Chúa Giê-su Là Ai? Tìm Hiểu Về Cuộc Đời và Di Sản của Ngài

Trong dòng chảy lịch sử nhân loại, không có nhân vật nào vừa gây tranh cãi, vừa thu hút sự tôn thờ, và định hình nền văn minh một cách sâu sắc như Giê-su người Na-xa-rét. Câu hỏi “Ngươi nói Ta là ai?” mà chính Chúa Giê-su đặt ra cho các môn đồ (Ma-thi-ơ 16:15) vẫn là câu hỏi căn bản, then chốt đối với mỗi người. Bài nghiên cứu chuyên sâu này sẽ khám phá căn tính, cuộc đời và di sản vĩnh cửu của Ngài dựa trên nền tảng Kinh Thánh, với sự tham chiếu đến ngôn ngữ gốc để làm sáng tỏ chân lý.

Sự hiểu biết về Chúa Giê-su phải bắt đầu từ trước khi Ngài giáng sinh tại Bết-lê-hem. Kinh Thánh mặc khải Ngài không phải là một thọ tạo, mà là Đấng Tạo Hóa. Sách Giăng mở đầu bằng lẽ mầu nhiệm: “Ban đầu có Ngôi Lời, Ngôi Lời ở cùng Đức Chúa Trời, và Ngôi Lời là Đức Chúa Trời... Muôn vật bởi Ngài làm nên...” (Giăng 1:1, 3). Danh xưng “Ngôi Lời” trong tiếng Hy Lạp là Logos, biểu thị lý trí, nguyên lý sáng tạo và sự bày tỏ trọn vẹn của Đức Chúa Trời. Ngôi Lời ấy đã “trở nên xác thịt, ở giữa chúng ta” (Giăng 1:14). Điều này được tiên tri Ê-sai báo trước: “Nầy, một gái đồng trinh sẽ chịu thai, và sanh một con trai, rồi người ta sẽ đặt tên con trai đó là Em-ma-nu-ên; nghĩa là: Đức Chúa Trời ở cùng chúng ta.” (Ê-sai 7:14; Ma-thi-ơ 1:23). Danh Em-ma-nu-ên (עִמָּנוּאֵל - `Immanu'el) trong tiếng Hê-bơ-rơ xác nhận thần tính của Đấng Mết-si.

Chúa Giê-su tự xưng mình là “Con Đức Chúa Trời” (Giăng 10:36) và quan trọng hơn, là danh “Ta Là” (ἐγώ εἰμι - egō eimi). Trong Giăng 8:58, Ngài tuyên bố: “Quả thật, quả thật, ta nói cùng các ngươi, trước khi chưa có Áp-ra-ham, đã có ta.” Cụm từ “ta là” chính là cách dịch của danh riêng GIA-VÊ (YHWH) trong Cựu Ước (Xuất Ê-díp-tô Ký 3:14). Người Do Thái hiểu rõ điều này nên đã định ném đá Ngài vì tội phạm thượng. Sứ đồ Phao-lô tóm tắt: “Vì trong Ngài có mọi sự viên mãn của thần tính hiện ra cách có hình” (Cô-lô-se 2:9).

Thần tính vĩnh cửu của Chúa Giê-su không hề giảm bớt khi Ngài mang lấy nhân tính trọn vẹn. Ngài được “thai dựng bởi Đức Thánh Linh, sanh bởi nữ đồng trinh Ma-ri” (Ma-thi-ơ 1:20). Sự giáng sinh khiêm nhường tại Bết-lê-hem ứng nghiệm lời tiên tri về nơi sinh của Đấng cai trị (Mi-chê 5:2).

Chức Vụ Công Khai: Sau khi chịu phép báp-têm và chịu cám dỗ (Ma-thi-ơ 3:13-4:11), Chúa Giê-su bắt đầu chức vụ rao giảng với sứ điệp trọng tâm: “Kỳ đã trọn, nước Đức Chúa Trời đã gần đến; các ngươi hãy ăn năn và tin đạo Tin Lành” (Mác 1:15). Tin Lành (εὐαγγέλιον - euangelion) có nghĩa là “tin tức tốt lành” về sự cứu rỗi. Chức vụ của Ngài là một sự hòa quyện quyền năng và ân điển:

Giảng Dạy: Bài Giảng Trên Núi (Ma-thi-ơ 5-7) đã đảo lộn các tiêu chuẩn thế gian, công bố phước lành cho những tấm lòng nghèo khó thuộc linh và thiết lập luật pháp yêu thương.

