Công Việc Đầu Tiên Trong Khải Huyền 2:5
Trong hành trình thuộc linh, đôi khi Cơ Đốc nhân chúng ta rơi vào tình trạng nguội lạnh, mất đi sự sốt sắng ban đầu. Chúng ta vẫn có thể bận rộn với các công việc nhà Chúa, vẫn giữ vững giáo lý, nhưng trái tim lại xa cách nguồn tình yêu. Chính trong bối cảnh đó, lời cảnh tỉnh và chỉ dẫn mà Chúa Giê-xu phán với Hội Thánh Ê-phê-sô trong sách Khải Huyền trở nên vô cùng quý giá. Tại đây, Ngài không chỉ vạch ra tình trạng sa sút mà còn chỉ ra một con đường phục hồi rõ ràng, bắt đầu bằng một công việc căn bản, then chốt: "Vậy hãy nhớ lại ngươi đã sa sút từ đâu" (Khải Huyền 2:5a - Kinh Thánh Tin Lành Việt Ngữ 1925).
Bối Cảnh Của Lời Phán: Tình Trạng Hội Thánh Ê-phê-sô
Để hiểu trọn vẹn mệnh lệnh đầu tiên này, chúng ta cần đặt nó vào bối cảnh của toàn bức thư (Khải Huyền 2:1-7). Chúa Giê-xu, Đấng "cầm bảy ngôi sao trong tay hữu và đi giữa bảy chân đèn bằng vàng" (câu 1), công bố với Hội Thánh Ê-phê-sô. Ngài biết rõ công việc của họ: khó nhọc, chịu khổ, không khuất phục trước kẻ ác, biết thử nghiệm các sứ giả giả, và ghét những việc mà chính Ngài cũng ghét (câu 2-3, 6). Về mặt hình thức và đạo đức bề ngoài, đây dường như là một Hội Thánh gương mẫu.
Tuy nhiên, Chúa phán một lời kết án nghiêm khắc: "Nhưng điều ta có nghịch cùng ngươi, ấy là ngươi đã bỏ lòng kính mến ban đầu" (câu 4). Từ "kính mến" trong nguyên ngữ Hy Lạp là ἀγάπη (agapē), chỉ về tình yêu thương vô điều kiện, tận hiến, thánh khiết. Họ đã "bỏ" (ἀφίημι - aphiēmi, có nghĩa là thả ra, từ bỏ, bỏ rơi) tình yêu thương ban đầu ấy. Họ vẫn làm đúng, nhưng thiếu động lực của tình yêu. Họ vẫn bảo vệ chân lý, nhưng có nguy cơ trở nên khắc nghiệt, lý trí, và lạnh lùng. Chính vì thế, lời kêu gọi phục hồi được đưa ra với một trình tự ba bước trong câu 5: (1) Nhớ lại, (2) Ăn năn, (3) Làm những công việc ban đầu. Công việc đầu tiên làm nền tảng cho mọi sự thay đổi tiếp theo chính là: "Hãy nhớ lại".
Giải Nghĩa Công Việc Đầu Tiên: "Hãy Nhớ Lại"
Từ "nhớ lại" trong tiếng Hy Lạp là μνημόνευε (mnēmoneue), một động từ ở thức mệnh lệnh, hiện tại, chủ động. Thức mệnh lệnh nhấn mạnh đây là một mệnh lệnh khẩn thiết, không phải một lời khuyên nhẹ nhàng. Thì hiện tại chủ động cho thấy đây là một hành động liên tục, một thái độ sống cần được duy trì: "Hãy luôn nhớ lại".
Vậy, "nhớ lại" trong ngữ cảnh thuộc linh này có nghĩa là gì? Đây không đơn thuần là một hoạt động của trí nhớ hay sự hoài niệm về quá khứ. Trong ngôn ngữ Kinh Thánh, đặc biệt là tiếng Hê-bơ-rơ, "nhớ" (זָכַר - zakar) là một hành động mang tính quyết định và biến đổi. Khi Đức Chúa Trời "nhớ" đến giao ước của Ngài (Sáng Thế Ký 9:15), Ngài hành động để bảo tồn. Khi con người "nhớ" đến Chúa và các công việc của Ngài, họ được định hướng lại và tìm được hy vọng (Thi Thiên 77:11-12).
Chúa Giê-xu truyền cho Hội Thánh Ê-phê-sô: "Hãy nhớ lại ngươi đã sa sút từ đâu". Cụm từ "từ đâu" (πόθεν - pothen) chỉ về một điểm xuất phát, một nơi chốn, một trạng thái nguyên thủy. Họ phải nhớ lại:
1. Họ đã từng ở đâu trong mối tương giao với Chúa? Họ phải nhớ lại thời kỳ đầu, khi tình yêu đối với Chúa Giê-xu còn nồng nàn, tươi mới, khi sự cứu rỗi và ơn tha thứ còn là một cảm nghiệm sống động. Họ phải nhớ lại sự hiện diện của Chúa, sự vui mừng trong sự thờ phượng, lòng nhiệt thành trong việc làm chứng, không phải vì bổn phận mà vì tình yêu.
