Chủ Nghĩa Phát Xít Dưới Góc Nhìn Kinh Thánh
Khi đối diện với những hệ tư tưởng và chế độ đã gây ra nhiều đau thương cho nhân loại như chủ nghĩa phát xít, một Cơ Đốc nhân không thể chỉ dừng lại ở những nhận định lịch sử hay chính trị thuần túy. Chúng ta được kêu gọi để “phải lấy lý trí mà xem xét” (Rô-ma 12:2b) mọi sự dưới ánh sáng vĩnh cửu của Lời Đức Chúa Trời. Bài nghiên cứu này nhằm mục đích phân tích chủ nghĩa phát xít từ nền tảng thần học Kinh Thánh, giúp người tin Chúa có một cái nhìn phân biệt, vững vàng và một thái độ phù hợp với đức tin nơi Chúa Cứu Thế Giê-xu.
I. Nền Tảng Kinh Thánh: Thẩm Quyền Tối Thượng và Phẩm Giá Con Người
Trước khi đánh giá bất kỳ hệ tư tưởng nào, chúng ta phải xác lập những tiêu chuẩn tuyệt đối từ Kinh Thánh. Hai nguyên tắc nền tảng sau đây trực tiếp đối nghịch với cốt lõi của chủ nghĩa phát xít:
1. Thẩm Quyền Tối Thượng Thuộc Về Đức Chúa Trời: Kinh Thánh tuyên bố rõ ràng chỉ có Đức Giê-hô-va là Đấng cầm quyền tối thượng. “Vì nước là của Đức Giê-hô-va, Ngài là Đấng quản trị các nước” (Thi-thiên 22:28). Chúa Giê-xu phán: “Hết cả quyền phép ở trên trời và dưới đất đã giao cho ta” (Ma-thi-ơ 28:18). Bất kỳ hệ thống nào trao quyền lực tuyệt đối, thần thánh hóa một lãnh tụ, một chủng tộc hay một quốc gia, đều là sự chiếm đoạt vị trí thuộc về một mình Đức Chúa Trời. Đây chính là hành vi của “kẻ nghịch cùng tất cả những gọi là thần hoặc là vật thờ”, tức là kẻ chống Đấng Christ (Antichrist) mà sứ đồ Phao-lô nói đến trong 2 Tê-sa-lô-ni-ca 2:4.
2. Phẩm Giá Con Người Đến Từ Sự Sáng Tạo Theo Hình ảnh Đức Chúa Trời: Cơ sở cho nhân quyền và sự bình đẳng trong Kinh Thánh không đến từ triết lý nhân bản, mà từ sự sáng tạo. “Đức Chúa Trời dựng nên loài người như hình Ngài; Ngài dựng nên loài người giống như hình Đức Chúa Trời” (Sáng-thế Ký 1:27). Mọi người, bất kể chủng tộc, quốc tịch, hay địa vị, đều mang phẩm giá thiêng liêng này. Sứ đồ Phao-lô xác nhận: “Ngài đã làm ra cả muôn dân... để ở khắp trên mặt đất” (Công-vụ 17:26). Chủ nghĩa phát xít, với học thuyết “chủng tộc thượng đẳng”, đã chà đạp trực tiếp vào chân lý này, phân loại và khử trừ những nhóm người bị coi là “hạ đẳng” hoặc “ngoại tộc”.
II. Phân Tích Các Đặc Tính Cốt Lõi Của Chủ Nghĩa Phát Xít Qua Lăng Kính Kinh Thánh
Chủ nghĩa phát xít, dù có nhiều biến thể, thường có những đặc điểm sau, và mỗi đặc điểm đều có thể được đánh giá bằng Kinh Thánh:
1. Chủ Nghĩa Dân Tộc Cực Đoan & Sự Thờ Thần Tượng Quốc Gia/Dân Tộc: Phát xít đề cao dân tộc hay quốc gia đến mức tuyệt đối, biến nó thành cứu cánh tối thượng, thay thế vị trí của Đức Chúa Trời. Đây chính là hình thức thờ thần tượng (idolatry). Điều răn thứ nhất phán: “Trước mặt ta, ngươi chớ có các thần khác” (Xuất Ê-díp-tô Ký 20:3). Khi một dân tộc tự cho mình là “được chọn” theo nghĩa chủng tộc hay huyết thống để thống trị, họ đã lặp lại sai lầm của dân Y-sơ-ra-ên khi họ tưởng rằng địa vị giao ước của mình là độc quyền và tự động, thay vì là phương tiện để làm sáng Danh Chúa (Phục-truyền 7:7-8, 9:4-6).
