Đâm Sau Lưng: Sự Phản Bội Dưới Góc Nhìn Kinh Thánh
Trong cuộc sống, một trong những vết thương tình cảm sâu sắc và khó lành nhất chính là sự phản bội đến từ những người mà chúng ta tin cậy yêu thương – hành động thường được mô tả là “đâm sau lưng”. Kinh Thánh, một bức tranh chân thực về bản chất con người và mối quan hệ, không né tránh hiện tượng đau lòng này. Từ những câu chuyện bi thương đến những lời dạy khôn ngoan, Lời Chúa cung cấp cho chúng ta cái nhìn thấu suốt về nguồn cơn, hậu quả và cách thức một Cơ Đốc nhân nên ứng phó với sự phản bội.
Trong tiếng Hê-bơ-rơ, có từ bagad (בָּגַד) mang nghĩa “phản bội, hành động cách xảo quyệt, bất trung”. Từ này diễn tả sự vi phạm nghiêm trọng một giao ước, lời hứa hoặc lòng tin. Tiếng Hy Lạp trong Tân Ước sử dụng từ paradidōmi (παραδίδωμι) nghĩa là “trao nộp, phản bội”, chính xác là từ được dùng cho việc Giu-đa nộp Chúa Giê-xu.
Sự “đâm sau lưng” trong Kinh Thánh không đơn thuần là một bất đồng quan điểm. Nó mang ba đặc tính chính:
- Sự Lừa Dối (Deceit): Hành động được che giấu dưới vẻ ngoài thân thiện. “Miệng chúng nó đầy những lời chúc phước, nhưng trong lòng chúng nó có sự rủa sả.” (Thi Thiên 62:4).
- Sự Vi Phạm Lòng Tin (Breach of Trust): Xảy ra trong mối quan hệ thân tín. “Vì ấy chẳng phải kẻ thù nghịch sỉ nhục tôi… nhưng là chính mầy… người bạn hữu thân tín của tôi.” (Thi Thiên 55:12-13).
- Sự Gây Tổn Hại (Harm): Mục đích cuối cùng là gây thương tổn, đẩy người khác vào thế nguy hiểm hoặc bất lợi.
Kinh Thánh ghi lại nhiều trường hợp “đâm sau lưng” một cách sống động, để chúng ta thấy được chiều sâu của tội lỗi và ân điển của Đức Chúa Trời.
1. A-hi-tô-phe Phản Bội Vua Đa-vít (2 Sa-mu-ên 15-17): A-hi-tô-phe, cố vấn thân tín của Đa-vít, người được ví như lời phán của Đức Chúa Trời (2 Sa-mu-ên 16:23), đã theo phe Áp-sa-lôm, con trai Đa-vít, để làm phản. Sự phản bội này đã được tiên tri từ trước qua lời của Chúa: “Ta sẽ khiến kẻ thù nghịch dấy lên trong nhà ngươi… Người bạn thiết của ngươi sẽ làm sỉ nhục người.” (2 Sa-mu-ên 12:11, xem thêm Thi Thiên 41:9). Đa-vít đã bày tỏ nỗi đau này trong Thi Thiên 55:12-14, 20-21. A-hi-tô-phe sau cùng đã tự sát, cho thấy sự hủy diệt mà tinh thần phản bội gây ra cho chính kẻ làm phản.
2. Giu-đa Ích-ca-ri-ốt Phản Bội Chúa Giê-xu (Ma-thi-ơ 26:14-16, 47-50; Mác 14:10-11, 43-45): Đây là hình mẫu bi thảm và sâu sắc nhất. Giu-đa, một trong mười hai sứ đồ, được Chúa tin cậy giao giữ túi bạc (Giăng 12:6). Ông đã dùng một dấu hiệu của tình thân – cái hôn – để làm dấu hiệu phản bội. Hành động “trao nộp” (paradidōmi) của Giu-đa không chỉ là bán thầy lấy 30 miếng bạc, mà còn là sự từ bỏ lòng trung tín đối với Đấng Mê-si. Sự kiện này ứng nghiệm lời tiên tri trong Cựu Ước (Xa-cha-ri 11:12-13) và cho thấy ngay cả sự phản bội tệ hại nhất cũng nằm trong chủ quyền và kế hoạch cứu chuộc của Đức Chúa Trời.
