Cơ Sở Kinh Thánh Cho Việc Cầu Nguyện Thay Cho Người Chưa Được Cứu
Trong hành trình thuộc linh của Cơ Đốc nhân, một trong những trăn trở sâu sắc nhất thường xoay quanh số phận đời đời của những người thân yêu chưa biết Chúa. Câu hỏi “Chúng ta có nên và có thể cầu nguyện cho sự cứu rỗi của người chưa tin không?” không chỉ là mối quan tâm cá nhân mà còn là một chủ đề thần học quan trọng. Bài nghiên cứu này sẽ khảo sát Kinh Thánh cách có hệ thống để tìm kiếm câu trả lời, khẳng định rằng việc cầu thay cho người chưa được cứu không chỉ có cơ sở vững chắc mà còn là một đặc ân và trách nhiệm thiêng liêng của Hội Thánh.
I. Nền Tảng Thần Học Của Sự Cầu Thay
Trước khi đi vào các phân đoạn cụ thể, chúng ta cần hiểu bản chất của sự cầu thay (intercession). Từ Hy Lạp được sử dụng là enteuxis (ἔντευξις) trong 1 Ti-mô-thê 2:1, mang nghĩa “sự tiếp cận, sự khẩn nài,” gợi ý về việc đến gần Đức Chúa Trời để trình bày một nhu cầu cho người khác. Cầu thay là hành động đứng trong khoảng trống (như lời Ê-xê-chi-ên 22:30) giữa Đức Chúa Trời và con người, kêu xin ân điển và lòng thương xót. Chính Chúa Giê-xu Christ là Đấng Cầu Thay tối cao (Rô-ma 8:34; Hê-bơ-rơ 7:25), và Đức Thánh Linh cũng cầu thay cho chúng ta (Rô-ma 8:26-27). Vì vậy, khi chúng ta cầu nguyện cho người khác, chúng ta đang tham gia vào công việc của chính Ba Ngôi Đức Chúa Trời.
Nền tảng cho mọi lời cầu, kể cả cầu nguyện cho người chưa tin, nằm ở chân lý về Đức Chúa Trời là Đấng “không muốn cho một người nào chết mất, song muốn cho mọi người đều ăn năn” (2 Phi-e-rơ 3:9). Ý chỉ tốt lành phổ quát này của Đức Chúa Trời cung cấp cơ sở đạo đức cho lời cầu thay của chúng ta. Chúng ta không cố gắng thay đổi ý chỉ tối thượng của Ngài, nhưng chúng ta hợp tác với ý muốn đã được bày tỏ của Ngài qua những lời cầu nguyện sốt sắng.
II. Khảo Sát Kinh Thánh: Các Phân Đoạn Then Chốt
1. Lời Chúa Dạy Trực Tiếp Và Gương Mẫu Của Chúa Giê-xu
Chúa Giê-xu dạy các môn đồ cầu nguyện cho kẻ thù và người bắt bớ họ: “Hãy cầu nguyện cho kẻ bắt bớ các ngươi” (Ma-thi-ơ 5:44). Những “kẻ bắt bớ” này rõ ràng là những người chống đối, chưa nhận biết Chúa. Hơn nữa, chính Chúa Giê-xu đã nêu gương cầu thay cho những người đang hành hạ Ngài: “Lạy Cha, xin tha cho họ, vì họ không biết mình làm điều gì” (Lu-ca 23:34). Lời cầu này không chỉ là sự tha thứ, mà còn hàm chứa lời khẩn nài cho sự tha tội và cơ hội ăn năn của họ. Thật đáng chú ý, một trong những kẻ cướp trên thập tự giá đã ăn năn ngay sau đó (Lu-ca 23:39-43), cho thấy quyền năng của sự cầu thay của Đấng Christ.
2. Mệnh Lệnh Cầu Thay Phổ Quát Của Sứ Đồ Phao-lô
Trong thư gửi cho Ti-mô-thê, sứ đồ Phao-lô đưa ra một mệnh lệnh rõ ràng và bao trùm:
“Vậy, trước hết mọi sự ta dặn rằng, phải khẩn nguyện, cầu xin, kêu van, tạ ơn cho mọi người... Vả, sự đó là tốt lành và đẹp mắt Đức Chúa Trời, Đấng Cứu Chúa chúng ta, là Đấng muốn cho mọi người đều được cứu rỗi và hiểu biết lẽ thật.” (1 Ti-mô-thê 2:1, 3-4).
