Những Vấn Đề Tiềm Ẩn Với Mục Sư Nổi Tiếng
Trong thời đại của truyền thông đại chúng và văn hóa người nổi tiếng, Hội Thánh cũng không nằm ngoài xu hướng tạo ra và tôn vinh những gương mặt nổi bật. Thuật ngữ “mục sư nổi tiếng” (celebrity pastor) thường ám chỉ những người lãnh đạo thu hút lượng lớn người theo dõi, có tầm ảnh hưởng rộng rãi qua sách vở, chương trình truyền hình, podcast và mạng xã hội. Trong khi Chúa chắc chắn dùng những ân tứ khác nhau để gây dựng Hội Thánh Ngài, Kinh Thánh cũng cảnh báo rõ ràng về những cạm bẫy thuộc linh đặc biệt nguy hiểm đi kèm với danh tiếng và ảnh hưởng. Bài nghiên cứu này sẽ phân tích những vấn đề tiềm ẩn dưới ánh sáng của Lời Chúa, với mục đích cảnh tỉnh, gây dựng và hướng mọi sự vinh hiển về đúng đối tượng: Đấng Christ.
I. Cạm Bẫy Của Sự Tôn Vinh Cá Nhân và Đánh Cắp Vinh Hiển Thuộc Về Chúa
Vấn đề cốt lõi nhất là sự chuyển dịch vinh hiển từ Đấng Christ và Phúc Âm sang con người. Tiên tri Ê-sai tuyên bố: “Đức Giê-hô-va phán: Vinh hiển ta ta chẳng nhường cho đâu” (Ê-sai 42:8). Tuy nhiên, cơ chế của danh tiếng thường xây dựng xung quanh cá nhân, ân tứ, và cá tính của người lãnh đạo thay vì tập trung vào Đấng Christ.
Trong Công vụ 12, khi vua Hê-rốt nhận sự tôn vinh của dân chúng mà không nhường sự vinh hiển cho Đức Chúa Trời, ông đã bị đánh gục và chết. Sứ đồ Phao-lô và Ba-na-ba, khi bị dân chúng ở Lít-trơ tôn làm thần, đã “xé áo mình, sấn vào giữa đám đông, mà kêu lên rằng: Hỡi bạn, sao làm điều đó?… chúng ta chỉ là loài người giống như các ngươi” (Công vụ 14:14-15). Phản ứng tức thì của họ là từ chối sự tôn vinh và quay hướng dân chúng về với Đức Chúa Trời hằng sống. Đây là tấm gương đối lập hoàn toàn với tinh thần tìm kiếm sự nổi tiếng.
Trong tiếng Hy Lạp, từ doxa (δόξα) có nghĩa là “vinh hiển, sự vinh quang”. Mọi vinh hiển trong chức vụ phải quy về doxa của Đức Chúa Trời (1 Phi-e-rơ 4:11). Khi một mục sư trở thành “thương hiệu,” nguy cơ vô hình là cái tên của người ấy được biết đến nhiều hơn danh Chúa Giê-xu (onoma - ὄνομα), và thông điệp của người ấy được trông đợi hơn là sứ điệp của Thập Tự giá.
II. Sự Cám Dỗ Quyền Lực, Tính Độc Đoán và Thiếu Sự Quản Trị
Danh tiếng thường đi đôi với quyền lực. Chúa Giê-xu dạy: “Các ngươi biết rằng những người cai trị các dân ngoại thì ép dưới quyền mình, còn các quan lớn thì lấy quyền thế trị dân mình. Song trong các ngươi thì không như vậy; trái lại, hễ ai muốn làm lớn trong các ngươi, thì sẽ làm đầy tớ; còn ai muốn làm đầu trong các ngươi, thì sẽ làm tôi mọi cho các ngươi” (Ma-thi-ơ 20:25-27). Mô hình lãnh đạo của Đấng Christ là đầy tớ (diakonos - διάκονος), chứ không phải ông chủ.
Tuy nhiên, một mục sư nổi tiếng, được bao quanh bởi sự ngưỡng mộ và ít bị chất vấn, có thể rơi vào tình trạng độc đoán. Họ có thể bắt đầu tin rằng mình “ở trên” những nguyên tắc quản trị thông thường, không chịu sự chất vấn (accountability) từ các trưởng lão hay hội đồng có thẩm quyền. Điều này trái ngược hoàn toàn với mô hình Hội Thánh đầu tiên, nơi các sứ đồ và trưởng lão cùng nhau xem xét các vấn đề quan trọng (Công vụ 15). Sứ đồ Phi-e-rơ, một sứ đồ hàng đầu, cũng bị Phao-lô quở trách công khai khi ông tỏ ra đạo đức giả (Ga-la-ti 2:11-14), chứng tỏ không ai nằm ngoài sự quản trị và sửa dạy trong tình yêu thương.
