Chúa đã hiến tế chính Ngài để cứu chúng ta khỏi Ngài vì một quy tắc do chính Ngài đặt ra?

Câu hỏi này chạm đến trung tâm của thần học về sự cứu chuộc, thường được gọi là thuyết chuộc tội (atonement). Nó có vẻ như mô tả một nghịch lý: Một Đức Chúa Trời toàn năng, Đấng thiết lập luật pháp, lại phải trở thành nạn nhân của chính luật pháp đó để giải cứu con người khỏi hình phạt của chính Ngài. Bài viết này sẽ đi sâu vào Kinh Thánh để khám phá bản chất thật của vấn đề, vén màn sự hiểu lầm phổ biến và trình bày vẻ đẹp thâm sâu của kế hoạch cứu rỗi qua Chúa Giê-xu Christ.

Quan niệm cho rằng Đức Chúa Trời đặt ra một "quy tắc" tùy tiện rồi sau đó phải tìm cách "lách luật" là một sự đơn giản hóa sai lầm. Kinh Thánh không trình bày Đức Chúa Trời như một nhà lập pháp độc đoán, mà là Đấng Thánh Khiết tuyệt đối. "Quy tắc" ở đây không phải là luật lệ hành chính, mà là biểu hiện nhất quán của chính bản tính thánh khiết, công bình và yêu thương của Ngài.

"Chúa là sự sáng, trong Ngài chẳng có sự tối tăm đâu." (1 Giăng 1:5). Sự thánh khiết (ἁγιωσύνη - *hagiosynē*) của Đức Chúa Trời không phải là một đặc điểm trong nhiều đặc điểm; đó là bản chất cốt lõi của Ngài. Tương tự, sự công bình (δικαιοσύνη - *dikaiosynē*) của Ngài là sự ngay thẳng tuyệt đối trong mọi sự Ngài làm. Do đó, tuyên bố "tiền công của tội lỗi là sự chết" (Rô-ma 6:23) không phải là một hình phạt tùy tiện, mà là hệ quả tất yếu và công bình khi thọ tạo phản nghịch chống lại Đấng Tạo Hóa thánh khiết. Tội lỗi phá vỡ mối quan hệ và mang theo sự hư mất.

Sự sa ngã của loài người trong Sáng-thế Ký chương 3 đã đưa tội lỗi (ἁμαρτία - *hamartia*, nghĩa đen là "trật mục tiêu") vào thế gian. Tội lỗi không chỉ là hành vi xấu, mà là tình trạng phản loạn chống lại uy quyền và bản tính của Đức Chúa Trời. Tiên tri Ê-sai mô tả: "Nhưng ấy là sự gian ác các ngươi làm xa cách mình với Đức Chúa Trời; và tội lỗi các ngươi đã che khuất mặt Ngài khỏi các ngươi." (Ê-sai 59:2).

Hậu quả là sự đoán phạt (מִשְׁפָּט - *mishpat* - sự phán xét) của Đức Chúa Trời là hành động công bình và cần thiết để bảo vệ sự thánh khiết của Ngài và trật tự của vũ trụ. Nếu Đức Chúa Trời bỏ qua tội lỗi mà không có sự đền trả, Ngài sẽ không còn là Đức Chúa Trời thánh khiết và công bình nữa. Đây là thế tiến thoái lưỡng nan: Tình yêu thương của Đức Chúa Trời muốn tha thứ, nhưng sự thánh khiết và công bình của Ngài đòi hỏi tội lỗi phải bị trừng phạt.

Kế hoạch cứu rỗi không phải là Chúa tìm cách cứu chúng ta "khỏi Ngài", mà là Ngài tìm cách cứu chúng ta "khỏi tội lỗi và hậu quả của nó" trong khi vẫn tôn trọng trọn vẹn bản tính thánh khiết của Ngài. Giải pháp là sự chuộc tội thay thế (substitutionary atonement).

