Đừng thêm bớt lời Kinh Thánh có ý nghĩa gì (Phục truyền Luật lệ Ký 4:2)?

Lời Chúa được ví như “ngọn đèn cho chân tôi, Ánh sáng cho đường lối tôi” (Thi-thiên 119:105). Vì thế, tính toàn vẹn, chính xác và thẩm quyền của Kinh Thánh là nền tảng cho đức tin và sự sống của Cơ Đốc nhân. Giữa vô vàn tiếng nói trong thế giới ngày nay, mạng lệnh “Đừng thêm bớt lời Kinh Thánh” từ Phục truyền Luật lệ Ký 4:2 vang lên như một hồi chuông cảnh tỉnh thiêng liêng, nhắc nhở chúng ta về thái độ tôn kính tuyệt đối dành cho Lời Hằng Sống của Đức Chúa Trời. Bài nghiên cứu này sẽ đi sâu khám phá ý nghĩa, bối cảnh và những hệ quả trọng đại của mạng lệnh này, cùng với những ứng dụng thiết thực cho đời sống đức tin hôm nay.

Phục truyền Luật lệ Ký là cuốn sách thứ năm trong Ngũ Kinh, ghi lại những bài giảng cuối cùng của Môi-se trước khi dân Y-sơ-ra-ên tiến vào Đất Hứa. Đây là lời nhắc nhở long trọng về giao ước giữa Đức Giê-hô-va và dân sự Ngài. Trong chương 4, Môi-se kêu gọi dân sự lắng nghe và vâng giữ các luật lệ để được sống và nhận lấy đất.

“Hỡi Y-sơ-ra-ên, hãy nghe những luật lệ và mạng lệnh mà ta dạy các ngươi ngày nay, để làm theo, hầu cho các ngươi được sống và được vào nhận lấy xứ mà Giê-hô-va Đức Chúa Trời của tổ phụ các ngươi ban cho. Các ngươi chớ thêm chi và đừng bớt chi về điều ta truyền cho, để giữ theo các điều răn của Giê-hô-va Đức Chúa Trời các ngươi, mà ta đã truyền cho.” (Phục truyền Luật lệ Ký 4:1-2, Kinh Thánh Tin Lành Việt Ngữ 1925)

Từ ngữ Hê-bơ-rơ trong câu 2 rất đáng chú ý: - “Thêm” (לֹא תֹסִפוּ – lo tosiphu): xuất phát từ gốc יָסַף (yasaph), có nghĩa là thêm vào, gia tăng, lặp lại. - “Bớt” (וְלֹא תִגְרְעוּ – v’lo tigre’u): xuất phát từ gốc גָּרַע (gara), có nghĩa là cắt xén, bớt đi, rút ngắn, hạ thấp giá trị.

Môi-se nhấn mạnh rằng luật pháp của Đức Giê-hô-va là trọn vẹn và đầy đủ. Bất kỳ hành động thêm vào (từ con người) hay bớt đi (vì sự thuận tiện hay quan điểm cá nhân) đều là sự xâm phạm vào thẩm quyền tuyệt đối của Đức Chúa Trời và làm biến dạng chân lý Ngài đã mặc khải. Điều này đặt nền tảng cho quan điểm về sự đầy đủ (sufficiency) và tính chất thiêng liêng bất khả xâm phạm (inviolability) của Kinh Thánh.

Nguyên tắc “đừng thêm bớt” không chỉ dừng lại ở sách Phục truyền, mà là một sợi chỉ đỏ xuyên suốt toàn bộ Kinh điển, cho thấy đây là ý muốn nhất quán của Đức Chúa Trời.

1. Trong Cựu Ước: - Châm-ngôn 30:5-6: “Các lời của Đức Chúa Trời đều đã được luyện cho sạch… Chớ thêm chi vào các lời Ngài, e Ngài quở trách ngươi, và ngươi bị cầm nói dối chăng.” Tác giả A-gu-rơ nhận biết Lời Chúa là tinh tuyền, và việc thêm vào sẽ khiến con người trở nên kẻ nói dối. - Giê-rê-mi 26:2: Đức Chúa Trời phán với Giê-rê-mi: “Ngươi chớ bớt một lời nào” khi công bố sứ điệp. Điều này nhấn mạnh trách nhiệm truyền đạt trung thực toàn bộ sứ điệp, dù có bị bắt bớ.

