Câu Chuyện Người Mù Ba-ti-mê: Hành Trình Đức Tin Và Sự Sáng
Trong hành trình chức vụ cuối cùng của Chúa Giê-xu trên đường lên Giê-ru-sa-lem, một sự kiện nổi bật đã xảy ra tại thành Giê-ri-cô. Đó là câu chuyện về một người đàn ông mù lòa, ngồi ăn xin bên vệ đường, tên là Ba-ti-mê. Câu chuyện này được thuật lại một cách sống động trong Mác 10:46-52, và cũng được ghi nhận trong Ma-thi-ơ 20:29-34 và Lu-ca 18:35-43. Đây không chỉ là một bản tường thuật về phép lạ chữa lành thể xác, mà còn là một bức tranh thuộc linh sâu sắc về hành trình từ tối tăm ra ánh sáng, từ tuyệt vọng đến hy vọng, và từ thụ động đến việc trở thành môn đồ tích cực.
Câu chuyện xảy ra tại thành Giê-ri-cô, một thành phố có lịch sử lâu đời và ý nghĩa quan trọng trong Kinh Thánh. Đây là thành đầu tiên dân Y-sơ-ra-ên chinh phục khi vào Đất Hứa (Giô-suê 6). Trong thời Tân Ước, Giê-ri-cô là một trung tâm thương mại quan trọng, nằm trên con đường chính dẫn từ vùng Ga-li-lê lên Giê-ru-sa-lem. Việc Chúa Giê-xu đi ngang qua đây là một phần của chuyến hành trình định mệnh lên thành thánh, nơi Ngài sẽ hoàn thành chức vụ cứu chuộc thông qua sự chết và sự sống lại. Bối cảnh này làm nổi bật sự tương phản: khi đám đông và các môn đồ đang hướng về Giê-ru-sa-lem với những suy nghĩ về vương quốc trần gian (Mác 10:35-37), thì một người mù bên lề đường lại nhìn thấy rõ ràng hơn ai hết về thân phận thật của Chúa Giê-xu.
Chúng ta hãy cùng nhau đi sâu vào từng câu, khám phá ý nghĩa và những sự thật thuộc linh ẩn chứa bên trong.
câu 46: "Rồi Ngài và môn đồ đến thành Giê-ri-cô; khi Ngài ra khỏi thành Giê-ri-cô, có đoàn dân đông cùng đi, thì con trai của Ti-mê, tên là Ba-ti-mê, người mù, ngồi ăn xin bên đường." Tên "Ba-ti-mê" (Βαρτιμαῖος/Bartimaios) trong tiếng Hy Lạp có nghĩa là "con trai của Ti-mê". Tiếng A-ram gốc có thể là "Bar-Timai". Điều này cho thấy ông không phải là một nhân vật vô danh; dù ở trong cảnh khốn cùng, ông vẫn có danh tính, có gia đình. Việc Mác ghi lại tên ông cho thấy sự kiện này có thật và có thể Ba-ti-mê sau này đã trở thành một nhân chứng quen thuộc trong Hội Thánh sơ khai.
câu 47: "Nghe nấy ấy là Đức Chúa Jêsus, người Na-xa-rét, thì người kêu lên rằng: Hỡi Con vua Đa-vít, là Đức Chúa Jêsus, xin thương xót tôi cùng!" Đây là điểm then chốt đầu tiên. Ba-ti-mê nghe về Chúa Giê-xu. Đức tin đến bởi sự nghe (Rô-ma 10:17). Dù mắt ông không thấy, nhưng tai ông đã mở ra để tiếp nhận tin tức về Đấng Christ. Danh xưng ông dùng để gọi Chúa Giê-xu thật đáng chú ý: "Con vua Đa-vít". Đây là một danh hiệu Mê-si-a, chỉ về Đấng Mết-si-a được hứa ban, Đấng sẽ lập một vương quốc đời đời (2 Sa-mu-ên 7:12-16). Trong khi nhiều người chỉ xem Chúa Giê-xu là một thầy dạy hay người làm phép lạ, Ba-ti-mê, bằng con mắt đức tin, đã nhận biết Ngài là Đấng Mết-si-a, Vua của Y-sơ-ra-ên. Lời cầu xin của ông: "Xin thương xót tôi cùng!" (ἐλέησόν με / eleēson me) là lời cầu nguyện chân thành, xuất phát từ sự nhận biết nhu cầu tuyệt đối của bản thân và lòng thương xót vô hạn của Chúa.
câu 48: "Có nhiều kẻ rầy người, biểu nín đi; song người càng kêu lớn hơn nữa rằng: Hỡi Con vua Đa-vít, xin thương xót tôi cùng!" Phản ứng của đám đông thật điển hình. Họ xem Ba-ti-mê là một sự quấy rầy, một chướng ngại trên con đường của Đấng quan trọng. Họ muốn dẹp tiếng kêu của người khốn cùng. Tuy nhiên, Ba-ti-mê đã thể hiện đức tin kiên định và sự kiên trì. Ông không để cho sự chỉ trích hay áp lực xã hội làm nản lòng. Thay vào đó, ông "càng kêu lớn hơn nữa". Đây là hình ảnh của một tấm lòng khao khát được chạm đến Chúa, không gì có thể ngăn cản được.