3. Sự Phản Bội Giữa Anh Em: Giô-sép Và Các Anh (Sáng Thế Ký 37): Các anh của Giô-sép, vì ghen ghét, đã lập mưu giết em, sau đó đổi ý bán em làm nô lệ. Họ còn lừa dối cha mình bằng cách dùng áo tơi tướm máu dê. Đây là sự “đâm sau lưng” trong quan hệ ruột thịt, gây ra nhiều năm đau khổ nhưng cuối cùng lại được Đức Chúa Trời dùng cho mục đích cứu rỗi lớn lao: “Các ngươi toan hại tôi, nhưng Đức Chúa Trời lại toan làm điều ích cho tôi.” (Sáng Thế Ký 50:20).
Kinh Thánh chỉ ra những gốc rễ sâu xa trong lòng người dẫn đến hành động phản bội:
- Lòng Tham Lam Vật Chất: Giu-đa phản Chúa vì “ham tiền” (Ma-thi-ơ 26:14-15). A-cạnh phản bội mạng lịnh Chúa vì tham của cải hiến dâng (Giô-suê 7).
- Sự Ghen Tị Và Kiêu Ngạo: Các anh của Giô-sép ghen vì cha yêu em hơn. A-hi-tô-phe có lẽ ghen tị với vị thế của Hu-sai (2 Sa-mu-ên 15:31) hoặc kiêu ngạo vì bản thân.
- Sự Thất Vọng Về Mặt Thuộc Linh Hoặc Chính Trị: Nhiều học giả cho rằng Giu-đa có lẽ thất vọng vì Chúa Giê-xu không lập nước theo kiểu chính trị thế tục như ông mong đợi.
- Ảnh Hưởng Của Ma Quỷ: Trong trường hợp Giu-đa, Ma quỷ đã gieo ý định vào lòng ông (Lu-ca 22:3; Giăng 13:2). Tuy nhiên, Kinh Thánh không miễn trừ trách nhiệm cá nhân của Giu-đa (Công Vụ 1:25).
Kinh Thánh không chỉ ghi lại sự phản bội, mà còn ban cho chúng ta những nguyên tắc để đối diện và chữa lành:
1. Chia Sớt Nỗi Đau Với Chúa: Đa-vít là tấm gương tuyệt vời. Ông đã trút hết nỗi đau, sự bối rối, và lòng mong muốn báo thù lên Chúa trong các Thi Thiên (Thi 55, 41, 109). Chúng ta được phép thành thật với Chúa về nỗi đau của mình.
2. Từ Bỏ Quyền Trả Thù Cho Chúa: “Chớ mình lấy làm trả thù ai, nhưng hãy nhường cho cơn thạnh nộ của Đức Chúa Trời; vì có chép lời Chúa phán rằng: Sự trả thù thuộc về ta, ta sẽ báo ứng.” (Rô-ma 12:19). Đây không phải là sự yếu đuối, mà là đức tin, nhận biết rằng Chúa là Quan Án công bình.
3. Hướng Đến Sự Tha Thứ: Đây là mệnh lệnh khó khăn nhất nhưng có sức giải phóng. Chúa Giê-xu, từ trên thập tự giá, đã cầu nguyện cho những kẻ hãm hại Ngài: “Lạy Cha, xin tha cho họ, vì họ không biết mình làm điều gì.” (Lu-ca 23:34). Sự tha thứ không có nghĩa là phủ nhận tội lỗi, hay nhất thiết phải khôi phục lại sự tin cậy hoàn toàn (điều này cần thời gian và sự ăn năn), nhưng là buông bỏ món nợ và sự cay đắng trong lòng.
4. Tìm Kiếm Sự Khôn Ngoan Trong Các Mối Quan Hệ: “Hãy coi chừng chó, coi chừng kẻ làm công gian ác, coi chừng kẻ cắt bì giả.” (Phi-líp 3:2). Chúa Giê-xu cũng cảnh báo: “Nầy, ta sai các ngươi đi như chiên vào giữa bầy muông sói. Vậy, hãy khôn khéo như con rắn…” (Ma-thi-ơ 10:16). Sự khôn ngoan không phải là hoài nghi mọi người, nhưng là phân biệt và không đặt lòng tin mù quáng vào những người chưa chứng minh được đức tính trung tín.
