Hành Trình Emmaus / Cuộc Đi Emmaus
Trong kho tàng các câu chuyện sau sự Phục Sinh của Chúa Giê-xu Christ, “Hành Trình Emmaus” được ghi lại trong Lu-ca 24:13-35 đứng như một bức tranh sống động, thân mật và đầy biến đổi về sự hiện diện, sự dạy dỗ và sự mặc khải của Đấng Christ Phục Sinh. Đây không chỉ là một sự kiện lịch sử, mà là một khuôn mẫu thu nhỏ của kinh nghiệm Cơ Đốc: sự thất vọng được biến thành hy vọng, sự mù tối thuộc linh được mở ra, và sự nhận biết về Chúa dẫn đến sự bùng nổ của lời chứng. Bài nghiên cứu chuyên sâu này sẽ khám phá bối cảnh, diễn tiến, ý nghĩa thần học và những ứng dụng thiết thực từ hành trình đặc biệt này, khẳng định tính hợp Kinh Thánh trọn vẹn của nó như một phần mặc khải quan trọng về Đấng Christ.
I. Bối Cảnh Kinh Thánh và Phân Tích Phân Đoạn
Sự kiện này xảy ra vào “cùng ngày ấy” (Lu-ca 24:13) – tức là ngày Chúa Nhật, ngày Chúa Giê-xu sống lại từ kẻ chết. Cảnh tượng Giê-ru-sa-lem đang xôn xao về những tin đồn và báo cáo trống rỗng về ngôi mộ. Hai môn đồ, một người tên Cơ-lê-ô-ba (Cleopas) và người kia không nêu tên, đang rời thành phố thất vọng, chán nản, hướng về làng Emmaus, cách Giê-ru-sa-lem “ước chừng sáu mươi ếch-ta-đơ” (Lu-ca 24:13), tức khoảng 11 km.
Lu-ca 24:17 chép: “Ngài phán rằng: Các ngươi đang đi đường nói chuyện gì với nhau, mà mặt mày buồn bực vậy?”. Từ “buồn bực” trong nguyên văn Hy Lạp là σκυθρωποί (skythrōpoi), mang nghĩa ảm đạm, tối sầm lại, phản ánh tâm trạng tan vỡ hoàn toàn. Họ đã tin Chúa Giê-xu “là Đấng sẽ chuộc dân Y-sơ-ra-ên” (c.21), nhưng sự chết của Ngài trên thập tự giá đã làm sụp đổ mọi kỳ vọng theo quan điểm chính trị-messiah trần tục của họ. Họ nghe tin phụ nữ báo về thiên sứ và ngôi mộ trống, nhưng đối với họ, đó vẫn là “sự ngờ vực” (c.22, nguyên văn ἄπιστος – apistos, không tin).
II. Phương Pháp Dạy Dỗ Của Đấng Christ Phục Sinh: Mở Mang Kinh Thánh
Phản ứng đầu tiên của Đấng Christ Phục Sinh trước sự thất vọng và hiểu lầm của họ không phải là trách móc, mà là giảng dạy. Lu-ca 24:25-27 ghi lại lời quở trách đầy yêu thương và bài giảng vĩ đại:
“Ngài phán rằng: Ôi kẻ dại dột, có lòng chậm tin lời các đấng tiên tri nói! Há chẳng phải Đấng Christ chịu thương khô thể ấy, mới được vào sự vinh hiển mình sao? Đoạn, bắt đầu từ Môi-se rồi kế đến mọi đấng tiên tri, Ngài cắt nghĩa cho hai người đó những lời chỉ về mình trong cả Kinh Thánh.”
Cụm từ “cắt nghĩa” trong nguyên văn Hy Lạp là διερμήνευσεν (diermēneusen), có nghĩa là giải thích rõ ràng, diễn giải thấu đáo. Chúa Giê-xu đã đặt toàn bộ cuộc đời, sự chết và sự sống lại của Ngài vào trong khuôn khổ của toàn bộ Cựu Ước (“Môi-se và mọi đấng tiên tri”, “cả Kinh Thánh”). Ngài chắc hẳn đã dẫn họ qua:
- Sáng-thế-ký 3:15: Hạt giống người nữ sẽ đạp nát đầu con rắn.
- Thi-thiên 22: Lời tiên tri về sự thương khó của Đấng Mê-si.
