Ai là Nữ Vương Thiên Đàng?

Trong bối cảnh đa dạng của Cơ Đốc giáo, cụm từ “Nữ Vương Thiên Đàng” thường được nhắc đến, đặc biệt trong một số truyền thống, để chỉ về Đức Maria, mẹ của Chúa Giê-xu. Tuy nhiên, với tư cách là những người nghiên cứu Kinh Thánh Tin Lành, chúng ta cần xem xét chủ đề này dưới ánh sáng duy nhất và đầy đủ của Lời Đức Chúa Trời – Kinh Thánh. Bài viết này sẽ đi sâu khảo sát Kinh Thánh để tìm hiểu khái niệm về “thiên đàng”, “vương quyền” và xác định ai thực sự là Đấng ngự trị tối cao, qua đó làm sáng tỏ chân lý cho đời sống đức tin của chúng ta.

Trước khi tìm hiểu về “nữ vương”, chúng ta cần định nghĩa “thiên đàng” (Heaven) theo Kinh Thánh. Trong tiếng Hê-bơ-rơ, từ “shamayim” (שָׁמַיִם) và tiếng Hy Lạp “ouranos” (οὐρανός) thường chỉ về:

1. Bầu trời vật lý (Phục Truyền 28:12).
2. Nơi ngự trị của Đức Chúa Trời – thường được gọi là “thiên đàng thứ ba” (2 Cô-rinh-tô 12:2). Đây là nơi ngai vàng của Đức Chúa Trời đặt (Thi Thiên 11:4; 103:19), và là nơi Chúa Giê-xu Christ đang ngự bên hữu Đức Chúa Trời (Hê-bơ-rơ 8:1).

Thiên đàng, trước hết và quan trọng nhất, là vương quốc của Đức Chúa Trời Toàn Năng. Ngài là Đức Vua (Melek - מֶלֶךְ) duy nhất và tối thượng. Thi Thiên 47:2 chép: “Vì Đức Giê-hô-va là Đấng Chí Cao, đáng sợ; Ngài là Vua lớn trên khắp thế gian.” Vương quyền của Ngài là tuyệt đối và vĩnh cửu (Thi Thiên 93:1-2). Không có bất kỳ một “nữ vương” (queen) nào đồng ngôi hay đồng trị với Ngài trong ý nghĩa thần linh và tối cao này.

Một số truyền thống viện dẫn một vài hình ảnh trong Kinh Thánh để gán tước hiệu “Nữ Vương” cho Maria. Chúng ta cần xem xét kỹ lưỡng những phân đoạn này trong ngữ cảnh đầy đủ của chúng.

1. Khải Huyền 12:1-6: “Rồi có một dấu lớn hiện ra ở trên trời: một người đờn bà có mặt trời bao bọc, dưới chân có mặt trăng, và trên đầu có mão triều thiên bằng mười hai ngôi sao... người sanh một con trai, là con trai sẽ dùng gậy sắt mà cai trị mọi dân tộc...”

Đoạn Kinh Thánh mô tả một người nữ mang tính biểu tượng cao. Trong bối cảnh sách Khải Huyền (một sách đầy biểu tượng) và dòng lịch sử cứu chuộc, các nhà giải kinh Tin Lành thường hiểu “người đờn bà” này là biểu tượng cho dân sự trung tín của Đức Chúa Trời – trước là dân Y-sơ-ra-ên (sanh ra Đấng Mê-si), và sau là Hội Thánh. Mão triều thiên (stephanos - στέφανος, vòng hoa chiến thắng) mười hai ngôi sao có thể tượng trưng cho mười hai chi phái Y-sơ-ra-ên. Quan trọng hơn, trọng tâm của đoạn này không phải là vinh hiển của người đờn bà, mà là cuộc chiến thuộc linh và quyền năng cứu chuộc của Con Trai bà – Chúa Giê-xu Christ. Gán hình ảnh này trực tiếp cho Maria là một sự đơn giản hóa quá mức và bỏ qua ý nghĩa biểu tượng phong phú của sách.

