Ý Nghĩa Của Việc Phao-lô Nói 'Tôi Là Tôi' (1 Cô-rinh-tô 15:10)
Trong hành trình đức tin, có những câu Kinh Thánh như những viên ngọc quý, cần được mài giũa và chiêm nghiệm dưới ánh sáng của Lời Đức Chúa Trời để thấy được vẻ đẹp và chiều sâu thần học của nó. Một trong những câu như vậy được tìm thấy trong thư của Sứ đồ Phao-lô gửi cho Hội thánh Cô-rinh-tô: "Nhưng, nhờ ơn Đức Chúa Trời, tôi được như tôi bây giờ, và ơn Ngài ban cho tôi cũng không phải là uổng vậy. Trái lại, tôi đã làm việc nhiều hơn thảy các sứ đồ khác, dầu chẳng phải tôi, nhưng là ơn Đức Chúa Trời ở cùng tôi." (1 Cô-rinh-tô 15:10). Cụm từ then chốt "tôi được như tôi bây giờ" (trong nguyên tác và nhiều bản dịch khác là "I am what I am" - "Tôi là tôi") chất chứa một sự thừa nhận sâu sắc về căn tính, ân điển và mục đích trong Đấng Christ. Bài nghiên cứu này sẽ đi sáu vào bối cảnh, phân tích ngôn ngữ, và khai triển ý nghĩa thần học cùng ứng dụng thực tiễn của tuyên bố đầy quyền năng này.
Để hiểu trọn vẹn ý nghĩa, chúng ta phải đặt câu nói này vào bối cảnh trực tiếp của nó. 1 Cô-rinh-tô chương 15 là một trong những chương quan trọng nhất trong Tân Ước, bàn về sự sống lại của Đấng Christ và của các tín đồ. Phao-lô bắt đầu chương này bằng việc xác định Phúc Âm mà ông rao giảng: "Vả, trước hết tôi đã dạy dỗ anh em điều mà chính tôi đã nhận lãnh, ấy là Đấng Christ chịu chết vì tội chúng ta theo lời Kinh Thánh; Ngài đã bị chôn, đến ngày thứ ba, sống lại theo lời Kinh Thánh" (câu 3-4).
Tuy nhiên, có vẻ như tại Hội thánh Cô-rinh-tô, một số người nghi ngờ thẩm quyền sứ đồ của Phao-lô (xem 1 Cô-rinh-tô 9). Do đó, trong khi liệt kê những sự hiện ra của Chúa sống lại, ông đã đề cập đến chính mình: "Rốt lại, Ngài cũng hiện ra với tôi như với một thai sanh non" (câu 8). Từ "thai sanh non" (trong tiếng Hy Lạp là ektrōma - ἔκτρωμα) là một từ rất mạnh, có nghĩa đen là "đứa con bị sẩy" hoặc "vật dị hình". Phao-lô dùng hình ảnh này để miêu tả sự bất xứng và tình trạng thuộc linh đột ngột, chưa trưởng thành của chính mình khi Chúa Giê-xu bất ngờ bắt lấy ông trên đường đến Đa-mách. Ông không hề xứng đáng để được gọi là sứ đồ. Chính từ sự thừa nhận đầy khiêm nhường và chân thật này, lời tuyên bố "Tôi là tôi" được cất lên, như một tấm bản lề giữa quá khứ đáng xấu hổ và hiện tại đầy ân điển.
Trong nguyên bản tiếng Hy Lạp, câu nói là: "chariti de Theou eimi ho eimi" (χάριτι δὲ Θεοῦ εἰμι ὅ εἰμι). Chúng ta có thể phân tích từng phần:
- Chariti (χάριτι): Đây là từ ở tặng cách (dative case), có nghĩa là "bởi ân điển", "nhờ ân điển". Nó nhấn mạnh đến phương tiện hoặc nguyên nhân. Mọi sự Phao-lô đang có đều BỞI một tác nhân bên ngoài là ân điển.
- de Theou (δὲ Θεοῦ): "của Đức Chúa Trời". Ân điển này không chung chung; nó có nguồn gốc rõ ràng và cá nhân: từ Đức Chúa Trời.
- eimi ho eimi (εἰμι ὅ εἰμι): "Tôi là [điều] tôi là". Cấu trúc này rất đặc biệt. Cụm ho eimi (ὅ εἰμι) là một mệnh đề quan hệ, nhưng nó mang tính khẳng định mạnh mẽ về bản thể. Nó gợi nhớ đến cách dùng ngôn ngữ trong Cựu Ước tiếng Hê-bơ-rơ khi Đức Chúa Trời mặc khải danh Ngài cho Môi-se: "Ta là Đấng Tự Hữu" (Xuất Ê-díp-tô Ký 3:14 - "I AM WHO I AM"). Tuy nhiên, ở đây Phao-lô hoàn toàn không tự đồng hóa mình với Đức Chúa Trời. Ngược lại, ông đang dùng một cấu trúc tương tự để nói về sự tồn tại và căn tính MỚI của mình, một căn tính được ĐỊNH NGHĨA và HÌNH THÀNH bởi ân điển của Đức Chúa Trời. "Tôi" mà Phao-lô nói đến là một "tôi" đã được ân điển tạo dựng nên.