2. Chủ Nghĩa Quân Phiệt & Sự Tôn Thờ Sức Mạnh: Phát xít tôn vinh bạo lực, chiến tranh và sức mạnh quân sự như biểu hiện cao nhất của sự vĩ đại. Kinh Thánh cho thấy một viễn cảnh hoàn toàn khác. Chúa Giê-xu dạy: “Các ngươi có nghe lời phán rằng: Hãy yêu người lân cận, và hãy ghét kẻ thù nghịch. Song ta nói cùng các ngươi: Hãy yêu kẻ thù nghịch, và cầu nguyện cho kẻ bắt bớ các ngươi” (Ma-thi-ơ 5:43-44). Sách Châm-ngôn cảnh báo: “Người nào chậm nóng giận thắng hơn người dõng sĩ; Và ai cai trị lòng mình thắng hơn kẻ chiếm lấy thành” (Châm-ngôn 16:32). Sức mạnh thật sự theo Kinh Thánh nằm ở sự tự chủ, tình yêu thương và sự hy sinh.
3. Chế Độ Độc Tài & Sự Tôn Sùng Lãnh Tụ: Lãnh tụ phát xít được thần thánh hóa, trở thành biểu tượng và hiện thân của ý chí quốc gia. Kinh Thánh cảnh báo rõ ràng về việc con người đòi hỏi sự tôn thờ chỉ dành cho Đức Chúa Trời. Trong sách Đa-ni-ên, vua Nê-bu-cát-nết-sa dựng tượng vàng buộc mọi người phải thờ lạy (Đa-ni-ên chương 3). Trong Khải-huyền, con thú (biểu tượng cho quyền lực độc tài chống Chúa) được thế gian thờ lạy (Khải-huyền 13:4,8). Phản ứng của Cơ Đốc nhân phải giống như ba thanh niên Hê-bơ-rơ: bất phục tùng mệnh lệnh trái với đức tin, dù phải trả giá (Đa-ni-ên 3:16-18).
4. Chủ Nghĩa Bài Do Thái (Antisemitism): Đây là một đặc điểm trung tâm của chủ nghĩa phát xít Đức quốc xã. Thần học Kinh Thánh cho chúng ta cái nhìn sâu sắc về điều này:
- Giao Ước & Lời Hứa: Đức Chúa Trời đã lập giao ước đời đời với Áp-ra-ham và dòng dõi ông (Sáng-thế Ký 17:7). Dù dân Y-sơ-ra-ên không trung tín, “Đức Chúa Trời không từ bỏ dân Ngài đã biết trước” (Rô-ma 11:2). Sự bài Do Thái là một cuộc tấn công trực tiếp vào dân tộc được Đức Chúa Trời lựa chọn để gìn giữ Lời Ngài và sinh ra Đấng Mê-si.
- Nguồn Gốc Thuộc Linh: Sự thù ghét Sa-tan dành cho dân Y-sơ-ra-ên mang tính siêu nhiên, vì qua họ, Đấng Cứu Thế sẽ đến để đạp nát đầu nó (Sáng-thế Ký 3:15). Chủ nghĩa bài Do Thái hiện đại, ở một mức độ nào đó, là sự thể hiện của tinh thần chống Chúa (Antichrist spirit) này.
- Thái Độ Của Chúng Ta: Cơ Đốc nhân được kêu gọi không phải để ủng hộ mọi hành động của nhà nước Y-sơ-ra-ên hiện đại một cách mù quáng, nhưng phải có thái độ tôn trọng, cầu thay và từ chối mọi hình thức thù ghét dân tộc Do Thái. Phao-lô dạy rằng sự cứu rỗi của dân ngoại nhằm chọc gan họ (Rô-ma 11:11), và cuối cùng “cả dân Y-sơ-ra-ên sẽ được cứu” (Rô-ma 11:26).