Trước khi tập trung vào nỗi đau của người bị hại, chúng ta cần xét lòng mình. Sách Hê-bơ-rơ cảnh báo về sự “bội đạo” (Hê-bơ-rơ 3:12). Mỗi chúng ta đều có nguy cơ phản bội lại Chúa qua đời sống hai lòng, từ bỏ đức tin, hoặc phản bội anh em mình bằng cách nói hành, phỉ báng, hoặc bỏ rơi họ trong lúc khó khăn.
Hãy tự hỏi: Tôi có trung tín với Chúa và giao ước của tôi với Ngài không? Lời nói và hành động của tôi có đi đôi với nhau không? Tôi có đang “hôn Chúa” bằng môi miệng nhưng lòng lại xa Ngài không? (Mác 7:6).
1. Khi Bị Tổn Thương: - Hãy Chạy Đến Chúa Trước Tiên: Giống như Đa-vít, hãy dùng Kinh Thánh và lời cầu nguyện như phương thuốc. “Hãy trao mọi điều lo lắng mình cho Ngài, vì Ngài hay săn sóc anh em.” (1 Phi-e-rơ 5:7). - Tìm Kiếm Sự Khuyên Bảo Khôn Ngoan: Chia sớt với một mục sư hay người bạn thuộc linh trưởng thành, không phải để nói xấu, nhưng để xin lời khuyên và cầu nguyện. - Quyết Định Tha Thứ Như Một Hành Động Của Ý Chí: Tha thứ là một tiến trình, bắt đầu bằng quyết định vâng lời Chúa.
2. Để Gìn Giữ Mối Quan Hệ Khỏi Sự Phản Bội: - Sống Thành Thật Và Minh Bạch: “Vậy, hãy bỏ điều nói dối, mỗi người trong anh em hãy nói thật với kẻ lân cận mình.” (Ê-phê-sô 4:25). - Giải Quyết Xung Đột Cách Mau Chóng Và Trực Tiếp: “Vậy, nếu khi nào ngươi đem dâng của lễ trước bàn thờ, mà nhớ lại anh em có điều gì nghịch cùng mình, thì hãy để của lễ trước bàn thờ, trở về giảng hòa với anh em trước đã; rồi hãy đến dâng của lễ.” (Ma-thi-ơ 5:23-24). - Cầu Nguyện Cho Và Với Nhau: Mối liên kết thuộc linh giữa vòng các tín hữu là hàng rào bảo vệ mạnh mẽ.
3. Nuôi Dưỡng Tấm Lòng Trung Tín: - Trung Tín Trong Việc Nhỏ: “Ai trung tín trong việc rất nhỏ, cũng trung tín trong việc lớn.” (Lu-ca 16:10). Hãy tập trung tín trong lời hứa, công việc, và trách nhiệm thường ngày. - Xưng Tội Và Ăn Năn Kịp Thời: Đừng để một sự giấu giếm nhỏ dẫn đến một sự dối trá lớn. “Ví bằng chúng ta tự xưng tội mình, thì Ngài là thành tín công bình để tha tội cho chúng ta.” (1 Giăng 1:9).
Cuối cùng, sự an ủi vĩ đại nhất của chúng ta khi đối diện với sự phản bội của con người chính là chân lý về Đức Chúa Trời thành tín. “Đức Chúa Trời là thành tín, Ngài đã gọi anh em đến sự thông công với Con Ngài.” (1 Cô-rinh-tô 1:9). Chúa Giê-xu Christ chính là người bạn trung tín, “bạn hữu của kẻ tội nhân” (Ma-thi-ơ 11:19), Đấng đã bị bạn hữu thân tín chối bỏ và phản bội, để Ngài có thể trở thành Đấng Cứu Chuộc trung tín của chúng ta.
Dù con người có thể thất tín, nhưng Chúa vẫn thành tín, vì Ngài không thể chối bỏ chính mình Ngài (2 Ti-mô-thê 2:13). Trong một thế giới đầy dẫy sự phản bội, chúng ta được kêu gọi trở nên những phản ảnh của sự thành tín của Đức Chúa Trời – là những con người đáng tin cậy, biết tha thứ, và luôn tìm kiếm sự chữa lành từ nơi Chúa, Đấng đã từng bị “đâm sau lưng” vì cớ chúng ta.
“Hãy ký thác đường lối mình cho Đức Giê-hô-va, Và nhờ cậy nơi Ngài, thì Ngài sẽ làm thành việc ấy.” (Thi Thiên 37:5)