Ý nghĩa lời Chúa Giê-su phán: “Này đây Ta làm mới lại mọi sự” (Khải Huyền 21:5) là gì?

Lời tuyên bố “Này đây Ta làm mới lại mọi sự” (Khải Huyền 21:5) không phải là một nhận xét ngẫu nhiên, mà là lời phán đỉnh điểm, có tính tuyên ngôn của Đấng ngồi trên ngôi – chính là Đức Chúa Trời – trong cảnh tượng vinh quang nhất của Kinh Thánh. Đây là lời giải đáp tối hậu cho tiếng than khóc của nhân loại từ Sáng-thế ký 3, là lời hứa viên mãn cho mọi giao ước, và là niềm hy vọng căn bản cho Hội Thánh đang tranh chiến. Để thấu hiểu chiều sâu của câu nói này, chúng ta phải đặt nó trong bối cảnh trọn vẹn của sách Khải Huyền và của toàn bộ câu chuyện cứu chuộc (Redemptive History).

Lời phán trong câu 5 không đứng riêng lẻ. Nó là đỉnh điểm của một khải tượng trọng đại:

“Đoạn, tôi thấy trời mới và đất mới; vì trời thứ nhất và đất thứ nhất đã biến đi mất, và biển cũng không còn nữa. Tôi cũng thấy thành thánh, là Giê-ru-sa-lem mới, từ trên trời, ở nơi Đức Chúa Trời mà xuống, sửa soạn sẵn như một người vợ mới cưới trang sức cho chồng mình. Tôi nghe một tiếng lớn từ nơi ngôi đến mà rằng: Nầy, đền tạm của Đức Chúa Trời ở giữa loài người! Ngài sẽ ở với chúng, và chúng sẽ làm dân Ngài; còn chính Đức Chúa Trời sẽ ở với chúng và làm Đức Chúa Trời mình. Ngài sẽ lau hết nước mắt khỏi mắt chúng, sẽ không có sự chết, cũng không có than khóc, kêu ca, hay là đau đớn nữa; vì những sự thứ nhất đã qua rồi.” (Khải Huyền 21:1-4).

Cụm từ “trời mới đất mới” (καινὸς οὐρανὸς καὶ καινὴ γῆ - kainos ouranos kai kainē gē) trực tiếp vang vọng lời tiên tri Ê-sai 65:17 và 66:22. Từ Hy Lạp “kainos” ở đây không chỉ có nghĩa là “mới về thời gian” (neos), mà quan trọng hơn, nó mang nghĩa “mới về chất lượng, về loại, chưa từng có, tươi mới và vượt trội”. Điều này cho thấy sự sáng tạo mới này không phải là sự phá hủy thuần túy rồi làm lại từ đầu, mà là một sự biến đổi (transformation), tái tạo (renewal), và nâng cấp vinh quang của sáng tạo cũ. Sự biến mất của “biển” trong bối cảnh khải tượng thường tượng trưng cho nơi của sự hỗn loạn, chia cách và sự dữ (Khải Huyền 13:1); nó bị xóa bỏ, cho thấy sự dữ đã bị tiêu diệt tận gốc.

Cảnh tượng then chốt là “đền tạm của Đức Chúa Trời ở giữa loài người”. Đây là sự ứng nghiệm tối cao của mục đích cứu chuộc: sự hiệp một đã bị phá vỡ trong Ê-đen được phục hồi. Đức Chúa Trời không còn ngự trong đền thờ bằng đá hay trong một không gian thiêng liêng xa cách, nhưng Ngài sẽ cư ngụ (σκηνόω - skēnoō, “cắm trại, ở giữa”) cách trực tiếp và vĩnh viễn với dân Ngài. Mọi hậu quả của tội lỗi – nước mắt, sự chết, đau đớn – đều bị đảo ngược. “Những sự thứ nhất” – kỷ nguyên của sự sa ngã, đau khổ và sự chết – đã qua đi vĩnh viễn.