Chữa Lành & Đuổi Quỷ: Những phép lạ không chỉ là hành động nhân từ, mà là những dấu chỉ (σημεῖα - sēmeia) xác nhận Nước Đức Chúa Trời đã đến và Ngài chính là Đấng Mết-si (Ê-sai 35:5-6; Ma-thi-ơ 11:4-5).

Mối Quan Hệ Cá Nhân: Ngài phá vỡ các rào cản xã hội, tiếp xúc với người thu thuế (Ma-thi-ơ), người ngoại (người đàn bà Sa-ma-ri, Giăng 4), và người bị xã hội khinh rẻ, bày tỏ tình yêu vô điều kiện.

Sự Chết Chuộc Tội: Đỉnh điểm của chức vụ Chúa Giê-su là sự chết tự nguyện trên thập tự giá. Đây không phải là một tai nạn lịch sử, mà là mục đích chính Ngài đến thế gian: “Con người đã đến... phải chịu khổ nhiều... bị giết, và ngày thứ ba phải sống lại” (Ma-thi-ơ 16:21). Tiên tri Ê-sai đã mô tả chính xác về Người Đầy Tớ Chịu Khổ: “Người đã vì tội lỗi chúng ta mà bị vết...” (Ê-sai 53:5). Trên thập tự giá, Chúa Giê-su gánh lấy tội lỗi của cả nhân loại. Trong tiếng Hy Lạp, từ chỉ “sự chuộc tội” là hilastērion (Rô-ma 3:25), có nghĩa là “của lễ chuộc tội”, nơi cơn thịnh nộ của Đức Chúa Trời về tội lỗi được thỏa mãn. Tiếng kêu “Đức Chúa Trời tôi ơi! Sao Ngài lìa bỏ tôi?” (Ma-thi-ơ 27:46) cho thấy Ngài thực sự gánh chịu sự phân cách khỏi Đức Chúa Cha vì tội lỗi chúng ta.

Sự Phục Sinh Vinh Hiển: Nếu sự chết của Ngài là sự đền tội, thì sự phục sinh là sự xác nhận của Đức Chúa Trời rằng sự đền tội ấy đã được chấp nhận và chiến thắng tội lỗi, sự chết đã hoàn toàn. Phao-lô tuyên bố: “Nếu Đấng Christ không từ kẻ chết sống lại, thì đạo chúng ta là vô ích, đức tin anh em cũng vô ích... Nhưng bây giờ, Đấng Christ đã từ kẻ chết sống lại” (1 Cô-rinh-tô 15:17, 20). Sự phục sinh là bằng chứng tối hậu về thần tính và quyền năng của Ngài. Sau đó, Ngài thăng thiên về trời và hiện đang ngồi bên hữu Đức Chúa Trời, cầu thay cho các thánh đồ (Hê-bơ-rơ 7:25).

Di sản của Chúa Giê-su để lại không phải là các tòa nhà hay tác phẩm triết học, mà là một mối quan hệ cứu rỗi biến đổi và một cộng đồng tin kính.

1. Đấng Cứu Rỗi Duy Nhất (Σωτήρ - Sōtēr): Danh Giê-su (Ἰησοῦς - Iēsous) là dạng Hy Lạp của tên Hê-bơ-rơ Yeshua (יֵשׁוּעַ), có nghĩa “GIA-VÊ là sự cứu rỗi”. Thiên sứ phán: “Người sẽ sanh một trai, ngươi khá đặt tên là Jêsus, vì chính con trai ấy sẽ cứu dân mình ra khỏi tội” (Ma-thi-ơ 1:21). Sự cứu rỗi này là bởi ân điển, qua đức tin, chứ không bởi việc làm (Ê-phê-sô 2:8-9).

