Tiệc Thánh: Sự Hiệp Thông Trong Giao Ước Mới
Trong hành trình đức tin của Cơ Đốc nhân, có những thánh lễ không chỉ mang tính tưởng niệm mà còn là phương tiện ân điển sâu nhiệm, nơi người tin được kết hợp mật thiết với Đấng Christ. Một trong những thánh lễ nền tảng đó chính là Tiệc Thánh (còn được gọi là Lễ Báp-têm, Lễ Tiệc Thánh, hay Thánh Thể). Bài nghiên cứu chuyên sâu này sẽ khảo sát Kinh Thánh để làm sáng tỏ nguồn gốc, ý nghĩa thần học, và ứng dụng thực tiễn của Tiệc Thánh trong đời sống Hội Thánh và cá nhân tín hữu Tin Lành.
Sự kiện thành lập Tiệc Thánh được chép rõ ràng trong các sách Phúc Âm và thư tín của Sứ đồ Phao-lô. Đây là một mạng lệnh trực tiếp từ Chúa Giê-xu Christ, được thiết lập trong bối cảnh trọng đại: Bữa Ăn Lễ Vượt Qua cuối cùng với các môn đồ, trước khi Ngài bị nộp chịu chết.
Ma-thi-ơ 26:26-28 chép: "Khi đương ăn, Đức Chúa Jêsus lấy bánh, tạ ơn rồi, bẻ ra đưa cho môn đồ mà rằng: Hãy lấy ăn đi, nầy là thân thể ta. Ngài lại lấy chén, tạ ơn rồi, đưa cho môn đồ mà rằng: Hết thảy hãy uống đi; vì nầy là huyết ta, huyết của sự giao ước đổ ra cho nhiều người được tha tội."
Mác 14:22-24 và Lu-ca 22:19-20 cũng ghi lại sự kiện tương tự với những điểm nhấn quan trọng. Trong Lu-ca 22:19, Chúa phán: "Nầy là thân thể ta, vì các ngươi mà phó cho; hãy làm sự nầy để nhớ đến ta." Câu này nhấn mạnh mục đích tưởng niệm (anamnēsis trong tiếng Hy Lạp - ἀνάμνησις), không phải là một sự tái hiện hy sinh, mà là một hành động tưởng nhớ sống động, có sức mạnh đem người dự vào biến cố lịch sử cứu chuộc.
Từ ngữ "giao ước" ở đây là then chốt. Trong tiếng Hy Lạp là "diathēkē" (διαθήκη), chỉ một sự sắp đặt, di chúc, hay giao ước có tính ràng buộc. Chúa Giê-xu tuyên bố huyết Ngài đổ ra để lập nên một Giao Ước Mới, ứng nghiệm lời tiên tri trong Giê-rê-mi 31:31-34. Giao ước cũ (dựa trên luật pháp) được ký bằng huyết của sinh tế; Giao ước mới (dựa trên ân điển) được lập bằng chính huyết của Con Chiên Đức Chúa Trời.
1. Bánh (Artos - ἄρτος): Chúa Giê-xu phán "Nầy là thân thể ta". Từ "thân thể" trong tiếng Hy Lạp là "sōma" (σῶμα). Trong bối cảnh này, nó không chỉ ám chỉ thân thể vật lý của Chúa trên thập tự giá, mà còn chỉ về Hội Thánh là thân thể của Đấng Christ (1 Cô-rinh-tô 12:27). Khi ăn bánh, tín hữu công bố:
Sự hy sinh thân thể của Chúa Giê-xu vì tội lỗi họ.
Sự hiệp nhất của họ trong một thân thể - Hội Thánh.
Sự tham dự thuộc linh vào những lợi ích của sự chết Ngài.
2. Chén (Potērion - ποτήριον): Chúa phán "Nầy là huyết ta". "Huyết" (haima - αἷμα) trong Kinh Thánh tượng trưng cho sự sống (Lê-vi Ký 17:11) và là phương tiện chuộc tội. Huyết của Chúa Giê-xu là "huyết của sự giao ước đổ ra cho nhiều người được tha tội". Uống chèn nói lên:
Sự tiếp nhận sự sống mới từ Chúa.
Sự đồng ý và bước vào Giao Ước Mới do Chúa lập.
Sự xác nhận rằng tội lỗi mình được tha thứ nhờ huyết báu đó.
Đây là phân đoạn quan trọng nhất và chi tiết nhất về việc thực hành Tiệc Thánh trong Hội Thánh đầu tiên. Sứ đồ Phao-lô nhắc lại lời truyền dạy từ Chúa (câu 23-25) và đưa ra những giải thích thần học và áp dụng thực tiễn.
1. Mục Đích Cốt Lõi: Rao Truyền Sự Chết của Chúa (câu 26): "Ấy vậy, mỗi lần anh em ăn bánh nầy, uống chén nầy, thì rao sự chết của Chúa cho tới lúc Ngài đến." Tiệc Thánh là một lời tuyên xưng, rao giảng bằng biểu tượng. Nó không phải là hành động riêng tư, mà là chứng nhận công khai của cộng đồng đức tin về cốt lõi của Phúc Âm: Đấng Christ chịu chết vì tội chúng ta.
