Ngôi Nhà Gia Đình Abraham
Trong hành trình khám phá nền tảng đức tin Cơ Đốc, chúng ta không thể bỏ qua một khái niệm nền tảng và sống động: Ngôi Nhà Gia Đình Abraham. Đây không chỉ là một thuật ngữ lịch sử hay một câu chuyện trong Cựu Ước, mà là một khuôn mẫu thần học, một lời hứa giao ước, và là căn tính của mọi tín hữu trong Chúa Giê-xu Christ. Bài nghiên cứu này sẽ đi sâu vào ý nghĩa Kinh Thánh, sự hình thành, phát triển và đặc biệt là sự ứng nghiệm trọn vẹn của Ngôi Nhà này trong Chúa Cứu Thế Giê-xu, cùng những áp dụng thiết thực cho đời sống đức tin chúng ta ngày nay.
I. Định Nghĩa và Nền Tảng Kinh Thánh: Lời Hứa Lập Nên Một Ngôi Nhà
Khái niệm "Ngôi Nhà Gia Đình Abraham" (hay "Nhà của Áp-ra-ham") bắt nguồn từ những lời hứa giao ước long trọng mà Đức Giê-hô-va đã lập với Áp-ram (sau đổi thành Áp-ra-ham). Trọng tâm nằm ở Sáng Thế Ký 12:1-3:
"Vả, Đức Giê-hô-va có phán cùng Áp-ram rằng: Ngươi hãy ra khỏi quê hương, vòng bà con và nhà cha ngươi, mà đi đến xứ ta sẽ chỉ cho. Ta sẽ làm cho ngươi nên một dân lớn; ta sẽ ban phước cho ngươi, cùng làm nổi danh ngươi, và ngươi sẽ thành một nguồn phước. Ta sẽ ban phước cho người nào chúc phước ngươi, rủa sả kẻ nào rủa sả ngươi; và các chi tộc nơi thế gian sẽ nhờ ngươi mà được phước."
Lời hứa này bao gồm ba phương diện chính: Một Dân Tộc (Xứ Sở), Một Danh Hiệu Lớn, và Một Phước Hạnh Phổ Quát. "Ngôi nhà" ở đây đầu tiên mang nghĩa đen là dòng dõi sinh học từ chính Abraham. Tuy nhiên, khi Sara hiếm muộn và tuổi tác của hai ông bà ngày càng cao, ý nghĩa của "ngôi nhà" bắt đầu được mở rộng. Trong Sáng Thế Ký 15:1-6, Đức Chúa Trời lại xác nhận lời hứa, và Kinh Thánh ghi nhận: "Áp-ram tin Đức Giê-hô-va, thì Ngài kể sự đó là công bình cho người" (câu 6). Đức tin trở thành chìa khóa then chốt để thuộc về ngôi nhà này.
Đỉnh điểm của sự xác lập giao ước về ngôi nhà được tìm thấy trong Sáng Thế Ký 17:1-8, khi Đức Chúa Trời hiện ra cùng Áp-ram và phán:
"Ta đây, lập giao ước cùng ngươi, sẽ làm cho ngươi sanh sản nhiều cực... Ta lập giao ước cùng ngươi, cùng dòng dõi ngươi trải qua các đời, thành một giao ước đời đời, đặng làm Đức Chúa Trời của ngươi và của dòng dõi ngươi... Ta sẽ cho ngươi cùng dòng dõi ngươi xứ mà ngươi đương kiều ngụ, tức toàn xứ Ca-na-an, làm kỷ nghiệp đời đời, vậy Ta sẽ làm Đức Chúa Trời của họ."
Tại đây, danh hiệu từ Áp-ram ("cha được tôn cao") đổi thành Áp-ra-ham ("cha của đám đông" - אַבְרָהָם, *Avraham*). Đức Chúa Trời cũng hứa rằng Sa-ra sẽ trở nên mẹ của các dân tộc. Giao ước được đóng ấn bằng dấu cắt bì. Ngôi nhà gia đình Abraham, về mặt giao ước, chính thức được thiết lập: một cộng đồng được định hình bởi lời hứa, đức tin, và dấu hiệu của giao ước, với mục đích cuối cùng là mang phước hạnh đến cho muôn dân.