2. Lu-ca 1:42-43: “và kêu lên rằng: Giữa đờn bà, ngươi có phước; thai trong lòng ngươi cũng được phước nữa! Bởi đâu ta được sự vẻ vang nầy, là mẹ Chúa ta đến viếng ta?”

Lời chào của Ê-li-sa-bét công nhận Maria là “mẹ Chúa tôi” (Greek: ἡ μήτηρ τοῦ κυρίου μου). Đây là một sự tôn kính dành cho vai trò đặc biệt của bà trong chương trình cứu rỗi. Tuy nhiên, từ “Chúa” (Kurios - Κύριος) ở đây là danh xưng tôn kính dành cho Chúa Giê-xu, Đấng Mê-si. Lời tuyên bố này nhấn mạnh thần tính và địa vị Chúa của Hài Nhi Giê-xu, chứ không phải để thiết lập một địa vị “nữ vương” cho Maria. Sự vinh dự của Maria đến từ việc bà được chọn làm phương tiện cho Ngôi Lời nhập thể, và đặc biệt hơn, từ đức tin vâng phục của bà (Lu-ca 1:38, 45).

3. Sự kiện “Lễ Đức Mẹ Lên Trời”: Không có bất kỳ một câu Kinh Thánh nào ghi lại việc Maria được đưa lên trời cả hồn lẫn xác hay được tôn làm nữ vương. Những giáo lý này được phát triển về sau trong truyền thống giáo hội, không dựa trên thẩm quyền Kinh Thánh rõ ràng.

Kinh Thánh dành những danh hiệu cao trọng nhất cho Chúa Giê-xu Christ, Con Đức Chúa Trời:

• “Vua của các vua, Chúa của các chúa” (Khải Huyền 19:16). Đây là tước hiệu tối cao.
• “Đấng cai trị trên các vua thế gian” (Khải Huyền 1:5).
• Ngài ngồi bên hữu ngai Đức Chúa Trời, là nơi của quyền năng và vinh hiển tối thượng (Mác 16:19; Hê-bơ-rơ 1:3, 8:1).
• Trong thư Phi-líp 2:9-11, Đức Chúa Trời đã “ban cho Ngài danh trên hết mọi danh” để mọi đầu gối đều quì xuống. Danh đó là “Chúa” (Kurios).

Sự nhấn mạnh xuyên suốt Tân Ước là sự tôn cao độc nhất vô nhị của Chúa Giê-xu Christ. Ngài là Đấng Trung Bảo duy nhất giữa Đức Chúa Trời và loài người (1 Ti-mô-thê 2:5). Không có một đấng trung bảo nào khác, dù là Maria hay các thánh. Sự thờ phượng (latreia - λατρεία) chỉ dành riêng cho Ba Ngôi Đức Chúa Trời. Việc dành cho Maria các tước hiệu thuộc về thần tính và địa vị tối cao như “Nữ Vương Thiên Đàng” một cách không dè dặt có nguy cơ làm lu mờ sự độc tôn trong vinh hiển và chức vụ trung bảo của Chúa Giê-xu.

Cách nhìn của Tin Lành về Maria là một sự quân bình Kinh Thánh: tôn trọng cao độ nhưng không tôn sùng.

1. Được Ân Điển (Kecharitomene - Κεχαριτωμένη): Maria là người “được ơn” (Lu-ca 1:28). Ân điển (charis - χάρις) là sự ban cho nhưng không của Đức Chúa Trời. Sự cao trọng của bà bắt nguồn từ ân điển Chúa, không từ công đức cá nhân.
2. Đầy Tớ Của Chúa (Doule - Δούλη): Maria tự xưng mình là “con đòi của Chúa” (Lu-ca 1:38, 48), sẵn sàng vâng phục ý muốn Ngài.
3. Người Tin Chúa: Ê-li-sa-bét khen ngợi Maria: “phước cho người đã tin” (Lu-ca 1:45). Đức tin của bà là điều đáng noi theo.
4. Một Môn Đồ: Sau này, Maria hiện diện cùng các môn đồ cầu nguyện (Công Vụ 1:14), không với tư cách lãnh đạo, mà như một tín hữu giữa vòng các tín hữu.