2. Lời Cảnh Cáo Nghiêm Trọng: Tự Xét Mình (câu 27-32): Phao-lô cảnh báo: "Bởi đó, ai ăn bánh hoặc uống chén của Chúa cách không xứng đáng, thì mắc tội với thân và huyết của Chúa." (câu 27). "Cách không xứng đáng" không ám chỉ tình trạng vô tội hay toàn hảo của con người, mà chỉ thái độ của tấm lòng. Ngữ cảnh cho thấy đó là sự chia rẽ, ích kỷ, và coi thường anh em trong Hội Thánh (câu 18-22), cùng với việc dự Tiệc mà không phân biệt thân thể Chúa, tức là không nhận thức đúng về ý nghĩa thiêng liêng và cộng đồng của nó.
Giải pháp là "tự xét mình" (dokimazetō - δοκιμαζέτω) (câu 28). Động từ này mang nghĩa kiểm tra, thử nghiệm, phê bình. Tín hữu cần:
- Xét xem mình có đang tin cậy nơi sự chết chuộc tội của Christ không.
- Xét xem mình có sự hòa thuận, tình yêu thương với anh em cùng đức tin không.
- Xét xem mình có ăn năn tội lỗi và khao khát thánh hóa không.
Nếu không tự xét, chúng ta có thể bị Chúa "sửa phạt" (paideuometha - παιδευόμεθa, có nghĩa giáo dục, rèn luyện) để khỏi bị định tội với thế gian (câu 31-32).
Phao-lô viết: "Cái chén phước lành mà chúng ta chúc phước, há chẳng phải là thông công với huyết của Đấng Christ sao? Cái bánh mà chúng ta bẻ, há chẳng phải là thông công với thân thể của Đấng Christ sao? Vì có một cái bánh, chúng ta dầu nhiều người, cũng chỉ một thân thể; bởi chưng chúng ta đều có phần trong cái bánh ấy."
Từ "thông công" ở đây là "koinōnia" (κοινωνία), có nghĩa sự chia sẻ chung, sự tham dự, hiệp thông. Tiệc Thánh là phương tiện của sự hiệp thông dọc (với Chúa Christ - thông công với huyết và thân thể Ngài) và hiệp thông ngang (với nhau - vì cùng chia sẻ một bánh, nên là một thân thể). Đây là cơ sở Kinh Thánh hùng hồn cho sự hiệp nhất không thể tách rời của Hội Thánh.
Mặc dù Giăng 6:48-58 (lời Chúa Giê-xu về "ăn thịt và uống huyết" của Ngài) thường được thảo luận liên quan Tiệc Thánh, quan điểm Tin Lành nhấn mạnh đây trước hết là ẩn dụ về đức tin. Chúa Giê-xu là "bánh của sự sống" (câu 48). "Ai ăn thịt Ta và uống huyết Ta, thì có sự sống đời đời" (câu 54). "Ăn" và "Uống" ở đây (tiếng Hy Lạp: trōgō - τρώγω, nghĩa là nhai, ăn) tượng trưng cho hành động tiếp nhận, tin cậy, và đồng hóa hoàn toàn với Chúa Giê-xu. Tiệc Thánh là biểu hiện hữu hình, cảm quan của thực tại thuộc linh này. Nó minh họa và củng cố đức tin của chúng ta nơi Đấng Christ, là Bánh Sự Sống từ trời xuống.
1. Chuẩn Bị Tấm Lòng Thường Xuyên: Tiệc Thánh nhắc chúng ta duy trì đời sống ăn năn và đức tin. Trước khi dự Tiệc, hãy dành thì giờ tĩnh nguyện, xưng tội với Chúa (1 Giăng 1:9), và nếu cần, hòa giải với anh em (Ma-thi-ơ 5:23-24).
2. Tăng Trưởng Trong Sự Hiểu Biết và Kính Sợ: Hiểu biết đúng ý nghĩa Tiệc Thánh giúp chúng ta tránh thái độ hời hợt, máy móc. Đây là một đặc ân thiêng liêng trọng đại, cần được tiếp cận với lòng tôn kính và biết ơn sâu xa.
3. Củng Cố Tình Hiệp Nhất Hội Thánh: Mỗi lần bẻ chung một bánh, chúng ta được nhắc nhở rằng mình là chi thể của nhau, thuộc về một Thân Thể. Điều này thúc đẩy chúng ta phá đổ các rào cản, sống bao dung, yêu thương và gánh vác gánh nặng cho nhau (Ga-la-ti 6:2).
4. Sống Với Niềm Hy Vọng Tương Lai: Tiệc Thánh được cử hành "cho tới lúc Ngài đến" (1 Cô-rinh-tô 11:26). Nó là lời hứa về Tiệc Cưới Chiên Con trong tương lai (Khải Huyền 19:9). Mỗi lần dự Tiệc nơi trần thế, lòng chúng ta lại hướng về ngày vinh hiển đó, được ở trọn vẹn với Chúa.
Tiệc Thánh không phải là nghi lễ rỗng tuếch hay phép lạ biến đổi vật chất, mà là phương tiện ân điển đầy quyền năng do chính Chúa Giê-xu thiết lập. Nó là:
Hành động Tưởng niệm Sống động: Rao truyền sự chết của Chúa.
Dấu chỉ của Giao Ước Mới: Xác nhận chúng ta được tha tội nhờ huyết Ngài.
Sự Hiệp thông Hiện tại: Với Christ và với Hội Thánh là thân thể Ngài.
Lời hứa về Tương lai: Hướng về ngày trọn vẹn trong nước Đức Chúa Trời.
Ước mong mỗi chúng ta, mỗi lần bưng lấy bánh và chén, đều làm với tấm lòng tự xét, đức tin chân thật, tình yêu thương hiệp nhất, và niềm hy vọng khôn nguôi, cho đến ngày chúng ta được đồng dự tiệc trọn vẹn với Ngài trong vinh quang.