II. Sự Mở Rộng và Biến Chuyển: Từ Dòng Dõi Xác Thịt Đến Dòng Dõi Đức Tin
Sự ra đời của Y-sác (Isaac) là sự ứng nghiệm kỳ diệu của lời hứa về dòng dõi (Sáng Thế Ký 21:1-7). Tuy nhiên, câu chuyện dâng Y-sác trên núi Mô-ri-a (Sáng Thế Ký 22) đã đặt một dấu mốc quan trọng. Nó khẳng định rằng ngôi nhà này được xây dựng trên sự vâng phục tuyệt đối và đức tin nơi sự cung ứng của Đức Chúa Trời (Jehovah-Jireh). Dòng dõi được hứa sẽ tiếp tục qua Y-sác, không phải Ích-ma-ên (con của ý muốn xác thịt), cho thấy nguyên tắc "theo lời hứa" chứ không chỉ "theo xác thịt" (Rô-ma 9:7-8).
Sự phát triển của ngôi nhà này tiếp tục qua các đời: Y-sác, Gia-cốp (được đổi tên thành Y-sơ-ra-ên), và mười hai chi phái. Cả một dân tộc Y-sơ-ra-ên ra đời từ lời hứa với một người. Tuy nhiên, suốt lịch sử, các tiên tri đã chỉ ra rằng không phải mọi người thuộc dòng dõi sinh học của Abraham đều thực sự là con cháu thuộc linh của ông (ví dụ: Ê-sai 29:22-23; Giăng 8:39-44). Điều này dọn đường cho sự mặc khải trọn vẹn trong Tân Ước.
Sứ đồ Phao-lô, được Đức Thánh Linh soi dẫn, đã giải nghĩa sâu sắc nhất về "Ngôi Nhà Abraham" trong Thư Ga-la-ti 3. Ông lập luận:
- Phước hạnh của Abraham đến với các dân ngoại qua đức tin nơi Chúa Giê-xu Christ (Ga-la-ti 3:14).
- Lời hứa được lập trước luật pháp Môi-se 430 năm và không bị luật pháp hủy bỏ (Ga-la-ti 3:17).
- Luật pháp chỉ là "thầy giáo" dẫn chúng ta đến với Đấng Christ (Ga-la-ti 3:24).
- Và quan trọng nhất: "Anh em hết thảy là con của Đức Chúa Trời bởi đức tin trong Đức Chúa Jêsus Christ... Lại nếu anh em thuộc về Đấng Christ, thì anh em là dòng dõi của Abraham, tức là kẻ kế tự theo lời hứa" (Ga-la-ti 3:26, 29).
Trong Rô-ma 4, Phao-lô cũng nhấn mạnh Abraham là "tổ phụ của hết thảy chúng ta" (câu 16) – không chỉ của những người theo luật pháp, mà cả những người có đức tin như Áp-ra-ham. Từ ngữ Hy Lạp được dùng cho "dòng dõi" (σπέρμα, *sperma*) trong Ga-la-ti 3:16 được chỉ ra là số ít, ám chỉ đến Đấng Christ. Như vậy, Ngôi Nhà Gia Đình Abraham thật sự là tất cả những ai, bất kể chủng tộc hay nền tảng, được kết hợp với Đấng Christ bởi đức tin. Chúa Giê-xu chính là "Hạt Giống" tối hậu của Abraham, và mọi người trong Ngài đều trở thành con cháu thuộc linh của Abraham.
III. Chúa Giê-xu Christ: Nền Tảng và Cửa Vào Ngôi Nhà
Chúa Giê-xu chính là sự ứng nghiệm trọn vẹn của lời hứa "các chi tộc nơi thế gian sẽ nhờ ngươi mà được phước" (Sáng 12:3). Trong cuộc đối thoại với người Giu-đa, Ngài tuyên bố: "Cha các ngươi là Áp-ra-ham đã nức lòng nhìn thấy ngày của ta; người đã thấy rồi, và mừng rỡ" (Giăng 8:56). Điều này cho thấy tầm nhìn đức tin của Abraham vươn xa đến chính Đấng Mê-si.
Hơn nữa, Chúa Giê-xu chính là "cửa" vào ngôi nhà thuộc linh này (Giăng 10:7,9). Sự chết chuộc tội và sự sống lại của Ngài đã phá đổ bức tường ngăn cách giữa người Giu-đa và dân ngoại (Ê-phê-sô 2:14-19), để tạo nên "một người mới" và "các ngươi chẳng phải là người ngoại, cũng chẳng phải là kẻ ở trọ nữa, nhưng là người đồng quốc với các thánh đồ và là người nhà của Đức Chúa Trời" (Ê-phê-sô 2:15,19). Danh xưng "người nhà của Đức Chúa Trời" (οἰκεῖοι τοῦ Θεοῦ, *oikeioi tou Theou*) chính là sự mở rộng vinh quang của "Ngôi Nhà Abraham".
