Thờ ngẫu tượng được định nghĩa là gì?

Trong thời đại ngày nay, khái niệm "thờ ngẫu tượng" thường bị thu hẹp lại thành việc quỳ lạy trước một pho tượng bằng gỗ, đá hay kim loại. Tuy nhiên, dưới ánh sáng của Kinh Thánh, định nghĩa này còn sâu rộng, thâm thúy và nghiêm trọng hơn nhiều. Là Cơ Đốc nhân, việc hiểu rõ bản chất thật của tội thờ ngẫu tượng là then chốt để giữ gìn mối tương giao thuần khiết với Đức Chúa Trời và bước đi trong tự do thuộc linh mà Chúa Giê-xu Christ đã đổ huyết ra để giành lấy cho chúng ta. Bài nghiên cứu này sẽ đi sâu khai phá định nghĩa Kinh Thánh về thờ ngẫu tượng, từ nguyên ngữ, bối cảnh lịch sử cho đến những biểu hiện tinh vi trong đời sống hiện đại.

I. Định Nghĩa Từ Nguyên và Nền Tảng Kinh Thánh

Trong tiếng Hê-bơ-rơ (Hebrew), từ thường được dùng cho "ngẫu tượng" là "eliyl" (אֱלִיל), mang nghĩa "vô giá trị," "hư không," "hư ảo" (Lê-vi Ký 19:4; 26:1; Ê-sai 2:8). Một từ khác là "pesel" (פֶּסֶל), chỉ về "tượng chạm" hay "hình tượng" (Xuất Ê-díp-tô Ký 20:4). Trong Tân Ước Hy Lạp, từ then chốt là "eidōlon" (εἴδωλον), có nghĩa là "hình ảnh," "vật được thấy," hay "bóng ma." Từ này dẫn đến danh từ "eidōlolatria" (εἰδωλολατρεία) - "sự thờ lạy hình tượng" (1 Cô-rinh-tô 10:14; Ga-la-ti 5:20; 1 Giăng 5:21).

Nền tảng rõ ràng nhất cho lệnh cấm thờ ngẫu tượng nằm trong Mười Điều Răn:

"Trước mặt ta, ngươi chớ có các thần khác. Ngươi chớ làm tượng chạm cho mình, cũng chớ làm tượng nào giống như những vật trên trời cao kia, hoặc nơi đất thấp nầy, hoặc trong nước dưới đất. Ngươi chớ quì lạy trước các hình tượng đó, và cũng đừng hầu việc chúng nó; vì ta là Giê-hô-va Đức Chúa Trời ngươi, tức là Đức Chúa Trời kỵ tà..." (Xuất Ê-díp-tô Ký 20:3-5, Kinh Thánh Tin Lành Việt Ngữ 1925).

Điều răn thứ nhất ("chớ có các thần khác") và điều răn thứ hai ("chớ làm tượng chạm... chớ quì lạy") liên hệ mật thiết với nhau. Điều đầu tiên đề cập đến đối tượng của sự thờ phượng (chỉ một mình Đức Chúa Trời), còn điều thứ hai đề cập đến phương pháp của sự thờ phượng (không được dùng hình tượng thay thế). Chúng cùng nhau bảo vệ sự thuần khiết trong mối liên hệ giữa dân sự với Đấng Tạo Hóa vô hình, vinh hiển và siêu việt của họ.

II. Bản Chất Thật của Tội Thờ Ngẫu Tượng: Không Chỉ Là Hình Tượng Vật Chất

Sứ đồ Phao-lô, dưới sự soi dẫn của Đức Thánh Linh, đã mở rộng và đào sâu định nghĩa về thờ ngẫu tượng một cách đáng kinh ngạc, vạch trần cốt lõi của vấn đề:

"Vậy thì, hỡi anh em yêu dấu của tôi, hãy tránh sự thờ hình tượng." (1 Cô-rinh-tô 10:14).
"... Vì anh em biết rõ rằng kẻ gian dâm, kẻ ô uế, kẻ tham lam, tức là kẻ thờ hình tượng, không một kẻ nào được hưởng cơ nghiệp của nước Đấng Christ và Đức Chúa Trời." (Ê-phê-sô 5:5).