Sách Châm Ngôn cảnh báo: “Sự kiêu ngạo đi trước, sự bại hoại theo sau; và tánh tự cao đi trước sự sa ngã” (Châm Ngôn 16:18). Sự nổi tiếng có thể nuôi dưỡng lòng kiêu ngạo (huperēphania - ὑπερηφανία) một cách tinh vi, dẫn đến những quyết định thiếu khôn ngoan và cuối cùng là sự sụp đổ.
III. Nguy Cơ Biến Sứ Điệp Phúc Âm Thành “Sản Phẩm” Tiêu Thụ
Để duy trì lượng khán giả và sự nổi tiếng, có một áp lực vô hình là phải luôn sản xuất ra nội dung hấp dẫn, dễ nghe và “có tính bán chạy.” Điều này có thể dẫn đến việc làm loãng sứ điệp của Phúc Âm. Sứ đồ Phao-lô cảnh báo rõ về xu hướng này: “Vì sẽ có một thời kia, người ta không chịu nghe đạo lành; nhưng vì họ ham nghe những lời êm tai, theo tư dục mà nhóm họp các giáo sư xung quanh mình” (2 Ti-mô-thê 4:3).
Phao-lô từ chối dùng “lời khéo léo (sophia logou - σοφίᾳ λόγου) để sợ rằng thập tự giá của Đấng Christ ra vô ích” (1 Cô-rinh-tô 1:17). Ông quyết định “chẳng biết sự gì khác giữa anh em, ngoài Đức Chúa Jêsus Christ, và Đức Chúa Jêsus Christ bị đóng đinh trên cây thập tự” (1 Cô-rinh-tô 2:2). Một mục sư nổi tiếng, vô tình hay cố ý, có thể cảm thấy cần phải thêm thắt sự khôn ngoan, triết lý, hay câu chuyện cá nhân hấp dẫn, khiến Thập Tự giá – vốn là sự điên rồ và gương xấu (1 Cô-rinh-tô 1:23) – không còn là trung tâm.
Nhu cầu duy trì “thương hiệu” có thể khiến người đó né tránh những đề tài khó trong Kinh Thánh (như sự phán xét, tội lỗi, sự thánh khiết) vì sợ mất đi sự ủng hộ. Điều này tạo ra một “Phúc Âm” không đầy đủ, chỉ tập trung vào phước hạnh, sự thành công và lòng tự tin, mà bỏ qua sự kêu gọi từ bỏ chính mình, vác thập tự giá và theo Chúa (Ma-thi-ơ 16:24).
IV. Sự Cô Đơn, Áp Lực Và Sự Sụp Đổ Trong Đời Sống Riêng Tư
Áp lực phải luôn hoàn hảo trước công chúng là vô cùng lớn. Mục sư nổi tiếng thường ít có không gian để chia sẻ những yếu đuối, tranh chiến thật sự, hoặc nhận sự chăm sóc mục vụ cho chính mình. Họ có thể trở thành “hòn đảo” thuộc linh. Điều này trái với nguyên tắc gánh nặng cùng chia sẻ trong Ga-la-ti 6:2.
Kinh Thánh cho thấy ngay cả những lãnh đạo vĩ đại nhất cũng có lúc kiệt sức và cần sự nâng đỡ. Môi-se có A-rôn và Hu-rơ nâng đỡ tay mình khi ông mỏi mệt (Xuất Ê-díp-tô Ký 17:12). Ê-li, sau chiến thắng lớn trên núi Cạt-mên, đã kiệt sức, sợ hãi và cầu xin được chết (1 Các Vua 19:4). Đức Chúa Trời không quở trách ông, nhưng cho ông ngủ, cung cấp thức ăn và phán với ông cách dịu dàng. Một môi trường nổi tiếng thường không cho phép điều này; thay vào đó, người ta phải luôn “xuất sắc.” Áp lực này có thể dẫn đến sự giả hình, những tội lỗi được che giấu, và cuối cùng là những vụ sụp đổ gây tổn thương sâu sắc cho cả Hội Thánh lẫn danh Chúa.
V. Tạo Ra Mô Hình Hội Thánh và Môn Đồ Hóa Lệch Lạc
Khi một mục sư nổi tiếng trở thành hình mẫu, có thể vô tình tạo ra một mô hình Hội Thánh tập trung quá nhiều vào một nhân vật (“one-man show”). Điều này làm suy yếu tính chất thân thể của Hội Thánh mà trong đó “các ngươi là thân của Đấng Christ, và là chi thể của thân, ai riêng phần nấy” (1 Cô-rinh-tô 12:27). Ân tứ của một người, dù lớn mạnh, không thể thay thế cho sự vận hành của tất cả các chi thể khác (Ê-phê-sô 4:11-16).