câu 49: "Đức Chúa Jêsus dừng lại, phán rằng: Hãy gọi người đến. Chúng gọi kẻ mù, mà nói rằng: Hãy vững lòng, đứng dậy, Ngài gọi ngươi." Hành động của Chúa Giê-xu thật đầy ý nghĩa: Ngài dừng lại. Vua của vũ trụ dừng bước vì tiếng kêu của một người ăn xin mù lòa. Điều này bày tỏ lòng thương xót và sự quan tâm cá nhân của Ngài đối với từng người. Lời từ đám đông giờ đây thay đổi hoàn toàn, từ "rầy" trở thành "hãy vững lòng". Khi Chúa Giê-xu hành động, môi trường xung quanh cũng thay đổi theo.
câu 50: "Người mù bèn vất bỏ áo ngoài mình, nhảy chồm dậy, mà đến cùng Đức Chúa Jêsus." Hành động này mang nhiều biểu tượng. Chiếc áo ngoài có lẽ là tài sản quý giá nhất của một người ăn xin, dùng để che thân và hứng tiền bố thí. Việc "vất bỏ" áo ngoài thể hiện một sự từ bỏ triệt để. Ông không muốn bất cứ điều gì cản trở hoặc làm chậm bước ông đến với Chúa Giê-xu. Ông đặt trọn hy vọng vào Chúa, không còn bám víu vào phương tiện mưu sinh cũ. Hành động "nhảy chồm dậy" thể hiện sự vui mừng, khẩn trương và đức tin tích cực.
câu 51: "Đức Chúa Jêsus bèn phán cùng người rằng: Ngươi muốn ta làm chi cho ngươi? Người mù thưa rằng: Lạy thầy, xin cho tôi được sáng mắt lại." Câu hỏi của Chúa Giê-xu dường như thừa: ai cũng biết người mù cần được sáng mắt. Tuy nhiên, câu hỏi này cho Ba-ti-mê cơ hội bày tỏ đức tin cụ thể của mình. Nó cũng tôn trọng quyền tự do và ý chí của con người. Ba-ti-mê không trả lời chung chung, mà xin cụ thể: "Xin cho tôi được sáng mắt lại". Từ "lại" (ἀναβλέψω / anablepsō) trong nguyên ngữ không chỉ có nghĩa "thấy" mà còn là "ngước mắt lên, nhìn thấy lại", ám chỉ ông đã từng có thể thấy. Lời xin này thể hiện sự tin chắc rằng Chúa Giê-xu có quyền năng để làm điều đó.
câu 52: "Đức Chúa Jêsus phán rằng: Hãy đi, đức tin ngươi đã chữa lành ngươi. Tức thì người được sáng mắt, và đi theo Đức Chúa Jêsus trên đường." Đây là cao trào của câu chuyện. Chúa Giê-xu xác nhận rằng chính đức tin của Ba-ti-mê đã khiến cho sự chữa lành xảy ra. Cụm "đức tin ngươi đã chữa lành ngươi" trong tiếng Hy Lạp là "ἡ πίστις σου σέσωκέν σε" (hē pistis sou sesōken se), từ "σέσωκέν" (sesōken) bắt nguồn từ σῴζω (sōzō), nghĩa là "cứu" hoặc "chữa lành". Điều này cho thấy sự chữa lành thể xác của ông đi đôi với sự cứu rỗi linh hồn. Kết quả là ông "được sáng mắt" ngay lập tức. Và hành động cuối cùng không phải là quay về chỗ cũ, mà là "đi theo Đức Chúa Jêsus trên đường". Ông trở thành một môn đồ, gia nhập vào đoàn người đang lên Giê-ru-sa-lem. Con đường của ông giờ đây đã thay đổi hoàn toàn.
Từ câu chuyện này, chúng ta rút ra được nhiều bài học quý giá cho đời sống đức tin:
1. Nhận Biết Đúng Về Chúa Giê-xu: Ba-ti-mê nhìn thấy Chúa Giê-xu bằng đức tin, nhận biết Ngài là "Con vua Đa-vít", tức là Đấng Mết-si-a, Cứu Chúa. Sự nhận biết đúng đắn này là nền tảng cho mọi lời cầu xin hiệu quả. Chúng ta có thực sự nhìn nhận Chúa Giê-xu là Chúa và là Chủ của đời sống mình không?
2. Đức Tin Bày Tỏ Qua Hành Động và Lời Nói: Đức tin của Ba-ti-mê không thụ động. Ông kêu lên, ông kiên trì bất chấp sự ngăn cản, ông vất bỏ chiếc áo, nhảy chồm dậy và bày tỏ nhu cầu cụ thể. Gia-cơ 2:17 dạy: "Đức tin không có việc làm là đức tin chết". Đức tin thật luôn đi kèm với hành động tương xứng.
