Ai là Đấng muôn dân trông đợi (Ha-gai 2:7)?

Trong dòng chảy lịch sử cứu rỗi của Đức Chúa Trời, có những lời tiên tri như những ngọn hải đăng, chiếu sáng về một Đấng Cứu Thế sẽ đến. Một trong những lời tiên tri đầy hy vọng và bí ẩn đó được tìm thấy trong sách của tiên tri Ha-gai: “Ta sẽ làm rung động hết thảy các nước; các nước đáng ao ước sẽ đến, thì ta sẽ làm đầy dẫy vinh quang cho nhà nầy, Đức Giê-hô-va vạn quân phán vậy.” (Ha-gai 2:7, Kinh Thánh Tin Lành Việt Ngữ 1925). Cụm từ “các nước đáng ao ước” (trong một số bản dịch khác là “sự ao ước của muôn dân”) đã khơi gợi một câu hỏi lớn cho cả dân Y-sơ-ra-ên thời xưa lẫn Hội Thánh ngày nay: Đấng ấy là ai? Bài nghiên cứu này sẽ đi sâu khảo sát bối cảnh, ngữ nghĩa, và sự ứng nghiệm Kinh Thánh để làm sáng tỏ danh tính của Đấng mà muôn dân trông đợi.

Sách Ha-gai được đặt trong bối cảnh lịch sử đầy thử thách sau thời kỳ lưu đày tại Ba-by-lôn. Một nhóm người Giu-đa được hồi hương, dưới sự lãnh đạo của Xô-rô-ba-bên (thống đốc) và Giê-suê (thầy tế lễ thượng phẩm), đã khởi công xây lại đền thờ Chúa tại Giê-ru-sa-lem. Tuy nhiên, công việc đình trệ vì sự chống đối, nỗi sợ hãi và sự chú tâm vào việc xây cất nhà riêng (Ha-gai 1:2-4). Trong hoàn cảnh đó, Đức Chúa Trời dấy lên tiên tri Ha-gai để thúc giục dân sự ưu tiên cho việc xây dựng nhà Chúa.

Chương 2 ghi lại lời Chúa phán để khích lệ những người lãnh đạo và dân sự đang nản lòng, khi họ so sánh đền thờ mới với vinh quang trước kia của đền thờ Sa-lô-môn. Đức Giê-hô-va hứa rằng: “Vinh quang sau nầy của nhà nầy sẽ lớn hơn vinh quang trước” (Ha-gai 2:9). Lời hứa này được đặt trong một lời tiên tri lớn hơn về sự rung động các nước và sự đến của “sự ao ước của muôn dân” (câu 7).

Để hiểu thấu đáo, chúng ta cần trở về với ngôn ngữ gốc. Cụm từ được dịch là “các nước đáng ao ước” hay “sự ao ước của muôn dân” trong tiếng Hê-bơ-rơ là “חֶמְדַּת כָּל־הַגּוֹיִם” (chemdat kol-hagoyim).

• “Chemdah” (חֶמְדָּה): Danh từ giống cái này xuất phát từ gốc động từ “chamad” (חָמַד), có nghĩa là “khao khát”, “ước ao”, “lấy làm đẹp lòng”, “yêu thích”. Từ này diễn tả một vật quý báu, đáng ao ước, là niềm vui thích. Ví dụ, trong Ê-xê-chi-ên 24:16, từ này được dùng để mô tả người vợ như “sự ao ước của mắt” người tiên tri.
• “Kol Hagoyim” (כָּל־הַגּוֹיִם): Có nghĩa là “mọi/quốc gia/dân tộc” – không chỉ riêng Y-sơ-ra-ên.

Vậy, cụm từ này có thể được hiểu theo hai cách chính:

1. Cách hiểu theo vật thể: “Chemdah” là một vật thể quý giá mà các dân tộc sẽ mang đến (của cải, tài nguyên) để làm giàu và trang hoàng cho đền thờ. Cách hiểu này phù hợp với bối cảnh trước mắt về việc xây dựng đền thờ và được hỗ trợ bởi câu 8: “Bạc, vàng đều thuộc về ta”.

2. Cách hiểu theo nhân cách: “Chemdah” là một nhân vật đáng ao ước, là đối tượng của sự khao khát chung của mọi dân tộc. Cách hiểu này được phần lớn các nhà giải kinh Tin Lành chấp nhận, xem đây là lời tiên tri trực tiếp về Đấng Mê-si. Các bản dịch cổ như bản Bảy Mươi (Septuagint) của Hy Lạp dịch phần này là “ta sẽ chọn lựa những điều được yêu mến từ mọi dân tộc”, nhưng truyền thống giải kinh từ xưa vẫn thường quy chiếu về một nhân vật.