Hơn nữa, công tác môn đồ hóa (mathēteuō - μαθητεύω) có thể bị bóp méo thành việc đào tạo những “người hâm mộ” trung thành với cá nhân và phương pháp của mục sư, thay vì đào tạo những môn đồ trưởng thành, độc lập về tâm linh, chỉ trung thành với Đấng Christ và biết nghiên cứu Lời Chúa cách tự chủ. Mệnh lệnh của Chúa Giê-xu là “hãy đi dạy dỗ (mathēteuō) muôn dân” (Ma-thi-ơ 28:19), chứ không phải “hãy đi thu thập người theo dõi.”
Ứng Dụng Thực Tiễn Cho Đời Sống Cơ Đốc Hằng Ngày
1. Đối Với Tín Hữu Bình Thường:
- Kiểm Tra Động Cơ Yêu Mến: Hãy yêu mến các đầy tớ Chúa vì công lao và sự trung tín của họ trong việc rao giảng Lời Chúa (1 Tê-sa-lô-ni-ca 5:12-13), nhưng đừng biến họ thành thần tượng. Hãy luôn phân biệt giữa người rao giảng và sứ điệp. Sự trung tín của bạn phải đặt trên Lời Chúa và Đấng Christ.
- Hỗ Trợ Qua Sự Cầu Nguyện: Hãy cầu nguyện cho những người lãnh đạo thuộc linh, đặc biệt những người có tầm ảnh hưởng lớn, để họ được giữ gìn trong sự khiêm nhường, thánh khiết và trung tín (Ê-phê-sô 6:19-20).
- Trở Về Với Nguồn Cội: Hãy để Kinh Thánh làm tiêu chuẩn tối cao cho đức tin và nếp sống. Đối chiếu mọi điều nghe được với Lời Chúa như người Bê-rê (Công vụ 17:11).
2. Đối Với Người Lãnh Đạo và Mục Sư:
- Nuôi Dưỡng Đời Sống Ẩn Kín: Hãy chú trọng đời sống riêng tư với Chúa nhiều như đời sống công khai. Sự kín nhiệm (kryptos - κρυπτός) với Cha là nền tảng (Ma-thi-ơ 6:6).
- Xây Dựng Nhóm Quản Trị Vững Chắc: Chủ động đặt mình dưới sự quản trị của các trưởng lão khôn ngoan, kính sợ Chúa, những người có quyền và dũng khí để yêu thương, chất vấn và sửa dạy bạn (Châm Ngôn 11:14, 15:22).
- Luôn Quy Hướng Về Thập Tự Giá: Kiểm tra xem thông điệp của mình có còn tập trung vào Đấng Christ bị đóng đinh và sự cứu rỗi bởi ân điển qua đức tin không. Sẵn sàng nói những lời “khó nghe” nếu Lời Chúa yêu cầu.
- Sống Đơn Giản và Minh Bạch: Tránh xa lối sống xa hoa có thể gây vấp phạm và tạo khoảng cách. Lưu tâm đến lời cảnh báo về việc ham mê tiền bạc và của cải đời này (1 Ti-mô-thê 6:9-11).
Kết Luận
Danh tiếng không phải là tội lỗi, và Chúa có thể dùng những người có ảnh hưởng để mở rộng Vương Quốc Ngài. Tuy nhiên, như một thanh gươm hai lưỡi, nó mang trong mình những cạm bẫy thuộc linh đặc biệt nguy hiểm, đe dọa chính người lãnh đạo và sự thuần khiết của Hội Thánh. Lời giải độc duy nhất là sự khiêm nhường triệt để, sự quản trị (accountability) can đảm, và một sự tập trung không khoan nhượng vào việc tôn cao danh Chúa Giê-xu Christ và Thập Tự giá của Ngài.
Cuối cùng, lời khuyên của Giăng Báp-tít vẫn còn nguyên giá trị cho mọi thời đại, đặc biệt cho những người được đứng ở vị trí có nhiều người theo dõi: “Ngài phải dấy lên, ta phải hạ xuống” (Giăng 3:30). Ước nguyện lớn nhất của mọi đầy tớ Chúa không phải là để lại một di sản cá nhân, mà là khi người ta nhìn vào họ, họ chỉ thấy Đấng Christ được tôn cao, và khi họ rời khỏi sân khấu, công việc của Đức Chúa Trời vẫn tiếp tục vững mạnh nhờ nền tảng là chính Đấng Christ, chứ không phải nhờ một cá nhân nào.
“Hỡi Đức Giê-hô-va, sự cao cả, quyền năng, vinh quang, toàn thắng và sang trọng đều thuộc về Ngài; phàm vật chi ở trên trời và dưới đất đều thuộc về Ngài. Đức Giê-hô-va ôi! nước thuộc về Ngài; Ngài được tôn cao làm Chúa tể của muôn vật... Vả, mọi vật đều từ Ngài mà đến, chúng tôi chỉ lấy vật Ngài đã ban cho mà dâng cho Ngài.” (1 Sử Ký 29:11, 14)