Từ Hy Lạp cho “mọi người” ở đây là pantōn (πάντων), không có ngoại lệ. Phao-lô không chỉ dừng lại ở lời khuyên chung chung; ông giải thích lý do thần học: đó là vì ý muốn của Đức Chúa Trời là muốn mọi người được cứu. Do đó, việc cầu nguyện cho “mọi người” – bao gồm cả những người chưa biết Chúa – là việc làm phù hợp trực tiếp với ý muốn đã được bày tỏ của Đức Chúa Trời và đẹp lòng Ngài.
3. Gương Cầu Nguyện Của Phao-lô Cho Dân Tộc Ông
Sứ đồ Phao-lô là một tấm gương sống động về tấm lòng cầu thay cho người chưa tin. Ông bày tỏ nỗi lòng đau đớn và lời cầu nguyện không ngừng cho dân Y-sơ-ra-ên:
“Tôi nói thật trong Đấng Christ, không nói dối, lương tâm tôi làm chứng cho tôi bởi Đức Thánh Linh: ấy là tôi có sự buồn bã đau đớn lớn và nỗi thống khổ trong lòng không thôi. Vì tôi ước ao có thể chính mình bị dứt bỏ, lìa khỏi Đấng Christ vì anh em tôi, là bà con tôi theo phần xác, là dân Y-sơ-ra-ên...” (Rô-ma 9:1-4).
Ông tiếp tục khẳng định: “Hỡi anh em, sự ước ao trong lòng tôi và lời tôi cầu nguyện với Đức Chúa Trời cho dân Y-sơ-ra-ên, ấy là cho họ được cứu” (Rô-ma 10:1). Lời cầu nguyện của Phao-lô không mơ hồ, mà rất cụ thể: “cho họ được cứu.” Đây là bằng chứng hùng hồn cho việc một sứ đồ lớn, được soi dẫn, đã dành những lời cầu thay thiết tha nhất cho sự cứu rỗi của một nhóm người chưa tin nhận Đấng Mê-si.
4. Lời Cầu Nguyện Của Đấng Christ Trong Sự Vinh Hiển
Công việc cầu thay của Chúa Giê-xu không kết thúc trên thập tự giá. Sách Hê-bơ-rơ tiết lộ chức vụ đang tiếp diễn của Ngài trên thiên đàng: “Ngài hằng sống để cầu thay cho những kẻ nhờ Ngài mà đến gần Đức Chúa Trời” (Hê-bơ-rơ 7:25). Trong phạm vi của sự cầu thay này, chúng ta có thể tin rằng Ngài không ngừng trình bày công giá của huyết Ngài trước mặt Đức Chúa Trời vì tội lỗi của cả thế gian (1 Giăng 2:1-2). Chúng ta cầu nguyện cho người chưa tin trong sự hiệp một với chức vụ cầu thay đang tiếp diễn của Chúa chúng ta.
III. Giải Đáp Những Thắc Mắc Thần Học
1. Cầu Nguyện Có Vi Phạm Ý Chí Tự Do Của Con Người?
Một thắc mắc phổ biến là: Nếu Đức Chúa Trời tôn trọng ý chí tự do của con người, việc chúng ta cầu nguyện cho ai đó được cứu có phải là một hình thức “thao túng” thuộc linh không? Kinh Thánh cho thấy một sự cân bằng nhiệm mầu. Trong khi con người có trách nhiệm đáp lại (Rô-ma 10:9-10), thì chính Đức Thánh Linh mới có quyền năng cảm động và biến đổi lòng người. Chúa Giê-xu phán: “Chẳng có ai đến cùng ta được, nếu Cha, là Đấng sai ta, không kéo đến” (Giăng 6:44). Lời cầu nguyện của chúng ta chính là kêu xin Đức Chúa Trời hành động cách quyền năng trong lòng của người chưa tin – có thể qua sự kéo đến, sự cáo trách của Thánh Linh về tội lỗi (Giăng 16:8), hoặc mở lòng để đáp ứng với Tin Lành (Công vụ 16:14). Chúng ta cầu xin Đức Chúa Trời tác động đến môi trường, hoàn cảnh và tấm lòng, nhưng không cưỡng ép. Ngài tôn trọng ý chí con người, nhưng lời cầu nguyện của đức tin có thể dọn đường cho sự tể trị ân điển của Ngài hoạt động.
