Kinh Thánh nói gì về sự nhút nhát hay tính hèn nhát?

Trong hành trình đức tin, mỗi Cơ Đốc nhân đều có lúc đối diện với những cảm xúc như sợ hãi, nghi ngờ và thiếu can đảm. Sự nhút nhát (shyness, timidity) và tính hèn nhát (cowardice) thường bị xem nhẹ như những khuyết điểm tính cách thông thường. Tuy nhiên, Kinh Thánh - Lời Đức Chúa Trời - mang đến cho chúng ta một cái nhìn sâu sắc, phân biệt rõ ràng và chỉ ra con đường chiến thắng. Bài nghiên cứu này sẽ khám phá những nguyên tắc Kinh Thánh về chủ đề này, dựa trên văn cảnh, từ ngữ gốc Hê-bơ-rơ và Hy Lạp, cùng những gương mẫu thực tế, từ đó đưa ra ứng dụng thiết thực cho đời sống đức tin ngày nay.

I. Phân Tích Từ Ngữ Gốc Trong Kinh Thánh

Để hiểu thấu đáo, chúng ta cần quay về với ngôn ngữ nguyên bản của Kinh Thánh. Trong Tân Ước, từ Hy Lạp chủ chốt được dùng để mô tả trạng thái hèn nhát là "δειλία" (deilia), có nghĩa là sự run sợ, hèn yếu, thiếu dũng khí. Từ này xuất hiện trong một câu Kinh Thánh then chốt:

"Vì Đức Chúa Trời chẳng ban cho chúng ta tâm thần nhút nhát [pneuma deilias], bèn là tâm thần mạnh mẽ, có tình yêu thương và có tiết độ." (2 Ti-mô-thê 1:7 - Kinh Thánh Tin Lành Việt Ngữ 1925)

Ở đây, Sứ đồ Phao-lô khẳng định rõ ràng bản chất của Đức Chúa Trời không sinh ra sự hèn nhát trong con cái Ngài. Đối lập với "deilia" là "δύναμις" (dynamis) - quyền năng, sức mạnh; "ἀγάπη" (agapē) - tình yêu thương vô điều kiện; và "σωφρονισμός" (sōphronismos) - sự tự chủ, tỉnh táo, tiết độ. Đây chính là món quà Thánh Linh ban cho tín đồ.

Một từ quan trọng khác là "φοβέω" (phobeō), nghĩa là "sợ hãi". Từ này rất phổ biến và mang nhiều sắc thái. Có sự kính sợ Đức Chúa Trời (Châm Ngôn 9:10), là khởi đầu của sự khôn ngoan, nhưng cũng có nỗi sợ hãi con người, sợ hoàn cảnh dẫn đến sự hèn nhát. Châm Ngôn 29:25 cảnh báo: "Sự sợ hãi loài người gài bẫy...".

Trong Cựu Ước, từ Hê-bơ-rơ "ירא" (yare') cũng bao hàm cả "kính sợ" lẫn "sợ hãi". Bối cảnh quyết định ý nghĩa. Sự kính sợ Chúa (yirat Adonai) là điều đáng quý, trong khi sợ hãi kẻ thù hay hoàn cảnh thường dẫn đến thất bại và bất tuân (ví dụ như dân Y-sơ-ra-ên tại biên giới Ca-na-an - Dân Số Ký 13-14).

II. Những Gương Mẫu Kinh Thánh: Từ Sự Sợ Hãi Đến Đức Tin Can Đảm

Kinh Thánh chân thật ghi lại cuộc đấu tranh nội tâm của nhiều nhân vật được Chúa kêu gọi, cho thấy sự nhút nhát không phải là điểm kết thúc, mà có thể là khởi đầu cho một cuộc chuyển hóa bởi ân điển.

1. Môi-se (Xuất Ê-díp-tô Ký 3-4): Khi được Đức Giê-hô-va kêu gọi tại bụi gai cháy, Môi-se đã liên tục viện cớ: "Tôi là ai...?" (3:11), "...họ sẽ chẳng tin..." (4:1), "...tôi chẳng có tài ăn nói..." (4:10). Ông bày tỏ sự nhút nhát và thiếu tự tin trước một sứ mạng khổng lồ. Câu trả lời của Đức Chúa Trời không phải là sự trấn an tâm lý đơn thuần, mà là lời hứa về sự hiện diện của chính Ngài: "Ta sẽ ở cùng ngươi" (3:12), và quyền năng biến đổi của Ngài trên cả những yếu điểm của Môi-se (4:2-9).

2. Ghê-đê-ôn (Các Quan Xét 6-7): Khi thiên sứ hiện ra gọi ông là "người dõng sĩ mạnh bạo" (6:12), Ghê-đê-ôn đang đập lúa trong hầm ép rượu để tránh kẻ thù. Ông thưa: "Ôi! Hỡi Chúa, nếu Đức Giê-hô-va ở cùng chúng tôi, sao...?" (6:13). Ông nghi ngờ, sợ hãi và đòi hỏi nhiều dấu kỳ (6:17-40). Thế nhưng, Đức Chúa Trời kiên nhẫn đáp ứng và biến một người nhút nhát trở thành thủ lĩnh chiến thắng, với mục đích rõ ràng: "Dân sự... chớ khoe rằng: 'Chính tay tôi đã cứu tôi!'" (7:2).

