Kinh Thánh nói gì về việc yêu đương?

Trong một thế giới đầy rẫy những quan niệm lệch lạc, lãng mạn hóa quá mức, hay tầm thường hóa mối quan hệ, Lời Đức Chúa Trời đứng vững như tảng đá vững chắc, cung cấp cho chúng ta một định nghĩa trọn vẹn, thánh khiết và đầy biến đổi về tình yêu. Kinh Thánh không chỉ nói về tình yêu; Kinh Thánh tuyên bố rằng "Đức Chúa Trời là tình yêu" (1 Giăng 4:8). Do đó, để hiểu bản chất thực sự của yêu đương, chúng ta phải bắt đầu từ chính Ngài. Bài nghiên cứu này sẽ đào sâu vào sự dạy dỗ của Kinh Thánh về tình yêu, khám phá các chiều kích khác nhau, từ nền tảng thần học đến các áp dụng thực tiễn trong đời sống hằng ngày của Cơ Đốc nhân.

Trước khi bàn đến tình yêu giữa con người, Kinh Thánh đặt nền tảng vững chắc: Tình yêu khởi nguồn từ Đức Chúa Trời. Trong tiếng Hy Lạp, từ chính được dùng để mô tả tình yêu thần thượng này là "agapē" (ἀγάπη). Đây không phải là tình cảm dựa trên cảm xúc hay sự hấp dẫn, mà là một sự lựa chọn có chủ ý, một hành động quyết tâm tìm kiếm điều tốt nhất cho người khác, bất chấp giá trị hay sự đáp trả của họ.

Ây chính là khuôn mẫu tối cao của agapē. Tình yêu của Đức Chúa Trời là chủ động (Ngài đã yêu), hy sinh (ban Con một), và có mục đích cứu rỗi (được sự sống đời đời). Sứ đồ Giăng nhấn mạnh: "Chúng ta đã yêu Ngài, vì Ngài đã yêu chúng ta trước" (1 Giăng 4:19). Mọi sự hiểu biết và thực hành tình yêu đích thực của chúng ta đều phải bắt nguồn từ việc tiếp nhận và phản chiếu tình yêu này.

Kinh Thánh sử dụng nhiều từ khác nhau để mô tả các sắc thái của tình yêu, đặc biệt rõ trong ngôn ngữ gốc:

• Agape (ἀγάπη): Tình yêu thuộc linh, vô điều kiện, quyết định. Đây là tình yêu Đức Chúa Trời dành cho con người và là mệnh lệnh dành cho chúng ta (Ma-thi-ơ 22:37-39).
• Phileo (φιλέω): Tình yêu thương bạn hữu, tình cảm ấm áp, sự trìu mến dựa trên sự đồng cảm và chia sẻ. Chúa Giê-xu đã hỏi Phi-e-rơ: "Ngươi yêu ta chăng?" với từ phileo (Giăng 21:17).
• Storge (στοργή): Tình yêu tự nhiên trong gia đình, như tình cảm giữa cha mẹ và con cái (Rô-ma 12:10).
• Eros (ἔρως): Tình yêu lãng mạn, thể xác, đam mê. Từ này không xuất hiện trực tiếp trong Tân Ước nhưng được mô tả cách thánh khiết trong sách Nhã Ca và trong bối cảnh hôn nhân (Hê-bơ-rơ 13:4).

Một mối quan hệ lành mạnh, đặc biệt là hôn nhân, thường là sự kết hợp hài hòa của cả bốn loại tình yêu này, với agapē làm nền tảng và định hướng.

Kinh Thánh dành một vị trí đặc biệt và thánh khiết cho tình yêu lãng mạn trong hôn nhân. Sáng Thế Ký 2:24 thiết lập nguyên tắc nền tảng: "Bởi vậy cho nên người nam sẽ lìa cha mẹ mà dính díu cùng vợ mình, và cả hai sẽ nên một thịt." Từ "dính díu" trong tiếng Hê-bơ-rơ (dābaq) mang ý nghĩa gắn bó chặt chẽ, trung thành, kết dính.

Sách Nhã Ca ca ngợi vẻ đẹp của tình yêu và sự thu hút thể xác trong hôn nhân một cách công khai và đầy nghệ thuật. Đồng thời, Tân Ước đưa ra những chỉ dẫn rõ ràng:

Mệnh lệnh này dùng từ agapē. Tình yêu của người chồng không phải là cảm xúc nhất thời, mà là sự hy sinh, thánh hóa và chăm sóc như Chúa Christ đối với Hội Thánh. Còn người vợ được kêu gọi "phải kính chồng" (Ê-phê-sô 5:33). Từ "kính" (phobeō) không mang nghĩa sợ hãi, mà là sự tôn trọng sâu sắc, quý trọng và tôn vinh.

Hê-bơ-rơ 13:4 cảnh báo: "Hôn nhân phải được tất cả mọi người tôn trọng, chỗ quen biết nhau phải cho là tinh sạch...". Tình yêu thể xác (eros) được Đức Chúa Trời thiết kế và ban phước chỉ trong phạm vi hôn nhân giữa một người nam và một người nữ.