2. Họ đã từng là ai trong Đấng Christ? Họ phải nhớ lại căn tính của mình: từng là kẻ chết trong tội lỗi, được Chúa cứu chuộc bằng huyết Ngài, được xưng công bình và trở nên con cái Đức Chúa Trời (Ê-phê-sô 2:1-5, 12-13). Sự sa sút thường bắt đầu khi chúng ta quên mất mình đã được cứu khỏi điều gì và bởi ai.
3. Họ đã từng nhận được gì từ Chúa? Họ phải nhớ lại những ơn phước thuộc linh ban đầu: sự bình an, niềm vui trong Đức Thánh Linh, quyền năng để sống đắc thắng, lời hứa về sự sống đời đời.
Sự "nhớ lại" này là một cuộc đối chất với lịch sử thuộc linh của chính mình. Nó đòi hỏi sự trung thực, dừng lại, và suy ngẫm. Nó giống như người con hoang đàng trong ẩn dụ của Chúa Giê-xu, người đã "tỉnh ngộ" và nhớ lại nhà cha mình (Lu-ca 15:17). Sự nhớ lại là bước đầu tiên của sự tỉnh thức thuộc linh.
Tấm Gương "Nhớ Lại" Trong Cựu Ước Và Tân Ước
Kinh Thánh đầy dẫy những lời kêu gọi và gương mẫu về việc "nhớ lại":
- Phục Truyền Luật Lệ Ký 8:2: "Ngươi khá nhớ lại trọn đường mà Giê-hô-va Đức Chúa Trời ngươi đã dẫn ngươi đi... hầu cho biết điều có trong lòng ngươi". Đức Chúa Trời dùng ký ức về hành trình trong đồng vắng để dạy dỗ và thử lòng dân sự. Sự nhớ lại giúp họ thấy được sự thành tín của Chúa và sự bất trung của mình.
- Thi Thiên 42:4, 6: Tác giả đang trong cơn sầu não đã tự nhắc mình: "Khi tôi nhớ đến việc ấy, lòng thành ra phiền não... Hỡi linh hồn ta, cớ sao ngươi sờn ngã?... Hãy trông cậy nơi Đức Chúa Trời". Ông nhớ lại những lần được vui vẻ thờ phượng Chúa, và từ đó tìm lại niềm hy vọng.
- Lu-ca 22:61: Sau khi Phi-e-rơ chối Chúa ba lần, "Chúa xây mặt lại ngó Phi-e-rơ. Phi-e-rơ nhớ lại lời Chúa đã phải...". Cái nhìn của Chúa Giê-xu đã kích hoạt sự "nhớ lại" nơi Phi-e-rơ, dẫn ông đến chỗ ăn năn thống thiết. Đây là một minh họa mạnh mẽ về cách sự nhớ lại (được Chúa cảm thúc) dẫn thẳng đến sự ăn năn.
- II Phi-e-rơ 1:12-13: Sứ đồ Phi-e-rơ viết: "Ấy vậy, tôi sẽ chẳng thôi nhắc cho anh em nhớ các điều đó... tôi sẽ dùng mọi cách nhắc anh em nhớ". Ông coi việc nhắc nhở về lẽ thật căn bản của Phúc Âm là nhiệm vụ chính của mình.
Như vậy, "nhớ lại" không phải là sống trong quá khứ, mà là dùng những bài học và kinh nghiệm từ quá khứ để định hình hiện tại và tương lai thuộc linh. Nó là cái neo giữ linh hồn khỏi trôi dạt vào sự nguội lạnh.
Ứng Dụng Thực Tế: Làm Thế Nào Để "Nhớ Lại"?
Là Cơ Đốc nhân trong thế giới bận rộn ngày nay, làm thế nào chúng ta có thể thực hành mệnh lệnh "hãy nhớ lại" một cách thiết thực?
1. Thành Lập Thói Quen Suy Gẫm Cá Nhân:
- Dành thời gian yên tĩnh mỗi ngày, không chỉ để cầu nguyện xin ơn, mà để suy ngẫm: "Tình trạng mối tương giao của tôi với Chúa Giê-xu hôm nay so với lúc đầu tin Chúa như thế nào? Lửa nhiệt tình có còn cháy không?"
- Sử dụng nhật ký thuộc linh để ghi chép lại những cảm nghiệm với Chúa, những lời cầu nguyện được nhậm, những bài học. Định kỳ đọc lại để "nhớ lại" hành trình của mình.
- Kỷ niệm "ngày tái sinh" của bạn - ngày bạn tiếp nhận Chúa Giê-xu. Hãy nhớ lại cảm xúc, sự tự do, niềm vui và bình an của ngày hôm đó.
