Chuyện gì xảy ra sau khi chết?

Trong dòng chảy của cuộc sống, câu hỏi về điều gì nằm ở phía bên kia cái chết luôn là một bí ẩn thăm thẳm, ám ảnh tâm trí nhân loại. Đối với Cơ Đốc nhân, ánh sáng của Lời Chúa trong Kinh Thánh không để chúng ta bước vào sự mờ mịt ấy, nhưng mặc khải một cách chân thật, đầy đủ và đem lại hy vọng về số phận đời đời của linh hồn. Bài nghiên cứu này sẽ khảo sát giáo lý Kinh Thánh về thế giới bên kia, dựa trên nền tảng của bản Kinh Thánh Tin Lành Việt Ngữ 1925, với sự tham chiếu ngôn ngữ gốc Hê-bơ-rơ và Hy Lạp để làm sáng tỏ chân lý.

Kinh Thánh dạy rõ rằng sau khi thể xác chết đi, linh hồn (hay tâm linh) của con người vẫn tồn tại trong một trạng thái ý thức. Sứ đồ Phao-lô bày tỏ khát vọng: "Vì chúng ta biết rằng nếu nhà tạm của chúng ta dưới đất đổ đi, thì chúng ta lại có nhà đời đời ở trên trời, bởi Đức Chúa Trời, không phải bởi tay người làm ra... Vậy chúng ta ham ước được ở trong thân thể nầy hay lìa khỏi cũng được, hầu cho được ở cùng Chúa là hơn" (2 Cô-rinh-tô 5:1, 8). Từ Hy Lạp được dùng cho "ở cùng" (endēmeō) và "lìa khỏi" (ekdēmeō) hàm ý một sự thay đổi chỗ ở từ trần gian về thiên quốc. Ngay khi "lìa khỏi" thân thể, người tin Chúa sẽ được "ở cùng Chúa".

Chuyện ngụ ngôn Chúa Giê-xu kể về người giàu và La-xa-rơ (Lu-ca 16:19-31) cho chúng ta một cái nhìn chi tiết về trạng thái ý thức ngay sau khi chết. Cả La-xa-rơ (được đem để trong lòng Áp-ra-ham) và người giàu (nơi âm phủ chịu khổ) đều hoàn toàn tỉnh táo, có cảm xúc, ký ức và nhận thức về tình trạng của mình. Từ "Âm phủ" trong câu 23 là dịch từ chữ Hy Lạp "Hades", tương đương với chữ Hê-bơ-rơ "Sheol" trong Cựu Ước, chỉ chung nơi của người chết, trước khi Chúa Giê-xu hoàn tất công trình cứu chuộc. Sự kiện Chúa Giê-xu phán với tên trộm trên thập tự giá: "Quả thật, ta nói cùng ngươi, hôm nay ngươi sẽ được ở với ta trong nơi Ba-ra-đi" (Lu-ca 23:43) càng khẳng định sự hiện diện tức thì của linh hồn người tin nơi vinh hiển với Chúa sau khi chết.

Trạng thái trung gian không phải là điểm kết thúc. Một trong những giáo lý trọng tâm của Cơ Đốc giáo là sự phục sinh của thân thể. Sứ đồ Phao-lô giảng giải sâu sắc trong 1 Cô-rinh-tô 15 về sự phục sinh vinh hiển của thân thể. Thân thể hay chết, hư nát, ô nhục sẽ được sống lại thành thân thể không hay hư nát, vinh hiển, mạnh mẽ, thuộc về linh (câu 42-44). Đây là sự ứng nghiệm lời Chúa Giê-xu: "Quả thật, quả thật, ta nói cùng các ngươi, giờ đến, mọi kẻ ở trong mồ mả sẽ nghe tiếng Ngài và ra khỏi: ai đã làm lành thì sống lại để được sống, ai đã làm dữ thì sống lại để bị xét đoán" (Giăng 5:28-29).

Mọi người sẽ đứng trước sự phán xét. Kinh Thánh nói đến ít nhất hai cuộc phán xét quan trọng:

1. Sự Phán Xét Ngai Trắng Lớn (Khải Huyền 20:11-15): Đây là sự phán xét cuối cùng dành cho những người không có tên trong sách sự sống. "Kế đó, tôi thấy một tòa lớn và trắng cùng Đấng ngồi ở trên; trước mặt Ngài trời đất đều trốn hết, chẳng còn thấy chỗ nào cho nó nữa. Tôi thấy những kẻ chết, cả lớn và nhỏ, đứng trước tòa, và các sách thì mở ra... Kẻ nào không được biên vào sách sự sống đều bị ném xuống hồ lửa". Nơi đây được gọi là "hồ lửa" hay "Gehenna" (từ Hy Lạp, chỉ về sự hình phạt đời đời).

2. Sự Thẩm Phán Công Việc Của Tín Đồ (2 Cô-rinh-tô 5:10, 1 Cô-rinh-tô 3:11-15): Đây không phải là phán xét để định đoạt sự cứu rỗi (vì điều đó đã được định trên thập tự giá), mà là sự đánh giá công việc, động cơ và sự trung tín của người tin Chúa để ban thưởng. Công việc được xây dựng trên nền tảng là Đấng Christ sẽ tồn tại và nhận phần thưởng; công việc như "gỗ, cỏ, rơm" sẽ bị thiêu đốt.

