê-phê-sô 4:13, Phao-lô nói về mục tiêu của chức vụ: “cho đến chừng chúng ta thảy đều hiệp một trong đức tin và trong sự hiểu biết Con Đức Chúa Trời”. Ở đây “đức tin” cũng là một nội dung cần đạt đến sự hiệp một, nghĩa là sự đồng thuận về chân lý.

Tuy nhiên, hai khía cạnh không tách rời hoàn toàn. Đức tin cá nhân luôn hướng đến đối tượng là Đấng Christ và chân lý về Ngài. Vì vậy, “một đức tin” bao gồm cả việc chúng ta cùng tin vào một Chúa và cùng chia sẻ một hệ thống chân lý cốt lõi.

3. “Một đức tin” trong mạch văn của Tân Ước

Khái niệm “đức tin” như một thân thể giáo lý xuất hiện nhiều lần trong Tân Ước:

• Ga-la-ti 1:23: “Chỉ nghe rằng người trước kia bắt bớ đạo, bây giờ lại rao giảng đức tin mà ngày trước người đã từng phá hoại”. Đức tin ở đây là đạo, tức là sứ điệp Phúc Âm.
• Công vụ 6:7: “Đạo Đức Chúa Trời bành trướng, số môn đồ thành Giê-ru-sa-lem thêm nhiều lắm”. “Đạo” trong bản Hy Lạp là λόγος (logos), nhưng ý tưởng tương tự.
• I Ti-mô-thê 4:1: “Trong những ngày sau rốt, có một vài kẻ bội đạo, theo các thần lừa dối, và đạo lý của quỷ dữ”. Ở đây “bội đạo” có nghĩa là lìa bỏ đức tin (apostasy).
• Giu-đe 1:3: “đạo đã truyền cho các thánh một lần đủ rồi” – đây là đức tin đã được mặc khải hoàn chỉnh.

Tất cả những câu này cho thấy có một “đức tin” – một hệ thống chân lý – được Chúa ban qua các sứ đồ và phải được bảo vệ.

Trong Ê-phê-sô 4, Phao-lô nói về sự hiệp một của Hội Thánh. Một trong những yếu tố giữ vững sự hiệp một đó là tất cả chúng ta đều cùng chia sẻ một đức tin. Điều này không có nghĩa mọi chi tiết thần học đều phải giống hệt nhau, nhưng những giáo lý nền tảng về Đấng Christ, sự cứu rỗi, và Thánh Kinh là chung cho mọi tín hữu chân chính.

4. Mối liên hệ giữa “một đức tin” với các yếu tố khác

Phao-lô liệt kê bảy điều hiệp một:

• Một thân thể (Hội Thánh)
• Một Thánh Linh
• Một sự trông cậy (sự sống đời đời)
• Một Chúa (Giê-xu Christ)
• Một đức tin
• Một phép báp-têm
• Một Đức Chúa Trời, Cha của mọi người

Những yếu tố này liên kết với nhau: Thánh Linh qui tụ chúng ta vào một thân thể; sự trông cậy hướng chúng ta về tương lai; Chúa là đầu của thân thể; đức tin là nền tảng chân lý; báp-têm là dấu hiệu gia nhập; và Đức Chúa Trời là nguồn gốc tối cao. “Một đức tin” đứng giữa Chúa và báp-têm, cho thấy đức tin chúng ta đặt nơi Chúa Giê-xu được tuyên xưng qua báp-têm. Báp-têm là bức tranh về sự chết, chôn, sống lại với Đấng Christ (Rô-ma 6:3-4), và cũng là lời tuyên xưng đức tin.

5. Tại sao “một đức tin” quan trọng?

a. Đảm bảo sự hiệp nhất: Nếu mỗi người tin một giáo lý khác nhau, Hội Thánh sẽ bị chia rẽ. Đức tin chung tạo nên sự đồng tâm hiệp ý.

b. Bảo vệ khỏi sai lạc: Khi chúng ta nắm vững đức tin đã được truyền, chúng ta có thể nhận diện và chống lại những giáo lý sai trái (Ê-phê-sô 4:14).

c. Tạo nền tảng cho sự trưởng thành: Ê-phê-sô 4:13 cho biết mục tiêu là “đạt tới sự trọn lành của Đấng Christ... cho đến chừng chúng ta thảy đều hiệp một trong đức tin”. Sự trưởng thành thuộc linh liên quan đến việc hiểu biết và sống theo chân lý.

d. Củng cố chứng nhân: Khi Hội Thánh có một đức tin, thế gian thấy được sự nhất quán và quyền năng của Phúc Âm.