2. Trong Tân Ước – Lời Cảnh Báo Cuối Cùng: Lời cảnh báo nghiêm khắc nhất được tìm thấy ở những câu Kinh Thánh cuối cùng:

“Tôi ngỏ cho kẻ nào nghe lời tiên tri trong sách nầy: Nếu ai thêm vào sách tiên tri nầy điều gì, thì Đức Chúa Trời sẽ thêm cho người ấy tai nạn đã ghi chép trong sách nầy. Và kẻ nào bớt điều gì trong những lời ở sách tiên tri nầy, thì Đức Chúa Trời sẽ cất lấy phần họ về cây sự sống và thành thánh, mà đã chép ra trong sách nầy.” (Khải-huyền 22:18-19)

Đây không chỉ là lời cảnh báo cho sách Khải-huyền, mà trong bối cảnh toàn bộ Kinh điển đã được hình thành, nhiều nhà nghiên cứu xem đây là lời cảnh báo cho toàn bộ Lời Mặc Khải của Đức Chúa Trời. Hình phạt được mô tả rất nghiêm trọng, cho thấy Đức Chúa Trời xem hành vi xuyên tạc Lời Ngài là tội cực kỳ nghiêm trọng, liên quan đến sự sống đời đời. Từ Hy Lạp được dùng cho “thêm” là ἐπιτίθημι (epitithēmi) và “bớt” là ἀφαιρέω (aphairéō), càng nhấn mạnh tính chủ động và có chủ ý của hành vi này.

Hành vi “thêm bớt” không chỉ là vấn đề của những người sao chép cuộn kinh ngày xưa. Nó xuất hiện dưới nhiều hình thức tinh vi trong đời sống tín hữu và thần học ngày nay.

1. Hình Thức “Thêm Vào”: - Thêm Truyền Thống Lên Trên Kinh Thánh: Coi các truyền thống, giáo lý của giáo hội, hay lời dạy của con người có thẩm quyền ngang bằng hoặc cao hơn Kinh Thánh. Đây là điều Chúa Giê-xu đã quở trách các thầy thông giáo và người Pha-ri-si (Mác 7:8-9, 13). - Thêm Điều Kiện Cứu Rỗi: Dạy rằng ngoài đức tin nơi Chúa Giê-xu Christ, con người còn phải làm thêm những việc khác, giữ các nghi lễ nhất định mới được cứu. Điều này phủ nhận sự đầy đủ của ân điển (Ê-phê-sô 2:8-9). - Thêm Sự Mặc Khải Mới: Tuyên bố nhận được khải tượng, lời tiên tri mới có thẩm quyền tương đương hoặc vượt trên Kinh Thánh, bổ sung hay “cập nhật” chân lý trong Kinh Thánh. - Giải Kinh Tùy Tiện (Eisegesis): Áp đặt ý tưởng, thành kiến, triết lý cá nhân vào Kinh Thánh, rồi gán cho đó là ý của Đức Chúa Trời, thay vì rút ý nghĩa từ chính văn bản (Exegesis).

2. Hình Thức “Bớt Đi”: - Phủ Nhận Các Phần Kinh Thánh: Loại bỏ những phân đoạn nói về tội lỗi, sự phán xét, địa ngục, hoặc các giáo lý khó nghe vì cho rằng không phù hợp với “tình yêu” hiện đại. - Giảm Nhẹ Địa Vị Của Chúa Giê-xu Christ: Phủ nhận thần tính đầy đủ của Ngài (Giăng 1:1, 14), sự sống lại bằng thân thể của Ngài, hoặc sự cứu rỗi duy nhất trong Danh Ngài (Công-vụ 4:12). - Bỏ Qua Các Mạng Lệnh Rõ Ràng: Chọn lọc chỉ giữ những điều dễ chịu, thuận tiện trong Kinh Thánh và bỏ qua những mạng lệnh về thánh khiết, kỷ luật, hay sự hy sinh. - Sử Dụng Bản Dịch Sai Lệch Cố Ý: Sử dụng hoặc tạo ra các bản dịch Kinh Thánh cố tình làm yếu đi hoặc thay đổi ý nghĩa của nguyên bản để phù hợp với một tư tưởng nào đó.

Một câu hỏi quan trọng: Phải chăng mọi sự giải nghĩa, giảng dạy Kinh Thánh đều là “thêm vào”? Không hẳn vậy. Kinh Thánh kêu gọi chúng ta “giảng dạy” (Ma-thi-ơ 28:20) và “giải nói” (Công-vụ 8:31). Điểm then chốt nằm ở thẩm quyền và thái độ.

• Giải Nghĩa Trung Thực (Hermeneutics): Là quá trình nghiên cứu cẩn thận ngôn ngữ, bối cảnh, văn học để rút ra ý nghĩa từ Kinh Thánh. Đây là trách nhiệm của mỗi tín hữu và người giảng dạy. Kết quả của sự giải nghĩa vẫn phải phục tùng thẩm quyền tối cao của chính văn bản Kinh Thánh.
• Áp Dụng vào Đời Sống (Application): Là đem chân lý trong Kinh Thánh vào các hoàn cảnh cụ thể ngày nay. Áp dụng chân chính phải bắt nguồn và luôn quy phục chân lý đã được mặc khải.
• “Thêm Bớt” Sai Trái: Là hành vi đặt ý mình lên trên hoặc thay thế ý của Đức Chúa Trời trong Kinh Thánh. Nó tuyên bố thẩm quyền ngang bằng hoặc cao hơn Kinh Thánh.

