Tinh thần hiệp sĩ là gì?

Khi nhắc đến cụm từ “tinh thần hiệp sĩ”, hình ảnh thường hiện lên trong tâm trí chúng ta là những kỵ sĩ dũng mãnh thời Trung Cổ với thanh kiếm, khiên mộc, luôn sẵn sàng bảo vệ người yếu đuối, chiến đấu vì lẽ phải và giữ vững lời thề. Tuy nhiên, vượt ra khỏi bối cảnh lịch sử và văn hóa, Kinh Thánh trình bày một lý tưởng về “tinh thần hiệp sĩ” một cách sâu sắc và trọn vẹn hơn nhiều. Đó không phải là tinh thần của một giai cấp quý tộc, mà là phẩm chất của một người được Đức Chúa Trời kêu gọi và trang bị để chiến đấu thuộc linh, bảo vệ chân lý và phục vụ trong tình yêu thương. Bài nghiên cứu này sẽ khám phá nền tảng Kinh Thánh cho lý tưởng hiệp sĩ, giải nghĩa các phẩm chất cốt lõi, và áp dụng vào đời sống thực tiễn của Cơ Đốc nhân ngày nay.

Trọng tâm của tinh thần hiệp sĩ Cơ Đốc không nằm ở sức mạnh cơ bắp hay vũ khí trần gian, mà ở sự biến đổi bởi Thánh Linh để trở nên “dũng sĩ” cho vương quốc Đức Chúa Trời. Sứ đồ Phao-lô, chính ông đã từng sống với tư cách một người Pha-ri-si nhiệt thành và một “kỵ sĩ” của truyền thống, sau khi gặp Chúa Giê-xu, đã trình bày một hình ảnh sống động về người lính thuộc linh:

“Hãy mang lấy mọi khí giới của Đức Chúa Trời, để được đứng vững mà địch cùng mưu kế của ma quỉ… Vậy, hãy đứng vững, lấy lẽ thật làm dây nịt lưng, mặc lấy giáp bằng sự công bình; dùng giảng Tin Lành bình an mà làm giày dép; luôn luôn cầm cái thuẫn của đức tin, nhờ đó anh em có thể dập tắt được các tên lửa của kẻ dữ. Hãy nhận lấy mão trụ của sự cứu rỗi, và cầm gươm của Đức Thánh Linh, là lời Đức Chúa Trời.” (Ê-phê-sô 6:11, 14-17, Kinh Thánh Tin Lành Việt Ngữ 1925)

Đoạn Kinh Thánh này là “bản hiến chương” của Cơ Đốc hiệp sĩ. Từ ngữ Hy Lạp được dùng cho “đứng vững” (histēmi) mang ý nghĩa kiên quyết, không nao núng, không lùi bước. Mỗi món khí giới đều liên hệ đến phẩm cách thuộc linh và sự hiểu biết Lời Chúa. Làm giày bằng “sự sẵn sàng của Tin Lành bình an” (theo nguyên văn) cho thấy hiệp sĩ của Chúa là người mang sứ điệp hòa giải đến cho thế gian thù nghịch.

Hình mẫu tối thượng của tinh thần hiệp sĩ chính là Chúa Giê-xu Christ. Ngài là Đấng đã chiến đấu và chiến thắng tội lỗi, sự chết và ma quỉ. Ngài đã can đảm đối đầu với cám dỗ (Ma-thi-ơ 4:1-11), bảo vệ người yếu đuối và bị khinh rẻ (Giăng 8:1-11), và cuối cùng, với tư cách là “Đấng Trung Bảo” (Mesitēs – 1 Ti-mô-thê 2:5), Ngài đã dùng chính sự chết của mình để giải cứu nhân loại. Sứ mạng của Ngài được tiên tri Ê-sai mô tả như một Vị Vua-Vị Cứu Tinh: “Ngài sẽ lấy sự công bình mà xét đoán kẻ nghèo khó, và xử lẽ ngay thẳng cho kẻ nhu mì trên đất… Sự công bình sẽ làm dây thắt lưng của Ngài, sự thành tín sẽ làm dây đai hông của Ngài.” (Ê-sai 11:4-5). Đây chính là hình ảnh một Hiệp Sĩ Thần Thánh.

Dựa trên nền tảng Kinh Thánh, chúng ta có thể đúc kết những phẩm chất cốt lõi của một Cơ Đốc nhân mang “tinh thần hiệp sĩ”.