"Vì mọi người đều đã phạm tội, thiếu mất sự vinh hiển của Đức Chúa Trời, và họ nhờ ân điển Ngài mà được xưng công bình nhưng không, bởi sự chuộc tội đã làm trọn trong Đức Chúa Jêsus Christ, là Đấng Đức Chúa Trời đã lập làm của lễ chuộc tội, bởi đức tin trong huyết Đấng ấy." (Rô-ma 3:23-25). Từ "chuộc tội" ở đây trong nguyên văn Hy Lạp là ἱλαστήριον (*hilastērion*), có nghĩa là "vật chuộc tội", "nắp thi ân", chỉ về nơi mà huyết của con sinh tế được rưới lên trong Đền Tạm để làm nguôi cơn thạnh nộ của Đức Chúa Trời và tha tội cho dân sự.

Đức Chúa Trời trong thân vị Chúa Con đã tự nguyện bước vào thân phận con người. Chúa Giê-xu Christ, vừa là Đức Chúa Trời trọn vẹn vừa là người trọn vẹn, đã trở nên Đấng thay thế. Ngài sống một đời sống vâng phục trọn vẹn luật pháp mà chúng ta đã phá vỡ, và gánh lấy hình phạt của tội lỗi mà chúng ta đáng chịu. Sứ đồ Phi-e-rơ giải thích: "Chính Ngài đã mang tội lỗi chúng ta trong thân thể Ngài trên cây gỗ, hầu cho chúng ta là kẻ đã chết về tội lỗi, được sống cho sự công bình; lại nhân những lằn đòn của Ngài mà anh em đã được lành bịnh." (1 Phi-e-rơ 2:24).

Đây là điểm then chốt: Trên thập tự giá, không phải một "quy tắc" vô tri đang hành động, mà là chính Đức Chúa Trời Ba Ngôi đang hành động trong tình yêu thương và công bình để cứu chuộc.

• Đức Chúa Trời Cha là Đấng phán xét công bình, đổ cơn thạnh nộ thánh khiết của Ngài trên tội lỗi.
• Đức Chúa Trời Con là Đấng chịu thay, tự nguyện gánh lấy cơn thạnh nộ đó thay cho chúng ta.
• Đức Chúa Trời Thánh Linh tác động để Chúa Con dâng chính mình và sau đó khiến Ngài sống lại.

Tiên tri Ê-sai đã tiên tri rõ ràng: "Thật người đã mang sự đau ốm của chúng ta, đã gánh sự buồn bực của chúng ta... Người đã vì tội lỗi chúng ta mà bị vết, vì sự gian ác chúng ta mà bị thương; bởi sự sửa phạt người chịu chúng ta được bình an, bởi lằn roi người chúng ta được lành bịnh... Đức Giê-hô-va đã làm cho tội lỗi của hết thảy chúng ta chất trên người." (Ê-sai 53:4-6).

Do đó, thập tự giá không phải là nơi Chúa Giê-xu cứu chúng ta khỏi một "cơn giận" tùy tiện của Đức Chúa Trời Cha. Thay vào đó, đó là hành động tự hiến thân của chính Đức Chúa Trời – trong thân vị Chúa Con – để giải quyết vấn đề tội lỗi một lần đủ cả, đồng thời bày tỏ trọn vẹn tình yêu thương ("Đức Chúa Trời tỏ lòng yêu thương Ngài đối với chúng ta, khi chúng ta còn là người có tội, thì Đấng Christ vì chúng ta chịu chết." Rô-ma 5:8) và sự công bình ("Ngài đã bị nộp vì tội lỗi chúng ta, và sống lại vì sự xưng công bình của chúng ta." Rô-ma 4:25) của Ngài.

