Đức Tin Đến Bởi Sự Nghe (Rô-ma 10:17)
Trong hành trình đức tin của Cơ Đốc nhân, có những câu Kinh Thánh đóng vai trò như những viên đá góc nền, làm sáng tỏ chính bản chất và con đường hình thành mối quan hệ giữa chúng ta với Đức Chúa Trời. Rô-ma 10:17 chính là một câu Kinh Thánh như thế: “Như vậy, đức tin đến bởi sự nghe, mà sự nghe là bởi lời của Đấng Christ.” Câu Kinh Thánh ngắn gọn này chứa đựng một chân lý thần học sâu sắc về nguồn gốc siêu nhiên của đức tin cứu rỗi. Bài nghiên cứu này sẽ đi sâu khảo sát ý nghĩa, bối cảnh, và những áp dụng thiết thực của chân lý nền tảng này cho đời sống tin kính.
Để hiểu trọn vẹn một câu Kinh Thánh, chúng ta phải đặt nó trong dòng chảy của phân đoạn và mạch văn. Rô-ma 10:17 không phải là một tuyên bố đơn lẻ, mà là đỉnh điểm của một lập luận logic mà Sứ đồ Phao-lô trình bày từ câu 14. Ông đặt ra một loạt câu hỏi tu từ:
“Nhưng họ chưa tin Ngài thì kêu cầu sao được? Chưa nghe thì tin thể nào? Chẳng có ai giảng, thì nghe làm sao?” (Rô-ma 10:14)
Phao-lô vạch ra một tiến trình không thể đảo ngược cho sự cứu rỗi: Được sai đi → Rao giảng → Nghe → Tin → Kêu cầu → Được cứu. Câu 17 chính là mắt xích trung tâm, giải thích cơ chế của bước chuyển từ “Nghe” sang “Tin”. Ông nhấn mạnh sự cần thiết của chức vụ rao giảng Phúc Âm và khẳng định rằng đức tin chân chính không phải là sản phẩm của sự suy đoán triết học, ý chí tự lực, hay truyền thống di truyền, mà là kết quả của việc tiếp nhận một sứ điệp đặc biệt từ bên ngoài – đó là Lời của Đấng Christ.
Việc khảo sát các từ ngữ gốc Hy Lạp sẽ giúp chúng ta thấu hiểu sâu hơn ý nghĩa mà Phao-lô muốn truyền đạt.
1. "Đức tin" (πίστις - pistis): Trong bối cảnh này, pistis không chỉ đơn thuần là sự tin tưởng chung chung hay một phẩm chất đạo đức. Đây là đức tin hướng về Chúa Giê-xu Christ để được xưng công bình (Rô-ma 3:22, 5:1). Nó bao hàm sự tin cậy, phó thác hoàn toàn và sự vâng phục đối với Đấng Christ và sứ điệp về sự chết và sống lại của Ngài. Đức tin này là phương tiện để nhận lãnh ân điển cứu rỗi (Ê-phê-sô 2:8).
2. "Nghe" (ἀκοή - akoē): Từ akoē rất quan trọng. Nó có hai nghĩa chính: (1) hành động nghe (the act of hearing), và (2) điều được nghe, tức là sứ điệp, tin tức, báo cáo (the thing heard, message, report). Trong câu 17, cả hai ý nghĩa đều có thể áp dụng và bổ sung cho nhau. “Đức tin đến bởi sự nghe (akoē)” – tức là bởi hành động lắng nghe. “Mà sự nghe (akoē) là bởi lời của Đấng Christ” – ở đây, akoē được hiểu là “sứ điệp được nghe” hay “nội dung của sự rao giảng”. Như vậy, đức tin nảy sinh khi chúng ta lắng nghe (hành động) và sứ điệp chúng ta nghe (nội dung) chính là Lời của Đấng Christ. Bản dịch Anh ngữ (NIV) làm rõ điều này: “Consequently, faith comes from hearing the message, and the message is heard through the word about Christ.”
3. "Lời" (ῥῆμα - rhēma): Tân Ước sử dụng hai từ chính cho “lời”: logos (thường chỉ toàn bộ sứ điệp, lời nói có lý tính) và rhēma (thường chỉ lời nói cụ thể, được phán ra). Ở đây, Phao-lô dùng rhēma Christou – “lời của Đấng Christ”. Điều này nhấn mạnh đến Lời được công bố, được rao giảng về Đấng Christ – tức là Phúc Âm cụ thể về sự chết chuộc tội và sự sống lại của Ngài. Đây không phải là một giáo lý trừu tượng, mà là Lời quyền năng, sống động và đặc biệt được Đức Chúa Trời dùng để tái sinh và biến đổi (1 Phi-e-rơ 1:23, Hê-bơ-rơ 4:12).
Khẳng định “đức tin đến bởi sự nghe” đặt nền tảng cho một giáo lý then chốt của Cải Chánh: Ân điển Chúa đi trước (Prevenient Grace). Con người tội lỗi, đã chết về mặt thuộc linh (Ê-phê-sô 2:1), không thể tự mình khơi dậy đức tin cứu rỗi. Đức tin là món quà từ Đức Chúa Trời (Ê-phê-sô 2:8). Vậy, Đức Chúa Trời ban đức tin đó bằng cách nào? Câu trả lời là qua phương tiện (means) của Lời Ngài. Thánh Linh Đức Chúa Trời, Đấng ban sự sống, sử dụng Lời được rao giảng (rhēma) như công cụ để chiếu sáng tâm trí, cáo trách lòng người, và ban cho họ năng lực để đáp lại bằng đức tin (Giăng 16:8; 1 Cô-rinh-tô 2:12-14).