3. Ti-mô-thê: Chính môn đồ trẻ này là đối tượng của câu 2 Ti-mô-thê 1:7. Dường như Ti-mô-thê có tính tình rụt rè và hay lo lắng về sức khỏe (1 Ti-mô-thê 5:23). Phao-lô không chỉ trích sự nhút nhát của ông, nhưng khích lệ ông "nhen lại" ân tứ, và nhớ đến đức tin chân thật của mẹ và bà ngoại (2 Ti-mô-thê 1:5-6). Sự khích lệ ở đây mang tính cộng đồng và nhắc nhở về di sản đức tin.

4. Phản Diện: Sự Can Đảm của Đức Tin
Kinh Thánh cũng đầy dẫy những tấm gương can đảm, không phải vì bản tính mạnh mẽ, mà vì đức tin nơi Đức Chúa Trời lớn hơn nỗi sợ: - Đa-ni-ên và ba bạn: Họ can đảm không ăn đồ cúng (Đa-ni-ên 1), không quỳ lạy tượng vàng (Đa-ni-ên 3). Lời tuyên bố của họ là mẫu mực: "Nếu không... Đức Chúa Trời chúng tôi... có thể giải cứu... Dầu không giải cứu, chúng tôi cũng không thờ phượng..." (Đa-ni-ên 3:17-18). - Các Sứ Đồ: Từ những người chạy trốn và chối Chúa, sau khi được đầy dẫy Đức Thánh Linh, họ đã đứng ra rao giảng cách dạn dĩ (παρρησία - parrēsia) trước mặt các nhà cầm quyền (Công vụ 4:13, 31). - Chính Chúa Giê-xu: Trước khi chịu khổ hình, Ngài cầu nguyện trong sự đau đớn (Lu-ca 22:42-44), nhưng Ngài đã can đảm vâng phục ý Cha. Sứ đồ Phi-e-rơ sau này khích lệ: "Lại nếu anh em vì cớ làm lành mà chịu khổ... ấy là sự đẹp ý Đức Chúa Trời. Vì anh em được kêu gọi đến sự ấy, bởi Đấng Christ cũng đã chịu khổ vì anh em, để lại cho anh em một gương, hầu cho anh em noi dấu chân Ngài." (1 Phi-e-rơ 2:20-21).

III. Nguyên Nhân Gốc Rễ Và Hậu Quả Của Sự Hèn Nhát Theo Kinh Thánh

Sự hèn nhát không đơn thuần là tính cách. Kinh Thánh chỉ ra những nguyên nhân sâu xa:

• Sợ Hãi Con Người Hơn Là Kính Sợ Đức Chúa Trời: Đây là nguyên nhân chính. Châm Ngôn 29:25 cảnh báo rõ ràng. Khi chúng ta đặt ý kiến, sự chấp thuận hay sự trả thù của con người lên trên ý muốn và sự bảo vệ của Đức Chúa Trời, chúng ta tự đặt mình vào cái bẫy của sự sợ hãi.
• Đức Tin Non Yếu Vào Quyền Năng Và Sự Hiện Diện Của Đức Chúa Trời: Như trong câu chuyện của Môi-se và Ghê-đê-ôn, sự nghi ngờ về khả năng và sự hiện diện của Chúa trong hoàn cảnh mình dẫn đến sự co rút.
• Tình Yêu Thương Chưa Trọn Vẹn: Sứ đồ Giăng viết: "Sự sợ hãi có hình phạt, và kẻ đã sợ hãi thì không được trọn vẹn trong sự yêu thương." (1 Giăng 4:18). Tình yêu thương trọn vẹn của Đức Chúa Trời tuôn đổ vào lòng chúng ta (Rô-ma 5:5) đẩy lui sự sợ hãi trừng phạt.

Hậu quả của sự hèn nhát thì nghiêm trọng: Nó có thể cản trở chúng ta làm chứng về Chúa (như trường hợp Ti-mô-thê cần được thúc giục), khiến chúng ta bỏ lỡ cơ hội vâng lời Chúa, và trong những trường hợp cực đoan, nó được liệt kê cùng với tội vô tín, tội đáng gớm ghét, giết người... trong những kẻ phải chịu phạt đời đời (Khải Huyền 21:8).

IV. Giải Pháp Kinh Thánh: Con Đường Đến Với Sự Mạnh Mẽ Và Can Đảm

Ân điển của Đức Chúa Trời không chỉ vạch ra vấn đề, nhưng cung cấp giải pháp toàn diện:

1. Nhận Lãnh Tâm Thần Mà Đức Chúa Trời Ban (2 Ti-mô-thê 1:7): Can đảm không phải là sự tự cố gắng hết mình, mà là kết quả của việc đầu phục và để cho Đức Thánh Linh làm chủ. Sự mạnh mẽ (dynamis) này là quyền năng phục sinh của Đấng Christ tác động trong chúng ta (Ê-phê-sô 1:19-20).