2. Chúa (Κύριος - Kyrios): Sự phục sinh tuyên bố Ngài là Chúa. “Vì nếu miệng ngươi xưng Đức Chúa Jêsus ra và lòng ngươi tin Đức Chúa Trời đã khiến Ngài từ kẻ chết sống lại, thì ngươi sẽ được cứu” (Rô-ma 10:9). Tước hiệu Kyrios được dùng để dịch danh GIA-VÊ trong bản Bảy Mươi (Bản Cựu Ước tiếng Hy Lạp), khẳng định uy quyền tối cao của Chúa Giê-su trên mọi lãnh vực đời sống.

3. Đầu Của Hội Thánh: Ngài thiết lập Hội Thánh, là thân thể Ngài trên đất. “Ấy chính Ngài là đầu của thân thể, tức là đầu Hội thánh” (Cô-lô-se 1:18). Di sản sống động của Ngài là cộng đồng những người được cứu chuộc, được Thánh Linh Ngài ngự trị.

4. Quan Án Tối Cao: Chúa Giê-su sẽ trở lại trong vinh hiển để phán xét kẻ sống và kẻ chết. “Khi Con người ngự trong sự vinh hiển mình mà đến với các thiên sứ thánh, thì Ngài sẽ ngồi trên ngai vinh hiển của Ngài... Ngài sẽ chia người nầy với kẻ kia ra” (Ma-thi-ơ 25:31-32). Sự tái lâm này là niềm hy vọng trọn vẹn của Hội Thánh.

Hiểu biết về Chúa Giê-su phải dẫn đến sự biến đổi và hành động cụ thể.

1. Tin Nhận và Đầu Phục: Bước đầu tiên là đáp lại câu hỏi của Ngài: “Ngươi nói Ta là ai?” bằng đức tin cá nhân, xưng nhận Ngài là Cứu Chúa và Chúa của đời mình, ăn năn tội lỗi và bước theo Ngài.

2. Xây Dựng Mối Quan Hệ Cá Nhân: Đời sống Cơ Đốc không phải là một tôn giáo với nghi lễ, mà là một mối quan hệ với Đấng Christ. Hãy dành thời gian hằng ngày qua sự cầu nguyện (trò chuyện với Chúa) và suy gẫm Lời Ngài (nghe Chúa phán).

3. Sống Dưới Uy Quyền Của Ngài: Xưng Ngài là Kyrios (Chúa) nghĩa là mọi lãnh vực—tài chính, các mối quan hệ, công việc, giải trí—đều phải được đặt dưới sự hướng dẫn và kiểm soát của Ngài.

4. Trung Tín Trong Sự Làm Chứng: Di sản của Chúa Giê-su được truyền lại qua những người tin. Chúng ta được kêu gọi rao truyền euangelion (Tin Lành) về Ngài bằng lời nói và đời sống yêu thương, thánh khiết.

5. Sống Với Niềm Hy Vọng Tái Lâm: Sự trông cậy về ngày Ngài trở lại phải thúc giục chúng ta sống thánh khiết, siêng năng trong chức vụ và an ủi nhau giữa những hoạn nạn (1 Tê-sa-lô-ni-ca 4:16-18).

Chúa Giê-su Christ không chỉ là một nhà giáo dục vĩ đại, một nhà đạo đức xuất chúng hay một nhà cách mạng. Ngài là Em-ma-nu-ên, Đức Chúa Trời ở cùng chúng ta. Ngài là Logos, Ngôi Lời sáng tạo đã mang lấy xác thịt. Ngài là Yeshua, Đấng gánh tội lỗi thế gian trên thập tự giá và chiến thắng sự chết qua sự phục sinh vinh hiển. Ngài là Kyrios, Chúa Tể của vũ trụ và là Quan Án sẽ trở lại. Câu trả lời của Phi-e-rơ vẫn còn vang vọng: “Thầy là Đấng Christ, Con Đức Chúa Trời hằng sống” (Ma-thi-ơ 16:16). Mỗi người chúng ta phải đưa ra câu trả lời của riêng mình, và câu trả lời ấy sẽ quyết định định mệnh đời đời. Hãy đến với Ngài, tin cậy nơi sự chết chuộc tội và quyền năng phục sinh của Ngài, để bước vào mối tương giao sống động và nhận lấy sự sống đời đời—di sản vĩ đại nhất mà Ngài ban cho những kẻ tin.