Lẽ thật này không chỉ là giáo lý trừu tượng, mà có sức mạnh biến đổi đời sống chúng ta:

1. Sống Trong Sự Tự Do Khỏi Án Phạt và Mặc Cảm: Vì Chúa Giê-xu đã gánh chịu trọn vẹn án phạt cho tội lỗi của chúng ta, nên "Hiện nay chẳng còn có sự đoán phạt nào cho những kẻ ở trong Đức Chúa Jêsus Christ." (Rô-ma 8:1). Chúng ta không còn sống dưới sự sợ hãi về hình phạt của Đức Chúa Trời, nhưng trong sự tự do của con cái được nhận làm nghĩa tử (Rô-ma 8:15).

2. Có Một Nền Tảng Vững Chắc Cho Sự Tha Thứ: Sự tha thứ của Đức Chúa Trời không dựa trên cảm xúc hay sự thay đổi của Ngài, mà dựa trên sự kiện lịch sử khách quan là huyết quý báu của Đấng Christ đã đổ ra. "Nếu chúng ta xưng tội mình, thì Ngài là thành tín công bình để tha tội cho chúng ta, và làm cho chúng ta sạch mọi điều gian ác." (1 Giăng 1:9). Sự "công bình" của Ngài ở đây chính là sự công nhận rằng hình phạt cho tội đó đã được Chúa Giê-xu trả xong.

3. Thúc Đẩy Lòng Biết Ơn Và Đời Sống Dâng Hiến: Hiểu được giá phải trả cho sự cứu chuộc của mình sẽ khiến lòng chúng ta tràn đầy lòng biết ơn. Sứ đồ Phao-lô viết: "Tôi đã bị đóng đinh với Đấng Christ, mà tôi sống, không phải là tôi sống nữa, nhưng Đấng Christ sống trong tôi; nay tôi còn sống trong xác thịt, ấy là tôi sống trong đức tin của Con Đức Chúa Trời, là Đấng đã yêu tôi, và đã phó chính mình Ngài vì tôi." (Ga-la-ti 2:20). Đời sống chúng ta trở nên một của lễ sống đáp lại tình yêu thương đó (Rô-ma 12:1).

4. Động Lực Để Sống Thánh Khiết: Ân điển không cho phép chúng ta tiếp tục sống trong tội lỗi (Rô-ma 6:1-2). Trái lại, khi nhận biết mình đã được cứu với một giá quá đắt, chúng ta được thúc giục sống một đời sống đẹp lòng Ngài, không phải để được cứu, mà vì đã được cứu.

Vậy, Chúa có hiến tế chính Ngài để cứu chúng ta khỏi Ngài vì một quy tắc do chính Ngài đặt ra? Câu trả lời Kinh Thánh là: Không. Đó là một cách diễn đạt không chính xác.

Đúng hơn, Đức Chúa Trời Ba Ngôi hiệp một trong tình yêu thương vĩ đại đã tự mở ra một con đường để cứu loài người phản loạn khỏi hậu quả tất yếu và công bình của tội lỗi họ – là sự chết và sự phân cách đời đời khỏi sự hiện diện thánh khiết của Ngài. Ngài đã làm điều này bằng cách, trong thân vị Con Ngài, Ngài tự gánh lấy hình phạt đó thay cho chúng ta. Hành động này không vi phạm "quy tắc" nào cả, nhưng đã làm thỏa mãn trọn vẹn cả sự công bình lẫn tình yêu thương của chính bản tính Đức Chúa Trời.

Thập tự giá không phải là bằng chứng của một vị thần độc đoán, mà là bằng chứng tuyệt vời nhất về tình yêu thương, sự công bình và sự sáng tạo vô hạn của Đức Chúa Trời. Nó là nơi "Ân điển và lẽ thật" (Giăng 1:17) gặp nhau; nơi "Sự thương xót và chân thật" gặp nhau; "Sự công bình và sự bình an hôn nhau" (Thi-thiên 85:10). Thay vì chất vấn kế hoạch của Ngài, chúng ta được mời gọi quỳ xuống trong sự kinh ngạc, thờ phượng, và đáp lại bằng một đời sống tin cậy và vâng phục trọn vẹn dành cho Đấng đã yêu chúng ta và phó chính mình Ngài vì chúng ta.