Như vậy, câu này có thể hiểu là: "Bởi ân điển của Đức Chúa Trời, tôi thực sự là con người mà tôi hiện đang là (trong Đấng Christ)." Nó vừa là lời thừa nhận sự bất lực của bản ngã cũ, vừa là lời tuyên xưng đầy vui mừng về sự biến đổi và mục đích mới.
Từ phân tích trên, chúng ta rút ra được ba ý nghĩa thần học then chốt:
1. Sự Nhận Biết Bản Thân Trong Ánh Sáng Của Ân Điển: Phao-lô không nói "Tôi là tôi" một cách kiêu ngạo hay độc lập. Ông thấy mình hoàn toàn là sản phẩm của ân điển. Ông nhớ rõ mình từng là "người bắt bớ Hội thánh Đức Chúa Trời" (câu 9), một "kẻ đứng đầu trong những kẻ có tội" (1 Ti-mô-thê 1:15). "Tôi" cũ ấy đã chết. "Tôi" mới này hoàn toàn là kết quả của sự can thiệp chủ động, đầy yêu thương và quyền năng của Đức Chúa Trời. Điều này dạy chúng ta bài học về sự tự nhận thức thuộc linh đúng đắn. Cơ Đốc nhân chân chính không bao giờ có thể nói về thành tựu, địa vị hay sự thánh khiết của mình mà không quy mọi vinh hiển cho ân điển. Như ông nói trong Ê-phê-sô 2:8-10: "Ấy là nhờ ân điển, bởi đức tin, mà anh em được cứu, điều đó không phải đến từ anh em, bèn là sự ban cho của Đức Chúa Trời. ... Vì chúng ta là việc Ngài làm ra, được dựng nên trong Đức Chúa Giê-xu Christ để làm việc lành mà Đức Chúa Trời đã sắm sẵn trước cho chúng ta làm theo."
2. Sự Biến Đổi Từ Bản Chất: Từ "Ektrōma" Đến Sứ Đồ: Sự tương phản giữa "thai sanh non" (ektrōma) và "tôi đã làm việc nhiều hơn thảy các sứ đồ khác" là không thể tưởng tượng nổi. Sự chuyển đổi này chỉ có thể giải thích bằng một quyền năng siêu nhiên. Ân điển của Đức Chúa Trời không chỉ là sự tha thứ thụ động; nó là một năng lực biến đổi tích cực. Ân điển (charis) tái tạo, trang bị và ủy thác. Phao-lô trở nên chính xác con người mà Đức Chúa Trời muốn ông trở thành: một sứ đồ cho dân Ngoại. Lời tuyên bố "Tôi là tôi" vì thế cũng là một lời xác nhận ơn gọi. Ông là Sứ đồ Phao-lô, không phải do công đức, nhưng do ân sủng đã đặt để.
3. Sự Hợp Tác Với Ân Điển: "Ơn Ngài... Không Phải Là Uổng": Phao-lô nói thêm: "và ơn Ngài ban cho tôi cũng không phải là uổng vậy." Từ "uổng" trong tiếng Hy Lạp là kenē (κενή), nghĩa là "trống rỗng", "vô ích", "không có kết quả". Đây là một tuyên bố về sự đáp ứng. Ân điển của Đức Chúa Trời ban cho Phao-lô không bị lãng phí. Ông đã không khinh thường hay phung phí nó. Ông đã đáp lại bằng đức tin, sự vâng phục và lao khổ không mệt mỏi. Ông làm việc "nhiều hơn" tất cả, nhưng ngay lập tức ông sửa lại: "dầu chẳng phải tôi, nhưng là ơn Đức Chúa Trời ở cùng tôi." Đây là sự cộng tác thần-nhân một cách hài hòa. Đức Chúa Trời ban ân điển và năng lực; con người đáp ứng bằng sự đầu phục và nỗ lực. Công lao thuộc về Đức Chúa Trời, nhưng sự trung tín trong đáp ứng là trách nhiệm của con người.
Lời tuyên bố của Phao-lô không chỉ là một tuyên ngôn thần học cá nhân, mà còn là khuôn mẫu cho nhận thức và lối sống của mọi tín hữu.
1. Sống Với Lòng Biết Ơn Và Khiêm Nhường Thường Trực: Mỗi chúng ta cần có một "câu chuyện Đa-mách" – một sự nhận biết rõ ràng mình đã được cứu khỏi điều gì. Dù không ai trong chúng ta là kẻ bắt bớ Hội thánh, nhưng tất cả chúng ta đều là những tội nhân được cứu bởi ân điển (Rô-ma 3:23-24). Khi nhìn vào bất kỳ thành tựu, năng lực hay đức tính tốt nào trong đời sống mình, thái độ đầu tiên phải là: "Nhờ ơn Đức Chúa Trời, tôi được như tôi bây giờ." Điều này diệt trừ sự kiêu ngạo, nuôi dưỡng lòng biết ơn sâu sắc, và giúp chúng ta nhìn người khác với sự nhân từ, vì họ cũng là đối tượng của ân điển.