IV. Đặc Tính của Ngôi Nhà Gia Đình Abraham Ngày Nay
Là những người thuộc về Ngôi Nhà này bởi đức tin nơi Christ, chúng ta mang những đặc tính của tổ phụ Abraham:
1. Được Xưng Công Bình Bởi Đức Tin (Rô-ma 4:22-24): Nền tảng của chúng ta không phải là việc lành hay sự tuân giữ luật lệ, mà là đức tin nơi Đấng đã khiến Đức Chúa Trời kể sự công bình cho chúng ta.
2. Sống Đời Kiều Ngụ, Hướng Về Thành Tương Lai (Hê-bơ-rơ 11:9-10, 13-16): Abraham sống trong lều, nhận biết mình là "khách lạ và kẻ ở đậu" trên đất, trông đợi một thành có nền, bởi Đức Chúa Trời xây cất. Đời sống Cơ Đốc nhân cũng mang tính lữ hành, không thuộc về thế gian này, luôn hướng về cõi đời đời.
3. Là Nguồn Phước Cho Muôn Dân (Ga-la-ti 3:14): Chúng ta được ban phước để trở thành ống dẫn phước hạnh của Phúc Âm cho mọi người xung quanh, qua lời nói, đời sống và hành động yêu thương.
4. Được Hướng Dẫn Bởi Lời Hứa, Không Bởi Mắt Thấy: Abraham bước đi bởi đức tin, không do thấy (2 Cô-rinh-tô 5:7). Ông tin cậy lời hứa của Đức Chúa Trời dù hoàn cảnh trái ngược hoàn toàn.
V. Ứng Dụng Thực Tiễn Cho Đời Sống Cơ Đốc Nhân
Hiểu mình thuộc về Ngôi Nhà Gia Đình Abraham biến đổi cách chúng ta sống:
1. Xác Định Lại Căn Tính: Căn tính tối thượng của chúng ta không phải là quốc tịch, nghề nghiệp hay địa vị xã hội, mà là "con cháu của Abraham bởi đức tin, và là người nhà của Đức Chúa Trời". Điều này mang lại sự bình an và giá trị vĩnh cửu.
2. Sống Bởi Đức Tin, Mỗi Ngày: Hãy học tập như Abraham, tin cậy Lời Chúa và vâng lời Ngài ngay cả khi không hiểu hết (Hê-bơ-rơ 11:8). Điều này áp dụng trong tài chính, các mối quan hệ, công việc và sự kêu gọi.
3. Sống Với Tầm Nhìn Vượt Khỏi Bản Thân: Phước hạnh chúng ta nhận được không phải để tích trữ, mà để chảy tràn. Hãy chủ động tìm cách chúc phước cho người khác, chia sẻ Phúc Âm và đáp ứng nhu cầu thuộc linh, thể xác quanh ta.
4. Nuôi Dưỡng Tinh Thần Lữ Hành: Đừng để lòng mình quá bám víu vào của cải, an ninh, hay danh vọng đời này. Hãy sống cách thỏa lòng và sẵn sàng, vì quê hương thật của chúng ta ở trên trời (Phi-líp 3:20).
5. Đoàn Kết Trong Sự Đa Dạng của Hội Thánh: Ngôi nhà này gồm đủ mọi chi tộc, mọi tiếng. Hãy phá bỏ thành kiến, yêu thương và hiệp một với anh em trong Christ, bất kể nền tảng văn hóa hay xã hội của họ.
Kết Luận
Ngôi Nhà Gia Đình Abraham là một thực tại thuộc linh vĩ đại, bắt đầu từ một lời hứa với một người, mở rộng qua một dân tộc, và được hoàn thành trong một Đấng: Chúa Giê-xu Christ. Ngày nay, nó là một cộng đồng giao ước toàn cầu gồm tất cả những ai đặt đức tin nơi Chúa Giê-xu. Chúng ta không chỉ đọc câu chuyện về Abraham; chúng ta đang sống trong sự tiếp nối của câu chuyện ấy. Là con cháu của Abraham, chúng ta được kêu gọi sống một đời sống của đức tin, của sự vâng lời, và của phước hạnh lan tỏa. Hãy bước đi cách xứng đáng với đặc ân cao quý này, luôn nhớ rằng chúng ta thuộc về một ngôi nhà vĩnh cửu, được xây dựng bởi chính Đức Chúa Trời.