Sao Gióp có thể nói: 'Dù Ngài giết tôi, tôi vẫn trông cậy nơi Ngài'?

Lời tuyên bố của Gióp trong Gióp 13:15 (Bản Truyền Thống 1925) là một trong những câu nói đầy nghịch lý, thách thức và vinh hiển nhất trong toàn bộ Kinh Thánh: "Nầy, dầu Ngài giết tôi, tôi cũng còn trông cậy nơi Ngài;". Làm thế nào một con người, đang ở trong tột cùng của sự đau đớn thể xác, sự mất mát tài sản, con cái, và sự hiểu lầm từ bạn hữu, lại có thể thốt lên một lời tuyên xưng đức tin tuyệt đối và vô điều kiện như vậy? Bài nghiên cứu này sẽ đi sâu vào bối cảnh, ngữ nghĩa, và thần học đằng sau lời tuyên bố đáng kinh ngạc này, để khám phá nền tảng cho một đức tin có thể vượt qua mọi hoàn cảnh.

I. Bối Cảnh Thảm Kịch & Cuộc Tranh Luận

Câu nói này không xuất hiện trong chân không, mà nằm giữa cuộc tranh luận căng thẳng giữa Gióp và ba người bạn: Ê-li-pha, Binh-đát và Sô-pha. Sau khi thảm họa ập xuống (Gióp 1-2), họ đến để an ủi nhưng nhanh chóng rơi vào lối suy nghĩ giáo điều: Đức Chúa Trời công bình, Ngài thưởng người lành và phạt kẻ ác. Vì thế, sự đau khổ của Gióp phải là bằng chứng cho tội lỗi thầm kín của ông. Họ kêu gọi ông ăn năn.

Tuy nhiên, Gióp biết mình vô tội trước những cáo buộc cụ thể (Gióp 6:30; 9:21). Sự bức bách của ông không phải chỉ từ nỗi đau thể xác, mà từ sự hiểu lầm thần học của bạn hữu và quan trọng hơn, từ cảm giác về sự im lặng và vắng mặt của Đức Chúa Trời. Ông khao khát được đối diện và biện luận trực tiếp với Đức Chúa Trời (Gióp 13:3). Trong bối cảnh ấy, lời tuyên bố ở câu 15 vang lên như một tiếng kêu xuất phát từ sự xung đột nội tâm dữ dội giữa kinh nghiệm đau thương và niềm tin nền tảng.

II. Phân Tích Ngữ Nghĩa & Giải Kinh Gióp 13:15

Để hiểu sâu sắc, chúng ta cần xem xét bản gốc tiếng Hê-bơ-rơ. Câu này có hai cách hiểu chính, cả hai đều giàu ý nghĩa:

1. Cách đọc truyền thống (Bản Truyền Thống 1925, KJV): "Hēn, yitqəṭəlennî lô ’ăyaḥēl" - "Nầy, dầu Ngài giết tôi, tôi cũng còn trông cậy nơi Ngài".

• יִקְטְלֵנִי (yitqəṭəlennî): Từ gốc קָטַל (qāṭal), nghĩa là "giết chết". Gióp sử dụng một động từ mạnh mẽ, trực diện. Ông hình dung viễn cảnh cuối cùng: cái chết do chính tay Đức Chúa Trời, Đấng mà ông tin là nguyên nhân tối cao của mọi sự (dù qua trung gian Sa-tan).
• לוֹ אֲיַחֵל (lô ’ăyaḥēl): "Cho Ngài, tôi sẽ trông cậy". Giới từ לְ (lə) ở đây có thể chỉ mục đích ("tôi sẽ trông cậy về phía Ngài") hoặc đối tượng ("tôi sẽ trông cậy nơi Ngài"). Đức tin của Gióp không tách rời khỏi chính Đối tượng gây ra nỗi đau. Đây là nghịch lý tột độ.

2. Một cách đọc khác dựa trên nguyên âm khác (một số bản dịch hiện đại như NIV): "Dù Ngài giết tôi, dẫu vậy tôi sẽ trông đợi" hoặc nhấn mạnh sự tuyệt vọng: "Nầy, Ngài sẽ giết tôi; tôi không còn hy vọng".