Tuy nhiên, khi đọc toàn bộ mạch văn và sự ứng nghiệm của Kinh Thánh, chúng ta thấy hai cách hiểu này không loại trừ nhau, mà có thể bổ sung và đạt đến đỉnh điểm trong một nhân vật: Đức Chúa Giê-xu Christ. Ngài vừa là Đấng được muôn dân khao khát, vừa là nguồn cung ứng mọi sự quý giá thật sự cho “đền thờ” thuộc linh của Đức Chúa Trời.

Tân Ước mặc khải rõ ràng rằng Chúa Giê-xu Christ chính là sự ứng nghiệm tối hậu của lời tiên tri này. Chúng ta hãy xem xét các bằng chứng Kinh Thánh:

1. Sự Thừa Nhận của Si-mê-ôn (Lu-ca 2:25-32):
Đây là minh chứng rõ ràng nhất. Si-mê-ôn, một người công bình “đang trông đợi sự yên ủi của Y-sơ-ra-ên” (cụm từ chỉ về Đấng Mê-si), được Thánh Linh cảm động đến đền thờ. Khi thấy Hài Nhi Giê-xu, ông bồng ẵm Ngài và chúc tụng Đức Chúa Trời rằng: “Vì con mắt tôi đã thấy sự cứu rỗi của Ngài, mà Ngài đã sắm sửa đặng làm ánh sáng cho các dân, và làm vinh hiển cho dân Y-sơ-ra-ên của Ngài.” (Lu-ca 2:30-32). Hành động và lời tiên tri của Si-mê-ôn trực tiếp nối kết Hài Nhi Giê-xu với “ánh sáng cho các dân” – chính là “sự ao ước của muôn dân” trong Ha-gai 2:7. Sự hiện diện của Ngài trong đền thờ đã làm thỏa mãn sự trông đợi của muôn dân.

2. Lời Tuyên Bố của Chúa Giê-xu (Giăng 4:42):
Sau khi Chúa Giê-xu tiếp xúc với người đàn bà Sa-ma-ri, nhiều người trong thành đến với Ngài và tuyên xưng: “Ấy không còn phải vì điều ngươi đã nói với chúng ta mà chúng ta tin đâu; vì chính chúng ta đã nghe Ngài, và biết rằng chính Ngài thật là Đấng Cứu Thế của thế gian.” Danh hiệu “Cứu Thế của thế gian” (tiếng Hy Lạp: Σωτὴρ τοῦ κόσμου, Sōtēr tou kosmou) khẳng định phạm vi phổ quát của sứ mạng Ngài, cho mọi dân tộc, ứng nghiệm tầm nhìn “muôn dân”.

3. Sự Thờ Phượng của Các Đạo Sĩ (Ma-thi-ơ 2:1-11):
Câu chuyện các nhà thông thái từ Đông phương đến tìm kiếm và thờ phượng Vua dân Giu-đa mới sanh là một bức tranh sống động về “muôn dân” đang tìm đến Đấng mà họ ao ước. Họ đại diện cho các dân ngoại, được dẫn dắt bởi sự mặc khải thiên thượng (ngôi sao), đến để dâng những lễ vật quý giá (vàng, nhũ hương, mộc dược). Điều này phù hợp một cách tuyệt vời với cả hai cách hiểu về Ha-gai 2:7: một nhân vật được tìm kiếm và các vật quý từ các dân được mang đến.

Tại sao muôn dân lại “ao ước” hay “trông đợi” một Đấng? Kinh Thánh cho thấy tấm lòng con người, bất kể chủng tộc hay văn hóa, đều có một khoảng trống mà chỉ Đức Chúa Trời mới có thể lấp đầy (Truyền-đạo 3:11). Sự trông đợi này được biểu hiện qua:

• Sự khao khát công lý và hòa bình: Các dân tộc đều mơ ước một vị vua công bình, một xã hội lý tưởng (Ê-sai 11:1-10). Chúa Giê-xu là Vua Hòa Bình (Ê-sai 9:5-6).
• Sự khao khát được giải thoát khỏi tội lỗi và sự chết: Đây là gánh nặng chung của nhân loại (Rô-ma 3:23, 6:23). Chúa Giê-xu là Chiên Con của Đức Chúa Trời, cất tội lỗi thế gian (Giăng 1:29).
• Sự khao khát được biết Đức Chúa Trời: Con người được tạo dựng để tương giao với Đấng Tạo Hóa. Chúa Giê-xu là hiện thân của Đức Chúa Trời, là Con Đường duy nhất đến với Cha (Giăng 14:6, Cô-lô-se 1:15).