Đây có lẽ là phân đoạn nổi tiếng và sâu sắc nhất về bản chất của tình yêu. Sứ đồ Phao-lô mô tả agapē không phải bằng cảm xúc, mà bằng những hành động và thái độ cụ thể:

Phân tích ngắn gọn:
Nhịn nhục, nhân từ: Khả năng chịu đựng và đối đáp cách tử tế.
Không ghen tị, khoe khoang, kiêu ngạo: Đánh bại sự ích kỷ và cái tôi.
Không làm điều trái phép, không tư lợi: Tôn trọng ranh giới và tìm kiếm lợi ích cho người khác.
Không nóng giận, ghi nhớ điều ác: Từ chối nuôi dưỡng sự phẫn nộ và oán giận.
Vui trong lẽ thật: Đứng về phía sự thật và công bình, ngay cả khi nó không có lợi cho mình.

Đây chính là thước đo cho mọi mối quan hệ của chúng ta, từ hôn nhân, gia đình đến bạn bè và Hội Thánh.

Chúa Giê-xu tóm tắt toàn bộ Luật pháp vào hai điều răn trọng yếu:

Tình yêu với Đức Chúa Trời (agapē) phải là tình yêu toàn diện (hết lòng, linh hồn, ý) và là ưu tiên tối cao. Chỉ khi chúng ta được đầy dẫy tình yêu từ Ngài, chúng ta mới có thể thực hiện điều răn thứ hai: yêu người lân cận. "Người lân cận" được Chúa Giê-xu định nghĩa qua dụ ngôn Người Sa-ma-ri nhơn lành (Lu-ca 10:25-37), đó là bất kỳ ai chúng ta gặp trong cuộc sống, thậm chí là kẻ thù (Ma-thi-ơ 5:44).

Sứ đồ Phao-lô nhấn mạnh: "Hãy mặc lấy sự yêu thương, vì là dây liên lạc của sự trọn lành." (Cô-lô-se 3:14). Tình yêu là "dây" buộc chặt mọi đức tính khác (khiêm nhường, mềm mại, nhịn nhục) lại với nhau để tạo nên một đời sống Cơ Đốc trọn vẹn.

Lý thuyết về tình yêu phải được thể hiện qua hành động cụ thể:

1. Trong Hôn Nhân: Áp dụng 1 Cô-rinh-tô 13 như một bảng kiểm tra. Chồng yêu vợ bằng sự hy sinh thời gian, lắng nghe và lãnh đạo thuộc linh. Vợ bày tỏ sự tôn trọng qua lời nói và thái độ. Cả hai dành thời gian cầu nguyện chung và cùng lớn lên trong Chúa.
2. Trong Gia Đình: Cha mẹ bày tỏ agapē qua kỷ luật yêu thương và dạy dỗ về Chúa (Ê-phê-sô 6:4). Con cái vâng lời cha mẹ "trong Chúa" (Ê-phê-sô 6:1). Anh chị em tha thứ và nâng đỡ nhau.
3. Trong Hội Thánh: "Hãy yêu nhau với tình yêu anh em" (Rô-ma 12:10). Thực hành sự hiệp một, khích lệ, khiêm nhường và tha thứ (Ê-phê-sô 4:1-3). Phục vụ nhau bằng các ân tứ.
4. Với Thế Gian: Yêu thương qua hành động: chia sẻ phúc âm, giúp đỡ người có need, cầu nguyện cho kẻ thù và làm việc lành để sáng danh Chúa (Ma-thi-ơ 5:16).

Quan trọng nhất, chúng ta phải luôn gắn kết với nguồn tình yêu thật: "Nếu ai yêu mến ta, thì vâng giữ lời ta... Đấng yêu thương ta sẽ được Cha ta yêu thương, ta cũng sẽ yêu thương người..." (Giăng 14:21). Việc vâng giữ Lời Chúa và ở trong mối thông công với Ngài là bằng chứng và là phương cách để chúng ta tiếp tục nhận lãnh và cho đi tình yêu đích thực.

Tình yêu theo Kinh Thánh không phải là một cảm xúc mong manh hay một giao kèo thuận tiện. Đó là bản chất của chính Đức Chúa Trời, được bày tỏ trọn vẹn nơi sự hy sinh của Chúa Giê-xu Christ trên thập tự giá. Đó là một mệnh lệnh thánh khiết, một sự lựa chọn quyết tâm, và một năng lực biến đổi được ban cho những ai tin nhận Ngài.

Dù bạn đang tìm hiểu về tình yêu trong hôn nhân, gia đình, bạn bè hay với chính Đức Chúa Trời, hãy nhớ rằng Chúa Giê-xu là hiện thân của tình yêu ấy. Ngài mời gọi chúng ta: "Hãy ở lại trong sự yêu thương của ta" (Giăng 15:9). Khi chúng ta ở trong Ngài, chúng ta học được cách yêu bằng tình yêu của Ngài – một tình yêu nhịn nhục, nhân từ, hy sinh và vĩnh cửu. Hãy để đời sống chúng ta ngày càng phản chiếu tình yêu agapē ấy, bắt đầu từ nơi thập tự giá và lan tỏa đến mọi mối quan hệ trong đời sống.