3. Sự Kiên Trì Trong Cầu Nguyện: Khi bị rầy và bảo nín đi, Ba-ti-mê không nản lòng. Ông càng kêu lớn tiếng hơn. Điều này dạy chúng ta bài học về sự bền lòng cầu nguyện (Lu-ca 18:1). Đôi khi câu trả lời dường như chậm trễ, hoặc có những "tiếng ồn" ngăn cản, nhưng chúng ta phải kiên trì kêu cầu Chúa.
4. Sự Sẵn Sàng Từ Bỏ: Hành động vất bỏ áo ngoài là một hình ảnh mạnh mẽ. Để đến được với Chúa Giê-xu và nhận được phước hạnh của Ngài, chúng ta thường phải sẵn sàng từ bỏ những thứ đang cản trở mình – có thể là thói quen, mối quan hệ, sự an toàn, hay ngay cả hình ảnh bản thân. Đó là một sự đầu tư đức tin.
Câu chuyện Ba-ti-mê không phải chỉ là lịch sử, mà là một khuôn mẫu sống động cho mọi tín hữu.
1. Trong Sự Cầu Nguyện Cá Nhân: Hãy học tập từ Ba-ti-mê:
Kêu cầu cách cụ thể: Như Ba-ti-mê xin được "sáng mắt lại", hãy trình bày nhu cầu cụ thể của bạn lên cho Chúa với đức tin.
Kiên trì không thối lui: Dù hoàn cảnh có vẻ im lặng hay bị ngăn trở, hãy tiếp tục tin cậy và kêu cầu. Đừng để "đám đông" của những lo toan, nghi ngờ hay lời chỉ trích làm bạn nín lặng.
Nhận biết Chúa đúng đắn: Hãy đến với Chúa Giê-xu trong lời cầu nguyện với sự nhận biết Ngài là Đấng Christ quyền năng, đầy lòng thương xót, và quan tâm đến từng chi tiết đời sống bạn.
2. Trong Hành Trình Đức Tin:
"Vất bỏ áo ngoài" của bạn: Hãy thành thật trước mặt Chúa: điều gì đang cản trở bạn chạy đến với Ngài cách trọn vẹn? Có phải là sự bận rộn, tội lỗi, nỗi sợ hãi, hay sự bám víu vào an ninh tài chính? Hãy sẵn sàng từ bỏ để được tự do theo Chúa.
"Đi theo Ngài trên đường": Sự chữa lành và cứu rỗi không phải là điểm kết thúc, mà là khởi đầu của một hành trình mới – hành trình môn đồ hóa. Giống như Ba-ti-mê, sau khi được sáng mắt, chúng ta được kêu gọi đi theo Chúa Giê-xu mỗi ngày, trên con đường Ngài đi, dẫu con đường ấy có dẫn đến thập tự giá.
3. Trong Cộng Đồng Hội Thánh:
Đừng là "đám đông ngăn cản": Thay vì làm nản lòng những tiếng kêu cứu giúp hay nhu cầu thuộc linh của anh chị em mình, hãy trở thành người khích lệ, nói rằng: "Hãy vững lòng, đứng dậy, Ngài gọi ngươi!" (câu 49).
Nhìn thấy những "Ba-ti-mê" xung quanh: Có nhiều người đang ngồi trong sự tối tăm thuộc linh, tình cảm hoặc thể xác bên lề cuộc sống. Hãy có đôi tai để nghe tiếng kêu của họ và dẫn đưa họ đến với Chúa Giê-xu.
Câu chuyện về Ba-ti-mê là một minh họa trọn vẹn về ân điển cứu rỗi. Ông đang ngồi trong tối tăm và bị động, hoàn toàn phụ thuộc vào lòng thương hại của người khác. Nhưng khi ông nghe về Chúa Giê-xu, đức tin được nhen nhóm. Ông đã dám kêu lên, kiên trì, từ bỏ, và cuối cùng nhận được không chỉ thị giác thể xác, mà còn là ánh sáng thuộc linh và một mục đích sống mới: đi theo Chúa.
Mỗi chúng ta, trước khi gặp Chúa Giê-xu, đều như Ba-ti-mê – mù lòa trong tội lỗi (2 Cô-rinh-tô 4:4) và ngồi bên lề của sự sống đời đời. Nhưng qua Đấng Christ, chúng ta được kêu gọi ra khỏi chỗ tối tăm vào nơi sáng láng lạ lùng (1 Phi-e-rơ 2:9). Bài học từ Ba-ti-mê thúc giục chúng ta hôm nay: Hãy dùng "đôi tai đức tin" để lắng nghe về Chúa Giê-xu; hãy kêu cầu Ngài với sự nhận biết đúng đắn; đừng để bất cứ điều gì ngăn cản bạn; hãy từ bỏ mọi gánh nặng; và một khi đã được Ngài chạm đến và chữa lành, hãy dấn bước theo Ngài trên con đường môn đồ cho đến trọn đời.
Ước mong câu chuyện của người mù Ba-ti-mê tiếp tục được tái hiện trong cuộc đời mỗi chúng ta, khi chúng ta kinh nghiệm phép lạ được sáng mắt thuộc linh mỗi ngày và sốt sắng đi theo Chúa Giê-xu trên mọi nẻo đường của cuộc sống.