1. Lòng Trung Tín và Tận Tụy (Pistis – Đức Tin/Trung Tín): Hiệp sĩ thời xưa thề trung thành với chúa tể của mình. Cơ Đốc hiệp sĩ có một lời thề cao cả hơn: trung tín với Đấng Christ. Điều này được thể hiện qua việc vâng lời Ngài trong mọi sự. “Vả, sự yêu thương hay chịu đựng vạn sự, tin mọi sự, trông cậy mọi sự, nín chịu mọi sự.” (1 Cô-rinh-tô 13:7). Sự trung tín này cũng thể hiện qua việc trung tín với Lời Chúa, với Hội Thánh, với gia đình và với những trách nhiệm được giao.

2. Lòng Dũng Cảm Thuộc Linh (Tharsos – Sự Mạnh Mẽ/Tin Chắc): Đây không phải là sự liều lĩnh, mà là sức mạnh đến từ niềm tin nơi Đức Chúa Trời để đối diện với nghịch cảnh, bắt bớ và cám dỗ. Một trong những câu Kinh Thánh được xem là khẩu hiệu của Cơ Đốc hiệp sĩ là: “Hãy tỉnh thức, hãy vững vàng trong đức tin, hãy can đảm và mạnh mẽ.” (1 Cô-rinh-tô 16:13). Giô-suê được Đức Chúa Trời nhắc đi nhắc lại: “Chớ áy náy, chớ sợ sệt” (Giô-suê 1:9). Lòng dũng cảm này được nuôi dưỡng bởi sự nhận biết rằng “Đức Chúa Trời chẳng ban cho chúng ta tâm thần nhút nhát, bèn là tâm thần mạnh mẽ, có tình thương yêu và dè giữ.” (2 Ti-mô-thê 1:7).

3. Sự Khiêm Nhường và Tự Chủ: Ngược lại với hình ảnh hiệp sĩ kiêu ngạo, Kinh Thánh dạy rằng sức mạnh thật sự đi đôi với sự khiêm nhường. Chúa Giê-xu phán: “Hãy học theo ta; vì ta nhu mì, khiêm nhường trong lòng” (Ma-thi-ơ 11:29). Sứ đồ Phi-e-rơ khuyên: “Hết thảy anh em hãy mang lấy khí giới khiêm nhường mà đối đãi nhau” (1 Phi-e-rơ 5:5). Từ Hy Lạp cho “khiêm nhường” (tapieinophrosynē) chỉ một thái độ đúng đắn về bản thân trước mặt Đức Chúa Trời. Sự tự chủ (enkrateia) là một phần của trái Thánh Linh (Ga-la-ti 5:23), giúp hiệp sĩ của Chúa không bị dục vọng và cơn giận chi phối.

4. Tinh Thần Bảo Vệ và Hiệp Sĩ Đối Với Người Yếu Đuối: Đây là một đặc điểm nổi bật. Đức Chúa Trời luôn bày tỏ mình là Đấng “bênh vực kẻ mồ côi, và người góa bụa” (Thi Thiên 68:5). Gia-cơ gọi sự thờ phượng thanh sạch là “thăm viếng kẻ mồ côi, đàn bà góa trong cơn khốn khó của họ” (Gia-cơ 1:27). Người đàn ông Cơ Đốc được kêu gọi bảo vệ và yêu thương vợ mình như Chúa Christ yêu Hội Thánh (Ê-phê-sô 5:25), và dẫn dắt gia đình trong sự công bình. Bảo vệ thuộc linh còn là cầu thay, đứng trong hàng ngũ chống lại những tư tưởng, học thuyết sai lạc tấn công đức tin của cộng đồng.

Tinh thần hiệp sĩ không phải là một di tích của quá khứ, mà là một lời kêu gọi sống động cho mỗi Cơ Đốc nhân nam nữ ngày nay. Dưới đây là những phương diện ứng dụng cụ thể:

1. Trong Đời Sống Cá Nhân và Gia Đình:
- Là Người Chồng, Người Cha Hiệp Sĩ: Hãy bảo vệ gia đình bạn khỏi những ảnh hưởng xấu của thế gian qua sự dạy dỗ Lời Chúa, cầu nguyện và làm gương. Lãnh đạo bằng tình yêu thương hy sinh, sẵn sàng gánh vác trách nhiệm.
- Là Người Vợ, Người Mẹ Hiệp Sĩ: Sự mạnh mẽ và dũng cảm của người nữ tin kính được mô tả trong Châm Ngôn 31. Bà “vận tay mình cách sẵn lòng”, “lấy sức lực mà thắt lưng”, “miệng nói lời khôn ngoan”. Đó là tinh thần hiệp sĩ trong việc xây dựng tổ ấm, bảo vệ con cái và hỗ trợ chồng.