Hai đích đến vĩnh cửu được Kinh Thánh mô tả cách rõ ràng:

Thiên Đàng (Nước Trời, Nơi Vinh Hiển): Đây là sự hiệp một trọn vẹn với Đức Chúa Trời, là nơi Chúa Giê-xu đã đi chuẩn bị cho chúng ta (Giăng 14:2). Sách Khải Huyền mô tả: "Đoạn, tôi thấy trời mới đất mới; vì trời thứ nhất và đất thứ nhất đã biết đi mất... Ngài sẽ lau ráo hết nước mắt khỏi mắt chúng, sẽ không có sự chết, cũng không có than khóc, kêu ca, hay là đau đớn nữa" (Khải Huyền 21:1, 4). Thiên đàng không chỉ là một nơi chốn, mà trước hết là một mối liên hệ: "Nầy, đền tạm của Đức Chúa Trời ở giữa loài người! Ngài sẽ ở với chúng, và chúng sẽ làm dân Ngài; còn chính Đức Chúa Trời sẽ ở với chúng và làm Đức Chúa Trời của chúng" (Khải Huyền 21:3).

Địa Ngục (Hồ Lửa): Là sự chia cách đời đời khỏi sự hiện diện của Đức Chúa Trời và sự vinh hiển của quyền năng Ngài (2 Tê-sa-lô-ni-ca 1:9). Chúa Giê-xu cảnh báo nhiều lần về nơi "lửa chẳng hề tắt" (Mác 9:43), nơi "có khóc lóc và nghiến răng" (Ma-thi-ơ 25:30). Đây không phải là sự hủy diệt linh hồn, mà là một sự hình phạt có ý thức và đời đời (Khải Huyền 14:11).

Chân lý về đời sau không chỉ để thỏa mãn tri thức, mà phải biến đổi đời sống hiện tại của chúng ta:

1. Sống Với Hy Vọng Vững Chắc và An Ủi Trong Sự Mất Mát: Hiểu rằng người tin Chúa thân yêu của chúng ta "đang ở cùng Chúa" là nguồn an ủi lớn nhất (1 Tê-sa-lô-ni-ca 4:13-18). Chúng ta không buồn rầu như người không có hy vọng. Hy vọng này giúp chúng ta can đảm đối diện với cái chết của chính mình.

2. Thúc Đẩy Sự Nhiệt Thành Truyền Giáo: Nhận thức rõ về thực tại đời đời của địa ngục phải thúc giục chúng ta rao giảng Tin Lành cứu rỗi. Như Sứ đồ Phao-lô, biết "sự sợ Chúa", chúng ta thuyết phục người ta (2 Cô-rinh-tô 5:11). Mỗi linh hồn đều quý giá trước mặt Đức Chúa Trời.

3. Định Hướng Lại Các Giá Trị và Ưu Tiên Trong Đời Sống: Sự giàu có, danh vọng, thành công trần gian đều sẽ qua đi. Chúa Giê-xu dạy: "Các ngươi chớ chứa của cải ở dưới đất... nhưng phải chứa của cải ở trên trời" (Ma-thi-ơ 6:19-20). Đời sống chúng ta nên đầu tư vào những gì tồn tại đời đời: Lời Chúa, linh hồn người ta, và những việc lành bởi đức tin.

4. Sống Thánh Khiết Với Tầm Nhìn Đời Đời: Sứ đồ Giăng khích lệ: "Ai có sự trông cậy đó trong lòng thì tự mình làm nên thánh sạch, cũng như Ngài là thánh" (1 Giăng 3:3). Niềm hy vọng về sự hiện diện với Chúa thúc đẩy chúng ta từ bỏ tội lỗi và sống đẹp lòng Ngài mỗi ngày.

5. Phục Vụ và Trung Tín Với Ý Thức Về Sự Thẩm Phán Công Việc: Biết rằng mọi công việc, lời nói và ngay cả ý tưởng thầm kín đều sẽ được phơi bày (Truyền đạo 12:14), chúng ta được thúc giục sống và phục vụ với lòng yêu kính Chúa chân thật, không phải vì hình thức, mà như làm cho Chúa (Cô-lô-se 3:23-24).

Kinh Thánh, qua sự mặc khải trọn vẹn của Đức Chúa Trời, đã trả lời dứt khoát cho câu hỏi "Chuyện gì xảy ra sau khi chết?". Hành trình từ trạng thái trung gian ý thức, đến sự phục sinh vinh hiển của thân thể, sự phán xét công bình, và cuối cùng là định cư vĩnh viễn hoặc trên thiên đàng trong sự hiệp một với Chúa, hoặc trong địa ngục của sự chia cách, được vẽ ra rõ ràng. Sự chết, kẻ thù cuối cùng, đã bị đánh bại bởi sự sống lại của Chúa Giê-xu Christ (1 Cô-rinh-tô 15:26). Vì thế, đối với người tin nhận Ngài, cái chết không còn là ngõ cụt của tuyệt vọng, mà là cửa ngõ dẫn vào sự sống đời đời và vinh hiển. Ước mong mỗi chúng ta không chỉ nắm vững chân lý này trong trí, mà còn để nó định hình toàn bộ lối sống, đam mê, và sự phục vụ của mình, hầu cho trong ngày sau rốt, chúng ta có thể nghe lời phán đầy phước hạnh: "Hỡi đầy tớ ngay lành trung tín kia, được lắm; ngươi đã trung tín trong việc nhỏ, ta sẽ lập ngươi coi sóc việc lớn; hãy đến hưởng sự vui mừng của chúa ngươi" (Ma-thi-ơ 25:21).