“Vì chẳng có một lời nói nào của Đức Chúa Trời là không có quyền lực.” (Lu-ca 1:37)
“Vì Tin Lành đó là quyền phép của Đức Chúa Trời để cứu mọi kẻ tin.” (Rô-ma 1:16)
Như vậy, có một sự hợp tác thiêng liêng: Lời của Đức Chúa Trời (nội dung khách quan) được Thánh Linh (Đấng chủ động) sử dụng để sinh ra đức tin (kết quả chủ quan) trong lòng người nghe. Sự “nghe” ở đây không đơn giản là nhận sóng âm thanh, mà là sự nghe thuộc linh, nghe với lòng vâng phục (Rô-ma 1:5, “sự vâng phục của đức tin”).
Đức tin chân chính không đến từ việc nghe bất cứ điều gì, mà cụ thể là nghe “Lời của Đấng Christ”. Nội dung này được Phao-lô tóm tắt ngay trước đó:
“Vậy nếu miệng ngươi xưng Đức Chúa Jêsus ra và lòng ngươi tin rằng Đức Chúa Trời đã khiến Ngài từ kẻ chết sống lại, thì ngươi sẽ được cứu.” (Rô-ma 10:9)
Đây chính là cốt lõi của Phúc Âm: Thân vị và công tác của Chúa Giê-xu Christ. Mọi sự rao giảng trung thực phải tập trung vào Ngài – về thần tánh, nhân tánh, đời sống vô tội, sự chết đền tội, sự sống lại đắc thắng và địa vị Chúa của Ngài. Đức tin đặt vào một Đấng Christ như thế mới là đức tin cứu rỗi.
Chân lý “đức tin đến bởi sự nghe” không chỉ là giáo lý để học, mà là nguyên tết sống để áp dụng.
1. Cho Cá Nhân Tín Hữu: Nuôi Dưỡng Đức Tin Qua Việc Nghe Lời.
Nếu đức tin được sinh ra và lớn lên bởi cùng một phương tiện, thì Cơ Đốc nhân phải có kỷ luật “nghe” Lời Chúa cách chủ động và đều đặn.
- Nghe qua đọc và suy gẫm cá nhân: Đọc Kinh Thánh không phải là nghiên cứu văn chương, mà là lắng nghe tiếng phán của Đức Chúa Trời. Hãy đọc với tấm lòng cầu nguyện: “Lạy Chúa, xin phán với con qua Lời Ngài.”
- Nghe qua sự giảng dạy trong Hội Thánh: Tham dự các buổi nhóm không chỉ là bổn phận, mà là cơ hội quí báu để đức tin được nuôi dưỡng, củng cố và sửa trị bởi Lời Chúa được công bố cách trung thực (2 Ti-mô-thê 4:2).
- Nghe qua các phương tiện lành mạnh: Nghe giảng qua đài, băng, internet có chọn lọc, với tinh thần “so sánh với Kinh Thánh” (Công vụ 17:11).
2. Cho Gia Đình Cơ Đốc: Tạo Môi Trường “Nghe” Lời Chúa.
Gia đình là hội thánh nhỏ. Hãy tạo thói quen đọc Kinh Thánh và cầu nguyện chung. Khi con cái được nghe Lời Chúa từ nhỏ, đức tin sẽ có cơ hội đâm rễ sâu (2 Ti-mô-thê 3:15).
3. Cho Hội Thánh Địa Phương: Ưu Tiên Việc Rao Giảng Lời Chúa.
Hội Thánh phải đặt sự trung tín trong việc giảng dạy Lời Chúa lên hàng đầu. Mọi chương trình, hoạt động phải xoay quanh và phục vụ cho mục đích công bố “Lời của Đấng Christ” cách rõ ràng và đầy đủ. Đây là phương tiện Chúa dùng để kêu gọi người hư mất và gây dựng thánh đồ.
4. Cho Công Tác Truyền Giáo: Trung Thành Với Sứ Điệp.
Động lực và phương pháp truyền giáo của chúng ta phải bắt nguồn từ Rô-ma 10:14-17. Chúng ta được sai đi để “rao giảng” (kerygma), để công bố sứ điệp khách quan về Đấng Christ. Kết quả (đức tin) phó thác cho Thánh Linh và Lời Ngài. Điều này giải phóng chúng ta khỏi áp lực phải dùng mưu mẹo thế gian để thuyết phục.
Rô-ma 10:17 là một ánh sáng rọi chiếu vào trung tâm của kinh nghiệm Cơ Đốc. Nó phá tan mọi sự kiêu ngạo thuộc linh, nhắc chúng ta rằng ngay cả đức tin – thứ chúng ta dùng để tiếp nhận sự cứu rỗi – cũng không phải là thành tựu của bản thân, mà là ân tứ đến từ bên ngoài, được truyền đạt qua Lời của Đấng Christ. Chân lý này khiến chúng ta khiêm nhường và biết ơn, đồng thời đặt để cho chúng ta một trách nhiệm thiêng liêng: sống gắn bó mật thiết với Lời Chúa và nhiệt thành chia sẻ Lời ấy cho thế giới đang hư mất. Ước gì tai chúng ta luôn mở ra để lắng nghe rhēma của Đấng Christ, hầu cho đức tin chúng ta không ngừng được sinh sôi, vững mạnh, và đẹp lòng Đức Chúa Trời.