Tại đây, Phao-lô đồng nhất "kẻ tham lam" với "kẻ thờ hình tượng." Tại sao? Vì lòng tham lam (pleonexia trong tiếng Hy Lạp) là sự ham muốn có thêm nhiều hơn, đặt sự an toàn, hạnh phúc và hy vọng của mình vào của cải vật chất. Nó trao cho tiền bạc, tài sản quyền năng và vị trí chỉ thuộc về Đức Chúa Trời. Do đó, ngẫu tượng là bất cứ điều gì hoặc bất cứ ai chiếm chỗ của Đức Chúa Trời trong tấm lòng, sự tôn thờ và sự trông cậy của chúng ta.

Trong thư Cô-lô-se, Phao-lô còn liệt kê thờ ngẫu tượng là biểu hiện của "xác thịt" (Cô-lô-se 3:5). Như vậy, định nghĩa Kinh Thánh vượt xa khỏi phạm trù tôn giáo nghi lễ, đi thẳng vào trung tâm của tấm lòng con người. Chúa Giê-xu đã xác nhận điều này: "Ngươi phải hết lòng, hết linh hồn, hết trí khôn mà kính mến Chúa là Đức Chúa Trời ngươi" (Ma-thi-ơ 22:37). Bất cứ điều gì được "yêu" với sự nhiệt thành, cống hiến và phụ thuộc như thế, thay cho Đức Chúa Trời, đều trở thành ngẫu tượng.

III. Các Dạng Thức Ngẫu Tượng Theo Kinh Thánh

Kinh Thánh cho chúng ta thấy nhiều dạng thức ngẫu tượng khác nhau:

• 1. Ngẫu tượng vật chất và tôn giáo: Đây là hình thức rõ ràng nhất: tượng chạm, hình đúc (Xuất Ê-díp-tô 32 - con bò vàng), các thần của dân ngoại (Các Quan Xét 2:11-13), hoặc ngay cả những biểu tượng tôn giáo bị biến tướng (2 Các Vua 18:4).
• 2. Ngẫu tượng là chính bản thân và sự khôn ngoan của mình: Sự kiêu ngạo, tự cậy vào năng lực, trí tuệ, hay sự công bình của bản thân (Ê-xê-chi-ên 28:2-5; Lu-ca 18:9-14). Khi ta nói "ý tôi là trên hết" thay vì "ý Chúa được nên," ta đang thờ ngẫu tượng là chính mình.
• 3. Ngẫu tượng là người khác: Đặt một lãnh tụ, người yêu, gia đình, hay bất kỳ con người nào lên vị trí tối cao, tìm kiếm nơi họ sự cứu rỗi, toàn vẹn hay định hướng cuộc đời mà chỉ Đức Chúa Trời mới có thể ban cho (Công Vụ 12:21-23 - vua Hê-rốt).
• 4. Ngẫu tượng của cải và sự an toàn: Như đã đề cập, lòng tham lam chính là thờ ngẫu tượng. Chúa Giê-xu cảnh báo: "Các ngươi không có thể thờ Đức Chúa Trời lại thờ Ma-môn nữa" (Ma-thi-ơ 6:24). Ma-môn tượng trưng cho của cải, tài nguyên vật chất.
• 5. Ngẫu tượng sắc đẹp, khoái lạc và danh vọng: Sự ham mê thỏa mãn thể xác, khát khao được người đời tán thưởng, và theo đuổi vinh quang cho riêng mình (1 Giăng 2:15-16).

IV. Hậu Quả Nghiêm Trọng và Giải Pháp Cứu Rỗi

Kinh Thánh không hề xem nhẹ tội thờ ngẫu tượng. Đó là sự phản bội trong giao ước, là tà dâm thuộc linh (Ê-xê-chi-ên 16; Giê-rê-mi 3). Hậu quả là sự xa cách Đức Chúa Trời, mất phước lành, nô lệ cho tội lỗi và cuối cùng là sự đoán phạt (Rô-ma 1:21-25). Tin tưởng vào ngẫu tượng hư không là tự lừa dối mình và đánh mất cơ nghiệp đời đời (Ê-phê-sô 5:5).