Maria không bao giờ tự xưng hay tìm kiếm vinh hiển cho mình. Trong đám cưới Ca-na, bà đã nói với những người hầu: “Ngài biểu chi, hãy vâng theo cả.” (Giăng 2:5). Lời khuyên của bà không phải là “hãy nghe tôi”, mà là “hãy vâng theo Chúa Giê-xu.” Đây là vai trò và chứng nhận cuối cùng của bà: hãy hướng về Con của bà.

1. Tập Trung Sự Thờ Phượng Vào Chúa Giê-xu: Chúng ta được kêu gọi để dâng mọi sự thờ phượng, ngợi khen và tôn cao lên cho Chúa Giê-xu Christ và Đức Chúa Trời Cha. Trong sự cầu nguyện, chúng ta đến thẳng với Ngai Ân Điển nhờ Chúa Giê-xu (Hê-bơ-rơ 4:16), không cần bất kỳ đấng trung gian nào khác.
2. Học Tập Đức Tin Và Sự Vâng Phục Của Maria: Thay vì tôn vinh Maria vượt quá những gì Kinh Thánh nói, chúng ta hãy noi gương bà trong sự sẵn lòng thuận phục ý Chúa, tin cậy Lời hứa của Ngài dù không hiểu hết, và ghi nhớ các việc Chúa làm (Lu-ca 2:19, 51).
3. Trung Thành Với Thẩm Quyền Duy Nhất Của Kinh Thánh (Sola Scriptura): Mọi giáo lý về đức tin và sự thực hành phải được kiểm chứng bởi Kinh Thánh. Chúng ta phải từ chối những giáo lý thêm thắt vào Kinh Thánh, dù chúng có vẻ đẹp đẽ hay phổ biến thế nào.
4. Rao Giảng Chúa Giê-xu Là Trung Tâm: Trong chứng đạo, chúng ta phải giới thiệu Chúa Giê-xu là Chúa, là Vua, là Đấng Cứu Rỗi duy nhất. Đây là trung tâm của Phúc Âm (1 Cô-rinh-tô 2:2).
5. Sống Với Tư Cách Công Dân Nước Thiên Đàng: Chúng ta là dân sự của Vua Giê-xu. Đời sống chúng ta phải phản ánh sự trung thành và vâng phục với Vua của mình, mong đợi ngày Ngài trở lại để thiết lập vương quốc hữu hình trọn vẹn của Ngài.

Qua sự nghiên cứu Kinh Thánh nghiêm túc, chúng ta có thể kết luận rằng: Không có một “Nữ Vương Thiên Đàng” theo nghĩa đồng trị vì hay chia sẻ vương quyền thần linh với Đức Chúa Trời. Thiên đàng có một Vua duy nhất và tối cao: đó là Đức Chúa Trời Ba Ngôi, và Chúa Giê-xu Christ, Con Ngài, được bày tỏ là Vua của các vua và Chúa của các chúa.

Maria, mẹ của Chúa Giê-xu, là một phụ nữ được ân điển đặc biệt, một tôi tớ trung tín, một tấm gương đức tin đáng được tôn trọng và học hỏi. Tuy nhiên, vinh hiển tối hậu và sự tôn cao thuộc về Chúa Giê-xu. Mọi sự chú ý, thờ phượng và vâng phục của chúng ta phải tập trung vào Ngài.

Ước mong mỗi chúng ta, như Maria, biết nói: “Tôi đây là con đòi của Chúa; xin hãy thành cho tôi như lời ngươi phán” (Lu-ca 1:38), và luôn luôn hướng lòng và hướng mắt về Chúa Cứu Thế Giê-xu, Đấng duy nhất đáng nhận lấy mão triều thiên vinh hiển đời đời. A-men.