Chúa Giê-xu chính là Câu Trả Lời cho mọi sự khao khát sâu thẳm nhất của lòng người. Như Ngài phán: “Hễ ai khát, hãy đến cùng ta mà uống!” (Giăng 7:37).

Lẽ thật về “Đấng muôn dân trông đợi” không chỉ là một giáo lý lịch sử, mà còn có sức biến đổi đời sống chúng ta hôm nay.

1. Cá Nhân: Sống Với Sự Trông Đợi và Thỏa Nguyện Nơi Chúa.
Chúng ta được kêu gọi sống với tấm lòng trông đợi Chúa Giê-xu – không chỉ cho tương lai Ngài tái lâm, mà còn trong mọi hoàn cảnh hiện tại. Hãy tự hỏi: Tôi có đang tìm kiếm sự thỏa nguyện nơi những “sự ao ước” tạm bợ của thế gian (tiền bạc, danh vọng, khoái lạc), hay tôi nhận biết rằng chỉ có Chúa Giê-xu mới là “Chemdah” – Điều Đáng Ao Ước thật sự của đời tôi? Hãy tập trung tấm lòng vào Ngài (Cô-lô-se 3:1-2).

2. Trong Hội Thánh: Xây Dựng “Đền Thờ Thuộc Linh” Đầy Vinh Quang Chúa.
Lời hứa của Ha-gai về vinh quang của đền thờ sau lớn hơn trước đã ứng nghiệm tối thượng nơi Hội Thánh – đền thờ thuộc linh bằng đá sống (I Phi-e-rơ 2:5). Vinh quang của Hội Thánh không nằm ở kiến trúc nguy nga, mà ở sự hiện diện của Chúa Giê-xu giữa vòng dân sự Ngài và sự biến đổi của các thánh đồ. Chúng ta được gọi xây dựng Hội Thánh bằng tình yêu thương, sự thánh khiết và việc rao truyền Danh Chúa, để Ngài được tôn vinh.

3. Trong Sứ Mạng: Mang “Sự Ao Ước” Đến Cho Muôn Dân.
Nếu Chúa Giê-xu là Đấng mà mọi dân tộc đang khao khát (dù họ có thể không nhận biết), thì nhiệm vụ của chúng ta là giới thiệu Ngài cho họ. Sứ mạng lớn (Ma-thi-ơ 28:19-20) chính là đưa “sự ao ước của muôn dân” đến với muôn dân. Chúng ta phải là những sứ giả loan báo tin mừng rằng Đấng mà lòng họ khao khát đã đến, đã chết vì tội họ và đã sống lại, và Ngài đang mời gọi họ đến để tìm được sự an nghỉ thật (Ma-thi-ơ 11:28-30).

Lời tiên tri Ha-gai 2:7, qua ánh sáng của toàn bộ Kinh Thánh, dẫn chúng ta đến chân lý vinh hiển: Đức Chúa Giê-xu Christ, Con Đức Chúa Trời, Cứu Chúa của thế gian, chính là Đấng Muôn Dân Trông Đợi. Ngài là “Chemdat Kol Hagoyim” – sự ao ước tối thượng, viên ngọc quý giá, niềm vui và hy vọng của mọi dân tộc. Sự hiện diện của Ngài trong đời sống cá nhân và Hội Thánh mang lại một vinh quang vượt trội mọi vinh quang vật chất.

Ngày nay, thế giới vẫn đang rung động với những lo âu, xung đột và bất an. Nhưng lời hứa của Đức Chúa Trời vẫn còn đó: Sự ao ước của muôn dân đã đến và sẽ còn đến lần nữa trong vinh hiển. Là con cái Chúa, chúng ta được mời gọi sống với lòng trông cậy trọn vẹn nơi Ngài, xây dựng Hội Thánh trong quyền năng Thánh Linh, và tích cực chia sẻ niềm hy vọng về Đấng Christ cho những người xung quanh đang khao khát mà chưa tìm được nguồn thỏa nguyện thật. Hãy để chính đời sống chúng ta phản chiếu vinh quang của “Đấng muôn dân trông đợi”, cho đến ngày mọi mắt đều sẽ thấy Ngài.

“Lạy Chúa Giê-xu, Ngài chính là Đấng lòng con khao khát. Xin giúp con sống mỗi ngày với sự trông đợi và thỏa nguyện nơi duy một mình Ngài, và giúp con trung tín giới thiệu Ngài – niềm hy vọng duy nhất – cho một thế giới đang đói khát thuộc linh. A-men.”