2. Sự Tiền Định Và Lời Cầu Thay
Lẽ đạo về sự tiền định (Ê-phê-sô 1:4-5) đôi khi khiến một số tín hữu nghi ngờ về sự cần thiết của cầu thay. Tuy nhiên, Kinh Thánh không bao giờ tách rời chủ quyền của Đức Chúa Trời với phương tiện mà Ngài đã định để hoàn thành ý chỉ của Ngài. Lời cầu nguyện của các thánh đồ là một trong những phương tiện quan trọng đó. Chúng ta được kêu gọi cầu nguyện trong sự tin cậy rằng Đức Chúa Trời, Đấng biết trước mọi sự và có mục đích đời đời, cũng đã định trước những lời cầu nguyện trung tín của dân sự Ngài như một phần trong kế hoạch cứu rỗi của Ngài. Chúng ta cầu nguyện không phải để “thông báo” cho Đức Chúa Trời điều Ngài không biết, nhưng để hiệp công với Ngài trong công cuộc cứu chuộc thế gian.
IV. Ứng Dụng Thực Tế Trong Đời Sống Cơ Đốc
Lý thuyết thần học phải dẫn đến thực hành sống động. Dưới đây là một số hướng dẫn thực tế cho việc cầu thay cho người chưa được cứu:
1. Nội Dung Cầu Nguyện Theo Khuôn Mẫu Kinh Thánh:
- Cầu xin sự cáo trách của Đức Thánh Linh: Xin Thánh Linh thuyết phục họ về tội lỗi, về sự công bình và sự phán xét (Giăng 16:8).
- Cầu xin sự mở lòng và mở trí: Giống như Chúa đã mở lòng Ly-đi (Công vụ 16:14), xin Ngài cất bỏ sự mù tối thuộc linh (2 Cô-rinh-tô 4:4).
- Cầu xin cơ hội và lời nói: Xin Chúa mở cửa cho chứng đạo (Cô-lô-se 4:3) và ban cho chúng ta lời nói thích hợp (Ê-phê-sô 6:19).
- Cầu xin sự phá đổ các thành lũy: Cầu chống lại những lý lẽ, tư tưởng kiêu ngạo ngăn trở họ nhận biết Chúa (2 Cô-rinh-tô 10:4-5).
- Cầu nguyện trong Danh Chúa Giê-xu: Luôn trình dâng lời cầu dựa trên thẩm quyền và công lao của Đấng Christ, chứ không dựa trên công đức của chúng ta hay của người được cầu thay.
2. Thái Độ Khi Cầu Nguyện:
- Kiên trì và không nản lòng: Hãy noi gương bà góa trong Lu-ca 18:1-8, cầu nguyện cách bền đỗ.
- Kết hợp với đời sống làm chứng: Lời cầu nguyện phải đi đôi với tình yêu thương, đời sống gương mẫu và lời chứng bằng miệng.
- Tin cậy vào lòng thương xót của Đức Chúa Trời: Cầu nguyện với đức tin, nhận biết rằng không có tấm lòng nào cứng cỏi đến mức ân điển Ngài không thể chạm đến.
Kết Luận
Qua sự khảo sát Kinh Thánh, chúng ta có thể kết luận cách vững chắc rằng việc cầu nguyện thay cho người chưa được cứu có một nền tảng Kinh Thánh phong phú và vững chắc. Điều này bắt nguồn từ chính bản tính yêu thương của Đức Chúa Trời (Giăng 3:16), được mẫu mực hóa bởi Chúa Giê-xu Christ trên thập tự giá, được truyền lệnh bởi các sứ đồ, và được thực hành bởi Hội Thánh đầu tiên. Lời cầu thay của chúng ta không phải là sự can thiệp vào chủ quyền của Đức Chúa Trời, mà là sự hợp tác đầy vinh dự với ý muốn đã được bày tỏ của Ngài để mọi người được cứu rỗi.
Vì vậy, hỡi các Cơ Đốc nhân, chớ thôi cầu nguyện cho những người thân, bạn bè, đồng nghiệp và cả những kẻ thù nghịch chưa biết Chúa. Hãy cầu nguyện với lòng tin quyết, kiên nhẫn và hy vọng. Hãy nhớ rằng, chúng ta đang cùng với Đấng Christ, Đấng Cầu Thay trên thiên đàng, kêu xin: “Lạy Cha, xin tha cho họ...” và tin cậy rằng Thánh Linh Ngài đang hành động để đem đến sự sống từ trong sự chết. Đó chính là đặc ân cao quý và trách nhiệm nặng nề mà chúng ta được giao trong kế hoạch cứu chuộc vĩ đại của Đức Chúa Trời.