6. Nội dung của “một đức tin”

Vậy đâu là nội dung cốt lõi của đức tin mà mọi Cơ Đốc nhân đều phải tin? Có thể tóm tắt qua những tín điều căn bản như:

• Đức Chúa Trời: Một Đức Chúa Trời chân thần, sáng tạo và cai trị vũ trụ, tồn tại trong ba ngôi: Cha, Con (Giê-xu Christ), và Thánh Linh.
• Chúa Giê-xu Christ: Ngôi Lời nhập thể, sinh bởi nữ đồng trinh, sống đời vô tội, chết thay cho tội chúng ta, sống lại, thăng thiên, và sẽ trở lại.
• Sự cứu rỗi: Bởi ân điển, qua đức tin nơi Đấng Christ, không bởi việc làm.
• Thánh Kinh: Lời Đức Chúa Trời được linh cảm, là tiêu chuẩn cho đức tin và đời sống.
• Hội Thánh: Thân thể của Đấng Christ, gồm những người được cứu.
• Tương lai: Sự sống lại của kẻ chết, sự phán xét, trời mới đất mới.

Đó là những điểm then chốt mà các Cơ Đốc nhân chính thống đều đồng ý. Có nhiều chi tiết khác có thể khác biệt (như cách hiểu về thời kỳ cuối cùng, hình thức báp-têm, v.v.) nhưng những điều cốt lõi trên tạo nên “một đức tin”.

7. Ứng dụng thực tiễn

Làm thế nào chúng ta sống và bảo vệ “một đức tin” trong đời sống cá nhân và Hội Thánh?

a. Gìn giữ sự hiệp một trong Hội Thánh

Phao-lô kêu gọi chúng ta “dùng dây hòa bình mà giữ gìn sự hiệp một của Thánh Linh” (Ê-phê-sô 4:3). Điều này đòi hỏi chúng ta phải khiêm nhường, mềm mại, nhịn nhục, chịu đựng nhau. Khi có bất đồng về thần học, hãy phân biệt giữa cốt lõi và không cốt lõi. Đối với những điều không thuộc về cốt lõi, chúng ta cần thể hiện tình yêu thương và tôn trọng lẫn nhau. Đối với những điều cốt lõi, chúng ta phải kiên quyết bảo vệ, nhưng vẫn trong tinh thần yêu thương.

b. Tăng trưởng trong sự hiểu biết đức tin

Để đạt đến “sự hiệp một trong đức tin”, mỗi tín hữu cần học hỏi Lời Chúa. Điều này bao gồm việc đọc Kinh Thánh đều đặn, tham gia các lớp học Kinh Thánh, nghiên cứu giáo lý, và cầu nguyện xin Thánh Linh dạy dỗ. Hội Thánh cần có các chức vụ dạy dỗ (Ê-phê-sô 4:11-12) để giúp tín hữu trưởng thành.

c. Sống đức tin qua báp-têm và đời sống

Báp-têm là dấu hiệu bên ngoài của đức tin. Nếu chúng ta đã chịu báp-têm, chúng ta cần sống xứng đáng với sự kêu gọi, phản ánh đức tin mà chúng ta tuyên xưng. Mỗi ngày, hãy sống dưới sự hướng dẫn của Thánh Linh, từ bỏ tội lỗi, và bày tỏ tình yêu thương.

d. Bảo vệ đức tin khỏi sai lạc

Cần cảnh giác với những giáo lý sai trái đang lan tràn. Hãy “thử các thần” (1 Giăng 4:1) để xem có phải đến từ Đức Chúa Trời không. Căn cứ vào Kinh Thánh để đánh giá. Hội Thánh cần dạy rõ ràng để tín hữu không bị lừa dối.

e. Truyền đạt đức tin cho thế hệ sau

Như Ti-mô-thê được dạy “hãy giữ lấy mẫu mực của các sự dạy dỗ lành mạnh” (2 Ti-mô-thê 1:13) và “hãy đem những lời nghe nơi ta dạy lại cho những người trung thành, cũng sẽ có tài dạy cho kẻ khác” (2 Ti-mô-thê 2:2). Đây là trách nhiệm của mỗi tín hữu: truyền lại đức tin chân chính cho con cháu và những người mới.

Kết luận

“Một đức tin” trong Ê-phê-sô 4:5 nhắc nhở chúng ta rằng tất cả những người tin Chúa Giê-xu đều thuộc về cùng một đức tin – cùng tin cùng một chân lý cứu rỗi. Đức tin ấy được Đức Chúa Trời ban qua Đấng Christ, được Thánh Linh chứng thực, và được Hội Thánh tuyên xưng qua các thế hệ. Chúng ta được kêu gọi gìn giữ sự hiệp một của Thánh Linh bằng cách cùng nhau giữ vững đức tin đó. Hãy để “một đức tin” liên kết chúng ta, thúc đẩy chúng ta tăng trưởng, và trang bị chúng ta để sống làm chứng cho thế giới.