Phao-lô là hình mẫu của người giảng dạy trung thành: “Vì chúng tôi chẳng hề giảng cho anh em lời nào khác ngoài lời đã giảng cho anh em” (1 Cô-rinh-tô 2:2), và ông rất thận trọng: “Nếu ai giảng cho anh em một Tin Lành nào khác với Tin Lành anh em đã nhận, thì người ấy đáng bị a-na-thema!” (Ga-la-ti 1:9).

Làm thế nào để chúng ta có thể sống tôn trọng mạng lệnh quan trọng này trong thế kỷ 21?

1. Trong Đời Sống Cá Nhân: - Cam Kết Học Hỏi Kinh Thánh Cách Trực Tiếp và Đều Đặn: Đừng chỉ dựa vào bài giảng hay sách vở. Hãy đọc, suy ngẫm và nghiên cứu Kinh Thánh mỗi ngày với tấm lòng cầu nguyện, xin Thánh Linh – Đấng dẫn vào mọi lẽ thật (Giăng 16:13) – dạy dỗ mình. - Sử Dụng Các Bản Dịch Kinh Thánh Đáng Tin Cậy: Ưu tiên các bản dịch trung thành với nguyên bản Hê-bơ-rơ và Hy Lạp, tránh những bản dịch theo tư tưởng hoặc bóp méo ý nghĩa. - Phát Triển Tư Duy Phê Phán Theo Kinh Thánh: Khi nghe bất kỳ lời giảng dạy nào, hãy “tra xem Kinh Thánh” để “xét điều mình nghe có đúng chăng” như người Bê-rê (Công-vụ 17:11).

2. Trong Hội Thánh và Hầu Việc Chúa: - Giảng Luận Trung Thực: Người giảng dạy phải có trách nhiệm nặng nề (Gia-cơ 3:1). Hãy giảng “cả ý muốn của Đức Chúa Trời” (Công-vụ 20:27), không né tránh phần khó, không thêm thắt những câu chuyện cảm động làm lu mờ chân lý. - Bảo Vệ Sự Thuần Khiết Của Phúc Âm: Hội Thánh phải can đảm sửa trị những giáo lý sai lầm thêm bớt vào Phúc Âm thuần túy của Đấng Christ (Giu-đe 1:3). - Khiêm Nhường Trong Giải Nghĩa: Thừa nhận giới hạn của sự hiểu biết cá nhân, luôn đối chiếu với toàn bộ Kinh Thánh và sự dạy dỗ của Hội Thánh phổ thông qua các thời đại.

3. Trong Thái Độ Và Tấm Lòng: - Tôn Kính Lời Chúa: Xem Kinh Thánh không phải là sách của loài người, mà là “Lời Đức Chúa Trời” (1 Tê-sa-lô-ni-ca 2:13), đáng để chúng ta kính sợ, yêu mến và vâng phục. - Yêu Mến Chân Lý: Có lòng khao khát được biết chân lý nguyên chất, dù chân lý ấy có phán xét chính mình (Thi-thiên 139:23-24). - Gắn Bó Với Chúa Giê-xu – Lời Sống Động: Cuối cùng, Lời Chúa là hiện thân nơi Chúa Giê-xu Christ (Giăng 1:14). Gắn bó với Ngài, chúng ta sẽ được dẫn dắt vào mọi lẽ thật và được bảo vệ khỏi mọi sự dối trá.

Mạng lệnh “Đừng thêm bớt lời Kinh Thánh” từ Phục truyền 4:2 là một nguyên tắc nền tảng, bảo vệ sự toàn vẹn, thẩm quyền và đầy đủ của Lời Đức Chúa Trời. Nó không nhằm hạn chế sự nghiên cứu, nhưng đặt ra ranh giới thiêng liêng để con người không dám xâm phạm vào địa hạt của Đấng Tạo Hóa. Trong một thời đại đầy dẫy tiếng nói hỗn tạp và chủ nghĩa tương đối, lời cảnh báo này càng thêm cấp thiết.

Lời Chúa là “linh nghiệm” và “có phép tắc” (Hê-bơ-rơ 4:12), tự đủ để khiến người thuộc về Đức Chúa Trời “được trọn vẹn và sắm sẵn để làm mọi việc lành” (2 Ti-mô-thê 3:16-17). Sứ mệnh của chúng ta không phải là cải tiến hay điều chỉnh Lời ấy cho hợp thời, mà là rao truyền trung thực, vâng giữ trọn vẹn và để cho Lời ấy uốn nắn, biến đổi chính mình. Hãy bước đi trong sự kính sợ Chúa, yêu mến chân lý, và luôn tìm kiếm sự dẫn dắt của Thánh Linh để chúng ta không vô tình “thêm” những ý tưởng của mình hay “bớt” đi những đòi hỏi thánh khiết của Ngài. Hãy giữ gìn kho báu chân lý quý giá mà chúng ta đã được ủy thác.