Tuy nhiên, ngay cả khi chấp nhận cách đọc thứ hai, thì toàn bộ dòng chảy lập luận của Gióp từ đoạn 13 đến đoạn 14 và xuyên suốt sách cho thấy, ông không từ bỏ hy vọng. Ông tuyệt vọng về sự giải cứu thể xác tức thời, nhưng vẫn níu lấy hy vọng vào sự công chính và sự hiện diện sau cùng của Đức Chúa Trời. Lời tuyên bố trong bản 1925 phản ánh trung thực tinh thần bất khuất và đức tin siêu việt của Gióp: đức tin tồn tại ngay trong và bất chấp sự vắng mặt của mọi lý do trần thế để tin.

"Tôi biết rằng Đấng Cứu Chuộc tôi vẫn sống, Đến ngày sau rốt, Ngài sẽ đứng trên đất. Sau khi da tôi, tức xác thịt nầy, đã bị tan nát, Bấy giờ ngoài xác thịt tôi sẽ xem thấy Đức Chúa Trời." (Gióp 19:25-26)

Đoạn này, xuất hiện sau chương 13, là đỉnh cao khải thị của Gióp, chứng minh rằng sự "trông cậy" (יַחֵל - yaḥēl) của ông là hy vọng cánh chung vào sự cứu chuộc và sự gặp gỡ cuối cùng với Đức Chúa Trời, vượt trên cái chết.

III. Nền Tảng Thần Học Cho Lời Tuyên Xưng Của Gióp

Vậy, đâu là nền tảng cho một đức tin như vậy? Chúng ta có thể điểm qua ba trụ cột:

1. Sự Nhận Biết Chủ Quyền Tuyệt Đối của Đức Chúa Trời: Gióp tin rằng mọi sự, kể cả thảm họa, cuối cùng đều nằm trong phạm vi chủ quyền của Đức Chúa Trời (Gióp 1:21; 2:10). Ông không quy tội cho ma quỷ hay số phận mù quáng. Vì tin Đức Chúa Trời là Đấng Toàn Năng và Tối Cao, ông biết rằng nguyên nhân sau rốt phải quy về Ngài. Đức tin này, dù gây đau đớn, lại giải phóng ông khỏi thuyết định mệnh vô tri và đặt ông trong một mối quan hệ cá nhân – dù là mối quan hệ tranh chiến – với Đấng Tạo Hóa.

2. Sự Tin Cậy Vào Bản Tính của Đức Chúa Trời, Dù Không Hiểu Đường Lối Ngài: Trải nghiệm quá khứ của Gióp về Đức Chúa Trời là một Đấng nhân từ, công bình (Gióp 29). Sự tin cậy này sâu đậm đến mức, dù hiện tại mọi bằng chứng đều phủ nhận, ông vẫn bám víu vào con người của Đức Chúa Trời hơn là sự ban ơn của Ngài. Đây là bước nhảy vọt của đức tin: tin rằng Đức Chúa Trời vẫn đáng tin cậy ngay khi Ngài có vẻ như thù địch.

3. Sự Khao Khát Gặp Gỡ Cá Nhân với Đức Chúa Trời: Suốt các chương, Gióp liên tục kêu xin một vị quan tòa, một Đấng trung bảo, một cuộc đối chất (Gióp 9:33; 16:19). Lời "tôi trông cậy nơi Ngài" bao hàm ước muốn mãnh liệt được gặp Ngài, được nghe tiếng Ngài, dù lời đó có là lời kết án đi nữa. Đối với Gióp, sự hiện diện của Đức Chúa Trời – ngay cả trong cơn thịnh nộ – vẫn quý giá hơn sự an toàn trong sự vắng mặt của Ngài.

IV. Sự Ứng Nghiệm Trọn Vẹn Nơi Chúa Giê-xu Christ

Lời của Gióp tìm thấy tiếng vọng và sự ứng nghiệm trọn vẹn nơi Chúa Giê-xu Christ, là trung tâm của sự cứu rỗi. Trên thập tự giá, Chúa Giê-xu thực sự bị Đức Chúa Trời "giết" – không phải vì tội của chính Ngài, mà vì tội của chúng ta. Ngài kinh nghiệm trọn vẹn sự từ bỏ: "Đức Chúa Trời tôi ơi, Đức Chúa Trời tôi ơi, sao Ngài lìa bỏ tôi?" (Ma-thi-ơ 27:46).