2. Trong Cộng Đồng Hội Thánh:
- Bảo Vệ Sự Hiệp Một: Hãy can đảm hòa giải, xây dựng, tránh nói hành và gây chia rẽ. “Hãy cố sức duy trì sự hiệp một của Thánh Linh” (Ê-phê-sô 4:3).
- Đứng Lên Cho Lẽ Thật: Khi giáo lý sai lạc xuất hiện, hãy mạnh mẽ và khéo léo bảo vệ chân lý, nhưng với “lòng nhu mì và kính sợ” (1 Phi-e-rơ 3:15). Hãy là người dám nói lời công bình để bênh vực người bị đối xử bất công trong cộng đồng.
- Phục Vụ và Che Chở: Tìm kiếm và giúp đỡ những người đau yếu, cô đơn, thiếu thốn trong Hội Thánh. Hãy là “đôi tay và đôi chân” hiệp sĩ của Chúa cho họ.

3. Trong Xã Hội và Nơi Làm Việc:
- Sống Chính Trực: Dù trong môi trường đầy cám dỗ tham nhũng, hối lộ, hãy giữ vững sự liêm chính. Như Đa-ni-ên, người “trong lòng nhất định” không bị ô uế (Đa-ni-ên 1:8).
- Là Tiếng Nói Cho Người Không Có Tiếng Nói: Dám lên tiếng chống lại sự bất công, phân biệt đối xử, hoặc bóc lột mà bạn chứng kiến, với sự khôn ngoan và can đảm.
- Chiến Đấu Thuộc Linh Trong Cầu Nguyện: Đây là chiến trường chính của Cơ Đốc hiệp sĩ. Hãy “nhờ mọi sự cầu nguyện và nài xin… mà thường thường làm đủ mọi thứ cầu nguyện” (Ê-phê-sô 6:18). Cầu thay cho người lân cận, cho lãnh đạo, cho sự lan truyền của Phúc Âm.

Điều then chốt phải nhớ: sức mạnh của Cơ Đốc hiệp sĩ không đến từ bản ngã, sự huênh hoang hay ý chí cá nhân. Phao-lô tuyên bố: “Tôi làm được mọi sự nhờ Đấng ban thêm sức cho tôi” (Phi-líp 4:13). Sức mạnh đến từ việc “ở trong Ngài” như nhánh nho gắn liền với gốc nho (Giăng 15:5), và được đầy dẫy Đức Thánh Linh (Ê-phê-sô 5:18).

Đồng thời, Kinh Thánh cảnh báo chống lại sự sa đà vào những cuộc chiến không đáng có. “Vả, nếu có sự tranh cạnh giữa người nầy với kẻ khác, thì hãy kiếm sự phân xử, chớ nên đem nhau đến quan án” (1 Cô-rinh-tô 6:1). Sứ đồ Gia-cơ cũng cảnh báo: “Sự tranh chiến giữa anh em bởi đâu mà đến? Há chẳng phải bởi những tư dục chiến đấu trong chi thể của anh em sao?” (Gia-cơ 4:1). Tinh thần hiệp sĩ thật không phải để thỏa mãn sự kiêu ngạo hay tranh giành quyền lực cá nhân, mà để vâng phục và tôn vinh Đấng Christ.

Kết Luận: Tinh thần hiệp sĩ theo Kinh Thánh là lời kêu gọi cho mỗi chúng ta sống một đời sống can đảm, trung tín, khiêm nhường và sẵn sàng bảo vệ. Nó không phải là một vai diễn, mà là bản chất của một người đã được Chúa Giê-xu Christ giải cứu và biến đổi. Khi chúng ta mặc lấy “mọi khí giới của Đức Chúa Trời”, chúng ta không còn là những cá nhân đơn độc, yếu đuối, mà trở thành những chiến sĩ trong đội quân của Vua Muôn Vua. Hãy đứng vững. Hãy can đảm. Hãy yêu thương. Hãy bảo vệ. Vì chúng ta chiến đấu không phải cho sự thắng lợi của riêng mình, mà cho sự vinh hiển của Đấng đã chiến thắng thế gian, và Ngài hứa rằng: “Hãy trung tín cho đến chết, rồi ta sẽ ban cho ngươi mão triều thiên của sự sống.” (Khải Huyền 2:10).