- Nhớ lại những lần Chúa trả lời cầu nguyện một cách rõ ràng, những lần Ngài giải cứu, chữa lành, hoặc dẫn dắt bạn. Như dân Y-sơ-ra-ên dựng đá làm kỷ niệm (Giô-suê 4:6-7), hãy có những "hòn đá kỷ niệm" thuộc linh cho riêng mình.
- Kinh Thánh là công cụ tối thượng để Chúa nhắc chúng ta nhớ lại. Khi đọc những câu như Ê-phê-sô 2:8-9, Rô-ma 5:8, hay I Giăng 1:9, chúng ta được nhắc nhở về nền tảng của đức tin.
- Những bài thánh ca cũ cũng là công cụ mạnh mẽ. Chúng mang theo ký ức và cảm xúc thuộc linh, có thể đánh thức lại tình yêu thương và lòng biết ơn đã ngủ quên.
- Trò chuyện và chia sẻ chứng đạo với các tín hữu khác về những việc Chúa đã làm. "Sự cảm thông của thánh đồ" (như trong Bài Tín Điều Các Sứ Đồ) bao gồm việc cùng nhau nhớ lại sự thành tín của Chúa.
- Lắng nghe chứng đạo của những tân tín hữu, sự sốt sắng và đơn sơ của họ có thể giúp chúng ta nhớ lại "tình yêu ban đầu" của chính mình.
- Chúa Giê-xu lập nên Tiệc Thánh và phán: "Hãy làm điều này để nhớ đến ta" (I Cô-rinh-tô 11:24-25). Mỗi lần bẻ bánh, uống chén, chúng ta được kêu gọi "nhớ lại" một cách tập thể và thiêng liêng về sự chết chuộc tội của Ngài. Đây là phương thuốc mạnh mẽ chống lại sự nguội lạnh.
Hậu Quả Của Việc Không "Nhớ Lại" Và Lời Hứa Cho Người Chiến Thắng
Lời cảnh báo đi kèm trong Khải Huyền 2:5 là nghiêm trọng: "Vậy hãy nhớ lại... hãy ăn năn... Bằng chẳng vậy, ta sẽ đến cùng ngươi, nếu ngươi không ăn năn, ta sẽ cất chân đèn ngươi khỏi chỗ nó". Việc không chịu "nhớ lại" và "ăn năn" sẽ dẫn đến việc chứng đạo và ảnh hưởng thuộc linh của Hội Thánh (hình ảnh "chân đèn") bị cất đi. Sự hiện diện của Chúa sẽ rút khỏi công việc chỉ còn là hình thức. Đây không hẳn là mất sự cứu rỗi, nhưng là mất đi phước hạnh, quyền năng, và mục đích trong chức vụ.
Ngược lại, cho những ai nghe lời Thánh Linh phán với các Hội Thánh và chiến thắng (tức là vâng lời, nhớ lại, ăn năn và trở lại), một lời hứa tuyệt vời được ban: "Kẻ nào thắng, ta sẽ cho ăn trái cây sự sống ở trong Ba-ra-đi của Đức Chúa Trời" (câu 7). Sự phục hồi tình yêu ban đầu không chỉ cứu chúng ta khỏi sự hư mất về mặt ảnh hưởng, mà còn dẫn chúng ta vào sự thông công sâu nhiệm, ngọt ngào với Chúa (hình ảnh "trái cây sự sống") cả bây giờ lẫn đời đời.
Kết Luận: Khởi Đầu Từ Sự Nhớ Lại
Công việc đầu tiên và căn bản nhất cho bất kỳ sự phục hưng hay phục hồi thuộc linh nào, cho một Hội Thánh hay một cá nhân, chính là "Hãy nhớ lại". Trước khi chúng ta có thể ăn năn thật lòng hay làm lại những công việc với động cơ trong sạch, chúng ta phải dừng lại, nhìn vào gương Lời Chúa và lịch sử thuộc linh của mình, và thành thật nhớ lại nơi mình đã sa sút. Sự nhớ lại này được Thánh Linh cảm thúc sẽ dẫn đến nỗi đau thánh (sự xúc động về tội lỗi), rồi đến sự ăn năn, và cuối cùng là một đời sống được đổi mới với những công việc bắt nguồn từ tình yêu thương.
Hôm nay, nếu bạn cảm thấy lòng mình xa cách Chúa, công việc trở nên gánh nặng, và đức tin trở nên nguội lạnh, đừng vội lao vào những hoạt động mới. Hãy vâng theo mệnh lệnh đầu tiên của Chúa Giê-xu: "Hãy nhớ lại". Hãy tìm một nơi yên tĩnh, mở Kinh Thánh và lòng mình ra, và bắt đầu từ đó. Hãy để ký ức về ân điển, về tình yêu của Thập tự giá, và về sự tươi mới của những ngày đầu gặp Chúa, đánh thức lại ngọn lửa trong tâm linh bạn. Vì từ nơi nhớ lại, Chúa sẽ ban cho chúng ta sự ăn năn, và từ sự ăn năn, Ngài sẽ phục hồi mọi sự.