Nguyên Tắc Kinh Thánh Cho Việc Quản Lý Và Sử Dụng Tiền Dâng Hiến Trong Hội Thánh
Trong đời sống Hội Thánh, vấn đề tài chính luôn là một chủ đề nhạy cảm nhưng vô cùng quan trọng. Nó không chỉ liên quan đến sự vận hành thực tế của một cộng đồng đức tin mà còn phản ánh sự khôn ngoan, trung tín và tấm lòng hướng về Vương Quốc Đức Chúa Trời. Vậy, theo Lời Chúa, Hội thánh nên làm gì với số tiền dâng hiến mà họ nhận được? Câu trả lời không đến từ sự khôn ngoan thế gian hay ý muốn chủ quan của con người, mà phải được xây dựng vững chắc trên nền tảng Kinh Thánh, với Chúa Giê-xu Christ làm trung tâm của mọi mục đích.
Trước khi bàn đến việc sử dụng, chúng ta phải hiểu rõ bản chất của tiền dâng hiến. Trong tiếng Hê-bơ-rơ, từ thường dùng cho "dâng hiến" hay "của lễ" là "qorban" (קָרְבָּן), có nghĩa gốc là "đến gần" – đó là điều giúp con người được đến gần Đức Chúa Trời. Sự dâng hiến trong Tân Ước, từ ngữ Hy Lạp "charis" (χάρις - ân điển) hay "koinonia" (κοινωνία - sự thông công) thường được dùng trong ngữ cảnh góp phần (2 Cô-rinh-tô 8:4, 9:13), cho thấy đây là hành động của ân điển và sự thông công trong Thân Thể Đấng Christ.
Kinh Thánh tuyên bố rõ: "Muôn vật đều do nơi Chúa mà đến, và những vật chúng tôi đã dâng cho Chúa chẳng qua là đã thuộc về Ngài mà thôi" (1 Sử Ký 29:14). Tiền dâng hiến không phải là "thuế" hay "phí thành viên" của hội chúng dành cho Hội Thánh. Nó trước hết và trên hết là của Chúa. Hội Thánh, cùng những người lãnh đạo, chỉ là những "người quản gia" (steward) trung tín được Chúa ủy thác để quản lý tài nguyên của Ngài cách khôn ngoan (1 Cô-rinh-tô 4:1-2; Tít 1:7). Quan điểm này thay đổi hoàn toàn cách tiếp cận: từ việc "tiêu tiền của mình" sang việc "quản lý tiền của Chúa" theo ý muốn Ngài.
Kinh Thánh không đưa ra một bản ngân sách chi tiết, nhưng cung cấp những nguyên tắc và ví dụ rõ ràng về cách các nguồn lực được sử dụng trong cộng đồng dân sự Đức Chúa Trời.
1. Chi Phí Cho Chức Vụ và Sự Thờ Phượng: Trong Cựu Ước, phần mười được dùng để chu cấp cho con cháu Lê-vi, những người phục vụ trong Đền Tạm và không có phần sản nghiệp (Dân Số Ký 18:21-24). Trong Tân Ước, sứ đồ Phao-lô dạy rõ ràng: "Cũng vậy, Chúa có truyền rằng ai rao giảng Tin Lành thì được nhờ Tin Lành mà sinh sống" (1 Cô-rinh-tô 9:14). Vì vậy, một phần của cải dâng hiến cần được dùng để chu cấp cho những người được Chúa kêu gọi và Hội Thánh bổ nhiệm để họ toàn tâm toàn ý lo cho việc chăn bầy và rao giảng Lời Chúa. Điều này bao gồm lương bổng xứng đáng, chi phí sinh hoạt và những nhu cầu chính đáng cho gia đình họ (1 Ti-mô-thê 5:17-18).
2. Duy Trì và Phát Triển Công Việc Nhà Chúa: Điều này bao gồm chi phí cho nơi nhóm lại (thuê mướn, xây dựng, bảo trì), các phương tiện phục vụ cho sự thờ phượng và giảng dạy (âm thanh, sách vở, công nghệ), và các chương trình mục vụ cho mọi lứa tuổi trong Hội Thánh (Trường Chúa Nhật, nhóm thanh niên, mục vụ gia đình...).
3. Cứu Trợ và Phục Vụ Người Có Nhu Cầu: Đây là một mục đích then chốt thường bị lãng quên. Sách Công Vụ ghi lại một hình ảnh tuyệt đẹp: "Vả, trong vòng các môn đồ chẳng ai lấy làm thiếu thốn cả, vì hết thảy những người có ruộng hay nhà, đều bán đi, bán được bao nhiêu tiền cũng đem đến đặt dưới chơn các sứ đồ; rồi tùy theo sự cần dùng của mỗi người mà phát cho" (Công vụ 4:34-35). Mặc dù đây không phải là mệnh lệnh bắt buộc về hình thức, nhưng nó cho thấy tấm lòng của Hội Thánh đầu tiên: chăm lo cho anh chị em trong đức tin. Sứ đồ Phao-lô cũng rất quan tâm đến việc quyên góp để giúp đỡ các thánh đồ nghèo khó tại Giê-ru-sa-lem (Rô-ma 15:26; 1 Cô-rinh-tô 16:1-3; 2 Cô-rinh-tô 8-9). Tiếng Hy Lạp cho "sự phục vụ" này là "diakonia" (διακονία), chính là gốc của từ "chấp sự" – cho thấy đây là một phần thiết yếu của chức vụ Hội Thánh.