Sau khải tượng đó, Đấng ngồi trên ngôi (chính Đức Chúa Trời Cha) phán:

“Đấng ngồi trên ngôi phán rằng: Nầy, ta làm mới lại hết thảy muôn vật. Đoạn, lại rằng: Hãy chép, vì những lời nầy đều trung tín và chân thật.” (Khải Huyền 21:5).

Chúng ta cần phân tích kỹ từng phần:

1. Chủ Thể của Hành Động: “Đấng ngồi trên ngôi” – “Ta”.
Đây không phải là hành động của một thụ tạo hay một thiên sứ. Chính Đức Chúa Trời, Đấng Tạo Hóa tối cao, Đấng thẩm phán công bình, cũng là Đấng cứu chuộc yêu thương, đang tuyên bố. Ngài là Đấng khởi đầu sáng tạo đầu tiên (Sáng-thế ký 1:1) và cũng là Đấng hoàn tất sáng tạo mới. Điều này khẳng định tính tối thượng (sovereignty) và quyền năng vô hạn của Ngài trong kế hoạch cứu rỗi.

2. Hành Động: “Làm mới lại”.
Trong nguyên văn Hy Lạp: “ποιῶ καινά” (poiō kaina), dịch sát là “Ta làm [những điều] mới”. Động từ “poieō” có nghĩa “làm, sáng tạo, thực hiện”. Nó liên kết trực tiếp với công việc sáng tạo (“poiēsantis”) trong Sáng-thế ký 1:1 (Bản Bảy Mươi – LXX). Đức Chúa Trời đang tái khẳng định vai trò Tạo Hóa của Ngài, nhưng lần này là trong một giai đoạn cuối cùng và viên mãn. “Làm mới lại” ở đây bao hàm:

• Sự Phục Hồi (Restoration): Khôi phục lại những gì đã bị hư mất, bị phá vỡ bởi tội lỗi. Vườn Ê-đen trở thành Thành Giê-ru-sa-lem vinh hiển; mối tương giao giữa Đức Chúa Trời và con người được hàn gắn trọn vẹn.
• Sự Biến Đổi (Transformation): Không phải quay về trạng thái nguyên thủy, nhưng nâng cấp lên một tầm mức vinh quang hơn. Thân thể phục sinh của Chúa Giê-xu là hình mẫu: vẫn mang thương tích nhưng trong trạng thái vinh hiển, vẫn là Ngài nhưng với một thân thể không còn bị giới hạn. “Mọi sự” sẽ trải qua sự biến đổi tương tự.
• Sự Tái Tạo (Renewal) và Thanh Tẩy (Purification): Mọi vết nhơ của tội lỗi, sự rủa sả, và sự hư nát sẽ bị thiêu đốt và thanh tẩy (xem 2 Phi-e-rơ 3:10-13). Sáng tạo mới sẽ hoàn toàn tinh khiết, thánh khiết.

3. Phạm Vi: “Hết thảy muôn vật” – “Mọi sự”.
“πάντα” (panta) – nghĩa là “tất cả, mọi thứ”. Phạm vi này là toàn diện, không loại trừ:

• Con Người: Thân thể, linh hồn, tâm trí, các mối quan hệ của các thánh đồ được cứu chuộc sẽ được làm mới hoàn toàn.
• Sáng Tạo Vật Chất: “Trời và đất” – toàn bộ vũ trụ vật lý sẽ được giải cứu khỏi sự hư nát (Rô-ma 8:19-22).
• Trật Tự Xã Hội và Văn Hóa: Mọi sự bất công, áp bức, lừa dối, thù hận sẽ chấm dứt. “Nước” và “ngôi” (Khải Huyền 22:1,3) biểu thị một trật tự cai trị hoàn hảo.
• Lịch Sử và Thời Gian: Mọi biến cố, đau khổ, mất mát trong dòng lịch sử dưới ánh sáng của sự làm mới này sẽ được hiểu và được Chúa chuộc lại (redeem) theo cách siêu việt. Sự dữ không bị lãng quên, nhưng bị đánh bại và biến thành nền tảng cho sự vinh hiển cao hơn.