- Ê-sai 53: Chương quan trọng về Đầy Tớ Chịu Khổ – Người sẽ bị vắt, vì tội lỗi dân ta, bởi sự sửa phạt người, chúng ta được bình an.
- Đa-ni-ên 9:24-27: Lời tiên tri về 70 tuần lễ và sự chết của Đấng Mê-si.
- Xa-cha-ri 12:10: Họ sẽ nhìn xem Ta là Đấng họ đã đâm.
Chúa Giê-xu chỉ cho họ thấy rằng thập tự giá không phải là sự thất bại, mà là đỉnh cao của kế hoạch cứu chuộc của Đức Chúa Trời. Sự chết của Đấng Mê-si là cần thiết (“há chẳng phải Đấng Christ chịu thương khó thể ấy…” – c.26). Đây là chìa khóa thần học then chốt: Vinh hiển (δόξαν – doxan) của Đấng Mê-si phải đi qua con đường thương khó. Lòng họ đã bắt đầu “nóng” lên (καιομένη – kaiomenē – đang cháy, đang nóng) khi Ngài phán (c.32). Lời Chúa có quyền năng biến đổi tấm lòng.
III. Sự Mặc Khải Trong Sự Bẻ Bánh: Sự Nhận Biết Đấng Christ
Khi đến làng, họ nài ép Ngài ở lại. Trong bữa ăn tối, một hành động quen thuộc đã xảy ra: “Khi Ngài ngồi ăn với hai môn đồ, thì lấy bánh, tạ ơn, đoạn, bẻ ra trao cho” (Lu-ca 24:30). Hành động “lấy bánh, tạ ơn, bẻ ra, trao cho” này chính là hành động đặc trưng của Chúa Giê-xu (Lu-ca 9:16, 22:19). Trong khoảnh khắc thân mật và quen thuộc đó, “mắt hai người liền mở ra, và nhìn biết Ngài” (c.31).
Động từ “mở ra” (διηνοίχθησαν – diēnoichthēsan) ở thể thụ động, ám chỉ rằng đây là một hành động của Đức Chúa Trời. Không phải họ tự nhận ra, mà Chúa đã mở mắt thuộc linh cho họ. Sự mặc khải cuối cùng không đến từ lý luận, mà từ mối tương giao, từ sự chia sẻ bữa ăn, từ việc nhận lãnh sự ban cho từ chính Đấng Christ. Ngay lập tức, Ngài biến mất khỏi mắt họ, nhưng giờ đây, sự hiện diện của Ngài đã được khắc ghi trong lòng.
IV. Hành Trình Ngược Lại: Từ Thất Vọng Đến Chứng Nhân
Phản ứng tức thì của họ là hành động. Lu-ca 24:33 chép: “Đồng một giờ ấy, họ đứng dậy trở về thành Giê-ru-sa-lem”. Họ không chờ đến sáng. Họ lập tức lên đường, vượt qua quãng đường 11 km trong đêm tối, để trở về với Hội Thánh. Sự thất vọng, chậm chạp đã biến mất, thay vào đó là sự vội vàng và nhiệt thành.
Khi về đến nơi, họ được chào đón bằng tin: “Chúa thật sống lại, và hiện ra cho Si-môn!” (c.34). Rồi chính họ thuật lại “các sự đã xảy ra dọc đường, và Ngài làm cho mình nhìn biết thể nào khi bẻ bánh” (c.35). Họ đã trở thành những chứng nhân, hoàn thành vòng tròn của đức tin: từ nghe (tin đồn), đến nghi ngờ, được dạy dỗ (bởi Lời Chúa), được mặc khải (trong mối tương giao), và cuối cùng là thuật lại – kể lại câu chuyện của chính mình về sự gặp gỡ với Đấng Christ Phục Sinh.
V. Ứng Dụng Thực Tế Cho Đời Sống Cơ Đốc Nhân Ngày Nay
Hành trình Emmaus không phải là câu chuyện xưa, mà là khuôn mẫu cho hành trình đức tin của mỗi chúng ta.