III. Ứng Dụng Thực Tiễn Cho Cơ Đốc Nhân Ngày Nay
Lịch sử không lặp lại y nguyên, nhưng tinh thần của chủ nghĩa phát xít – sự kiêu ngạo, phân biệt, thần tượng hóa quyền lực – vẫn luôn tồn tại dưới những hình thức mới. Dưới đây là những cách chúng ta có thể áp dụng:
1. Tỉnh Thức Với Các Hình Thức “Phát Xít Mềm” Trong Ngôn Ngữ Và Văn Hóa: Hãy cảnh giác với những tư tưởng bài ngoại, khinh miệt các nhóm người yếu thế (người nhập cư, người khác chủng tộc, tôn giáo), hoặc ca tụng bạo lực như một giải pháp. “Lưỡi đỏ như lửa... nó làm hư hại cả mình và đốt cháy cả đời người” (Gia-cơ 3:6). Chúng ta phải “đổi mới của tâm thần mình” (Rô-ma 12:2) để phân biệt điều lành.
2. Sống Nguyên Tắc Công Bình Và Yêu Thương Cụ Thể: Tiên tri Mi-chê tóm tắt đạo Chúa: “Ngài đã tỏ cho ngươi biết điều gì là thiện; cái điều mà Đức Giê-hô-va đòi ngươi há chẳng phải là làm sự công bình, ưa sự nhân từ và bước đi cách khiêm nhường với Đức Chúa Trời ngươi sao?” (Mi-chê 6:8). Cơ Đốc nhân phải là tiếng nói và bàn tay của công lý, bênh vực người bị áp bức, tiếp đón người lạ (Lê-vi Ký 19:33-34), và yêu thương người lân cận như chính mình (Mác 12:31).
3. Giữ Vững Lập Trường Khi Quyền Lực Trần Gian Đối Nghịch Với Đạo Chúa: Chúng ta phải vâng phục nhà cầm quyền (Rô-ma 13:1) nhưng với sự hiểu biết rằng thẩm quyền tối cao thuộc về Chúa. Khi nhà cầm quyền đòi hỏi sự vâng phục tuyệt đối hay ra lệnh điều trái với Lời Chúa, nguyên tắc của các sứ đồ phải được áp dụng: “Thà vâng lời Đức Chúa Trời còn hơn là vâng lời người ta” (Công-vụ 5:29).
4. Xây Dựng Hội Thánh Như Một Cộng Đồng Thay Thế: Hội Thánh là nơi mọi hàng rào thù nghịch bị phá đổ (Ê-phê-sô 2:14). Tại đây, người Do Thái và dân ngoại, người tự do và nô lệ, nam và nữ, đều là một trong Đấng Christ (Ga-la-ti 3:28). Bằng cách xây dựng một cộng đồng yêu thương, hòa giải và tôn trọng phẩm giá mỗi người, Hội Thánh trở nên một chứng nhân sống động chống lại mọi tư tưởng chia rẽ và thống trị của thế gian.
Kết Luận
Chủ nghĩa phát xít, xét cho cùng, là một biểu hiện tập thể của tội lỗi con người: sự kiêu ngạo, tham vọng quyền lực, sự sợ hãi người khác biệt, và lòng thù ghét. Nó là hệ quả của một thế giới đã “không nhìn biết Đức Chúa Trời” (2 Tê-sa-lô-ni-ca 1:8) và thờ lạy những thụ tạo thay vì Đấng Tạo Hóa (Rô-ma 1:25).
Là Cơ Đốc nhân, chúng ta nhìn nhận chủ nghĩa phát xít với sự đau buồn và lên án rõ ràng dựa trên nền tảng Kinh Thánh. Đồng thời, chúng ta cũng nhìn thấy nhu cầu cấp thiết của Phúc Âm – chỉ có Phúc Âm của Chúa Giê-xu Christ mới có thể thay đổi tấm lòng con người, đánh bật gốc rễ của sự kiêu ngạo chủng tộc và thay thế nó bằng tình yêu hy sinh. Ơn gọi của chúng ta là sống như “muối của đất” và “sự sáng của thế gian” (Ma-thi-ơ 5:13-14), chống lại bóng tối của sự thù ghét bằng ánh sáng của lẽ thật và tình yêu thương của Đấng Christ, Đấng đã phó chính mình Ngài vì mọi dân tộc, mọi chi phái, mọi tiếng và mọi dân (Khải-huyền 5:9).