4. Tính Chắc Chắn: “Hãy chép, vì những lời nầy đều trung tín và chân thật.”
Đây là lời đóng ấn cho tính xác thực của khải tượng. Cụm “trung tín và chân thật” (πιστοὶ καὶ ἀληθινοί - pistoi kai alēthinoi) thường được dùng để miêu tả chính Chúa Giê-xu (Khải Huyền 3:14, 19:11). Lời hứa này dựa trên bản tính thành tín (faithfulness) của Đức Chúa Trời. Nó không phải là một giấc mơ viễn vông, mà là sự tiết lộ chắc chắn về tương lai mà Đức Chúa Trời, Đấng không thể nói dối, đã định trước.

Chúng ta không thể hiểu sự “làm mới lại mọi sự” mà tách rời khỏi công trình của Chúa Giê-xu Christ. Ngài chính là Đấng Trung Bảo thực hiện lời hứa này.

- Ngài là “Alpha và Ômêga, Khởi Nguyên và Tận Cùng” (Khải Huyền 21:6, 22:13). Ngài ở trong công cuộc sáng tạo ban đầu (Giăng 1:3) và cũng là Đấng hoàn tất sáng tạo mới.

- Qua sự chết và phục sinh của Ngài, sự “làm mới” đã bắt đầu. Sứ đồ Phao-lô dạy: “Vậy, nếu ai ở trong Đấng Christ, thì nấy là người dựng nên mới; những sự cũ đã qua đi, nầy mọi sự đều trở nên mới.” (2 Cô-rinh-tô 5:17). Đây là sự làm mới trong đời sống tâm linh của tín đồ ngay bây giờ, là trái đầu mùa (firstfruits) của sự làm mới toàn diện trong tương lai.

- Chúa Giê-xu hứa sẽ làm mới mọi sự trong Nước Ngài: “Quả thật, ta nói cùng các ngươi, đến kỳ muôn vật đổi mới, là khi Con người sẽ ngồi trên ngôi vinh hiển của Ngài, thì các ngươi là kẻ đã theo ta, cũng sẽ ngồi trên mười hai tòa mà xét đoán mười hai chi phái Y-sơ-ra-ên.” (Ma-thi-ơ 19:28). Từ “đổi mới” (παλιγγενεσία - palingenesia) ở đây có nghĩa đen là “sự tái sinh, sinh ra lại”, ám chỉ một sự khởi đầu mới hoàn toàn cho muôn vật.

- Sự làm mới này được thực hiện bởi huyết của Chiên Con: Chỉ những ai được ghi danh trong sách sự sống của Chiên Con mới được vào thành thánh (Khải Huyền 21:27). Công giá của Chiên Con là nền tảng cho mọi sự phục hồi.

Lời hứa “làm mới lại mọi sự” không chỉ là niềm hy vọng tương lai, mà phải biến đổi cách chúng ta sống hôm nay.

1. Sống Với Hy Vọng Vững Vàng Giữa Đau Khổ: Khi đối diện với bệnh tật, mất mát, bất công, hay sự hư nát của thân thể, chúng ta có thể kêu lên như Phao-lô: “Vì chúng ta biết rằng cho đến bây giờ, mọi sự thọ tạo đều than thở và chuyển bụng như đàn bà sanh đẻ… chính chúng ta, là kẻ có trái đầu mùa của Đức Thánh Linh, cũng than thở trong lòng, khi trông đợi sự làm con nuôi, tức là sự cứu chuộc thân thể chúng ta.” (Rô-ma 8:22-23). Nỗi đau hiện tại không phải là câu chuyện cuối cùng. Chúng ta than thở, nhưng trong sự trông đợi. Sự làm mới mọi sự cho chúng ta một “mỏ neo” cho tâm hồn (Hê-bơ-rơ 6:19).