1. Chúa Đồng Hành Trong Mọi Nỗi Thất Vọng Của Chúng Ta: Dù chúng ta đang trên “con đường” nào – con đường mất mát, bệnh tật, nghi ngờ, hay thất bại – Chúa Phục Sinh vẫn đang đồng hành cùng chúng ta, ngay cả khi mắt chúng ta “bị ngăn cấm” không nhận ra Ngài (Lu-ca 24:16). Ngài không lên án sự yếu đuối của chúng ta, mà bước vào cuộc trò chuyện với lòng kiên nhẫn và yêu thương.
2. Lời Chúa Là Chìa Khóa Giải Thích Mọi Sự: Khi gặp nghịch cảnh, chúng ta thường chỉ nhìn thấy sự thất bại (như hai môn đồ chỉ thấy thập tự giá). Chúa Giê-xu dạy chúng ta phải giải thích mọi hoàn cảnh qua lăng kính của toàn bộ Lời Chúa. Sự học hỏi, suy ngẫm và được dạy dỗ bởi Kinh Thánh (Cựu Ước và Tân Ước) sẽ “đốt nóng” lòng chúng ta, giúp chúng ta thấy được ý muốn và công việc lớn lao của Đức Chúa Trời trong mọi sự.
3. Sự Nhận Biết Chúa Đến Trong Sự Thân Mật và Thờ Phượng: Mắt họ được mở ra không phải trên đường lý luận, mà trong bữa ăn thân mật, trong hành động “bẻ bánh” – một hình ảnh của sự thông công và thờ phượng. Điều này nhắc nhở chúng ta rằng, chúng ta nhận biết Chúa sâu nhiệm nhất không chỉ qua tri thức, mà qua sự tương giao cá nhân, qua lời cầu nguyện, qua Bữa Tiệc Thánh, qua những giờ phút tĩnh lặng ở với Ngài.
4. Một Hành Trình Đức Tin Luôn Dẫn Đến Sự Làm Chứng: Kinh nghiệm thật với Chúa Giê-xu không bao giờ kết thúc với cá nhân. Nó thúc đẩy chúng ta “đứng dậy”, “trở về” và “thuật lại” cho cộng đồng Hội Thánh. Câu chuyện cá nhân của chúng ta về việc Chúa đã mở mắt chúng ta thế nào trở thành một phần trong bức tranh lớn về chứng nhân Phục Sinh của cả Hội Thánh.
VI. Tính Hợp Kinh Thánh Của Câu Chuyện
Hành trình Emmaus hoàn toàn hợp Kinh Thánh vì những lý do sau:
- Được ghi chép trực tiếp trong Kinh Thánh: Đây là một phần của sách Lu-ca, một trong bốn sách Phúc Âm được Hội Thánh đầu tiên công nhận là có thẩm quyền, thuộc về Kinh Thánh Tân Ước.
- Phù hợp với giáo lý trọng tâm: Nó làm chứng về sự Phục Sinh thân thể của Chúa Giê-xu (Ngài có thể đi bộ, nói chuyện, bẻ bánh), về sự ứng nghiệm Kinh Thánh Cựu Ước, và về sự biến đổi đức tin nơi môn đồ.
- Hài hòa với các thuật trình Phục Sinh khác: Nó bổ sung cho các lần hiện ra khác, cho thấy Chúa hiện ra không chỉ với nhóm lớn hay các sứ đồ, mà còn với những tín hữu bình thường đang trên đường đời.
- Hướng đến Chúa Cứu Thế là trung tâm: Toàn bộ câu chuyện tập trung vào việc Chúa Giê-xu dạy dỗ, mặc khải chính mình, và được nhận biết là Chúa và là Đấng Cứu Rỗi.
Kết luận: Hành Trình Emmaus là một món quà quý giá từ Chúa cho Hội Thánh. Nó là bức tranh hoàn hảo về sự đồng hành kiên nhẫn của Đấng Christ, về quyền năng biến đổi của Lời Chúa, và về niềm vui bùng nổ khi cuối cùng chúng ta nhận ra rằng Chúa đã, đang và sẽ luôn ở cùng chúng ta. Mỗi chúng ta đều đang trên một “con đường Emmaus” của riêng mình. Hãy mời Chúa đồng hành, hãy để Ngài mở Kinh Thánh cho chúng ta, và hãy sẵn sàng để mắt chúng ta được mở ra trong sự thân mật với Ngài. Rồi chúng ta sẽ không thể làm gì khác ngoài việc trở thành những sứ giả vui mừng của Tin Lành Phục Sinh.