4. Công Cuộc Truyền Giáo Và Mở Mang Nước Chúa: Nguồn tài chính của Hội Thánh không chỉ dùng để "nuôi mình" mà phải hướng đến việc đem Tin Lành đến cho những người chưa được nghe. Hội Thánh tại Phi-líp đã gửi hỗ trợ cho Sứ đồ Phao-lô nhiều lần để ông tiếp tục hành trình truyền giáo (Phi-líp 4:15-16). Chúa Giê-xu phán Đại Mạng Lệnh: "Hãy đi dạy dỗ muôn dân" (Ma-thi-ơ 28:19). Việc này đòi hỏi nguồn lực. Vì vậy, một Hội Thánh lành mạnh phải dành một phần của dâng hiến để hỗ trợ các nhà truyền giáo, các dự án truyền giáo địa phương và toàn cầu, và việc in ấn, phân phát Lời Chúa.
Để tránh mọi sự dị nghị và giữ vững lòng tin của hội chúng, việc quản lý tài chính phải tuân theo các nguyên tắc Kinh Thánh sau:
1. Nguyên Tắc Minh Bạch Và Trách Nhiệm Giải Trình: Khi quyên góp cho các thánh đồ tại Giê-ru-sa-lem, Phao-lô đã nói: "Vì chúng ta ngừa mối cho người ta khỏi chê trách về việc tiền bạc chúng ta quản lý, vì chúng ta chẳng những lo làm việc lành trước mặt Chúa, song cũng làm trước mặt người ta nữa" (2 Cô-rinh-tô 8:20-21). Điều này đòi hỏi sự minh bạch trong tài chính Hội Thánh. Cần có những người có năng lực, đáng tin cậy (thường là các chấp sự) để quản lý (Công vụ 6:3). Báo cáo tài chính nên được công bố định kỳ cho hội chúng, để mọi người thấy tiền của Chúa được sử dụng cách chính đáng.
2. Nguyên Tắc Ưu Tiên Theo Ý Muốn Chúa: Việc lập ngân sách phải bắt đầu bằng sự cầu nguyện, tìm kiếm ý muốn Chúa cho Hội Thánh địa phương đó, chứ không phải theo ý muốn của một cá nhân hay một nhóm người. Phải đảm bảo những nhu cầu cốt lõi (như chăm sóc người phục vụ Lời Chúa, cứu trợ anh em thiếu thốn, và truyền giáo) không bị lấn át bởi những mong muốn phụ trội.
3. Nguyên Tắc Sống Trong Phạm Vi Cho Phép: Hội Thánh phải sống theo đúng khả năng tài chính mà Chúa ban qua sự dâng hiến tự nguyện của con dân Ngài. Tránh vay nợ lớn không cần thiết, vì "người nào vay mượn là tôi mọi của kẻ cho mượn" (Châm Ngôn 22:7). Mọi kế hoạch mở rộng lớn cần được cầu nguyện kỹ lưỡng và có sự đồng lòng của hội chúng.
Cho Các Nhà Lãnh Đạo Hội Thánh (Mục Sư, Trưởng Lão, Chấp Sự):
- Hãy dạy dỗ rõ ràng, đầy đủ về nguyên tắc dâng hiến theo Kinh Thánh, không chỉ khi cần kinh phí.
- Thành lập một nhóm quản trị tài chính (Finance Committee) gồm những người có uy tín, khôn ngoan và trung tín, không phải là người nhà của người lãnh đạo.
- Lập ngân sách dựa trên cầu nguyện và các ưu tiên mục vụ rõ ràng, sau đó trình cho hội chúng.
- Công bố báo cáo thu-chi định kỳ (hàng quý hoặc hàng năm) một cách dễ hiểu.
- Là gương trong sự chính trực: không sử dụng tiền Hội Thánh cho mục đích cá nhân không minh bạch.
Cho Mỗi Tín Hữu Trong Hội Thánh:
- Hiểu rằng việc dâng hiến là một phần của sự thờ phượng và vâng phục ("Mỗi người nên tùy theo lòng mình đã định mà quyên ra, không phải phụng sự cách miễn cưỡng, vì Đức Chúa Trời yêu kẻ thí của cách vui lòng" - 2 Cô-rinh-tô 9:7).
- Có trách nhiệm cầu nguyện cho những người lãnh đạo Hội Thánh được khôn ngoan trong việc quản lý.
- Tham gia với tinh thần xây dựng vào các buổi họp báo cáo, đặt câu hỏi cách tôn trọng và tìm hiểu khi có điều chưa rõ.
- Nếu thấy có dấu hiệu thiếu minh bạch hoặc sử dụng sai mục đích, hãy khiêm nhường và yêu thương đối thoại trực tiếp với người có trách nhiệm theo nguyên tắc Ma-thi-ơ 18:15-17.
- Luôn nhớ: Bạn dâng hiến cho Chúa, chứ không phải cho con người. Thái độ và động cơ của bạn quan trọng hơn số tiền.
Tiền dâng hiến trong Hội Thánh là một thước đo tâm linh và công cụ mạnh mẽ để thực thi ý muốn Chúa trên đất. Khi Hội Thánh quản lý nó cách trung tín, minh bạch và khôn ngoan—ưu tiên cho việc rao giảng Lời Chúa, chăm sóc người phục vụ, nâng đỡ anh em túng thiếu và mở mang Vương Quốc Đức Chúa Trời—thì Hội Thánh ấy không chỉ quản lý tốt nguồn lực vật chất, mà còn đang tích trữ cho mình một nền "vững bền ở trên trời" (Lu-ca 12:33). Ước mong mỗi Hội Thánh đều trở thành một người quản gia tốt, để khi Chúa trở lại, Ngài có thể phán với chúng ta rằng: "Hỡi đầy tớ ngay lành trung tín kia, được lắm; ngươi đã trung tín trong việc nhỏ, ta sẽ lập ngươi coi sóc nhiều; hãy đến hưởng sự vui mừng của chủ ngươi" (Ma-thi-ơ 25:21).