2. Dấn Thân vào Công Tác “Làm Mới” Một Phần Ngay Bây Giờ: Đức Chúa Trời đang thực hiện công trình làm mới, và Ngài kêu gọi chúng ta cộng tác. Điều này có nghĩa là:

• Làm mới tâm trí: “Đừng làm theo đời nầy, nhưng hãy biến hóa bởi sự đổi mới của tâm thần mình” (Rô-ma 12:2). Chúng ta từ bỏ những tư tưởng, giá trị cũ của thế gian và được Lời Chúa làm cho mới lại.
• Làm mới các mối quan hệ: Tha thứ, hòa giải, yêu thương như Chúa đã yêu – đó là mang sự mới mẻ của Nước Trời vào trong gia đình, Hội Thánh, xã hội.
• Quan Tâm Đến Sự Sáng Tạo: Quản trị môi trường cách có trách nhiệm phản ánh niềm tin rằng Đức Chúa Trời sẽ làm mới đất này, và chúng ta là những quản gia trung tín.

3. Sống Với Sự Nhẹ Nhàng và Tập Trung: Nếu mọi sự trên đời này đều tạm bợ và sẽ được biến đổi, chúng ta đừng quá bám víu vào chúng. Chúng ta được tự do để sử dụng của cải, danh vọng, khả năng cho vinh quang Chúa mà không bị chúng nô lệ. “Phàm vật chi thế gian, như sự tham dục của xác thịt, sự tham dục của mắt, và sự kiêu ngạo của đời, đều chẳng từ Cha mà đến, nhưng từ thế gian mà ra.” (1 Giăng 2:16). Chúng ta đầu tư vào những gì sẽ bước vào trời mới đất mới: con người và công việc của Đức Chúa Trời.

4. Rao Truyền Tin Lành Cách Sốt Sắng: Tin lành là tin tức về sự làm mới. Chúa Giê-xu không chỉ cứu linh hồn, mà Ngài sẽ cứu cả thân thể và toàn bộ sáng tạo. Tin lành này mang một hy vọng trọn vẹn, giải phóng con người khỏi sự vô nghĩa và tuyệt vọng. Chúng ta rao giảng về một Đấng Christ, Đấng sẽ “khiến muôn vật trở nên mới”.

5. Nuôi Dưỡng Lòng Biết Ơn và Sự Thờ Phượng: Mỗi khi chúng ta thấy vẻ đẹp của thiên nhiên, cảm nhận tình yêu thương, hay kinh nghiệm sự tha thứ, đó là những “ánh chớp” (glimpses) của sự làm mới vĩnh cửu. Hãy dùng chúng để cảm tạ Đức Chúa Trời và trông mong ngày ấy. Sự thờ phượng trên đất là sự tập dượt cho sự thờ phượng trong thành Giê-ru-sa-lem mới.

Lời tuyên bố “Này đây Ta làm mới lại mọi sự” là hồi kết vinh quang cho câu chuyện Kinh Thánh. Nó bắt nguồn từ quyền năng tạo dựng và bản tính thành tín của Đức Chúa Trời, được thực hiện bởi công trình cứu chuộc của Chiên Con, và hướng đến một tương lai nơi mọi vết thương được lành, mọi nước mắt được lau khô, và mối tương giao giữa Đức Chúa Trời với con người được phục hồi trọn vẹn trong vinh hiển. Đối với Cơ Đốc nhân đang hành trình trong một thế giới đầy dẫy đổ vỡ và đau khổ, đây không chỉ là một lời hứa cho ngày sau; nó là nguồn hy vọng biến đổi, là nền tảng cho sự can đảm, và là động lực cho sự phục vụ. Chúng ta không chỉ ngồi chờ đợi sự làm mới, mà trong Đức Thánh Linh, chúng ta đã nếm trước trái đầu mùa và tích cực tham gia vào công trình tái tạo của Đức Chúa Trời, cho đến ngày Ngài phán: “Xong rồi!” và mọi sự đều được làm mới.

“Đấng làm chứng những điều ấy, phán rằng: Phải, ta đến mau chóng. A-men, lạy Chúa Giê-xu, xin hãy đến!” (Khải Huyền 22:20).