Thế nhưng, chính trong khoảnh khắc tối tăm đó, đức tin và sự vâng phục trọn vẹn của Ngài được bày tỏ: "Lạy Cha, tôi giao linh hồn tôi trong tay Cha" (Lu-ca 23:46). Đây chính là tinh thần "dù Ngài giết tôi, tôi vẫn trông cậy nơi Ngài" được sống ra cách trọn vẹn. Chúa Giê-xu đã đặt trọn niềm tin nơi Cha, ngay khi bàn tay của Cha giáng sự phán xét thánh khiết xuống trên Ngài. Nhờ sự trung tín đó, Ngài đã chiến thắng sự chết và sự đoán phạt, mở ra con đường cứu rỗi cho mọi người tin.

V. Ứng Dụng Thực Tiễn Cho Đời Sống Cơ Đốc Nhân

Làm thế nào chúng ta có thể áp dụng tinh thần của Gióp trong những nỗi đau, thử thách hàng ngày?

1. Được Tự Do Chân Thật Trước Mặt Đức Chúa Trời: Gióp dạy chúng ta rằng đức tin chân chính không đòi hỏi sự giả tạo lạc quan hay im lặng cam chịu. Chúng ta được phép chất vấn, kêu la, bày tỏ nỗi thất vọng và bối rối với Đức Chúa Trời trong lời cầu nguyện (xem Thi Thiên 22, 88). Ngài đủ lớn để lắng nghe những lời tranh chiến của chúng ta.

2. Tách Rời Đức Tin Khỏi Hoàn Cảnh: Đức tin của chúng ta phải đặt nền trên Con Người của Đức Chúa Trời được mặc khải trong Kinh Thánh và trong Đấng Christ, chứ không dựa trên việc Ngài có đáp lời cầu nguyện theo cách chúng ta mong muốn hay không. Như Gióp, chúng ta học tuyên bố: "Ngài là ai, dù tôi không hiểu hành động của Ngài lúc này."

3. Nuôi Dưỡng Hy Vọng Cánh Chung: Gióp tìm thấy sức mạnh vì ông hướng về tương lai cuối cùng (Gióp 19:25-27). Cơ Đốc nhân chúng ta có một hy vọng còn rõ ràng hơn: sự sống lại của Chúa Giê-xu. Chúng ta biết rằng mọi sự đau khổ hiện tại không thể sánh với vinh hiển đời đời (Rô-ma 8:18). Mọi nỗi đau sẽ được giải thích, an ủi và xóa sạch trong Vương Quốc vĩnh cửu của Ngài.

4. Bám Lấy Lời Hứa Về Sự Hiện Diện của Chúa: Cuối cùng, Đức Chúa Trời đã đáp lời Gióp không phải bằng một lời giải thích triết học, mà bằng sự hiện diện của Ngài (Gióp 38-41). Chính sự hiện diện ấy đã đủ để Gióp hạ mình xuống và tìm thấy sự thỏa lòng (Gióp 42:5-6). Trong thử thách, chúng ta tìm kiếm chính Ngài, hơn là tìm kiếm câu trả lời.

Kết Luận

Lời tuyên xưng "Dù Ngài giết tôi, tôi vẫn trông cậy nơi Ngài" của Gióp không phải là lời của một siêu nhân, mà là lời đức tin được tôi luyện trong lò lửa của sự bí ẩn thần thánh. Nó cho thấy một mối quan hệ với Đức Chúa Trời đã trưởng thành vượt khỏi giao ước "tôi cho - Ngài ban" để đi vào mức độ thân mật và tin cậy tuyệt đối. Đức tin này bắt nguồn từ sự nhận biết chủ quyền Ngài, kinh nghiệm về ân điển quá khứ và khao khát được gặp Ngài.

Quan trọng hơn, nó chỉ về Chúa Giê-xu Christ, Đấng đã thực sự đi con đường đó thay cho chúng ta. Nhờ sự chết và sống lại của Ngài, chúng ta biết chắc rằng Đức Chúa Trời không phải là kẻ thù của những người tin cậy Ngài, ngay cả khi họ bước trong bóng tối. Ngài là Cha yêu thương, Đấng cùng chịu khổ với chúng ta trong Đấng Christ, và đang dùng mọi sự để hoàn thành mục đích tốt lành của Ngài. Vì thế, trong mọi hoàn cảnh, chúng ta có thể cùng sứ đồ Phao-lô tuyên bố: "Tôi biết Đấng tôi đã tin..." (2 Ti-mô-thê 1:12).