2. Tìm Kiếm Căn Tính Trong Đấng Christ, Không Phải Trong Thành Tựu Cá Nhân: Thế giới hôm nay thúc giục chúng ta xác định "tôi là ai" qua công việc, học vấn, tài sản, hay danh tiếng. Lời của Phao-lô dạy chúng ta rằng căn tính chân thật và bền vững duy nhất được tìm thấy trong mối liên hệ với Đấng Christ và ân điển biến đổi của Ngài. Bạn là con cái Đức Chúa Trời (Giăng 1:12), là công trình tay Ngài làm ra (Ê-phê-sô 2:10), là chi thể trong Thân thể Đấng Christ (1 Cô-rinh-tô 12:27). "Tôi là tôi" nghĩa là tôi là con người độc nhất mà Chúa đã cứu chuộc, thánh hóa và có một mục đích đặc biệt. Điều này giải phóng chúng ta khỏi sự so sánh và gánh nặng phải chứng tỏ bản thân.
3. Lao Khổ Cách Vui Mừng Trong Sự Vùa Giúp Của Ân Điển: Phao-lô làm việc hơn tất cả, nhưng ông biết rõ nguồn năng lực thật sự. Trong đời sống phục vụ, công việc, gia đình, chúng ta thường rơi vào hai thái cực: hoặc ỷ lại thụ động ("Chúa làm hết đi"), hoặc căng thẳng tự lực ("tôi phải làm hết"). Mô hình của Phao-lô là: Làm hết sức mình với tất cả năng lực, nhưng với nhận thức rằng chính Chúa ban năng lực và kết quả cho sự lao khổ đó. Như Chúa Giê-xu phán: "Vì không có ta, các ngươi chẳng làm chi được" (Giăng 15:5), và cũng như Phao-lô nói trong Cô-lô-se 1:29: "Ấy cũng là sự tôi làm, nhờ Ngài giúp đỡ mà chiến đấu, nhờ quyền năng Ngài hành động trong tôi cách có hiệu quả." Hãy bắt đầu mỗi ngày với lời cầu nguyện: "Lạy Chúa, nhờ ân điển Ngài, con là con người con đang là. Xin hãy dùng con và ban sức cho con để ân điển Ngài trong con không trở nên vô ích."
4. Mang Lấy Sự Hi Vọng Cho Những Ai Cảm Thấy Bất Xứng: Có nhiều Cơ Đốc nhân bị ám ảnh bởi quá khứ lỗi lầm, cảm thấy mình quá hư hỏng để được Chúa dùng. Hình ảnh "thai sanh non" của Phao-lô là một liều thuốc mạnh mẽ. Nếu Đức Chúa Trời có thể biến một kẻ bắt bớ Hội thánh thành một cột trụ của Hội thánh, thì Ngài hoàn toàn có thể biến đổi và sử dụng bất cứ ai. Câu "Tôi là tôi" của Phao-lô là lời đảm bảo rằng ân điển đủ để bao phủ mọi tội lỗi và biến đổi mọi cuộc đời. Bạn không bị kết tội bởi quá khứ của mình; bạn được định nghĩa bởi ân điển hiện tại của Đức Chúa Trời dành cho bạn.
Lời tuyên bố "Nhờ ơn Đức Chúa Trời, tôi được như tôi bây giờ" của Sứ đồ Phao-lô không phải là một câu nói tự mãn, mà là một bài ca về ân điển, một bản tuyên ngôn về sự biến đổi, và một nguyên tắc sống cho mọi thế hệ tín đồ. Nó dạy chúng ta nhìn nhận bản thân cách chân thật trong ánh sáng của thập tự giá và sự phục sinh, nơi tội lỗi bị đoán phát và sự sống mới được ban cho. "Tôi" mà tôi đang là – với những ơn ban, trách nhiệm, thậm chí cả những đấu tranh – đều là một phần trong kế hoạch chủ quyền và đầy ân điển của Đức Chúa Trời.
Ước mong mỗi chúng ta, khi suy ngẫm về hành trình đức tin của mình, đều có thể thốt lên với lòng biết ơn sâu xa: "Nhờ ơn Đức Chúa Trời, tôi được như tôi bây giờ." Và từ đó, chúng ta bước đi trong sự tự do, khiêm nhường và năng quyền, cộng tác với Ân Điển để sống và phục vụ, hầu cho ân điển Chúa chịu trên chúng ta không hề luống công, nhưng kết quả dư dật cho vinh hiển của Danh Ngài.