Giải pháp duy nhất cho tội thờ ngẫu tượng chính là sự ăn năn và quay về với Đức Chúa Trời chân thần và sống động qua Chúa Cứu Thế Giê-xu. Sứ đồ Giăng kết luận thư mình: "Hỡi con cái bé mọn, hãy giữ mình về hình tượng!" (1 Giăng 5:21). Lời giải cho mệnh lệnh này nằm ở ngay câu trước: "Ấy chính Ngài là Đức Chúa Trời chân thật và là sự sống đời đời." (1 Giăng 5:20). Chỉ khi chúng ta biết Đấng Christ, Đức Chúa Trời thật, thì sự hư không của ngẫu tượng mới bị phơi bày. Sự chết thay và sự phục sinh của Ngài phá vỡ quyền lực của tội lỗi, kể cả tội thờ ngẫu tượng, và ban cho chúng ta Thánh Linh của Ngài để yêu mến, tôn thờ và vâng phục Đức Chúa Trời cách đúng đắn.

V. Ứng Dụng Thực Tiễn: Nhận Diện và Phá Đổ Ngẫu Tượng Trong Đời Sống

Làm thế nào để áp dụng sự dạy dỗ này vào đời sống Cơ Đốc hằng ngày?

1. Tự Kiểm Lòng Mình với Đức Thánh Linh: Thành thật cầu hỏi Chúa: "Điều gì/con ai chiếm vị trí tối cao trong suy nghĩ, thời gian, tài chính và tình cảm của con? Con tìm kiếm sự an ủi, giá trị bản thân và hy vọng từ đâu?" (Thi Thiên 139:23-24).
2. Nhận Biết Các "Thần" Trong Văn Hóa Đại Chúng: Các phương tiện giải trí, mạng xã hội, chủ nghĩa tiêu thụ, chủ nghĩa cá nhân cực đoan... có đang trở thành trung tâm đời sống không? Chúng ta có đang "thờ phượng" sự thành công, sắc đẹp hay sự tiện nghi không?
3. Thực Hành Sự Thờ Phượng Đúng Đắn: Dành thời gian riêng tư với Chúa qua Lời Ngài và cầu nguyện. Tham gia thờ phượng tập thể cách trung tín. Chính trong sự thờ phượng chân thật, ngẫu tượng bị lật đổ.
4. Sống Với Tư Cách Là Người Quản Lý: Nhận biết mọi thứ (tiền bạc, tài năng, các mối quan hệ) đều đến từ Chúa. Dùng chúng để làm vinh hiển Ngài, chứ không phải để thỏa mãn lòng tham hay xây dựng vương quốc riêng.
5. Kết Hiệp và Chịu Trách Nhiệm: Sống trong mối thông công chân thật với Hội Thánh, nơi anh em có thể nhắc nhở, khích lệ và cầu thay cho nhau để chạy thẳng đến cùng Đấng Christ (Hê-bơ-rơ 10:24-25).

Tóm lại, thờ ngẫu tượng, theo định nghĩa xuyên suốt Kinh Thánh, là tội căn bản của loài người sa ngã: thay thế Đấng Tạo Hóa bằng những tạo vật hư không. Nó là gốc rễ của mọi sự bất an, trống rỗng và nô lệ. Nhưng Tin Lành tốt lành là Đức Chúa Trời, trong Chúa Giê-xu Christ, đã hành động để giải cứu chúng ta. Ngài đã phơi bày sự hư không của ngẫu tượng qua thập tự giá và phục sinh, và ban Đức Thánh Linh để tái tạo trong chúng ta một tấm lòng chỉ biết yêu mến và tôn thờ một mình Ngài. Hãy để lời kêu gọi của Giô-suê vang vọng trong đời sống chúng ta hôm nay: "Vậy, hãy kính sợ Đức Giê-hô-va, và hết lòng trung tín phục sự Ngài... còn ta và nhà ta, chúng tôi sẽ phục sự Đức Giê-hô-va." (Giô-suê 24:14-15).