2. Được Đầy Dẫy Tình Yêu Thương Trọn Vẹn Của Đức Chúa Trời (1 Giăng 4:18): Khi chúng ta thật sự nghiệm biết và tin vào tình yêu hy sinh của Chúa Giê-xu trên thập tự giá, nỗi sợ hãi bị đánh bại. Chúng ta hiểu rằng dù hoàn cảnh thế nào, Ngài vẫn yêu thương và muốn điều tốt nhất cho chúng ta (Rô-ma 8:31-39).

3. Tập Trung Vào Sự Hiện Diện Và Lời Hứa Của Đức Chúa Trời: Lời Chúa phán với Giô-suê khi ông kế nhiệm Môi-se là kim chỉ nam: "Chớ hề sợ sệt, chớ nao sờn; vì Giê-hô-va Đức Chúa Trời ngươi vẫn ở cùng ngươi trong mọi nơi ngươi đi." (Giô-suê 1:9). Sự hiện diện của Chúa là nguồn can đảm tối thượng.

4. Sống Trong Sự Kính Sợ Chúa Thật: Kính sợ Chúa là bắt đầu của sự khôn ngoan và là nguồn sự sống (Châm Ngôn 14:27). Khi chúng ta tôn cao Chúa trong lòng, mọi nỗi sợ khác trở nên nhỏ bé. Các sứ đồ đã cầu nguyện: "Xin Chúa... ban cho... sự dạn dĩ [parrēsia] mà giảng đạo Ngài." (Công vụ 4:29).

V. Ứng Dụng Thực Tế Cho Đời Sống Cơ Đốc Nhân Hôm Nay

Làm thế nào để chúng ta áp dụng những lẽ thật này vào cuộc sống hàng ngày?

• Trong Việc Làm Chứng: Khi cảm thấy nhút nhát khi chia sẻ Phúc Âm, hãy nhớ lời hứa trong Ma-thi-ơ 10:19-20 rằng Đức Thánh Linh sẽ ban lời cần nói. Hãy cầu nguyện trước để được đầy dẫy Ngài và bắt đầu bằng sự quan tâm chân thành (tình yêu thương) thay vì áp lực phải nói hay.
• Trong Việc Đương Đầu Với Áp Lực Xã Hội: Khi phải đứng lên vì lẽ phải, đối diện với sự chế giễu vì đức tin, hãy nhớ đến phước lành Chúa dành cho người chịu sỉ nhục vì danh Ngài (Ma-thi-ơ 5:11-12). Cầu xin Chúa cho bạn nhìn thấy Ngài, như Ê-li-sê và đầy tớ ông đã thấy đoàn binh thiên sứ (2 Các Vua 6:15-17).
• Trong Việc Thực Hiện Sứ Mạng Cá Nhân: Có thể Chúa kêu gọi bạn phục vụ, lãnh đạo, hoặc tha thứ một mối quan hệ. Hãy thành thật với Chúa về nỗi sợ của mình như Môi-se, nhưng rồi hãy chọn vâng lời, tin cậy vào lời hứa "Ta sẽ ở cùng ngươi". Bắt đầu với những bước nhỏ trong đức tin.
• Trong Cộng Đồng Hội Thánh: Hãy là nguồn khích lệ cho những anh chị em nhút nhát. Đừng chỉ trích, nhưng hãy như Phao-lô đối với Ti-mô-thê: nhắc nhở họ về ân tứ, về di sản đức tin, và cầu nguyện cùng họ. Một cộng đồng yêu thương, chấp nhận là môi trường an toàn để người nhút nhát tập luyện sự can đảm.

Kết Luận

Kinh Thánh không xem nhẹ sự nhút nhát hay sự hèn nhát, nhưng phân biệt nó rõ ràng với bản chất mà Đức Chúa Trời muốn ban cho con cái Ngài: đó là tâm thần mạnh mẽ, yêu thương và tự chủ. Hành trình từ sợ hãi đến đức tin can đảm không phải là hành trình tự lực cánh sinh, mà là hành trình của sự đầu phục, tin cậy và được biến đổi bởi Thánh Linh của Đức Chúa Trời. Khi chúng ta đặt mắt vào Chúa Giê-xu, Đấng đã can đảm vượt qua thập tự giá vì niềm vui đặt trước mặt (Hê-bơ-rơ 12:2), và khi chúng ta đầy dẫy tình yêu hoàn hảo của Ngài, thì nỗi sợ hãi không còn chỗ đứng. Ước gì mỗi chúng ta, bất kể tính tình tự nhiên thế nào, đều có thể sống như lời Sứ đồ Phao-lô khẳng định: "Tôi làm được mọi sự nhờ Đấng ban thêm sức cho tôi." (Phi-líp 4:13), và trở thành những chứng nhân can đảm cho vinh quang Ngài.